BlogGang.com : : panueddie - Syndromes of thai Movie หนัง กิน ศิลปะ และเรื่องน่าเบื่อของ 'เจ้ย' อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล ตอน 1

Movieworm

Syndromes of thai Movie หนัง กิน ศิลปะ และเรื่องน่าเบื่อของ 'เจ้ย' อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล ตอน 1

นิตยสาร Freeform ฉบับที่ 13 2007

‘ดอกฟ้าในมือมาร’ ‘สุดเสน่หา’ หรือ ‘สัตว์ประหลาด!’ เหล่านี้เป็นรายชื่อหนังของผู้กำกับไทยรุ่นใหม่คนหนึ่ง ที่ได้ชื่อว่า เป็นคนทำหนังที่ไม่แคร์คนดูที่สุดของบ้านเรายุคนี้

บางคนได้ยินชื่อเหล่านี้แล้วอาจจะไม่ค่อยคุ้นเคยเท่าไรนัก หรือบางคนที่รู้จักก็อาจเบือนหน้าหนี และอาจเมินตั้งแต่ได้ยินชื่อเรื่อง มีบางคนที่เข้าไปดูแล้ว ต้องเดินออกจากโรงกลางคัน ทั้งๆ ที่หนังยังไม่ทันจะจบ

“ดูไม่รู้เรื่อง” คือคำปรามาสที่หนังของเขามักจะได้รับ “หนังอะไรวะ” คือความเห็นส่วนใหญ่ของคนที่เคยดูหนังของเขา อึ้ง, มืนตึ้บ และงุนงง คือปฏิกิริยาของคนส่วนใหญ่ที่ดูหนังของเขาจนจบ

แต่อย่าเพิ่งคิดว่ามันเป็นความเห็นของคนทั้งหมด เพราะยังมีคนอีกจำนวนหนึ่งที่รักหนังของเขาเหลือเกิน และคนเหล่านี้นี่เอง ที่เบื่อหน่ายความซ้ำซากจำเจ และหลงรักเสน่ห์ในความแตกต่างในหนังของเขา โดยในจำนวนที่ว่านี้ ยังรวมไปถึงเหล่านักวิจารณ์ และกรรมการในเวทีประกวดหนังระดับโลกอีกด้วย ซึ่งรางวัล Un Certain Regard (รางวัลเกียรติยศที่เป็นการลงมติจากนักวิจารณ์ ผู้กำกับ และนักแสดง) จากเทศกาลภาพยนตร์ระดับโลกที่เมืองคานส์ ประเทศฝรั่งเศส (Cannes Film Festival) ของหนังเรื่อง ‘สุดเสน่หา’ ซึ่งถูกจัดให้เป็นหนึ่งในภาพยนตร์ที่ดีที่สุดที่เคยฉายในเทศกาลนี้ โดยนิตยสาร Le Cahiers du Cinema และรางวัล Jury Prize ของหนังอย่าง ‘สัตว์ประหลาด!’ ซึ่งเป็นภาพยนตร์ไทยเรื่องแรก ที่ได้รับเลือกในสายประกวดหลักจากเทศกาลเดียวกัน ก็เป็นหลักฐานชั้นดีอย่างหนึ่ง รวมถึงการได้ฉายในเทศกาลภาพยนตร์สำคัญอื่นๆ อีกหลายแห่งทั่วโลก และยังติดโผหนึ่งในสิบหนังที่สถาบันต่างๆ เคยจัดอันดับหนังควรดูอยู่เสมอ หรือการได้รับคำวิจารณ์จากหนังสือพิมพ์นิวยอร์ค ไทม์ ว่าเป็นหนึ่งในผู้กำกับภาพยนตร์รุ่นใหม่ที่น่าสนใจที่สุดในยุคนี้ ก็คงเป็นการการันตีได้อย่างดีอีกเหมือนกัน

ล่าสุด เขายังได้ร่วมเป็นหนึ่งในหกผู้กำกับ ที่ได้รับการคัดเลือกให้ทำหนังสำหรับการเฉลิมฉลองวันคล้ายวันเกิดครบรอบ 250 ปีของโมสาร์ท คีตกวีผู้ยิ่งใหญ่ชาวออสเตรีย ภายใต้การดูแลของ ปีเตอร์ เซลลาร์ หนึ่งในศิลปินชั้นนำของโลก ซึ่งเชิญศิลปินแขนงต่างๆ อาทิ ดนตรี การแสดง โอเปร่า วรรณกรรม และภาพยนตร์ มาร่วมสร้างงานเพื่อการเฉลิมฉลองอันยิ่งใหญ่นี้โดยเฉพาะ โดยมีคอนเซ็ปต์อันมุ่งเน้นไปที่การนำเสนอแนวความคิดสร้างสรรค์ในผลงานของโมสาร์ทออกมา โดยเฉพาะงาน 3 ชิ้น สุดท้ายของเขาคือ The Magic Flute, La Clemenza di Tito และ Requiem โดยเขาเลือกที่จะนำเสนอเรื่องราวที่กล่าวถึงความทรงจำ โดยมองว่าชีวิตมนุษย์คือความมหัศจรรย์อย่างหนึ่ง อันเป็นหัวใจหลักในผลงาน The Magic Flute ของโมสาร์ท ซึ่งนี่เองเป็นจุดเริ่มต้นของผลงานชิ้นล่าสุดของเขา ‘Syndromes and a Century’ หรือ ‘แสงศตวรรษ’ นั่นเอง

“ภาพยนตร์ที่ดีที่สุดแห่งปี 2549” “ภาพยนตร์อันลึกลับแห่งความทรงจำที่ซับซ้อนที่สุดของฤดูนี้” “ภาพยนตร์อันเปี่ยมมนต์เสน่ห์ ความสวยงาม และความพิลึกที่แสนพิเรนทร์” เป็นส่วนหนึ่งในหลากหลายคำวิจารณ์ที่มีต่อภาพยนตร์เรื่องนี้ และ แสงศตวรรษยังเพิ่งได้รับรางวัลที่ 1 (Best Film) จากเทศกาลภาพยนตร์ Deauville Asian Film Festival ประเทศฝรั่งเศสมาสดๆ ร้อนๆ ซึ่งเทศกาลสำหรับหนังเอเชียที่สำคัญที่สุดเทศกาลหนึ่งในฝรั่งเศสเลย และเข้ารอบสุดท้ายในการประกวดของเทศกาลภาพยนตร์ที่เก่าแก่และยิ่งใหญ่ที่สุดในโลกอย่างเทศกาลภาพยนตร์เวนิสครั้งที่ 63 (Vanice Film Festival 63th)

เราชาวฟรีฟอร์มได้รับโอกาสให้เข้าไปพูดคุย และสัมภาษณ์ผู้กำกับคนเก่งที่ว่านี้ถึงในสตูดิโอส่วนตัวของเขา With a Little Help จากเพื่อนร่วมอาชีพอย่าง Bioscope (ซึ่งเป็นผู้ร่วมจัดจำหน่ายภาพยนตร์เรื่องแสงศตวรรษในประเทศไทยด้วย)
พวกเราห้าชีวิต ยกขบวนกันไปถึงบ้านกึ่งสตูดิโออันร่มรื่นของเขาในย่านลาดพร้าว ที่ข้างหน้าประดับด้วยตัวอักษรชื่อเก๋ว่า ‘คิก เดอะ แมชชีน’ ซึ่งเป็นการการันตีว่าเรามากันถูกที่แน่นอน หลังจากที่เราจอดรถและเคลื่อนขบวนผ่านประตูหน้าเข้าไป ผู้กำกับหนุ่มผมเกรียนของเราก็โผล่ออกมาทักทายพวกเราด้วยใบหน้ายิ้มแย้ม และเชิญให้พวกเข้าไปนั่งรอกันในออฟฟิศที่ตกแต่งแบบสบายๆ ของเขา ซึ่งประดับประดาไปด้วยโปสเตอร์หนัง และตู้เย็นที่เต็มไปด้วยม้วนฟิล์ม

