หายไปนานพอสมควร เพราะไปติดเกมอยู่ครับ เลยโดดเรียนวิชาภาษาไทใหญ่ไปหลายวัน

เกม Fantasy defense มันมาก แนววางแผนการรบ โหลดฟรีได้ใน app store

วันนี้เป็นคิวของเพลง "ความรักบ่าวสาว" เป็นเพลงจากรัฐฉาน (แปลยากแน่ๆ)

แต่เพลงนี้ ทำนองไพเราะสดใส พระเอกนางเอกในมิวสิควิดีโอก็น่ารัก

ฟังแล้วมีความสุข อยากไปอยู่ท้องไร่ปลายนา สูดอากาศบริสุทธิ์

ในขณะที่ผมพิมพ์อยู่นี้ ผมก็แปลไปพิพม์ไป ค่อยๆ แกะไปทีละน้อย

เพลงนี้ยากตั้งแต่ชื่อแล้วครับ ตัวหนังสือไม่ค่อยชัด

มีท่อนร้องสด นำก่อนเข้าเพลง แต่ไม่มีสับไตเติลให้ผมอ่าน ผมก็ฟังไม่ออกเลย

ฟังออก "ฮ่างหลี" ที่แปลว่า "สวยงาม" คำเดียว

ท่อนที่พระเอกนางเอกคุยกัน ผมก็ฟังไม่ออกในคำท้ายๆ

อย่างไรก็ตาม ต้องขอบคุณเพจ Tai community online

และเพจ shanmusic.tht.in มา ณ โอกาสนี้ด้วย ที่ได้ช่วยในจุดที่ผมติด

ผมได้รบกวนทั้งสองเพจนี้ 3 เรื่องด้วยกัน

1) ชื่อเพลง ที่เขียนไม่ชัด

เท่าที่ผมอ่านได้ คือ "กว๊าม แป๊ง บ้าว สาว"

ผมสงสัยคำว่า "บ้าว" นี่แหละครับ เพราะผมเคยเห็นแต่ "หม่าว"

แม้แต่เนื้อข้างในเพลงนี้เอง ก็เขียนว่า "หม่าว" ซึ่งจะแปลว่า "บ่าว" ตามภาษาไทย

แต่ก็ได้รับการยืนยันจากเพจข้างต้น ว่า "บ้าว" ก็มีใช้บ้าง

ดังนั้นชื่อไทยของเพลงนี้ก็คือ "ความรักบ่าวสาว" นั่นเองครับ

ในภาษาไทยนั้น มักจะได้ยินคำว่า "รักใคร่" ถ้าเป็นไทใหญ่ ก็คือ "ฮั่กแป๊ง" นั่นเองครับ

2) ท่อนต้นเพลงที่เขาร้องสด ไม่มีเสียงดนตรีประกอบ

เพจ tai community online ช่วยแกะให้ดังนี้ครับ

"คำขึ้นต้นแรกผมแยกไม่ออกมันเป็นภาษาไทใหญ่ทางเหนือ..อรอยก่ำนั่ยว่ามั่ยพากานของ.. หมอกจอดกู้ห้วยยาวดอยไผ่หันช้ำเมาหยองจอมตางฮ้างหลีน้องเย่าหลอ.ออ....กานของ. ต้นไม้ก้านสีชมพู มีอยู่ทั่วไปตามดอยใครเห็น..เมาหยองจอมตางนี้.ประมาณว่าบ้าหัวปักหัวป้ำบ้าตามความสวยของมันครับ.."

