|
|
สุข(า)ศาสตร์ เพื่อการจัดห้องน้ำแมวอย่างลงตัว
สุข(า)ศาสตร์ เพื่อการจัดห้องน้ำแมวอย่างลงตัว
สุข(า)ศาสตร์ เพื่อการจัดห้องน้ำแมวอย่างลงตัว (Cat Magazine)
เรื่อง : น.สพ.กมล ภาคย์ประเสริฐ
ก่อนอื่นต้องบอกก่อนนะครับว่า "สุขาศาสตร์" เป็นคำที่ผมตั้งขั้นเล่น ๆ สมัยเรียนพฤติกรรมสัตว์กับอาจารย์ Kersti Seksel เมื่อ 2 ปีที่แล้ว เพราะไม่คิดมาก่อนเลยว่าการจัดการห้องน้ำแมวจะมีรายละเอียดมากขนาดนี้ สิ่งหนึ่งที่เจ้าของแมวรู้กันดี คือ แมวเป็นสัตว์ที่พิถีพิถันในการเข้าห้องน้ำมาก และความจริงอีกข้อหนึ่ง คือ บรรพบุรุษของแมวไม่ได้ขับถ่ายในกระบะพลาสติกสี่เหลี่ยมอย่างแมวเลี้ยงในปัจจุบันเป็นแน่ แล้วเรามีหลักการอย่างไรในการจัดห้องน้ำสำหรับแมวให้ลงตัวมาทำความเข้าใจกันดีกว่าครับ ก่อนที่แมวสุดที่รักของเราจะขับถ่ายไม่เป็นที่เป็นทาง
ทำความเข้าใจกับพฤติกรรมการขับถ่ายในแมว
ลูกแมวจะสามารถควบคุมการขับถ่ายได้เอง เมื่ออายุ 3 สัปดาห์ และเมื่ออายุได้ 1 เดือน จะเริ่มรู้จักการหาที่สำหรับขับถ่ายโดยสังเกตจากพฤติกรรมของแม่แมวและอาศัยการกระตุ้นจากกลิ่น การขุดและการกลบฝัง หลังขับถ่ายเสร็จเป็นพฤติกรรมโดยธรรมชาติของแมว จึงไม่มีความจำเป็นต้องฝึกให้ลูกแมวขับถ่ายเป็นที่ ยกเว้นแต่กรณีที่เป็นลูกแมวกำพร้าซึ่งถูกเลี้ยงอยู่ตัวเดียวในบ้าน การฝึกไม่มีอะไรมาก แค่ทุกครั้งหลังจากที่ลูกแมวกินอาหารเสร็จให้อุ้มไปไว้ในกระบะทราย ปล่อยลูกแมวไว้เฉยๆ ห้ามจับบังคับเท้าลูกแมวไปคุ้ยทราย หรือปิดกั้นไม่ให้ลูกแมวออกจากกระบะ เพราะเท่ากับสร้างประสบการณ์ด้านลบกับการใช้กระบะทราย ในช่วงแรกถ้าลูกแมว เริ่มขับถ่ายในกระบะอาจทิ้งสิ่งขับถ่ายไว้เล็กน้อยอย่าตักทิ้งหมด เพื่อกระตุ้นให้ลูกแมวมาขับถ่ายที่เดิม เมื่อคุณทำซ้ำหลายๆ วันเข้าลูกแมวจะเรียนรู้ที่จะขับถ่ายที่กระบะทรายเอง
ไม่ว่าจะแมวเด็กแมวโต แมวเพศผู้หรือเพศเมียพฤติกรรมการขับถ่ายจะมีขั้นตอนที่เหมือนกัน โดยเริ่มจากการเล็งหาที่สำหรับขับถ่าย เมื่อได้สถานที่แล้วก็จะเริ่มขุดเป็นหลุมตื้น ๆ ย่อตัวลงเพื่อขับถ่ายลงในหลุม หันไปดมก่อนที่จะกลบในท้ายที่สุด แมวบางตัวอาจจะไม่ได้ทำทุกขั้นตอนตามนี้ แต่ถ้าปกติแมวของคุณทำครบทุกขั้นตอนแล้วอยู่ดีๆ มีบางขั้นตอนหายไป เช่น รับเข้าไปถ่ายแล้วรีบอออกโดไม่ขุดหลุมกลบ หรือมีอาการแปลกๆ เช่น เขย่าขาแรงๆ ระหว่างอยู่ในกระบะทราย นั่นเป็นไปได้ว่าการจัดการห้องน้ำแมวที่บ้านของคุณกำลังมีปัญหาและจำเป็นต้องเรียนแก้ไข
ปัจจัยอะไรบ้างที่มีผลต่อการตัดสินใจใช้ห้องน้ำของแมว
สถานที่
ควรวางกระบะทรายไว้ในห้องที่แมวมักใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่ในบริเวณนั้น โดยวางในบริเวณที่ง่ายที่แมวจะเข้าถึง ห้ามวางไว้ใกล้กับบริเวณที่กินน้ำ กินอาหาร หรือบริเวณที่นอนพักผ่อนของแมว ห้องที่เลือกวางกระบะทรายควรจะเงียบและไม่มีคนพลุกพล่าน ควรหลีกเลี่ยงห้องครัวหรือห้องดูทีวีที่มักมีเสียงดัง หากเจ้าของต้องการย้ายกระบะทรายจากที่เดิมไปบริเวณที่เหมาะสมกว่าให้ค่อยๆ ขยับกระบะทรายวันละ 1 นิ้ว จะช่วยลดความเครียดจากการเปลี่ยนที่วางกระบะทรายได้
