เมื่อสัปดาห์ที่แล้วผมได้มีโอกาสเข้าร่วมฟังสัมมนาในงาน Creative Unfolded 2015 หรืองาน CU จัดโดย ซึ่งหนึ่งในวิทยากรที่มาร่วมในวันนั้นคือคุณพอร์เตอร์ เอริสแมน (Mr. Porter Erisman) ซึ่งได้มาร่วมบอกเล่าเรื่องราวและให้ข้อมูลในช่วงเวลาที่สําคัญในช่วงเวลาของการสร้างอาลีบาบาและตัวของนาย แจ๊ค หม่า (Jack Ma) ผู้ก่อตั้ง สําหรับวันนี้ผมคงไม่ขอเล่าซ้ำประวัติของอาลีบาบา แต่ขอนําเสนอแง่คิดที่สําคัญๆ 4 ข้อต่อการสร้างอาลีบาบาที่จะประโยชน์กับผู้ประกอบการ SMEs ในบ้านเรา รวมถึงท่านที่กําลังมองหาโอกาสเริ่มธุรกิจครับ
อย่าบ่นเรื่องปัญหา แก้ไขซะ
สิ่งที่มีความสําคัญลําดับต้นๆ และเป็นลักษณะนิสัยที่สร้างอาลีบาบาคือทัศนคติและวิธีปฏิบัติเมื่อเจอกับปัญหา ในช่วงแรกเริ่มอาลีบาบาพบกับปัญหามากมาย ตั้งแต่ปัญหาภายใน จนถึงปัญหาขนาดใหญ่ระดับมหภาค เช่น การที่คนจีนเพียงแค่น้อยนิดที่รู้จักและใช้งานอินเทอร์เน็ต การไม่ไว้วางใจในการขายสินค้าออนไลน์ การขาดระบบที่รองรับการชําระเงินของสถาบันการเงิน การขนส่งสินค้าที่ยังดิบมากในสมัยนั้น ซึ่งหลายๆ สิ่งที่กล่าวมาข้างต้นไม่ใช่ปัญหาที่เกิดจากตัวอาลีบาบาหรือแจ๊ค หม่าเลย แต่เป็นปัญหาขนาดใหญ่ของจีนทั้งประเทศ
เมื่อเจอปัญหาเรามีแค่เลือกว่าจะยอมรับ หันหลังกลับ หรือจะแก้ไขมัน ผู้ประกอบการต้องเป็นนักแก้ปัญหาที่ดี และเมื่อแก้ปัญหานั้นได้แล้ว เงินทองรายได้จะเป็นผลลัพธ์ที่ตามมา
สําหรับอาลีบาบา แจ๊ค หม่า เป็นนักสู้และเป็นนักแก้ปัญหามาตั้งแต่แรกเริ่ม เมื่อมีคนจีนจํานวนน้อยที่รู้จักอินเทอร์เน็ต อาลีบาบาก็จะลงพื้นที่ไปหาและทําให้เขารู้จัก เมื่อธนาคารขาดระบบชําระเงินที่รองรับอีคอมเมิร์ซ อาลีบาบาก็สร้างระบบชําระเงินอาลีเพย์ (Alipay) เมื่อการขนส่งสินค้าไม่รองรับ อาลีบาบาก็เข้าไปประสานเป็นตัวกลางเชื่อมผู้ประกอบการขนส่งทั้งเล็กใหญ่เพื่อให้ตลาดออนไลน์นั้นเกิดได้ในประเทศจีน
ผู้ประกอบการต้องเป็นนักแก้ปัญหาที่เก่ง เมื่อแก้ปัญหาต่างๆ ได้แล้วสิ่งที่ตามมาคือความสําเร็จและความมั่งคั่ง
เลือกสนามรบให้ถูกต้อง
ในช่วงเวลาขณะที่อาลีบาบากําลังเติบโต คู่แข่งที่สําคัญของอาลีบาบาคือ อีเบย์ (eBay) ซึ่งในเวลานั้นเป็นผู้ให้บริการซื้อขายแลกเปลี่ยนบนโลกออนไลน์ที่ใหญ่ที่สุดในโลก เมื่อแจ๊ค หม่า ถูกถามว่าบริษัทคนจีนตัวเล็กๆอย่างเขาจะเอาอะไรไปสู้กับอีเบย์ แจ๊ค หม่า ตอบคําถามด้วยประโยคที่ในตอนนี้กลายเป็นที่โด่งดังว่า
อีเบย์คือฉลามในมหาสมุทร ถ้าอยู่ในมหาสมุทรเราไม่สามารถสู้อีเบย์ได้ แต่ที่นี่คือประเทศจีนและเราคือจระเข้ในแม่น้ําแยงซี