ส่วนเพจ shanmusic.tnt.in สรุปให้ว่า เขาพูดถึงความงามของธรรมชาติ และดอกไม้

ที่มันสวยงาม เหมาะกับน้อง

ผมสรุปเนื้อความได้ว่า "ต้นกานของออกดอกไปทั่วทั้งห้วยดอย ใครเห็นก็หลงไหลในความงดงามของมัน

เปรียบได้กับความงามของน้อง"

ถ้าทั้งสองเพจไม่ช่วยบอกมา ผมก็ไม่มีทางรู้เรื่องหรอกครับ มันยากสุดๆ

3) ตอนที่พระเอกนางเอกคุยกัน ผมฟังไม่ออกตอนท้าย

พระเอก "น่อง สาว สู จื้อ สัง ไน่" (น้องสาว เธอชื่ออะไรเหรอ)

นางเอก "จื้อ ตู" (ชื่อ ตู่)

หลังจากนั้น นางจะทำท่าอาย แล้วพูด ตรงนี้แหละครับ ที่ผมฟังไม่ออก

แต่ทั้งสองเพจข้างต้น ก็ได้ช่วยแนะนำให้

นางเอก ทำท่าอาย แล้วกล่าวว่า "ไฮ่ หลี อาย เปิ้น แต้ะ เย่า" (อุ๊ย น่า อาย คนอื่น แท้ แล้ว)

แต้ะ กับ เย่า นางพูดรวบเป็นคำเดียว ผมฟังให้ตายยังไงก็ไม่เข้าใจ ภาษาไทใหญ่ยังไม่แข็งแรงพอ

แล้วคำอื่นๆ นางก็ออกไม่ชัดด้วย สรุปคือ "อุ๊ย เขินจังเลยอ่ะ" นี่คือสิ่งที่นางพูด

ผมเองรบกวนทั้งสองเพจเพียงเท่านี้ ที่เหลือ ผมจะพยายามแปลต่อเอง แกะเอาจากตัวหนังสือที่มี

เริ่มกันเลยครับครับ

ร้องโดย จ๊ายแสงจ๋อมม้าว และน้างคั้มน่อง (บรรทัดกลาง)

แต่ส่วนอื่นผมขอข้ามไปเลยนะครับ ตัวหนังสือมันไม่ค่อยชัด

(อ่าน) ฮ้า ล้อย น่อง สาว สู อยู่ ว่าน ลอื๋อ เอ๊ย

คำว่า "ฮ้าล้อย" ผมยังหาคำตอบไม่ได้นะครับ ว่าคืออะไร เพราะไม่มีในพจนานุกรม

แล้วผมก็รบกวนสองเพจข้างต้นเพียง 3 เรื่อง เกรงใจเขาเหมือนกัน

แต่ท่อนที่เขาร้องสด ทางเพจ Tai community online เอง ก็ให้ข้อสังเกตว่า

คำแรกเขาแยกไม่ออก เพราะเป็นภาษาไทใหญ่ทางเหนือ ก็คือคำว่า "ฮ้าล้อย" นี่แหละครับ

ไปถามที่อื่น ก็ยังไม่ได้คำตอบ แต่ผมจะเดาไปก่อน มันน่าจะเป็นคำสร้อย คล้าย "โอ้หนอ" ทำนองนั้น

(แปลเลย) โอ้หนอน้องสาวเธออยู่บ้านไหนหนอ

(อ่าน) น่า ยุ่ม หวาน ต๋า มั้น น้าง เหมิน หมอก ฮ่างหลี ไว่

(แปลตรง) หน้า ยิ้ม หวาน ตา มัน นาง เหมือน ดอกไม้ สวยงาม ไว้

(แปลเนียน) รอยยิ้มหวานบนใบหน้า และแววตาที่สดใสดั่งดอกไม้งาม

(อ่าน) คอื้อ ย้อน มื้ด กื๊อ อยู่ จั๋ม

(แปลตรง) ใคร่ ขอ รู้จัก คุ้นเคย อยู่ ใกล้

ท่อนนี้ศัพท์ใหม่เยอะเลยครับ แต่ จั๋ม รู้สึกว่าจะตรงกับ จัม ของอีสาน ที่แปลว่า ชิด

