ทำไมเรื่องแฮร์รี่ พอตเตอร์ ถึงโด่งดังเป็นพลุแตก
พออ่านแฮร์รี่ฯ ตอนใหม่จบ คุณปรีดาก็ลองสำรวจความคิดตัวเองว่าทำไมเรื่องของพ่อมดหนุ่มที่มีแผลเป็นตรงหน้าผากถึงได้เป็นที่ชื่นชอบของผู้คน แล้วก็โด่งดังไปทั่วโลกแบบนี้
สาเหตุสำคัญอย่างแรกคือเรื่องแฮร์รี่เป็นตัวอย่างที่โดดเด่นมากของการเขียนเรื่องที่มีการผสมผสานของ Genre (ในที่นี้ขอเรียกว่าแนวเนื้อหาก็แล้วกัน) อันหลากหลาย โดยทั่วไปวรรณกรรมเด็กและเยาวชนที่ผ่านๆ มาเมื่อเป็นแนวไหนก็จะเป็นแนวนั้นโดยตลอดเล่ม เช่น เรื่องสัตว์ เรื่องแฟนตาซี เรื่องแนวเทพนิยาย เรื่องแนวสืบสวนสอบสวน เรื่องกีฬา เรื่องแนวระทึกขวัญ เรื่องแนวความรักหนุ่มสาว เรื่องแนวแสวงหา (พล็อตเรื่องมักเน้นที่การผจญภัยเพื่อค้นหาสิ่งใดสิ่งหนึ่ง) เรื่องแนว coming-of-age (พล็อตเรื่องเน้นที่การเรียนรู้ชีวิตช่วงหนึ่งของตัวเอก และทำให้เขาหรือเธอเติบโตขึ้นหรือมีมุมมองที่เปลี่ยนไปในตอนท้ายเรื่อง)
จริงอยู่ว่าที่ผ่านมามีนิยายจำนวนไม่น้อยใช้วิธีการผสม genre (โดยเฉพาะนิยายสมัยใหม่) แต่คุณปรีดาไม่เคยเห็นวรรณกรรมเยาวชนเรื่องไหนที่มีแนวของเรื่องหลากหลายผสมอยู่ในเรื่องเดียว นอกเหนือจากแนวเรื่องเกี่ยวกับสัตว์แล้ว (ถึงแม้ว่าจะมีเนื้อหาเกี่ยวกับนกฮูกหรือสัตว์ต่างๆ แต่นั่นก็ไม่ใช่โครงเรื่องสำคัญ) แนวเรื่องแบบอื่นๆ ล้วนถูกนำมาบรรจุไว้ในแฮร์รี่ พอตเตอร์จนหมดสิ้น
ที่สำคัญคือ เจเค โรว์ลิ่ง เอาส่วนผสมของแนวต่างๆ มาปั่นรวมกันอยู่ในอัตราส่วนที่กลมกล่อมนะสิ
สาเหตุประการที่สอง เฉพาะในส่วนของจินตนาการ เรื่องแฮร์รี่ พอตเตอร์ น่าจะเรียกได้ว่าปฏิวัติวงการนวนิยายแนวจินตนาการที่ผ่านๆ มา ตรงที่ว่า ในอดีตนั้นเรื่องแนวนี้จะสร้างฉากของโลกสมมติ (คือดินแดนในจินตนาการต่างๆ) ไว้เพียงหลวมๆ โดยเหลือเนื้อที่แห่งจินตนาการให้ผู้อ่านได้คิดฝันเพิ่มเติม ในขณะที่เรื่องแฮร์รี่นั้นผู้เขียนกลับเลือกที่จะ สร้างโลก พ่อมดอย่างรอบด้าน กำหนดรายละเอียดทุกแง่มุม เช่น พวกเขามีกีฬายอดนิยมอะไรบ้าง (ก็ควิดดิชไง), ขนมที่พวกเขากิน (ลูกอมรสกรด รสอ้วก และอื่นๆ), กิจกรรมหรือว่าของสะสมของพวกเด็กๆ ล่ะ (ก็การ์ดพ่อมดไง), การเดินทางล่ะ (ก็ใช้ไม้กวาดหรือไม่ก็ผงฟลูหายตัว) แม้แต่เรื่องปลีกย่อยอย่างเช่นเฟอร์นิเจอร์ในบ้าน เช่นกรอบรูปตั้งโชว์ก็ยังต้องพิเศษกว่ากรอบรูปทั่วไป (คนในภาพสามารถเดินทางไปสู่รูปภาพอื่นๆ ได้) ฯลฯ เรียกว่าผู้เขียนสร้างรายละเอียดเกี่ยวกับโลกเวทมนตร์ไว้มากจนเหมือนเป็นโลกจริง ที่มีคนใช้ชีวิตอยู่ที่นั่นกันจริงๆ เลยทีเดียว