อาลีบาบาจะทําธุรกิจโฟกัสในตลาดจีนโดยวิธีที่เหมาะกับคนจีน ในขณะที่อีเบย์ทําคือนําเอาระบบสากลที่ใช้ทั่วโลกมาปรับแต่งให้เข้ากับตลาดจีนและให้คนจีนปรับตัวเข้าหากับระบบนั้น แม้ว่าแจ๊คหม่าจะไม่ได้เรียนจบ MBA มาจากที่ไหน แต่สิ่งที่เขาพูดนั้นคือการวางตําแหน่งหรือ Positioning ที่มั่นคงให้กับอาลีบาบา ซึ่งเป็นรากฐานให้กับกลยุทธ์ธุรกิจของบริษัทนับแต่นั้นเป็นต้นมา
ผู้ประกอบการ SMEs ไม่อาจแข่งขันกับทุกคน ในทุกสนามได้ เลือกสมรภูมิรบให้ถูกต้อง ปรับกลยุทธ์ให้ถูกจุด ดูแลลูกค้าให้ถูกวิธี แล้วคุณจะสามารถเป็นผู้ชนะในสนามรบนั้นได้ แม้ว่าคู่แข่งของคุณจะเป็นบริษัทที่ใหญ่ที่สุดในโลกอย่างอีเบย์ก็ตาม
รู้เป้าหมายและตัวเลขชี้วัดที่สําคัญ
ในช่วง 5-6 ปีแรก อาลีบาบาไม่มีโครงสร้างธุรกิจที่จะสร้างรายได้เข้ามาเลยและประสบปัญหาขาดทุนอย่างหนักทุกปี เงินที่ได้จากนักลงทุนเริ่มร่อยหรอ แพล็ตฟอร์มก็เปิดให้ใช้ฟรีๆ การขยายสํานักงานไปยังซิลิคอนวัลเล่ย์ สหรัฐอเมริกา ประสบความล้มเหลว ถ้าเป็นผู้ประกอบการทั่วไปคงถอดใจและล้มเลิกไปแล้ว เชื่อว่าคงไม่มีใครบ้าพอหรอกครับที่ทําธุรกิจแบบไม่มีกําไรไม่มีรายได้เข้ามาอยู่หลายปี
แต่แจ๊ค หม่า ไม่ได้คิดเช่นนั้น...
เพราะตัวเลขที่สําคัญสําหรับเป้าหมายของอาลีบาบายิ่งกว่าตัวเลขรายได้นั้น คือยอดการเติบโตของผู้ใช้ ปริมาณซื้อขาย และมูลค่าของสินค้าที่แลกเปลี่ยน เขาเชื่อว่าตัวเลขเหล่านี้มีความสําคัญกว่ารายได้ของอาลีบาบามากนักในช่วงเริ่มต้น เมื่อโอกาสและเวลานั้นลงตัว ตัวเลขเหล่านี้จะเป็นฟันเฟืองของเครื่องจักรที่สร้างรายได้ที่มากกว่าให้กับบริษัทเอง
เจ้าของธุรกิจและผู้ประกอบการจําเป็นต้องรู้แน่ชัดในเป้าหมาย และปัจจัยใดที่สําคัญต่อการเติบโตของธุรกิจ ซึ่งบ่อยครั้งที่สิ่งเหล่านี้ไม่ได้มาในรูปแบบของรายได้และผลกําไรในระยะสั้นเสมอไป
ทัศนคติสําคัญยิ่งกว่าความรู้
ทัศนคติที่ดีจะนําพามาซึ่งโอกาสครับ ในมุมมองของผม แจ๊ค หม่า ชดเชยข้อด้อยของเขาในเรื่องการขาดแคลนการศึกษา เงินทุนและโอกาส ด้วยวิสัยทัศน์และทัศนคติที่ดี สิ่งเหล่านี้นําพาไปสู่แนวทางการแก้ปัญหาที่ถูกต้อง ดึงดูดบุคลากรที่เหมาะสม และเป็นที่พึ่งพาได้ยิ่งกว่าความรู้ในเวลาที่อะไรๆ ไม่เป็นไปตามอย่างที่หวัง
ทั้ง 4 ข้อคือสิ่งที่ผม Decode ตกผลึกได้จากสิ่งที่ฟังในงานสัมมนาและจากโอกาสที่ได้อ่านเกี่ยวกับอาลีบาบามาบ้าง ผมเชื่อว่าหากท่านผู้อ่านได้ลองศึกษาประวัติของอาลีบาบาดูแล้วนอกจากจะได้ความรู้ยังจะได้กําลังใจอย่างมหาศาลครับ
ขอบคุณข้อมูลข่าวจาก //www.thairath.co.th/content/527565