ไม่แน่ใจว่า ล้านนาใช้ จั๋ม เหมือนไทใหญ่หรือเปล่า

(แปลเนียน) อยากขอทำความรู้จักมักคุ้นอยู่ไกล้ชิด

(อ่าน) จ่อง เต๋ พ่อม จ๊าย เฮ้า ล้อ น่อง อ่อน เอ๊ย

(แปลตรง) ไหม จะ พร้อม ชาย เรา รวม น้อง อ่อน เอย

คำว่า "จ่อง" แปลได้หลายอย่าง ดึง ลาก จึง ดังนั้น หรือใช้เป็นการถาม

กรณีนี้น่าจะเป็นการถ่าม

(เดา) พร้อมจะไปกับพี่ไหม น้องแก้วเอย

(อ่าน) ฮ้า ล้อย จ๊าย หม่าว กว๊าม หมอ ลาด หวาน เอ๊ย

(แปลตรง) โอ้ หนอ ชาย บ่าว ความ ชำนาญ พูด หวาน หนอ

(แปลเนียน) โอ้หนอพี่ชาย ช่างปากหวานยิ่งนัก

(อ่าน) น่อง ยิ้ง อยู่ ว่าน ฮ้าย จิ๊ม

(แปลเลย) น้อง หญิง อยู่ บ้าน ฮาย จิม (หมู่บ้านฮายจิม)

(อ่าน) ปี้ หมอ เฮ๊ด โสน น้า หือ สัง จ๊าย ปี้ เฮ้า อั่ม หม่อ

(แปลตรง) พี่ ชำนาญ ทำ สวน นา ไหม อะไร ชาย พี่ เรา ไม่ ?

"หม่อ" แปลว่า บ่อ หลุม พลัง อำนาจ แร่เงิน

เดาว่า "อั่มหม่อ" น่าจะแปลว่า "ไม่เป็น"

"อั่มหมอ" แปลว่า ไม่ชำนาญ

"อั่มหม่อ" ก็น่าจะทำนองเดียวกัน ดูจากคำแปลที่เกี่ยวกับ พลัง อำนาจ

(แปลเนียน) พี่ทำนาทำสวนเป็นไหม มีหรือพี่จะทำไม่เป็น (ถามเอง ตอบเอง)