หลังจากจิบน้ำเย็นดับร้อนและแก้กระหายแล้ว บทสนทนาของพวกเรากับชายหนุ่มผู้ได้ชื่อว่าเป็นผู้กำกับหนังที่เอาแต่ใจตัวเองที่สุดของประเทศไทยในพ.ศ.นี้อย่าง ‘อภิชาติพงศ์ วีระเศรษฐกุล’ หรือ 'คุณเจ้ย' ของพวกเรา ก็ได้เริ่มต้นขึ้น ณ.บัดนี้

FF: เราเคยเจอคนไทยมากกว่าสามคน ที่พูดว่าเขาทนดูหนังของ‘อภิชาติพงศ์’ไปจนจบเรื่องไม่ได้ ตัวคุณเจ้ยเอง เคยดูหนังเรื่องไหน แล้ว ต้องเดินออกจากโรงมากลางคันบ้างไหม
เจ้ย : มีๆๆ เออ ไอ้เรื่อง ‘วัยอลวน’ อันนึง ที่เดินออกเลย เรารับไม่ได้ ที่มีตัวละครเปลี่ยนใจไม่เป็นเกย์ในภายหลัง แล้วคนดูก็ชอบ ก็เฮ ชื่นชม

FF: รับไม่ได้เพราะอะไร เพราะความคิดในหนังมันไม่เข้าใจอะไรเลยหรือเปล่า?
เจ้ย : อืมม์... เราเองก็เป็นเกย์ใช่ไหม แต่เราก็ไม่ได้อะไรกับความเป็นเกย์มากมาย แต่แบบนี้มัน นะ แต่ว่าเรื่องนี้ตอนหลังต้องเข้าไปดูใหม่ แล้วที่เดินออกจากโรงก็มีเรื่องของทรนง ศรีเชื้อ เรื่อง ‘อมนุษย์’ คือ เพราะว่าเราเป็นแฟนทรนงไง แต่ก่อนนะ ‘กลกามแห่งความรัก’ หรือว่า ‘อุบัติโหด’ ชอบ ชอบมาก อุบัติโหดเนี่ยหนังสุดยอดของเมืองไทย ไอ้อมนุษย์เนี่ย เราเข้าไปดูแล้ว อู้หู มันแย่เหลือเกิน มันเหมือนกับว่าเขาถูกข่มขืนโดยสตูดิโอ เพราะว่าช่วงนั้นพวกสัตว์ประหลาดมันกำลังมาไง

FF: ‘สัตว์ประหลาด’ ของคุณเจ้ย ?
เจ้ย : ไม่ใช่ๆ (หัวเราะ) ไอ้พวกงูยักษ์หรืออะไรก็ตามแต่น่ะ แต่ว่าเราก็สนใจไง เพราะว่ามันเป็นทรนงไง แต่พอเข้าไปดูแล้วโอ้โห! น่ากลัวมาก มันไม่ใช่เค้าอีกแล้ว ซึ่งนี่ไงน่ากลัวก็ขนาดคนรุ่นนั้นยังโดนข่มขืนโดยสตูดิโอเลย

FF: ทำไมผู้กำกับไทยมักเป็นแบบนี้กันหมดเลย แรกๆ ทำหนังดีแต่เรื่องหลังๆ มาจะแย่ลง อย่างของคุณเป็นเอก รัตนเรือง คุณเจ้ยก็บอกว่า เรื่องแรกยังชอบอยู่ แต่พอมาเรื่องหลังๆ ไม่ค่อยชอบ ไม่ทราบว่าเป็นเพราะอะไร?
เจ้ย : เอ่อ...อย่างเป็นเอกนี่ คงจะเป็นเรื่องการหาแนวทางของเขาอยู่เหมือนกันนะ เป็นเอกนี่น่าสนใจมากในตัวเขาเอง เหมือนกับว่าเรารู้สึกว่าในยุคหลังๆ มาเขาเดินผิด อาจจะผิดแค่ The Invisible Waves น่ะ แล้วเรารู้สึกด้วยว่าเขารู้ตัวนะ อันนี้ส่วนตัวนะ (หัวเราะ) แต่ว่าเรื่องต่อไปน่ะน่าลุ้น อย่างงี้สิสนุก เพราะว่าเราได้ติดตามไง

FF: แต่ก็ยังไม่ถือว่าเขาเปลี่ยนไปด้วยระบบ
เจ้ย : ไม่ๆ เพราะมันเพิ่งเริ่ม เรากับเป็นเอก พวกนี้มันเพิ่งเริ่ม เรารู้สึกว่ามันน่าติดตาม

FF: ผู้กำกับหนังรุ่นใหม่ที่ ที่ประสบความสำเร็จในเรื่องรายได้และได้รับความนิยม ในบ้านเรามาก อย่างเช่น พวกกลุ่มผู้กำกับ ‘แฟนฉัน’ หรือ ‘เพื่อนสนิท ‘ หรืออย่าง ‘365 วันตามติดเด็กเอ็นท์ฯ’ คุณเจ้ยมีความคิดเห็นกับการทำงานของคนกลุ่มนี้อย่างไรบ้าง?
เจ้ย : แฟนฉัน เรายังไม่ได้ดู (หัวเราะครืนกันทั้งวง โห! เชยกว่า ‘ตั้ม’ วิศุทธิ์ พรนิมิต ที่เราเคยสัมภาษณ์ อีกนะ) แต่มีความรู้สึกว่าต้องดูไง ต้องดู แต่พวกนี้มีดีวีดีหมดเลยนะ

FF: ช่วงก่อนหน้านี้ บ้านเราก็มีหนังดีที่ฉายแล้วได้สตางค์ อย่างเรื่องเรื่อง ‘15 ค่ำฯ’ หรือว่าเรื่อง ‘โหมโรง’ คุณเจ้ยคิดอย่างไรกับหนังเหล่านี้บ้าง
เจ้ย : ไม่ชอบมากๆ (ตอบทันที) ไม่ชอบ ‘โหมโรง’ คือไม่ใช่ไม่ชอบมากๆ แค่ไม่ชอบ(หัวเราะกันอีกครืน ทั้งคนถามและคนตอบ) คือเรารู้สึกว่ามันทำร้ายเรื่องน่ะ อันนี้คือมุมมองของคนทำหนังนะ เหมือนมันทำร้ายความงามของดนตรี มันทำร้ายความงามของเรื่อง ซึ่งเรื่องสวยมากๆ อย่างบางฉาก โหย กล้องมาอย่างนี้เลย มาพึ้บ...แล้วก็ตัดเป็นแอ็คชั่นเลย เราก็แบบ ฮู้ย มันจะเอาใจคนดูกันไปถึงไหน อย่างนี้ ซึ่งบางทีเราอยากให้มันนิ่งๆ ไง อยากดูความงามของมือเค้า แบบกำลังดูอยู่ ตัดไปแล้วอะไรอย่างนี้ อันนี้คือส่วนตัวแล้ว เราก็เลยไม่ชอบ