สาเหตุประการที่สาม เนื่องจากเรื่องแฮร์รี่ เป็นเรื่องราวเกี่ยวกับเด็กชายคนหนึ่ง (และเพื่อนๆ ของเขาอีกจำนวนหนึ่ง) ตอนต่อแต่ละเล่มก็เป็นเรื่องราวของตัวละครที่อายุเพิ่มขึ้นทีละปี ด้วยเหตุนี้ผู้อ่านจึงได้เห็นความเติบโตและพัฒนาการของตัวละคร จากตัวละครวัยเด็กย่างเข้าสู่วัยรุ่น เราได้เห็นพฤติกรรมของตัวละครอย่างต่อเนื่อง เห็นความเปลี่ยนแปลงของพวกเขา ในลักษณะเดียวกับที่ผู้ชมได้ดูเรื่องราวของพระเอกตั้งแต่เกิดจนโตในเรื่อง Truman Show ผู้อ่านจึงอดลุ้นและเอาใจช่วยพระเอกไม่ได้
สาเหตุประการที่สี่ ถึงแม้ว่าเจ เค โรว์ลิ่ง จะใช้พื้นฐานของพล็อตจากเทพนิยายโบราณ แต่เรื่องที่เขียนออกมาก็มีความร่วมสมัยอย่างมาก ถึงแม้ว่าเวทมนตร์ต่างๆ ในเรื่องจะมีสถานภาพคล้ายของวิเศษของโดเรมอน แต่โดเรมอนดูมีความเป็นสากล (คือไม่ขึ้นกับยุคสมัย) มากกว่า ขณะที่โลกเวทมนตร์ของแฮร์รี่กลับสะท้อนภาพโลกมนุษย์ยุคต้นศตวรรษที่ 21 นี้เป็นอย่างดี (แม้แต่ไม้กวาดวิเศษก็ยังมีรุ่นใหม่ๆ , กีฬาควิดดิชเป็นที่สนใจของพ่อมดแม่มดทั่วโลกเหมือนฟุตบอลโลกยังไงยังงั้น) ถึงแม้โลกพ่อมดจะเป็น โลกสมมติ แต่มันก็มีมิติของ โลกจริง ทั้งการใช้ชีวิตแบบบริโภคนิยม, การแย่งชิงอำนาจทางการเมือง, พ่อมดเองก็ต้องทำงานในหน่วยงานต่างๆ, มีโรงเรียนและรัฐบาลเหมือนโลกจริง ฯลฯ ทำให้ผู้อ่านนอกจากมีอารมณ์ร่วมแล้ว ยังทำให้ผู้อ่านคิดฝันเอาว่าถึงแม้ตัวเองต้องเรียน/ทำงาน แต่ถ้าได้เรียน (หรือทำงาน) ในแบบของโลกพ่อมดก็จะดี
คุณแม่บ้านอาจจะยินดีที่ต้องทำงานบ้านในโลกที่สามารถใช้เวทมนตร์เป็นเครื่องทุ่นแรงได้
เด็กๆ อาจจะเบื่อกับการเรียนหนังสือหรืออ่านหนังสือสอบ แต่ถ้าเปลี่ยนเป็นโรงเรียนฮอกวอตส์ นั่นก็คงเป็นอีกเรื่องนึง
... ความจริงแล้วยังมีอีกหลายเหตุผลที่ทำให้แฮร์รี่ พอตเตอร์ได้รับความนิยมอย่างสูงจากทั่วโลก แต่คุณปรีดาคิดว่าเหตุผลหลักๆ น่าจะอยู่ในสามสี่ข้อที่กล่าวมาแล้วนี้
Create Date : 19 ธันวาคม 2548 | | |
Last Update : 19 ธันวาคม 2548 13:15:27 น. |
Counter : 5208 Pageviews. |
| |
|
|
|