(อ่าน) กว่า สอน ป้อก คื้น ม้า แล่ จ๊าย หม่าว เอ๊ย

(แปลตรง) ไป สอน/เรียน ระแวก คืน มา สิ ชาย บ่าว เอย

(เดา) ไปสาธิตให้ดูหน่อยสิ ชายบ่าวเอย

"สอน" ในภาษาไทใหญ่ แปลได้ทั้ง สอน และ เรียน คงต้องดูรูปประโยคประกอบเอา

ว่าควรแปลว่าอะไร

(อ่าน) ฮ้า ล้อย วั่ด ตี๊ หอม น่อง เอ๊ย ตั๊ม จอื๋อ น้า

(แปลตรง) โอ้ หนอ วัด ? หอม น้อง เอ๋ย ตั้ง ใจ นะ

(เดา) โอ้หนอ วัดตีหอม น้องเอย ตั้งใจนะ

"วั่ดตี๊หอม" ตรงนี้ผมติดอยู่นานมากครับ รอคำตอบอยู่ สุดท้ายได้คุณ puppyyo

ชื่อล๊อคอินในพันทิปช่วยไขปริศนาให้ เพราะผมนำเพลงนี้ไปตั้งกระทู้ถามไว้

//pantip.com/topic/30654227

มันเป็นเหมือนคำสร้อย

(แปลใหม่) โอ้หนอ โอ้ละหนอ น้องเอ๋ย ตั้งใจฟังนะ

(อ่าน) อย่า ว่า เฮ๊ด ไฮ่ โสน น้า หน่า

(แปลเลย) อย่าว่าแต่ทำไร่สวนนาเลย

(อ่าน) เหลอเสไน่ ซั่ม หมอ ฮั่ก แท่ง ก่อน เอ้อ น่อง น่อง สาว อ่อน เอ๊ย

(แปลตรง) นอกจากนี้ ซ้ำ ชำนาญ รัก เพิ่ม ก่อน เด้อ น้อง น้อง สาว อ่อน เอย

(แปลเนียน) เรื่องความรักพี่ก็เก่งนะน้อง น้องสาวเอย

(อ่าน) ฮ้า ล้อย วั่ดตี๊หอม จ๊าย เอ๊ย อย่า โพ่ม ล่าด ยอื่อ

(แปลตรง) โอ้ หนอ วัดตีหอม ชาย เอ๋ย อย่า คอย พูด ใหญ่

(แปลเนียน) โอ้หนอ โอ้ละหนอ ชายเอ๋ย อย่ามาขี้โม้

(อ่าน) อย่า เอ๋า ซบ ล่าด เป๋น โล้ม หลาย

(แปลตรง) อย่า เอา ปาก พูด เป็น ลม เปล่า

(แปลเนียน) อย่าพูดแต่ปาก ลมๆ แล้งๆ

(อ่าน) เฮ๊ด เน๋ ฮอื้อ ป๊อ หัน ตอื้อต๋า ก่อน แล่ น่า จ๊าย จ๊าย หม่าว เอ๊ย

(แปลตรง) ทำ ? ให้ พอ เห็น ตำตา ก่อน สิ นะ ชาย ชาย บ่าว เอย

เน๋ ไม่มีในพจนานุกรม แต่มี แน๋ ที่แปลว่า ชี้ให้เห็น ผมว่าน่าจะใช่อันเดียวกัน

(แปลเนียน) ทำให้ดู ทำให้เห็นจริงก่อนดีไหมชาย ชายบ่าวเอย

หลังจากนั้นจะร้องพร้อมกัน

(อ่าน) ฮ้า ล้อย วั่ดตี๊หอม จ๊าย/น่อง เอ๊ย เอ๋า ต๊าง ฮั่ก เส

(แปลตรง) โอ้หนอ โอ้ละหนอ ชาย/น้อง เอ๋ย เอา ความ รัก เสีย

(แปลเนียน) โอ้หนอ โอ้ละหนอ พี่/น้อง เอย จงมุ่งมั่นในความรัก

(อ่าน) ก่ายโข ยิ้บ จุ๋ง มั่น กื๊ม ล่า

(แปลตรง) ทอดสะพาน หยิบ จูง มั่น มั่น ล่า

(แปลเนียน) ก่อร่างสร้างรักให้มั่นคง

(อ่าน) แถม กั๋น เฮ๊ด ฮอื้อ โสน น้า กี ป่ง เหลอ ม้า ล่า จ๊าย หม่าว เอ๊ย (น่อง อ่อน เอ๊ย)

(แปลตรง) ช่วย กัน ทำ ให้ สวน นา คลี่ งอก เหลือ มา ล่า ชาย บ่าว เอย (น้อง แก้ว เอย)

(แปลเนียน) ช่วยกันทำให้ไร่นางอกงามเบ่งบาน ชายบ่าวเอย (น้องแก้วเอย)

หลังจากนั้นก็จะร้องพร้อมกันไปเรื่อยๆ จนจบเพลง

มีปรับเปลี่ยนเนื้อร้องบางส่วน

(อ่าน) ก่ายโข ยิ้บ มั่น จุ๋ง มื้อ ล่า

(แปลตรง) ทอดสะพาน หยิบ มั่น จูง มือ ล่า

(แปลเนียน) ทอดสะพาน หยิบจูงมือกันเดินไป

นั่นก็เป็นเนื้อหาทั้งหมดครับ "วั่ดตี๊หอม" ทำผมเครียดเลยสำหรับเพลงนี้

ขอขอบคุณ

เพจ Tai community online

เพจ Shanmusic.tht.in

กลุ่ม เรียนรู้ภาษาไทใหญ่(ไต)