FF: แล้วเรื่องคอนเซ็ปต์ หรือเนื้อหาของมันล่ะ?
เจ้ย : ชอบๆ ฮะ ชอบ อย่างน้อยมันเป็นมุมมองใหม่น่ะฮะ แต่ในเรื่องเทคนิคเราเสียดายไง มันข้ามจุดที่ศิลปินต้องเอาใจคนดูแล้วอ่ะ ‘เป็นชู้กับผี’ ก็เหมือนกัน เป็นชู้กับผีนี่ชอบนะ แต่ว่าดนตรีเนี่ยทำร้ายมากเลย

FF: ดนตรีทำไม่ดีเนี่ยก็แย่แล้วนะ นี่ถึงขนาดทำร้ายเลยหรือ?
เจ้ย : แต่เราชอบนะ ถ้าเทียบหนังไฮไลต์เมื่อปีที่แล้วเนี่ย ก็คือเป็นชู้กับผี แต่เหมือนกับว่าเค้าห่วงคนดูมากไปน่ะ เหมือนเค้ารู้สึกว่า เฮ้ย! ต้องช็อคแล้วว่ะ แล้วก็ ตูม! มีดนตรีเหมือนหนังเกาหลีน่ะ ซึ่งถ้ามันไม่มีดนตรีแล้วเห็นผีข้างหลังโผล่มา มันจะน่ากลัวกว่าเยอะเลย (หัวเราะกันอีกครืน) ไม่ต้องบอกเราก็ได้ อะไรอย่างนี้ เออ...ให้คนดูคิดเองบ้าง

FF: อาจจะเป็นเพราะว่าเขาเป็นผู้กำกับสายโฆษณามาก่อนหรือเปล่า
เจ้ย : เราว่าเขาไม่ตั้งใจหรอก เราว่าเขาต้องโดนอะไรสักอย่าง จากที่เรารู้จักเขานะ เพราะอย่าง ‘ฟ้าทลายโจร’ มันก็ไม่ใช่อย่างนี้

FF: คุณเจ้ยไม่คิดทำหนังผีบ้างหรือ เห็นสนใจเรื่องความเชื่อ หรือความเป็นพื้นบ้านพื้นเมืองเราค่อนข้างเยอะเหมือนกัน
เจ้ย : ก็สนใจอยู่เหมือนกันนะครับ แต่ว่ามันมีหลายเรื่องมากที่อยากทำ

FF: มีประเด็นไหนที่สนใจที่อยากจะหยิบยกขึ้นมาทำอีกบ้าง นอกจากเรื่องผี หรือเรื่องเกย์
เจ้ย : เกย์นี่ก็ทำ เรื่องใหม่ ก็มี...มันไม่เชิงเกย์หรอก อย่าง ‘สัตว์ประหลาด’ เราไม่ได้มองเกย์ว่ามันเป็น...จะพูดไงดี คือมันเป็นธรรมชาติมากกว่าสำหรับเรา

FF: ไม่ได้ชูประเด็นเกย์
เจ้ย : ใช่ คือมันเป็นอะไรที่คนรู้สึกได้ เรื่องความสัมพันธ์มันก็เป็นแค่ผู้ชายสองคนหรือหญิง สองคน อะไรอย่างนี้

FF: แล้วหนังเรื่อง Iron Pussy (หัวใจทรนง) ที่มีผู้ชายที่แต่งตัวเป็นผู้หญิงอะไรอย่างนี้?
เจ้ย : (หัวเราะ) Iron Pussy มันเป็นเรื่องของหนังเก่ามากกว่า ที่เป็นคอนเซ็ปต์ของหนัง

FF: ตอนทำสนุกไหม
เจ้ย : ถ้าให้พูดจริงๆ ไม่สนุกเลย เพราะไมเคิล (เชาวนาศัย) คุมยากมาก (หัวเราะกันลั่น) แล้วจะฆ่ากันตาย ทะเลาะ เหมือนในหนังเลย เอารองเท้าขว้างกัน (หัวเราะ) แล้วมันก็เป็นคนที่ โอย! ยุ่งยากมาก

FF: เราไปสัมภาษณ์คุณไมเคิล เขาบอกว่าเขาชอบทำงานกับคุณเจ้ยมาก เปรียบเทียบถึงขนาเว่า ทำให้เขารู้สึกเหมือนได้มีเซ็กส์กับคุณเจ้ยเลยนะ?
เจ้ย : นั่นแหละไมเคิล ไมเคิล แต่พอทำกันนี่แบบ โอย! นรกแตก (หัวเราะ) แต่ก็ฮือๆ ไปกับมันนะ

FF: แต่หนังสนุกมากเลยนะ เราชอบมากเลย (คุณเจ้ยยิ้มรับ) แล้วหนังเรื่องนี้มันมีความเป็นตัวใครเยอะกว่ากัน ระหว่างคุณเจ้ยกับคุณไมเคิล
เจ้ย : มันผสมกันมากกว่านะ คือบางคนบอกว่าไม่เหมือนหนังเราเลย แต่พอไปดูพวกงานอินสตอลเลชั่นของเรา (Installation ศิลปะติดตั้งจัดวาง) หรือพวกหนังสั้นของเราก็จะรู้สึกได้

FF: คิดจะทำงานร่วมกันอีกไหม
เจ้ย : ไม่รู้ (หัวเราะกันร่วน) ยังพูดไม่ได้ ยังพูดไม่ได้

FF: แล้วอย่างผลงานภาพยนตร์เรื่องล่าสุดของคุณเจ้ย ‘แสงศตวรรษ’ (Syndromes and a Century) นี่ มีที่มาอย่างไรบ้าง?
เจ้ย : คือ...มันเริ่มมาจากเมื่อปีที่แล้ว มีโปรดิวเซอร์ติดต่อเรามาว่า ที่เวียนนาจะมีการเฉลิมฉลอง 250 ปี โมสาร์ท ซึ่งเขาให้ทุนทำหนัง สำหรับงานฉลองครั้งนี้หกเรื่อง เราก็ได้รับเลือกให้เป็นหนึ่งในนั้น และในโจทย์ของการทำหนังครั้งนี้ ตัวเราเองก็ไม่อยากจะใส่ดนตรีโมสาร์ท หรือว่าทำอะไรที่มันตรงๆ อย่างนั้นในหนัง ซึ่งจริงๆ เราก็ไม่ใช่แฟนดนตรีคลาสสิกด้วย เราก็เลยพยายามจะดูว่าไอ้ Magic Flute หนึ่งในผลงานของเขา ซึ่งเราชอบในคอนเซ็ปต์ ที่มันพูดถึงเรื่องดีงามของความมหัศจรรย์ในชีวิตน่ะฮะ คือไอ้ ‘สัตว์ประหลาด’ ที่เคยทำเนี่ย มันเป็นเรื่องที่ค่อนข้างจะเป็นด้านมืด ที่เป็นเรื่องส่วนตัวของเราเหมือนกัน แต่ว่ามันมืดเหลือเกิน(หัวเราะ) ก็เลยอยากทำเรื่องที่ดีๆ เรื่องที่พูดถึงด้านบวกของชีวิต ด้านความงาม เราก็เลยนึกถึงพ่อแม่ เราก็เลยคิดจะทำเรื่องนี้ให้พ่อแม่ ได้แรงบันดาลใจมาจากชีวิตของเขา ซึ่งเป็นหมอ เราก็ทำขึ้นมา แต่ว่าตรงนี้มันก็คล้ายเป็นสปริงบอร์ด(จุดเริ่มต้น) เฉยๆ แต่ว่าพอถึงเวลาปุ๊ป มันเปลี่ยนไปแล้ว เป็นอะไรก็ไม่รู้ อะไรอย่างนี้(หัวเราะ) แต่ว่าจุดเริ่มมาจากพ่อแม่ แล้วก็การเจริญเติบโต แล้วก็มีการพูดถึงอนาคต