สำหรับบ้านที่มีปัญหาการทะเลาะกันของแมวภายในบ้านข้อควรระวังอีกอย่างในการเลือกสถานที่ คือ ควรวางกระบะทรายไว้ในห้องที่มีทางออกมากกว่า 1 ทาง ห้องที่มีทางออกทางเดียว เช่น ห้องน้ำ ห้องเก็บของ อาจทำให้แมวคู่อริไปดักที่ปากทางจนแมวอีกตัวไม่กล้าเข้าห้องน้ำ หรือบางตัวอาจโดนดักทำร้ายขณะกำลังออกจากห้องหลังขับถ่ายเสร็จ
กระบะทราย
กระบะทรายที่ดีควรมีขนาดอย่างน้อย 1.5 เท่า ของความกว้างและยาวของตัวแมว เนื่องจากเวลาขับถ่ายแมวจะเข้าไปอยู่ในกระบะทรายทั้งตัว ที่เห็นใช้กันทั่วไปเป็นถาดพลาสติกซึ่งแมวเรียนรู้ที่จะใช้ได้ง่าย และทำความสะอาดง่าย กระบะทรายแบบมีฝาครอบเป็นอีกประเภทที่เจ้าของบางคนเลือกใช้ ข้อดีคือความเงียบสงบเป็นส่วนตัว และแมวคุ้ยทรายไม่กระจายออกมา หรือสุนัขในบ้านจะเข้าไปคุ้ยทรายเล่นก็ไม่ได้ แต่ก็มีข้อเสีย คือ การระบายอากาศภายในไม่ดี จำเป็นต้องทำความสะอาดบ่อยๆ และแมวบางตัวอาจไม่ชอบที่แคบที่ไม่มีทางให้หลบหนีข้อมูลทางสถิติพบว่าแมวส่วนมากชอบกระบะทรายแบบเปิดโล่งมากกว่า ถ้าอยู่ในสถานที่ที่สงบพอ ส่วนบ้านที่มีแมวอายุมากกว่า 10 ปี หรือแมวที่เป็นโรคข้ออักเสบ ให้พิจารณาใช้กระบะทรายแบบมีช่องเปิดด้านข้างให้เข้า จะช่วยให้แมวก้าวขาเข้ากระบะทรายได้ง่ายกว่าแบบปกติครับ
ทราย
ทรายแมวที่ใช้บ่อยมีอยู่ 3 ประเภท ประเภทแรก คือ Clay Litters แมวส่วนมากมักจะชอบทรายประเภทนี้ เนื่องจากใกล้เคียงกับความเป็นธรรมชาติ โดยเฉพาะชนิดที่มีเนื้อค่อนข้างละเอียดทรายพวกนี้มีคุณสมบัติดูดซับปัสสาวะได้พอใช้และแค่ช่วยปกคลุมสิ่งขับถ่ายไว้ ทำให้ลดกลิ่นได้ไม่มาก จึงจำเป็นต้องตักสิ่งขับถ่ายและทรายที่เลอะออกบ่อย ๆ
Clumping Litters ทรายประเภทนี้เมื่อเจอกับปัสสาวะจะจับกันเป็นก้อน ทำให้ง่ายต่อการดักทิ้ง แต่มีข้อเสียคือเนื้อทรายที่ละเอียดมากกว่าประเภทอื่นทำให้มีลักษณะเป็นฝุ่นและมักติดเท้าแมวไปเลอะในที่ต่างๆ ตามบ้าน จึงควรเลือกดูยี่ห้อที่มีฝุ่นน้อย
Silica pellet Litters มีการดูดซับปัสสาวะได้ดีมากทำให้แทบไม่มีปัญหาเรื่องกลิ่นเลย เมื่อดูดซับปัสสาวะตัวซิลิกาจะเปลี่ยนสีทำให้เจ้าของตักทิ้งและเปลี่ยนได้เร็วเพราะสังเกตเห็นได้ง่าย ข้อเสียเดียว คือแมวบางตัวจะไม่ชอบลักษณะเนื้อของซิลิกาที่เป็นของสังเคราะห์ และต่างจากทราบหรือดินในธรรมชาติค่อนข้างมาก
แมวแต่ละตัวจะมีความชอบในทรายแต่ละประเภทแตกต่างกันไป ทำให้ในช่วงแรกเจ้าของจำเป็นต้องทดลองนำกระบะทรายหลาย ๆ ใบใส่ทราบแต่ละแบบไว้แล้วมาวางติด ๆ กัน สังเกตว่าแมวของคุณขอบไปขับถ่ายบนทรายแบบไหน อย่าลืมว่าปริมาณทรายที่ใส่ต้องเพียงพอ ให้แมวขุดก่อนขับถ่ายและกลบหลังถ่ายเสร็จ เพื่อให้แมวได้แสดงออกทางพฤติกรรมอย่างเหมาะสม ที่แนะนำคือควรมีระดับความสูงของทรายอย่างน้อย 3 ถึง 4 นิ้ว
