Bloggang.com : ปลาทองสยองเมือง - เตียงสวดที่หายไปจากวัฒนธรรมภาคกลาง

Group Blog

All Blog

เตียงสวดที่หายไปจากวัฒนธรรมภาคกลาง

ธรรมาสน์ยาว เป็นของที่หายไปจากวัฒนธรรมภาคกลางแล้วครับ ไม่เคยเห็นที่ไหนใช้อีกเลย เพราะมันสูงแล้วพระต้องปีน เดี๋ยวนี้เขาตั้งอาสนะยาว ขึ้นลงสะดวกมีไมโครโฟน แต่ก่อนสมัยโบราณ เวลามีงานศพคนร่ำรวยเขาก็สร้างทีหลังหนึ่งเขาเอาไว้สวดศพโดยเฉพาะ บางทีก็เลยเรียกว่า “สังเค็ด” (แต่สังเค็ดจริงๆจะเป็นอะไรก็ได้คล้ายๆของที่ระลึกในงานศพ เช่น นาฬิกา ตาลปัตร เพราะไปสับสนว่า พอเสร็จงานศพก็ถวายวัดเช่นกัน)ในทางเหนือก็จะเรียกเตียงสวด สำหรับพระนั่งได้ 4 รูป สวดศพได้พอดีเราจะเห็นการใช้เตียงสวดแบบนี้ในงานพระบรมศพ งานพระศพของเจ้านายพระองค์ต่างๆในปัจจุบันแต่ก็ไม่ได้มีการสร้างใหม่ให้สวยงามอีกแล้ว เป็นเพียงเตียงปะรำดาดผ้าขาวเท่านั้นแต่ในอดีตนั้น ธรรมาสน์ยาวจะตกแต่งอย่างอลังการเหมือนปราสาทองค์เล็กๆปิดทองล่องชาดประดับกระจก ทำมุขประเจิดสันหลังคาติดบราลี บางแห่งก็ทำยอดปราสาทเสียด้วย เช่นที่วัดใหญ่พิษณุโลก ส่วนมากเชื่อว่าเป็นของตกค้างมาจากงานพระบรมศพแล้วถวายมาตามวัดหลวง แพร่หลายมากในสมัยอยุธยา และติดค้างมาในสมัยกรุงเทพเล็กน้อยก่อนจะหายไปเลย ยกเว้นในงานหลวงเท่านั้น แต่ก็ไม่ได้ทำอย่างอลังการอีกแล้ว

(แต่ในล้านนายังคงมีใช้อยู่ แล้วมักสร้างอย่างลำลอง ดังปรากฏที่วัดพระธาตุลำปางหลวงและวัดพระแก้วดอนเต้าหลายหลัง)

รายชื่อธรรมาสน์ยาวในภาคกลาง

1. วัดใหญ่สุวรรณาราม จ.เพชรบุรี (สมัยอยุธยาตอนปลาย)

2. วัดบางขุนเทียนนอก(สมัยรัตนโกสินทร์)

3. วัดมะขาม ปทุมธานี(สมัยรัตนโกสินทร์)

4. วัดพระมหาธาตุ พิษณุโลก (สมัยอยุธยาตอนปลาย)

5. วัดเชิงท่า อยุธยา (สมัยอยุธยาตอนปลาย)

6. วัดบางขนุน นนทบุรี (สมัยรัตนโกสินทร์)

7. วัดศาลาปูนอยุธยา (สมัยอยุธยาตอนปลาย)

8. วัดราชาธิวาส(งานกรมนริศฯเลียนแบบวัดมหาธาตุ พิษณุโลก)

9. วัดรวก บางบำหรุ อยู่ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร (สมัยรัตนโกสินทร์)

10. วัดชนะสงคราม (สมัยรัตนโกสินทร์)

11. วัดหนองโว้ง สวรรคโลก (สมัยรัตนโกสินทร์)

12. วัดราชธานี สุโขทัย (สมัยรัตนโกสินทร์)

13. วัดสุวรรณาราม คลองบางกอกน้อย (สมัยรัตนโกสินทร์)

14. วัดปฐมบุตรอิศราราม กรุงเทพฯ เข้าใจว่าฝีมือพระยาโบราณราชธานินทร์ท่านสร้างไว้
15. ธรรมาสน์ยาววัดศรีสุดาราม คลองบางกอกน้อย

เท่าที่เห็นนี้มีประมาณสิบกว่าหลังครับอาจจะมีซุกซ่อนอยู่ตามวัดต่างๆ เช่น วัดสุวรรณดารารามที่อยุธยาเขาก็ว่ามีในศาลาการเปรียญ (ซึ่งไม่เคยเปิดเลย) จึงไม่เคยได้ชมและไม่มีภาพเลยครับ

1. วัดใหญ่สุวรรณาราม เพชรบุรี (ช่างหลวงศิลปะอยุธยา)