FF: ได้ยินมาว่าก่อนหน้านี้หนังเรื่องนี้ใช้ชื่ออื่นใช่ไหม?
เจ้ย : ฮะ ตอนแรกชื่อ ‘Intimacy’ แต่ว่าพอทำไปแล้วก็ เอ๊ะ! มันไม่ตรงแล้วน่ะ ก็เปลี่ยน ‘แสงศตวรรษ’ นี่เพิ่งมาทีหลังเลย คือเราดูเราก็ เอ้? มันจะมีอะไรที่เข้ากับความรู้สึกนี้ ก็เลยกลายเป็นชื่อนี้ไป

FF: แล้วหนังเรื่องนี้มันมีความเชื่อมโยงกับ Magic Flute ของโมสาร์ทตรงไหนบ้าง
เจ้ย : อย่างที่บอก มันจะเป็นเรื่องของความงาม ความรัก ไอ้ Magic Flute นี่มันพูดเรื่อง Magic in everyday life หรือ Magic in part of culture เรารู้สึกว่าเมืองไทยมันก็มีอะไรที่เหมือนความเชื่อบางอย่าง เรามองว่า แค่เราหายใจ แล้วเราก็ถือว่ามันมหัศจรรย์แล้ว ก็กำหนดตรงนี้ แต่ก็ไม่ได้เกี่ยวมันมาก ซึ่งมันไม่ใช่ประเด็นที่ต้องดูแล้วนึกถึงโมสาร์ท ซึ่งถ้าดูหนังทั้งหกเรื่องเนี่ย ก็จะเป็นแบบนี้ คือไม่พยายามพูดถึงตรงๆ คือมันเป็นแนวใหม่มากๆ อย่างที่เวียนนาที่เราไปเนี่ย พวกโอเปร่า พวกการแสดงอะไรอย่างนี้ มันไม่เกี่ยวกับโมสาร์ทเลย จะเกี่ยวกับธีมเฉยๆ Magic ก็ Magic จะพูดเรื่องการเหยียดผิว การรำลึกถึง อย่างในอุปรากรเรื่อง Requiem มันก็เป็นเรื่องของการย้อนนึกถึงอดีต และการบูชาคนที่ตายโดยที่ไม่มีชื่อบนหลุมศพอะไรอย่างเงี้ย พวกนั้นก็จะทำเป็นเรื่องความตาย

FF: เนื้อหาในหนัง ‘แสงศตวรรษ’ เป็นเรื่องจริงร้อยเปอร์เซ็นต์ไหม
เจ้ย : ไม่ครับ มันจะเป็นเรื่องที่ได้แรงบันดาลใจมาจากบุคคล แล้วพอผมเจอสถานที่ แล้วก็เจอนักแสดง บางทีเราก็เปลี่ยนไป คือผมรู้สึกว่าการทำหนังของผมมันจะเป็นเรื่อง Reaction ส่วนตัว ที่ออกต่อสิ่งต่างๆ หนังเรื่องนี้จะเป็นการทดลองนิดนึงในแง่ของสถาปัตยกรรม เปรียบเทียบเรื่องราวที่เกิดขึ้นในสถาปัตยกรรมแบบเก่ากับแบบใหม่ เนื้อเรื่องจะซ้ำกัน แต่เปลี่ยนสถานที่เฉยๆ อยากให้คนดูรู้สึกถึงการที่มันวนเวียนแบบนี้ไปเรื่อยๆ ตัวละครจะพูดถึงความทรงจำ แล้วจินตนาการถึงอนาคตว่าชีวิตจะเป็นยังไง หรือชีวิตที่ผ่านมามีค่ายังไง เน้นเกี่ยวกับความสุขง่ายๆ ในชีวิต เช่น การคุย การเดิน มันเป็นสิ่งที่ผมสนใจมาตลอดอยู่แล้ว ผมสนใจมนุษย์ อยากรู้ว่าความเป็นมนุษย์คืออะไร อย่าง ‘สุดเสน่หา’ หรือ ‘สัตว์ประหลาด’ ก็พูดถึงความไร้สาระของชีวิต เรามีชีวิตอยู่เพื่ออะไร ถึงเป็นคำถามที่ตอบไม่ได้ แต่อย่างน้อยก็ให้คนดูรู้สึกถึงความเป็นไปของชีวิต รู้สึกถึงความจริงของชีวิต

FF: เคยได้ยินมาว่าการทำหนังของคุณเจ้ยส่วนใหญ่เป็นการอิมโพรไวซ์ (ด้นสด) แล้วอย่างบทหรือพล็อต มีการเตรียมไว้ล่วงหน้าไหม?
เจ้ย : มีครับ มีแน่นอน ต้องมีเพื่อที่จะขอทุน แต่ว่ามันเป็นลักษณะตุ๊กตา แล้วก็เป็นคอนเซ็ปต์แกน ซึ่งมันไม่หนีไปไหน ตรงนี้ พอถึงเวลาเราเจอนักแสดง เจอโลเคชัน เจอคอมโพเซอร์ ทำให้หนังมันเปลี่ยนเทสต์ เปลี่ยนอะไรไป เพราะว่าบางทีเราแคสติ้ง แล้วเราเจอคนที่โดน เราชอบบุคลิก บางทีเราก็เปลี่ยนบทด้วยซ้ำ

FF: เรื่องนี้ใช้ทุนสร้างเท่าไหร่?
เจ้ย : ประมาณสามสิบล้านคร้บ

FF: แล้วทุนที่ขอได้สูงกว่าห้าสิบเปอร์เซ็นต์ไหม
เจ้ย : สูงกว่า ก็ได้ทุนทั้งหมดเลย ทุกเรื่องไม่เคยใช้เงินตัวเอง (หัวเราะ) เรื่องนี้(แสงศตวรรษ) ส่วนนึงเป็นของฟอร์ติสซิโม่ ฟิล์มสอีกส่วนนึงเป็นของฝรั่งเศสแอนนา แซนเดอร์ส ฟิล์มส์

FF: หนังใหญ่ไม่เคยใช้เงินตัวเอง แต่หนังสั้นก็ใช้เงินตัวเองใช่ไหมครับ
เจ้ย : ตอนแรกก็ทำฮะ แต่ช่วงหลังนี่ก็ไม่ได้ใช้ทุนตัวเองแล้ว พอได้รางวัลจากคานส์ คนก็รู้จักมากขึ้น ตอนทำหนังจะมีเซลส์เอเยนต์ เข้ามา ไม่ต้องไปหาเงินเองแล้ว ซึ่งถือว่าดีขึ้นมาก แฮปปี้แล้ว ก็กลายเป็นอาชีพที่...ตอนแรกก็ไม่ได้คิดว่าเป็นอาชีพนะ แต่ตอนหลังโอเคๆ (หัวเราะ) ก็มีเงินเข้ามาเรื่อยๆ

FF: คุณเจ้ยจัดหนังของตัวเองอยู่ใหนประเภทไหน
เจ้ย : มันก็คงเป็นหนังส่วนตัวล่ะมั้ง คือว่าตอนนี้มันถึงจุดที่เราไม่สนแล้วล่ะ ว่าคนดูจะเป็นยังไง เพราะว่าเรารู้สึกว่าบ้านเรามันขาดมากๆ ในความเป็นปัจเจก คือบ้านเรามันเดินทางในลักษณะของความเชื่อที่ว่าต้องไปด้วยกัน เรารู้สึกว่ามันน่ากลัว ซึ่งถ้าเรามองในอดีตแล้วเห็นภาพว่า ถ้าชาวบ้านในสมัยรัชกาลที่สองมานั่งเขียนไดอารี่ ว่ามันจะมีคุณค่าทางประวัติศาสตร์แค่ไหน อย่างนี้ไง

