|
|
|
มาผสมพันธุ์กล้วยไม้กันดีกว่า
มาเป็นนักผสมกันดีกว่า
การขยายพันธุ์กล้วยไม้แสนรักของเรานั้น มีอยู่ 2 วิธีหลักๆ คือ การขยายพันธุ์แบบใช้เพศ และไม่ใช้เพศ ในที่นี้จะพูดกันถึงการขยายพันธุ์แบบใช้เพศนะครับ
การผสมพันธุ์ได้พัฒนาไปมากมาย กล้วยไม้ที่ออกดอกไม่ตรงกัน ก็สามารถเก็บเกสรไว้ในที่เย็นและนำมาผสมที่ใดหรือเวลาใดก็ได้ หรือความแตกต่างกันของขนาดก้อนเกสรกับแอ่งรับในดอกกล้วยไม้อีกต้น ก็แก้ไขได้โดยการแบ่งผ่าขนาดก้อนเกสรให้เล็กลงได้
การผสมพันธุ์โดยใช้เพศยังแยกย่อยได้อีก
1. การผสมตัวเอง หรือในระหว่างต้นเดิมที่ตัดแยกไปปลูกในภาชนะอื่น ( self pollination )
2. การผสมข้ามต้น ( Interclonal hybridization ) คือ ในระหว่างชนิดเดียวกัน แต่ต่างต้นไม่ว่าไม้นั้นจะเป็นลูกไม้ของฝัก หรือ ครอก เดียวกัน หรือต่างกัน
3. การผสมข้ามชนิด ในระหว่างไม้สกุลเดียวกัน ( Interspecific hybridization )
4. การผสมข้ามหมู่ ในระหว่างไม้สกุลเดียวกัน เช่น ผสมด้วยกันในสกุลหวาย โดยนำหวายช่อยาว มาผสมกับพวก ออกดอกตามลำต้นส่วนยอด
5. การผสมข้ามสกุล ( Intergeneric hybridization ) เช่นสกุล Doritis ผสมกับ สกุล Phalaenopsis
สรุปได้ว่า การผสมที่ไม่ได้ผสมตัวเองตามข้อ 1 รวมเรียกว่า ผสมข้ามเกสร ( Cross pollination )
นักเลี้ยงกล้วยไม้ทุกท่านสามารถผสมติดฝักกล้วยไม้ได้ ไม่ว่าจะมีกล้วยไม้มากหรือน้อย หรือแม้กระทั่งมีกล้วยไม้เพียงต้นเดียวก็สามารถผสมตัวเอง หรือแลกเปลี่ยน ขอเกสรจากเพื่อนๆมาติดฝักได้ ลองทำดูได้นะครับ ถ้าเป็นความพอใจและความมุ่งหวังของเรา ก็ไม่จำเป็นที่จะต้องหาพ่อแม่พันธุ์เลิศลอยหรือต้องเป็นไม้เกียรตินิยม ทุกคนสามารถสร้างความสุข ความสมหวังในใจได้ทั้งสิ้น
เวลาของการผสม จะเป็นตอนไหนดีระหว่าง เช้า สาย บ่าย เย็น นักผสมบางท่านบอกว่าควรทำในช่วงเช้าตรู่ มีความชุ่มชื้น อากาศไม่ร้อน บางท่านก็บอกว่า ทำตอนไหนก็ได้ ไม่ว่าตอนค่ำ ตอนดึก มีเวลาตอนไหนก็ทำตอนนั้น สำหรับผมจะไม่เลือกเวลา ว่างตอนไหน อยากทำตอนไหนก็ได้ บางครั้งซื้อกล้วยไม้ 1 ต้น ยังขอเกสรจากต้นอื่นในร้านมาผสมกันเดี๋ยวนั้นก็มี
ต้นแม่ที่จะติดฝัก ดอกที่จะถือฝักควรเป็นไม้ลำหน้าที่ให้ดอกและควรเป็นช่อแรก หากมีหลายช่อ ควรตัดช่ออื่นออก เมื่อต้องการติดมากกว่า 1 ดอก ควรติดฝักในช่อเดียว และในดอกที่เรียงกันไป หรือ จะเว้นช่วงสัก 1 ดอก ก็ได้
วิธีการผสมเกสร ง่ายๆ สั้นๆ ของการผสมเกสรคือ แกะเอาเกสรตัวผู้ มาใส่ในแอ่ง เกสรตัวเมีย เท่านั้นเอง แต่ความหนักหนานั้นอยู่ที่ความรอบคอบ ระมัดระวังครับ
เริ่มจาก ควรย้ายต้นพ่อ แม่ ให้มาอยู่ใกล้กัน เพื่อความสะดวก ทำความสะอาดมือ และเครื่องมือ เครื่องมือที่ใช้มีแค่ชิ้นเดียว คือไม้บางๆเหลาให้เรียวปลายเล็กขนาดแค่พอรองรับก้อนเกสรตัวผู้ได้ บางท่านใช้ผิวไม้ไผ่ มาเหลา บางท่านใช่ไม้จิ้มฟันแบบเก่า หรือก้านไม้ขีดไฟ ที่เป็นไม้เนื้ออ่อน เอามาเหลาปลายให้บางๆ ส่วนตัวผมบางครั้งใช้ไม้เสียบลูกชิ้นยาวๆมาเหลาปลาย เพราะยาวดีจับถนัดมือ บางครั้งก็ใช้ไม้จิ้มฟันปลายแหลม แบบที่มีขายอยู่ทั่วไป แล้วเอาไฟลนปลายให้ไหม้ เป็นสีดำ เพื่อที่จะได้มองเห็นก้อนเกสรตัวผู้ได้ชัดเจนยิ่งขึ้น
