กิจกรรมบำบัด  กิจกรรมบำบัด และ การปรับสภาพแวดล้อม กิจกรรมบำบัด เป็นอีกวิธีการหนึ่งที่ทำให้ผู้ที่สภาพร่างกายบกพร่อง และความสามารถน้อยลง ให้กลับมามีความสามารถอีกครั้ง เป้าหมาย คือ ให้สามารถทำ กิจกรรม/กิจวัตรประจำวันต่างๆ ได้ด้วยตนเอง อาจต้องใช้อุปกรณ์ช่วย และ การปรับสภาพแวดล้อม ให้เหมาะสม กับสภาพและความสามารถของแต่ละบุคคล  กิจวัตรประจำวันที่สำคัญ มีอะไรบ้าง? - พลิกตัว เคลื่อนย้ายตัว ลุกออกจากเตียง ยืน และ เดิน - ทำความสะอาดร่างกาย ล้างหน้า แปรงฟัน อาบน้ำ ล้างก้น - แต่งกาย ถอด-ใส่ เสื้อ กางเกง ถุงเท้า รองเท้า - ความสวยงาม หวีผม โกนหนวด แต่งหน้า ทาปาก - กินอาหาร ดื่มน้ำ - ขับถ่าย อุจจาระ ปัสสาวะ เหล่านี้ล้วนเป็นกิจวัตรส่วนตัว ประจำวันที่ทุกคนต้องทำ นอกจากนี้บางคนยังต้องทำงานบ้าน เช่น ล้างจาน กวาดบ้าน ถูบ้าน ซักรีดเสื้อผ้า อีกหลายคนต้องทำงาน เข้าสังคม ต้องขีดเขียนหนังสือ ขับรถ จับจ่ายซื้อของ ดังนั้น เมื่อสภาพร่างกายบกพร่อง ไม่สามารถควบคุมให้มีการเคลื่อนไหวได้ตามที่ต้องการ การทำกิจวัตรประจำวันต่างๆ ที่เคยทำได้ง่ายๆ ก็ทำไม่ได้ บางครั้งทำได้แต่ลำบากและใช้เวลามาก นักกิจกรรมบำบัด หรือ นักอาชีวบำบัด จะเป็นผู้ฝึกและให้คำชี้แนะเกี่ยวกับการฝึกทำกิจวัตรประจำวัน สภาพร่างกายและจิตใจเป็นตัวบ่งชี้ว่า จะทำได้มากน้อยเพียงใดหลังจากได้รับการฝึกฝนแล้ว เมื่อทำได้แล้วควรทำเป็นประจำให้เกิดความชำนาญ  มือ อ่อนแรง จะลุกนั่งและทำกิจวัตรประจำวันได้อย่างไร? กำลังแขนและมืออ่อนแรง - ฝึกกำลังกล่ามเนื้อที่ช่วยงอศอกให้แข็งแรง - ใช้บันไดเชือกหรือห่วง แขนคล้องที่บันได/ห่วง งอข้อศอก ผงกศรีษะขึ้น ลำตัวจะถูกดึงขึ้น แล้วเหยียดแขนอีกข้างลงเพื่อยันลำตัว ให้ทรงอยู่ในท่านั่ง - อาศัยผู้ดูแลช่วยประคองตัวขึ้น ถ้ากำลังมีไม่พอเพียง กำลังแขนมาก แต่ มือ อ่อนแรง - ฝึกกล้ามเนื้อแขนให้มีกำลัง เช่น กล้ามเนื้อที่ช่วยเหยียดข้อศอก และกล้ามเนื้อหัวไหล่ที่ช่วยดันต้นแขนไปทางด้านหลัง - พลิกตะแคงตัว ดึงขาทั้งสองข้างให้งอ ถ้าเป็นไปได้ หย่อนขาลงข้างเตียง เพราะจะทำให้ลุกได้ง่ายขึ้น - งอแขนด้านที่ตะแคงทับ ดันแขนและศอกลงกับเตียง แล้วเหยียดแขนข้อศอกออกให้ตรง ลำตัวจะถูกยันขึ้นมา กล้ามเนื้อลำตัวแข็งแรง แต่กล้ามเนื้อแขนอ่อนแรง - สามารถลุกขึ้นนั่งตรงๆ โดยใช้กล้ามเนื้อหน้าท้อง ไม่ต้องใช้แรงแขน กล้ามเนื้อขาแข็งแรง แต่กล้ามเนื้อแขนและลำตัวอ่อนแรง - ฝึกกล้ามเนื้อที่ช่วยงอข้อตะโพกให้แข็งแรง - ตรึงต้นขาไว้ - เมื่อเกร็งกล้ามเนื้อที่ช่วยงอข้อตะโพก แรงหดตัวของกล้ามเนื้อ อาจทำให้ลำตัวถูกยกขึ้นได้ - ถ้ากำลังไม่พอ ต้องอาศัยผู้ดูแลช่วยประคองตัวขึ้นนั่ง  ทำอย่างไรจึงจะเคลื่อนตัวบนเตียงนอนหรือพื้นได้สะดวก ? เมื่อลุกขึ้นนั่งได้แล้ว เราต้องเรียนรู้ที่จะขยับขเยื้อน เคลื่อนย้ายตัวไปมาทีละเล็กทีละน้อยบนเตียงหรือพื้นที่นั่งอยู่ ไม่ลากหรือไถตัวกับพื้นเพราะจะทำให้เกิดแผลที่ก้นและตะโพกได้ง่าย เมื่อขาอ่อนแรง แต่ลำตัวและแขนยังแข็งแรง - ฝึกกล้ามเนื้อที่ช่วยเหยียดข้อศอก และกล้ามเนื้อรอบๆ ข้อไหล่และสะบักให้แข็งแรง เพื่อช่วยให้การเคลื่อนย้ายตัวสะดวกขึ้น - ใช้แขนและมือยันพื้น ยกลำตัวขึ้นโดยการเหยียดข้อศอกให้ตรง เพื่อให้ก้นลอยพ้นพื้น