FF: มันยากไหมที่จะอยู่ให้ได้ด้วยตัวเอง ในการทำหนังที่แปลกออกไปจากขนบของหนังไทยที่เป็นอยู่
เจ้ย : มันก็ค่อนข้างนะ คือมันคงไม่สามารถบอกได้ว่าต้องเป็นแพทเทิร์นนี้ แล้วเป็นวิธีเดียว มันก็เป็นทางนึง เราคิดว่าเราโชคดีที่เราเจอแต่คนซัพพอร์ตที่ดีๆ ที่เข้าใจว่าเราทำอะไรอยู่ พักหลังนี้ก็มีงานอินสตอลเลชั่น เข้ามาเยอะ แล้วก็หนังอาร์ต หนังใหญ่ก็สองปีครั้ง พยายามจะให้ได้อย่างนั้น

FF: อยากจะบอกอะไรเป็นพิเศษกับคนที่มาดูหนังของคุณเจ้ย หรืออยากให้เขาได้อะไรกลับไปบ้าง
เจ้ย : ไม่มีฮะ (ตอบทันที) คืออย่างที่บอก คือผมไม่แคร์ คือการดูหนังปกติเนี่ย มันเพื่อความบันเทิง เรามองว่าหนังเราก็บันเทิงเหมือนกัน แต่บันเทิงคนละแบบ ไม่บันเทิงแบบ ฮ่า ฮ่า ฮ่า ไม่ใช่ผีกระเทย ซึ่งบ้านเรากำลังต้องการ เหมือนกับว่า คนกลุ่มใหญ่กลุ่มนี้ต้องการ มันไม่ใช่ว่าต้องทำแบบนี้กันหมดเลย คือเรารู้สึกว่าความเป็นปัจเจกนี่มันสำคัญมากๆ ความเป็นแมสเนี่ย มันน่ากลัว

FF: พูดถึงหนังผีกระเทย มันเป็นยังไงหรือ?
เจ้ย : เราโอเคนะ คือหมายความว่า เราเชื่อว่าทุกคนควรจะทำหนังของตัวเอง แล้วก็ทำให้ดีที่สุด แต่ว่าไอ้ผีกระเทยเนี่ย บางทีมันไม่ดี มันเหมือนกับว่า มันไม่ได้สร้างอะไรใหม่ โอเค เพื่อเงินอย่างเดียวก็พอเข้าใจ แต่ว่าบางทีเนี่ย มันทำได้ดีกว่านี้ เพื่อเงินก็เป็นระดับที่ดีได้ บางทีแล้วเรารู้สึกว่า ทำหนังเอาใจคนดูได้ แต่ว่าอย่าดูถูกคนดู อย่าลากคนดูเข้าไปในจุดที่เขาไม่ต้องคิดอะไรเลย ซึ่งของเราก็เหมือนกัน เราก็มีกลุ่มคนดู แบบว่า เออ เฮ้ย! เราไม่ได้ดูถูกคนดูนะ เราพาไปอย่างนี้ แต่ว่า คนที่ไม่ชอบก็ไม่ชอบเลยเหมือนกัน คนที่ชอบก็ชอบ อืม...มันเป็นเหมือนกับว่า ทำไมคนไม่ไปด่านักเขียนภาพแอบสแทรคท์วะ เออ? ทำไมต้องมาด่าเราด้วย(หัวเราะ) หรือว่าถ้าไม่ชอบหนังผีกระเทย ทำไมไม่ด่า แล้วพอเราทำหนังแบบนี้ทำไมถูกด่า แต่เราก็ไม่แคร์แล้วไง แล้วก็แฮปปี้กับสิ่งที่เกิดขึ้น เหมือนกับว่า ถ้าเรารู้จักคนๆ นึง แล้วคนๆ นี้ป๊อบปูล่าร์มากเลย เพื่อนๆ รักทุกคนเลย เราจะไม่อยากคบคนๆ นี้ เราจะว่าคนๆ นี้มันน่ากลัว(หัวเราะ) มันต้องมีมุมมืดบ้าง เพราะฉะนั้น ถ้าหนังของเรามันมีเนกาตีฟฟีดแบคขึ้นมาเนี่ย เรารู้สึกว่ามันสมบูรณ์ เพราะว่าเราไม่สามารถที่จะเอาใจทุกคนได้

FF: ไม่คิดอยากทำหนังเอาใจคนดูสักเรื่องบ้างหรือ?
เจ้ย : ไม่ๆ ไม่เชิง คือทุกอย่างที่ทำ มันต้องเป็นสิ่งที่เราสนใจ ที่เราชอบ อย่างที่เราทำ ‘Iron กับไมเคิ่ล ก็คือเรารู้สึกว่าเราอยากทำ แต่ว่าตลาดไม่ตลาดเราไม่รู้ คือเหมือนกับว่ามันเป็นงานที่ทำจากใจเลย ก็คือหนังมันมีหลายแบบ เราไม่สามารถที่จะมาตีกรอบได้ ผู้กำกับหลายคนก็มีหลายแบบ ยิ่งเพิ่มการตีกรอบเข้าไป ว่ามันต้องเป็นอย่างนั้นอย่างนี้ มันไม่เฮลตี้น่ะ ซึ่งมันจะทำให้สังคมมันนิ่ง ซึ่งเราชอบมากกับวัฒนธรรมการวิจารณ์ของเมืองนอกเนี่ย มันดี ไม่ว่าเค้าจะชมหรือสับก็ตาม แต่ว่าเมืองไทยรู้สึกว่าไม่ค่อยมีไง เวลาสับก็เอาความคิดส่วนตัวที่มันไม่ช่วยเราน่ะ บางทีก็เกรงใจกัน เหมือนกับว่ารู้จักกันไง เรารู้สึกว่า นักวิจารณ์ดีๆ ต้องช่วยคนทำหนังด้วย

FF: จากที่เคยได้ดูหนังของคุณเจ้ยมาหลายเรื่อง ไม่ว่าจะเป็น ‘ดอกฟ้าในมือมาร’, ‘สุดเสน่หา’, ‘สัตว์ประหลาด’ หรือแม้แต่ ‘Iron Pussy’ เองเนี่ย เรามีความรู้สึกว่าคุณเจ้ยชอบเรื่องเก่าๆ หรือเรื่องชนบทของไทยมากเลย ?
เจ้ย : อืม...อาจจะเป็นเพราะว่าเราโตมากับเรื่องอย่างนี้น่ะ แต่ก่อนเราชอบพวกหนังอย่าง ‘เลือดสุพรรณ’ หรือว่า ‘แผ่นดินวิปโยค’ เรารู้สึกว่าเป็นมีเสน่ห์ แล้วพอเราโตขึ้นมา หนังมันเปลี่ยนไป หนังมันกลายเป็นภาษาเดียว ภาษาฮอลลีวู้ด ซึ่งมันไม่ผิด แต่ว่ามันเป็นก็อปปี้ แล้วก็เป็นก็อปปี้ที่ไม่ดีน่ะ (หัวเราะ) มันเป็นภาพเดียว เราก็ เฮ้ย! ไม่ดีเลย เราคิดถึงหนังพวกนั้นมากกว่า ไอ้หนังที่เราโตมาด้วยน่ะ เราว่ามันมีเสน่ห์นะ หนังคุณเชิด (ทรงศรี) หนังอะไรอย่างนี้ ความอลังการในหนังมันดึงให้เราเข้าไปในโลกใบนั้นอย่างง่ายดาย น่าเสียดายที่หนังสมัยนี้ดึงดูดเด็กด้วยความรุนแรง ความอิจฉา ไม่ได้ดึงด้วยศิลปะภาพยนตร์ ยุคเราคลาสสิกกว่าเยอะเลย แล้วก็เรารู้สึกว่า ช่วงนี้เราอยากจะทำ เหมือนกับว่าเราโหยหาลักษณะอย่างงั้นด้วย โหยหาความเรียบง่าย แต่ว่าเรื่องใหม่นี่ ก็คือต้องดูๆ (หัวเราะ) มันจะเปลี่ยนเป็นอีกรูปแบบนึง ซึ่งถึงขนาดเป็นไซไฟฯ อยู่นิดๆ ด้วย