เลือกดอกที่จะเป็นแม่ ต้องดูดอกที่สมบูรณ์ที่สุด บานเต็มที่ ถ้าเป็นไม้ที่มีกลิ่นก็ต้องมีกลิ่นออกมาแล้ว ส่วน เกสรตัวผู้จากต้นพ่อ ให้ใช้ปลายไม้สะกิดที่จะงอยส่วนล่างของฝาครอบเกสรตัวผู้ ซึ่งอยู่ปลายของเส้าเกสรออกมา ขั้นตอนนี้ต้องระวัง เกสรตัวผู้ที่อยู่ด้านในอาจจะตกหล่นหายได้ ควรใช้มือหรือภาชนะคอยรองรับใต้ดอก จากนั้นเอาปลายไม้เขี่ยเอาเกสรออกมาวางบนกระดาษที่สะอาด หรือวางบนฝ่ามือก็ได้ครับ
จากนั้นใช้ปลายไม้เขี่ยน้ำเหนียวจากแอ่งเกสรตัวเมีย ( ต้องเป็นดอกในต้นพ่อ หรือดอกที่เราเอาเกสรตัวผู้ออกมา เพื่อป้องการการปลอมปนเกสรตัวผู้ตัวที่ไม่ต้องการและป้องการการบอบช้ำถ้าเราเอาจากดอกต้นแม่ )
นำปลายไม้ที่มีน้ำเหนียวมาแตะเกสรตัวผู้ที่เตรียมไว้ แล้วนำไปวางลงในแอ่งเกสรตัวเมีย ที่อยู่ส่วนใต้ของปลายเส้าเกสรของดอกต้นแม่ที่จะถือฝัก หากก้อนเกสรตัวผู้ใหญ่เกินไปก็สามารถผ่าแบ่งก้อนเกสรได้
หลังจากนั้น ถ้าการผสมสำเร็จติดฝักได้ กล้วยไม้จะแสดงอาการให้เห็น บางชนิดเห็นได้ในครึ่งวัน หรืออย่างช้าในวันรุ่งขึ้น สังเกตได้คือ กลีบจะมีอาการลู่และเหี่ยวลง หลังจากนั้นก้อนดอกจะบวมขึ้นและโตขึ้น พร้อมเปลี่ยนเป็นสีเขียวจนเห็นเป็นรูปทรงฝัก สิ่งที่ห้ามลืมโดยเด็ดขาดก็คือ ต้องทำป้ายแขวนไว้ที่ต้นแม่ด้วย เขียนวันที่ผสม คู่ผสม โดยเขียนชื่อต้นแม่ไว้ด้านหน้า แต่ส่วนตัวผมจะไม่เขียนป้ายติดไว้ที่ต้น แต่จะจดลงสมุดบันทึกเอาไว้ ซึ่งสมุดบันทึกทุกๆท่านควรจะมีไว้ เพื่อไว้จดสิ่งต่างๆได้ เช่น จดชื่อเกสรที่เก็บไว้ ชื่อลูกผสมต่างๆที่ทำไว้
การบำรุงรักษาฝัก ตลอดช่วงอายุการถือฝัก ต้นแม่จะต้องได้รับแสง อากาศ เท่าที่เคยได้รับ อย่าให้โดนน้ำฝนโดยตรง อย่ารดน้ำให้กระแทกฝัก การให้ปุ๋ยและยาป้องกันโรคและแมลง ต้องให้อ่อนๆ แต่ห้ามขาด ถ้าติดฝักไว้จำนวนมาก หากเห็นว่าฝักไม่สมบูรณ์ ควรตัดทิ้งออกไปบ้าง
ในระหว่างอายุการถือฝัก ถ้าฝักเหลืองก่อนกำหนด แสดงอาการว่าจะรักษาไว้ไม่ได้ก็ให้ตัดไปเพาะเป็นฝักอ่อน ซึ่งก็จะได้ผลเมืออายุฝักได้ 1 ใน 3 ของอายุฝักแก่
ในการตัดฝักแก่ไปเพาะ เมื่อครบอายุและฝักเริ่มเหลือง ควรรีบทำโดยทันทีโดยเร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้ หรือตัดเก็บไว้ช่วงระยะเวลาสั้นๆ 2–4 วัน โดยห่อกระดาษใส่ตู้เย็น (ไม่ใช่ช่องแช่แข็ง) ไม่ควรเก็บไว้ในที่ร้อนอบอ้าว ห้ามใส่ถุงพลาสติกผูกปากเพาระจะทำให้ฝักแตกหรือเน่าเสียได้ ในการส่งฝักไปเพาะถ้าส่งทางไปรษณีย์ ให้เอาฝักใส่ในซองจดหมายปิดผนึกให้เรียบร้อย เขียนรหัส สกุล จำนวนขวด แล้วใส่ไปในกล่องกระดาษที่บุด้านในด้วยกระดาษไว้กันกระเทือน ห้ามใส่ซองพลาสติกกันกระแทกหรือซองจดหมาย
หลังจากนั้น 8- 12 เดือนก็เฝ้ารอการกลับมาของกล้วยไม้ที่แสนรักของเราครับ
หวังว่าทุกๆท่านคงสนุกและมีความสุขกับการเป็นนักผสมนะครับ
| Create Date : 21 ตุลาคม 2548 | | |
| Last Update : 25 กุมภาพันธ์ 2553 17:13:48 น. |
| Counter : 449 Pageviews. |
| |
|
 |
|
|
|
|
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 2 คน [