แล้วจึงขยับตัวไปทีละน้อย - บางคนอาจใช้อุปกรณ์ช่วย เช่น ล้อเลื่อน เพื่อทำให้เคลื่อนที่ไปไหน มาไหนบนบ้านได้ไม่ต้องใช้รถเข็น เมื่อแขนมีแรง แต่ช่วงแขนสั้น - บางครั้งต้องใช้อุปกรณ์ช่วย เช่น แท่นไม้ ที่ใช้จับยันกับพื้น เมื่อเหยียดข้อศอก ก็ทำให้ก้นลอยพ้นพื้น และตัวยกขึ้น - ในกรณีที่ไม่มีอุปกรณ์ช่วย แต่กล้ามเนื้อข้อมือแข็งแรง สามารถยันตัวขึ้นโดยตั้งข้อมือและฝ่ามือให้ตรง ลงน้ำหนักที่ด้านหลังนิ้วมืออยู่ในท่าเหยียด การทำเช่นนี้ทำให้ช่วงแขนยาวขึ้นและช่วยทำให้ก้นลอยเวลายกเคลื่อนย้ายตัว อนึ่ง กล้ามเนื้อแขน ลำตัว และขา อ่อนแรง ต้องอาศัยผู้อื่นช่วยยกและย้ายตัว  ทำอย่างไร จะสวมเสื้อผ้าเองได้ ? ถ้าการทรงตัวในท่านั่งไม่ดี แต่แขนและมือมีแรง - ให้สวมใส่เสื้อผ้าในท่านั่งพิงบนรถเข็น หรือบนเตียง - ฝึกสวมเสื้อผ่าหน้า เสื้อยืดสวมหัวคอกว้าง กางเกงตัวโตๆ ที่ขอบเป็นยางยืด ถ้ามือไม่มีแรงหยิบจับ - อาศัยอุปกรณ์ช่วยในการติดกระดุม - เปลี่ยนกระดุมเป็นซืปและมีห่วงเชือกคล้องติดกับซิปเพื่อให้รูดซิปปิด-เปิดง่าย โดยเอานิ้วมือคล้องกับห่วง  ถ้ามือไม่มีแรง จะกินข้าวเองได้อย่างไร ? การกินดื่มเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับชีวิต ส่วนใหญ่อยากกินเอง ไม่ต้องให้ใครมาป้อน อุปกรณ์ที่ทำให้ช้อนถูกยึดติดกับฝ่ามือร่วมกับการดัดด้ามช้อน ทำให้ตักอาหารใส่ปากได้สะดวกขึ้น การเสริมด้ามช้อนให้ใหญ่ขึ้น ก็ทำให้จับช้อนได้ดีขึ้น ส่วนการดื่มนั้นควรใช้ถ้วยที่มีหู  ทำอย่างไร จึงจะอาบน้ำได้เอง ? ก่อนอื่นต้องรู้ว่า รถเข็นทั่วไปเป็นสนิมได้ ควรย้ายตัวเองจากรถเข็นไปยังเก้าอี้ หรือม้าพลาสติกที่ตั้งอยู่ในห้องน้ำ อาศัยห่วงที่ติดอยู่เหนือโถส้วม แล้วใช้แขนเกี่ยวที่ห่วงเพื่อยกตัวออกจากรถเข็นแล้วย้ายตัวไปที่โถส้วม ถ้าทรงตัวได้ดี แนะนำนั่งอาบน้ำบนโถส้วม(แบบซักโครก) ติดตั้งฝักบัวไว้ใกล้ๆ โถส้วม ควรใช้ก๊อกชนิดก้านโยกเพื่อสะดวกในการเปิด-ปิดวาล์วน้ำได้เอง ในกรณีที่มือไม่มีแรงกำ เอาสบู่ใส่ถุงผ้าตาข่ายที่มีสายยาว เพื่อใช้คล้องไว้กับคอเวลาถูสบู่ กันสบู่ลื่นหล่น เมื่อเสร็จก็เอาถุงสบู่ดังกล่าวออกไปคล้องไว้กับก๊อกน้ำ ส่วนการชำระล้างหลังถ่ายนั้นก็เช่นเดียวกัน ต้องรู้จักใช้อุปกรณ์ช่วย เช่น ใช้สายชำระหรือสายฝักบัวฉีดน้ำล้างก้น ปัจจุบันมีการติดตั้งหัวฉีดน้ำที่โถส้วม แค่กดปุ่มน้ำก็ถูกพ่นออกมาชำระล้างก้น  ไม่ต้องท้อใจ ถ้าฝึกแล้ว ยังทำเองไม่ได้ การพยายามทำเองทุกอย่าง บางครั้งก็เป็นไปไม่ได้ คงต้องยอมรับว่า...กิจกรรมบางอย่างต้องพึ่งผู้อื่น ขอเพียงให้มีสิทธิตัดสินใจเองว่า จะทำอะไร เมื่อไร อย่างไร ก็พอ
|
...วัยกลางคน...
 ฝากข้อความหลังไมค์ Rss Feed  Smember ผู้ติดตามบล็อก : 5 คน [?] Many times in our lives,we are dropped,crumpled,and ground into the dirt by the decisions we make and the circumstances that come our way. We feel as though we are worthless. But no matter what has happened or what will happen, you will never lose your value. Group Blog All Blog Friends Blog
|
||||||||||||
| Pantip.com
| PantipMarket.com
| Pantown.com
| © 2004 BlogGang.com
allrights reserved.
|
|||||||||||||