FF: ภาษาของหนังคุณเจ้ยคืออะไร
เจ้ย : อืม...มันคือบุคลิก มันเป็นทุกอย่างเลยนะ เหมือนกับว่า ทางด้านภาพ ด้านการตัดต่อ ด้านการใช้ภาษา มันเหมือนเราอ่านงานของนักเขียนบางคนเนี่ย อุ๊ย! เราชอบจังเลย เหมือนเราได้สื่อสารกับเค้า แต่ว่าบางคนเราอ่านไปแล้วมันไม่มีเสียงของเค้าอ่ะ หนังก็เหมือนกัน ดนตรีก็เหมือนกัน บางทีเราดูงานบางคนแล้วมันไปเหมือนของคนโน้นคนนี้ เรารู้สึกว่ามันไม่ใช่ของเรา แต่ว่าบางอย่างที่เราอ่านหรือฟังแล้ว เออ! เหมือนเราได้สื่อสารกับเขาน่ะ

FF: คิดว่าหนังคุณเจ้ย เหมือนกับหนังไทยสมัยก่อนไหม อย่างการแอ็กติ้งหรือว่าวิธีการถ่ายภาพอะไรเหล่านี้ มันดูจะย้อนๆ ยุคอยู่เหมือนกัน
เจ้ย : ก็...ถ้าจะให้คิดถึงแผลเก่าหรืออะไร เราก็จำไม่ได้แล้วนะ มันอาจจะออกจากจิตใต้สำนึกมาโดยที่ไม่รู้ตัว แต่คงไม่น่ะ (หัวเราะ)

FF: ที่ไม่ใช้ดาราที่มีชื่อเสียงเลย แต่เลือกใช้นักแสดงโนเนมที่ไม่ได้เรียนการแสดงมาก่อน การแสดงในหนังของคุณเจ้ยก็เลยออกมาเหมือนไม่ได้แสดง ตรงนี้จงใจไหม?
เจ้ย : ไม่นะ มันเป็นธรรมชาติมากๆ เพราะว่าเค้าให้เวลากับเราเยอะไง เหตุที่เราไม่ใช้ดาราเพราะว่ามันแพง! (หัวเราะกันครืน) เพราะมันไม่มีเวลาให้เรา อยู่ได้ไม่กี่วัน เดี๋ยวเค้าต้องไปออกเกมโชว์แล้ว(หัวเราะครืนกันอีกรอบ) คือเค้าไม่ใช่ดารามืออาชีพไง บ้านเรามันไม่ค่อยมีดารามืออาชีพ เพราะว่าสังคมมันไม่เอื้อ กลไกมันไม่เอื้อให้เขาได้เป็นนักแสดงอย่างเดียว เขาไม่สามารถให้เวลาเราครึ่งปี ปีนึง เพื่อที่จะจมไปกับบทอะไรอย่างนี้

FF: อยากใช้เวลากับนักแสดงให้มากที่สุด?
เจ้ย : ใช่ๆ ซึ่งคนที่เราได้มานี่ เค้าก็มีงานประจำ แล้วบางคนอย่างตัวหลักเนี่ย เป็นพนักงานเก็บตังค์ทางด่วน(หัวเราะครืน ทั้งคนถามคนตอบ)

FF: แล้วไปหาคนพวกนี้เจอได้อย่างไร ขับรถขึ้นทางด่วนทุกวันก็เลยเจอใช่ไหม?
เจ้ย : (หัวเราะ) บนทางด่วนนี่เค้าก็อ่านหนังสือดาราภาพยนตร์กันไง(ร้องอ๋อกันใหญ่) เราลงตามหนังสือ แล้วก็ลงประกาศตามวิทยุ แล้วก็ลงทางเว็บ แล้วเราก็ไปแจกไปปลิวเองด้วย แล้วก็มีพวกเพื่อนๆ กันด้วย

FF: มีกลุ่มเป้าหมายเจาะจงหรือเปล่า ว่าจะต้องไปหาจากที่ไหน
ไม่มีฮะ ทุกกลุ่มฮะ พวกที่ได้มานี่ก็คละๆ กันไป

FF: ใช้เวลาฝึกการแสดงเยอะไหม ท่าทางเหมือนต้องใช้เวลามากกับเรื่องนี้มากเลย?
เจ้ย : เอ่อ...บัดเจ็ทเราก็ไม่ได้เอื้อตรงนั้น แต่เราก็พยายามออกไปที่ต่างๆ ไปหัวหิน ไป...

FF: จับเข้าค่ายฝึก
เจ้ย : อ้า...อะไรมาณนั้น คือไปเที่ยวด้วย ซึ่งเหมือนกับว่ามันสำคัญมาก เพราะมันจะไประเบิดไอ้กำแพง เราหว่างเรากับเค้า แล้วก็กำแพงระหว่างเค้ากับกล้องด้วย เชื่อไหม แค่บอกให้เดินไปตรงนี้ กินน้ำ แล้วก็เดินกลับมานั่งเนี่ย ยากมาก(หัวเราะ) ทำไม่ได้ คือถ้ามีกล้องมาจับ ยากมากกกกกก….(ลากเสียง) คนเราจะระลึกถึงการถูกมอง เราก็เอากล้องไปถ่าย ให้เดินทะเลมีคนดูอะไรอย่างงี้ ปล่อยให้เค้าชินไป

FF: นักแสดงใน ‘สุดเสน่หา’ ที่เขามีอะไรกันในเรื่องน่ะ คุณเจ้ยกำกับเขาแบบไหน?
เจ้ย : อย่างตัวที่เป็นป้าเจนเนี่ย เราก็อธิบายให้เขาฟัง แล้วเขาก็บอกว่าเขาเหมือนแม่เขามากกว่า จริงๆ เขาชื่อเจน แต่ว่าเขาบอกว่าแม่เขาชื่ออร เราก็อ้าว! ยังงั้นเปลี่ยนตัวละครเป็นชื่ออร เอาคนนั้นมาเป็นตัวแม่ แล้วก็พูดถึงบุคลิกว่าเขาเป็นคนที่โหยหาความไกล้ชิด ซึ่งเขาไม่ได้จากครอบครัว เราก็บอกว่าฉากที่ออกมา มันจะไม่รู้สึกโป๊ แต่มันรู้สึกเศร้ามากกว่านะ

FF: มีบางคนบอกว่า ฉากร่วมเพศฉากนี้เป็นการจงใจใส่เข้ามาเพื่อให้หนังไม่จืด
เจ้ย : อืมม์...มันก็ไม่น่านะ คือหมายความว่า มันเป็นกิจกรรมที่พูดถึงชีวิต การหลับนอน การกิน แล้วก็การสื่อสาร

