กระแจะ สมุนไพร
กระแจะเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก-กลาง สูง 8-15 ม. ไม่ผลัดใบ
ใบเป็นใบประกอบแบบขนนกปลายคี่ เรียงสลับ มีใบย่อย 1 - 2 คู่
แกนช่อใบและก้านช่อใบมีกลีบแผ่ออกทั้ง 2 ข้าง
ใบย่อยรูปรีแกมสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูนเรียวตรงข้ามกัน

ชื่อวิทยาศาสตร์ :
Naringi  crenulata (Roxb.) Nicolson (Hesperethusa  crenulata (Roxb.)
Roem.)

ชื่อสามัญ :
-

ชื่อวงศ์ : RUTACEAE

ชื่อสมุนไพรอื่น ๆ : กระแจะ
กระแจะจัน ขะแจะ (ภาคเหนือ), ตุมตัง (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ), พญายา
(ภาคกลาง, ราชบุรี), พินิยา (เขมร)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์:

ต้น สมุนไพรกระแจะเป็น
ไม้ยืนต้นขนาดเล็ก-กลาง  สูง 8-15 ม.  ไม่ผลัดใบ  ลำต้นเปลาตรง 
แต่แตกกิ่งต่ำ  เปลือกสีเทา ขาวอมเหลือง  ผิวเรียบ  มักมีหนามแข็งยาวๆ
ทั่วไป  เปลือกชั้นในสีเหลืองอ่อน  ตามกิ่งมีหนามแหลมแข็ง   รูปทรง
(เรือนยอด)  รูปทรงพุ่มรีหรือกรวยต่ำ  ทึบ

ใบ ใบกระแจะเป็น
ใบประกอบแบบขนนกปลายคี่  เรียงสลับ  มีใบย่อย 1 – 2 คู่ 
แกนช่อใบและก้านช่อใบมีกลีบแผ่ออกทั้ง 2 ข้าง
ใบย่อยรูปรีแกมสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูนเรียวตรงข้ามกัน  ขนาดใบ ย่อย
0.5-2.5×1-8 ซม.  เนื้อใบบางเกลี้ยงทั้ง 2 ด้าน  ส่องดูจะมีจุดใหญ่ๆ
กระจายทั่วไป  เมื่อขยี้ใบจะมีกลิ่นหอมส้มอ่อนๆ  ขอบใบหยักเป็นซี่ฟันตื้นๆ

ดอก ดอกสมุนไพรกระแจะออก
เดี่ยวแต่จะรวมเป็นกระจุก  ตามกิ่งเล็กๆ  มีขนาดเล็ก ขนาดยาวประมาณ 5 มม. 
สีขาวหรือขาวอมเหลือง กลิ่นหอมอ่อนๆ  ออกดอกช่องเดือนมีนาคม – พฤษภาคม

ผล
แบบผลสดมีเนื้อหลายเมล็ด ทรงกลมขนาดเล็กเส้นผ่าศูนย์กลาง 0.5-1 เซนติเมตร
มีเนื้อเยื้อบางๆ หุ้มผลอ่อนสีเขียว  พอแก่จัดออกสีม่วงคล้ำ
ผลแก่ช่วงเดือนพฤษภาคม – ตุลาคม

สรรพคุณของสมุนไพร :

แก่น แก่นของกระแจะใช้
เป็นยาดับพิษร้อน  ดองเหล้ากินแก้กษัย (การป่วยที่เกิดจากหลายสาเหตุ 
ทำให้ร่างกายเสื่อมโทรม  ซูบผอม  โลหิตจาง)

ลำต้น ใช้กระแจะต้ม
น้ำดื่ม  ครั้งละครึ่งแก้ว  วันละ 3 ครั้ง เช้า-กลางวัน-เย็น 
แก้อาการโรคผิวหนังมีผื่นคัน  เป็นเม็ดขึ้นคล้ายผด คันมาก
มักมีไข้ร่วมด้วย  แก้ปวดตามข้อ  ปวดเมื่อย  เส้นตึง  แก้ร้อนใน

เปลือกต้น แก้ไข้ 
บำรุงจิตใจให้ชุ่มชื่นแจ่มใส

ประโยชน์ด้านอื่นๆ :

เนื้อไม้ของกระแจะมีสีน้ำตาลปนเหลืองอ่อน เป็นมันเลื่อม
เนื้อหยาบแต่สม่ำเสมอ แข็ง หนักปานกลาง ค่อนข้างเหนียว ใช้ในงานแกะสลัก
ทำตู้ และหีบใส่ของที่ต้องการกันตัวแมลง เปลือก
และไม้ใช้ฝนกับน้ำเป็นเครื่องหอมประทินผิวแบบโบราณ
ในพม่ายังนิยมใช้เปลือกและไม้ฝนผสมกับไม้จันทน์ (sandalwood)

Create Date : 03 กรกฎาคม 2553
Last Update : 3 กรกฎาคม 2553 11:18:01 น.		0 comments
Counter : 362 Pageviews.
Share Tweet