และ puppyyo (ชื่อในพันทิป)

สรุปเนื้อหา

"ความรักบ่าวสาว"

(ชาย) โอ้หนอน้องสาวเธออยู่บ้านไหนหนอ

รอยยิ้มหวานบนใบหน้า และแววตาที่สดใสดั่งดอกไม้งาม

อยากขอทำความรู้จักมักคุ้นอยู่ใกล้ชิด

พร้อมจะไปกับพี่ไหม น้องแก้วเอย

(หญิง) โอ้หนอพี่ชาย ช่างปากหวานยิ่งนัก

น้องหญิงอยู่บ้านฮายจิม

พี่ทำนาทำสวนเป็นไหม มีหรือพี่จะทำไม่เป็น

ไปสาธิตให้ดูหน่อยสิ ชายบ่าวเอย

(ชาย) โอ้หนอ โอ้ละหนอ น้องเอ๋ย ตั้งใจฟังนะ

อย่าว่าแต่ทำไร่สวนนาเลย

เรื่องความรักพี่ก็เก่งนะน้อง น้องสาวเอย

(หญิง) โอ้หนอ โอ้ละหนอ ชายเอ๋ย อย่ามาขี้โม้

อย่าพูดแต่ปากลมๆ แล้งๆ

ทำให้ดู ทำให้เห็นจริงก่อนดีไหม ชายบ่าวเอย

(ร้องพร้อมกัน) โอ้หนอ โอ้ละหนอ พี่/น้อง เอ๋ย จงมุ่งมั่นในความรัก

ก่อร่างสร้างรักให้มั่นคง (ทอดสะพาน หยิบจูงมือกันเดินไป)

ช่วยกันทำให้ไร่นางอกงามเบ่งบาน ชายบ่าวเอย (น้องแก้วเอย)

ทั้งเพลงที่ผมแปล แทบไม่มีผลงานผมเลย รบกวนคนอื่นเยอะมาก

ก็จะมีแต่กลอนนี่แหละครับ ที่จะเป็นผลงานผม

บทกลอน "ความรักบ่าวสาว"

...(ช) โอ้ละหนอ น้องสาวเอ๋ย อยู่บ้านไหน

ยิ้มหวานใส ในตาสวย ดั่งบุปผา

อยากรู้จัก เคียงชิดใกล้ ไม่จากลา

มาสิมา ไปกับพี่ ไปพร้อมกัน

(ญ) โอ้ละหนอ พี่ชายเอ๋ย ช่างปากหวาน

น้องอยู่บ้าน ฮายจิม ด้วยสุขสันติ์

มีนาไร่ ให้ดูแล อยู่ทุกวัน

แล้วพี่นั้น ทำเป็นไหม เรื่องไร่นา

(ช) โอ้ละหนอ น้องสาวเอ๋ย ฟังให้ชัด

พี่เจนจัด เรื่องไร่สวน เป็นหนักหนา

ยิ่งเรื่องรัก พี่ก็เก่ง แต่นานมา

รับรองว่า รักกับพี่ ดีแน่เลย

(ญ) โอ้ละหนอ พี่ชายเอ๋ย อย่าขี้โม้

อย่าอวดโอ้ ป่าวว่า วาจาเผย

ทำให้ดู ทำให้เห็น ให้ชมเชย

อย่ามาเอ่ย แต่ปากเปล่า เว้าลมลม

(ชญ) โอ้ละหนอ เราทั้งสอง ร่วมใจรัก

ลงฐานหลัก ก่อร่าง สร้างสุขสม

จับมือกัน มั่นคงอยู่ อย่างเกลียวกลม

ทำอุดม สมบูรณ์สู่ ไร่นาเรา...

บทกลอนโดยจ๊ายก๊งเหลว

เพลงหน้า ของ่ายๆ หน่อยดีกว่า จะได้ไม่ปวดหัวมาก