FF: มันอยู่ในบทตั้งแต่แรกไหม หรือว่าเอามาใส่ไว้ทีหลัง
เจ้ย : อยู่...อยู่ตั้งแต่แรก คือตัวละครมันจะเป็นลักษณะแบบนี้ บางทีมันเป็นเรื่องการสื่อสารไง เป็นแค่ตัวแทนเป็น แค่วิญญาณ ที่มันล่องลอยเข้ามาในป่าเมืองไทย แล้วไอ้เรื่องโรคผิวหนังเนี่ย แค่การสื่อสารด้วยการสัมผัสก็ไม่ได้แล้ว อะไรอย่างนี้ ซึ่งคนเข้าใจผิดเยอะ แต่ว่ามันก็เป็นแค่คอนเซ็ปต์ของหนัง คือมันไม่ใช่หนังสำหรับทุกคนไง แล้วมันไปเปิดยี่สิบโรง อย่าง ‘สัตว์ประหลาด’ เราเปิดแค่สามโรง คือมันไม่ใช่ เราก็ติดใจ อย่างผมเองถ้าไปเมเจอร์ ผมก็ไม่ดูเรื่องนี้ คือดูไปผมก็เดินออก เพราะว่าบางทีมันต้องการสมาธิ หรือว่าต้องการสถานที่ของมัน แล้วก็ไอ้ดีวีดีที่ออกมาเนี่ย มันก็ไม่ตรงกับที่เราคิด เราก็สงสารคนซื้อเหมือนกัน เพราะว่ามันโดนเซ็นเซอร์ แล้วสีมันก็ไม่ถูก ถ้าเป็นเวอร์ชั่นที่ออกต่างประเทศสีมันจะแจ่มมาก แต่ว่ายังไงก็ตาม มันเป็นหนังเฉพาะกลุ่มเท่านั้น

FF: ได้ทำหนังมาหลายเรื่องแล้ว เคยกลับมาดูหนังเรื่องนี้บ้างไหม
เจ้ย : เคย เบื่อมากเลย (หัวเราะกันอีกครืนถ้วนหน้า)

FF: แล้วเห็นอะไรในหนังของตัวเองบ้าง
เจ้ย : เห็นว่าเรานิ่ง แต่ก่อนทำไมเรานิ่งขนาดนี้ คือเดี๋ยวนี้เราไม่ค่อยนิ่งเท่านั้นแล้ว มันทำให้เรากลับไปมองตัวเองว่า เฮ้ย! เราอินกับคอนเซ็ปต์ขนาดนั้นเชียวเหรอ

FF: คอนเซ็ปต์ที่ว่านี่คือการทำหนังที่เป็นเรียลไทม์ (Real Time-เวลาในหนังเท่ากับเวลาจริง) ใช่ไหม
เจ้ย : ค่อนข้างใช่ แล้วก็อยากจะพูดถึงความเน่าในความนิ่งของน้ำ จนมันเน่า มันคือเรื่องของสังคม สังคมที่มันอยู่ชายขอบน่ะ อะไรอย่างนี้ ตอนนั้นมันเป็นทฤษฎีมาก เราก็รู้สึกว่า เฮ้ย! มันแข็งไปว่ะ!

FF: ตอนหลังๆ ก็ค่อยคลี่คลายลงไป
เจ้ย : อ่า...ตอนหลังๆ เราก็รีแล็กซ์ขึ้น ไม่คิดมาก แต่ว่าที่ผ่านมามันก็ดี มันเป็นการเรียนรู้ อะไรอย่างนี้

FF: ถ้าให้กลับไปทำ ‘สุดเสน่หา’ได้ใหม่อีกรอบ จะกลับไปแก้ไขอะไรบ้าง
เจ้ย : อืมม์...คงไม่แก้ (หัวเราะ) คือทำอะไรไปแล้วเราไม่เคยเสียใจ

FF: ตอนที่ ‘สุดเสน่หา’ ฉายในเมืองไทยมีฟีดแบ็กค่อนข้างหลากหลาย ที่ดีก็ดีไป ที่ไม่ดีก็ค่อนข้างเยอะ ส่วนที่ดูแล้วบ่นว่าไม่รู้เรื่องหรือเดินออกจากโรงอะไรอย่างนี้ ทำให้คุณเจ้ยรู้สึกเสียใจบ้างไหม
เจ้ย : อ๋อ! แน่นอนสิฮะ เพราะว่าเราเป็นคนทำ แต่ว่ามันก็ดีตรงที่ทำให้เราไม่แคร์มากขึ้น ทำให้เราปลงมากขึ้นว่า เฮ้ย! มันเอาใจทุกคนในโลกไม่ได้หรอก อะไรอย่างนี้ ขณะเดียวกัน ฟีดแบ็กที่มันเป็นบวก แล้วก็อะไรที่มันเข้ามา มันก็เหมือนเป็นแรงขับ ให้เรารู้สึกว่า เฮ้ย! เราต้องค้นหามากกว่านี้ ต้องพัฒนาตัวเองมากกว่านี้ แล้วก็ไอ้บทวิจารณ์ที่ดีเนี่ย ช่วยเราได้มากเลย ที่ดีไม่ได้หมายถึงบทวิจารณ์ด้านบวกอย่างเดียวนะ มันช่วยให้เรารู้ว่า เออ เขามองมุมนี้นะ คือทำหนังนี่มันเป็นสุดยอดแล้วล่ะ ที่เรารู้สึกว่ามันทำให้เราได้เจอคนหลายประเทศ เจอโลเคชั่น แม้แต่เจอนักกฎหมาย เจอตำรวจ เพราะเราทำทุกอย่างเองไง(หัวเราะ) เจอคนทำดนตรีอะไรอย่างนี้ ได้เจอนักวิจารณ์ มันเป็นอะไรที่พิเศษ

FF: เท่าที่เราเคยอ่านบทวิจารณ์มาบ้างบางชิ้น และจากการได้ยินคนที่ไม่ชอบเนี่ย จะบ่นว่าดูไม่รู้เรื่อง ไม่เข้าใจเป็นหลัก แต่จากส่วนตัวของคุณเจ้ยเอง มีบทวิจารณ์ไหนที่ทำให้คุณเจ้ยเสียใจมากๆ ไหม นอกจากที่ว่าดูไม่รู้เรื่องเนี่ย
เจ้ย : อืมม์...เสียใจมากคือบทวิจารณ์ที่เล่าเรื่องมากกว่ามั้ง (หัวเราะกันลั่น : เนื่องจากตอนก่อนหน้าที่จะมาสัมภาษณ์ เราเพิ่งจะเม้าท์กันเรื่องนักวิจารณ์ที่ชอบเขียนเล่าไคล์แม็กซ์ของหนังมาในรถกันอยู่หยกๆ) ไม่ได้กลัวว่าจะรู้อะไรนะ เพราะว่าหนังเราไม่มีอะไรที่จะต้องเฉลยอยู่แล้วไง แต่บางทีที่เขาเล่าเนี่ย อย่างนี้เราก็เขียนได้ เขียนวิจารณ์อย่างนี้คนดูก็ไม่ต้องดูหนังแล้ว แล้วก็มีที่บอกว่า “น่าเบื่อมากเลยแช่กล้องไว้เนี่ย มันเป็นอะไรที่เป็นส่วนตัวแบบที่ไม่สร้างสรรค์” (หัวเราะ) อะไรอย่างเงี้ย แต่ก็ไม่ค่อยเจอนะ อืมม์...แต่มีอันนึงสนุกมาก เรื่อง ‘ดอกฟ้าในมือมาร’ ตอนที่ฉายที่เมืองไทย แล้วมีคนนึงเป็นนักวิจารณ์เดินมาบอกว่า “คุณไม่ควรทำหนังอีกต่อไป” (หัวเราะ) ซึ่งเราทำให้เศร้ามาก เพราะตอนนั้นเป็นหนังเรื่องแรก