ความสะอาดและกลิ่น
คนไม่ชอบเข้าห้องน้ำสาธารณะที่สกปรกอย่างไร แมวก็เป็นเหมือนกัน ในธรรมชิตของแมวส่วนมากจะมีการขับถ่ายปัสสาวะวันละ 2 ถึง 4 ครั้ง และอุจจาระวันละ 1 ครั้ง ซึ่งเราคงไม่สามารถทำความสะอาดได้ทั้งวัน เจ้าของจำเป็นต้องตักทรายส่วนที่สกปรกออกจากกระบะทรายอย่างน้อยละวัน 1 วัน 2 ครั้ง แต่ในกรณีที่เลี้ยงแมวมากกว่า 1 ตัว การตักทำความสะอาดจำเป็นต้องบ่อยกว่านั้นเพราะแมวจะไม่ชอบเลย ถ้ามีกลิ่นสิ่งขับถ่ายของแมวตัวอื่นอยู่ในกระบะทราย
หากคุณใช้ทรายแบบ Clay Litters เมื่อใช้งานกระบะทรายครบ 1 สัปดาห์ จำเป็นต้องมีการเปลี่ยนทรายทั้งกระบะแล้วนำกระบะไปล้างด้วยน้ำสบู่อ่อนๆ แต่หากเป็นกรณี Clumping Litters หรือ Silica pellet Litters สามารถเปลี่ยนทรายทั้งกระบะทุก 2 ถึง 3 สัปดาห์ได้กระบะทรายที่เป็นพลาสติกเมื่อใช้งานมานานจะเริ่มมีกลิ่นแปลกๆ สำหรับแมว เนื่องจากปัสสาวะแมวไปทำปฏิกิริยากับพลาสติก ดังนั้น กระบะแมวที่ใช้งานมานานมากจึงควรเปลี่ยนใหม่ รสนิยมในเรื่องกลิ่นของแมวต่างจากคนค่อนข้างเยอะ น้ำยาในการทำความสะอาดหรือสเปรย์ดับกลิ่นที่มีกลิ่นส้ม มะนาวหรือตะไคร้หอม กลิ่นคลอโรฟิลล์ น้ำยาทำความสะอาดหรือยาฆ่าเชื้อที่มีกลิ่นแรงๆ และลูกเหม็นไม่ใช่กลิ่นที่ให้ความรู้สึกสะอาด แต่กลับทำให้แมวรู้แย่และไม่อยากใช้งานกระบะทราย จึงควรหลีกเลี่ยงครับ
ประสบการณ์และสุขภาพ
เจ้าของควรหลีกเลี่ยงการสร้างประสบการณ์ที่ไม่ดีให้กับแมว เมื่อแมวอยู่ที่กระบะทราย อย่าเข้าไปรบกวน อย่าจับมาอุ้มเล่น หรือพยายามป้อนยาแมวที่บริเวณนั้น เพราะเหตุการณ์เหล่านี้จะทำให้แมวไม่อยากมาที่กระบะทรายอีก หมั่นพาแมวไปตรวจสุขภาพอยู่เสมอๆ ถ้าพบเห็นสิ่งผิดปกติ แมวที่มีอาการท้องผูก หรือกระเพาะปัสสาวะอักเสบ มักเชื่อมโยงความรู้สึกเจ็บปวดในการขับถ่ายกับการใช้กระบะทรายไว้ด้วยกัน
ขอทิ้งท้ายด้วย สมการกระบะทรายแมวครับ "จำนวนกระบะทราย = จำนวนแมวในบ้าน +1" เพราะถึงห้องน้ำจะดีแค่ไหน ถ้ามีจำนวนไม่มากและไม่กระจายไปตามที่ต่างๆ ในบ้านอย่างเพียงพอ ปัญหาการขับถ่ายไม่เป็นที่เป็นทางจะตามมา หลักการ "สุข(า)ศาสตร์" เบื้องต้นไม่มีอะไรยากใช่ไหมครับ ง่าย ๆ เพียงแค่นี้ คุณก็สามารถจัดห้องน้ำได้อย่างลงตัวและตรงใจแมวที่บ้านคุณแล้ว...
เว็บวาไรตี้ |ดูดวง |สถานที่ท่องเที่ยว|ก๋วยเตี๋ยวเรือ|กุมารทอง|กุมารทอง|บล็อกฟรี|สมุนไพร|อาหารเจ
| Create Date : 12 มีนาคม 2555 |
| Last Update : 12 มีนาคม 2555 3:44:46 น. |
|
0 comments
|
| Counter : 2299 Pageviews. |
 |
|
|
|
|
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 96 คน [