FF: โห! พูดแบบนี้เลยหรือ แล้วคุณเจ้ยตอบเขาไปว่ายังไง?
เจ้ย : เราก็บอกขอโทษๆ เราก็แบบว่า เอาเงินคืนแล้วกัน เอาเงินคืนไป (หัวเราะกันครืนใหญ่) อะไรอย่างนี้ แต่ว่ามันเป็นจุดที่ทุกคนต้องเจอไง คนที่ทำงานน่ะ ไม่ว่าจะอยู่ในสาขาอะไร แต่ว่ามันก็เป็นแรงผลักให้กับเรา ซึ่งมันก็ธรรมดา คนมันชอบไม่เหมือนกัน บางทีเราไปดูหนังตลาดแล้วคนก็เฮฮา เราก็ไม่เฮกับเค้า

FF: คุณเจ้ยได้ดู ‘ต้มยำกุ้ง’ ไหม
เจ้ย : ดูฮะๆ ก็ไม่ได้ไม่ชอบอะไรนะ มันไม่หนักมากเท่าไหร่ คืออย่างที่บอก ว่ามันเป็นหนังก็อปปี้ที่มันไม่ถึง แต่ว่ามันก็แค่นั้น แต่บางเรื่องเรารู้สึกว่ามัน...ที่ผมจะว่าบ่อยๆ ก็คือเรื่อง ‘วัยอลวน’ มันมีมุมมองในเรื่องเซ็กส์ที่ผิดๆ โดยเฉพาะตัวละครเกย์ ที่สุดท้ายไม่เป็นเกย์ แล้วคนทุกปลื้มใจที่เค้าเป็นอย่างนั้น เรารู้สึกว่ามันแรงมากๆ มันเหมือนกับเค้ามีมุมมองที่มัน...เฮ้อ

FF: ไม่เข้าใจอะไรเลย?
เจ้ย : เออ...(ถอนหายใจยาว) น่าเบื่อ!

FF: แล้วกรณีงานคุณ เป็นเอก รัตนเรือง
เจ้ย : ชอบช่วงแรกๆ ชอบ ‘ตลก 69’ ผมชอบ ‘มือปืนโลกพระจัน’ ชอบยุทธเลิศ

FF: จริงหรือ (คนถามทั้งหมดฮือฮากันใหญ่) คุณยุทธเลิศ ไม่ได้เป็นคู่ตรงข้ามกับคุณเจ้ยหรอกหรือ จากมุมของเรานะ มันเหมือนกับว่าสไตล์หนังของคุณ ยุทธเลิศมันค่อนข้างดูง่ายและถูกกับตลาดหนังไทย แต่สไตล์หนังของคุณเจ้ยดูยา และไม่แคร์ตลาดเลย
เจ้ย : ไม่นะ! (หัวเราะ) ไม่ ไม่ …เราไม่สนหรอก ที่เราชอบก็เพราะว่าเค้ามีบุคลิกของตัวเอง เหมือนกับว่าเอาใจตลาด แต่ว่ามีคาแรกเตอร์ของตัวเอง อย่างเชิด ทรงศรี เนี่ย หรือว่าเหมือนอย่างพันนา ฤทธิไกร ก็ดี แล้วก็พวกทรนง ศรีเชื้อแต่ก่อนเนี่ยดีมากๆ เลย หรือว่าท่านมุ้ย ที่มีจุดยืน แต่ไม่ใช่สุริโยไทนะ (หัวเราะ)

FF: ไม่ชอบสุริโยไท?
เจ้ย : ไม่รู้ทำทำไม (หัวเราะกันทั้งวงสนทนา)

FF: คุณเป็นเอกเคยให้สัมภาษณ์ว่า ท่านมุ้ยทำหนังดีมาเยอะแล้ว ตอนนี้ถึงจะทำอะไรแย่ๆ ออกมาบ้างก็ไม่เป็นไรหรอก เพราะท่านมีคุโณปการกับวงการหนังไทยมาก
เจ้ย : เฮ้ย …เป็นสิ เป็น (หัวเราะกันอีกครืน ทั้งคนถามคนตอบ)

FF: ที่คุณเจ้ยบอกว่าวงการหนังบ้านเรามันน่ากลัวเนี่ย เป็นเพราะอะไรหรือ
เจ้ย : อืม...มันเป็นเรื่องของมุมมองของสังคมด้วยมั้ง ที่มันมูฟว์ไปในช่วงทักษิณด้วยน่ะ ที่มันมูฟว์ไปด้านกินๆๆ น่ะ ซึ่งมันน่ากลัว เด็กๆ มันมีแต่ศูนย์การค้า มันไม่มีสถานที่ที่ให้มันนิ่งๆ น่ะ คือทุกคนก็เลยน่าสงสารอย่างยิ่ง เพราะทุกคนก็เอาแต่กินกันเยอะๆ บริโภคกันเยอะ แล้วคนก็ไม่ได้มองด้านศิลปะด้วย มีแต่คนที่มองอย่างพ่อค้าที่ไปอยู่ในวงการเมือง ก็คิดอยู่แต่ว่ามึงจะอดตายอยู่แล้ว จะมาทำอะไรกับศิลปะ แล้วมันก็ยากนะ ถ้าจะพูดถึงหนังสือดีๆ หนังดีๆ ดีๆ เนี่ย หมายถึงว่าอะไรที่มันให้ความคิด มันไม่ค่อยมี เพราะว่ามันไปด้านที่ฉาบฉวยหมด ซึ่งมันก็ไม่ผิด แต่เด็กรุ่นต่อไปหรือคนในรุ่นปัจจุบันมันไม่มีแซงจูรี (ที่หลบภัย) มันไม่มีสถานที่อะไรที่เป็นส่วนตัว ที่ให้เขาเข้าไปคิด มันน่ากลัวเหมือนกันนะ อย่างเกาหลีเนี่ยที่เค้าสนับสนุนอะไรขึ้นมา เค้าจะมาสนับสนุนศิลปะ สนับสนุนภาพยนตร์มากเลย คือมีคัลเจอร์เต็มเมืองเลย มันเป็นด้านอีกด้านนึงเลย ที่พอคนเจริญมากๆ แล้ว มันขาด คนที่เจริญจริงๆ เค้าจะรู้น่ะ ว่า เฮ้ย! มันขาดจุดนี้นะ เพราะว่าไม่งั้นใจคนมันจะหยาบ ไม่ว่าคุณจะจนไม่มีกินแค่ไหน แต่มันก็ต้องมีสวนสาธารณะ อย่างน้อยนะ ให้มันจรรโลงใจ มีหอศิลป์ อือ... หอศิลป์ปทุมวันเนี่ยแบบว่าพระเจ้าส่งมา (หัวเราะ) แล้วศิลปะที่ดีเนี่ย คล้ายกับศาสนา ตรงที่ทำให้คนมองเข้าไปในตัวเอง มันช่วยทุกๆ ด้านของสังคม พร้อมกับขับเคลื่อนเศรษฐกิจด้วย ไม่อยากให้บ้านเราในอนาคตเป็นบ้านป่าเมืองเถื่อนมาก ก็รู้ว่าคนอดตาย แต่ว่าคุณจะหาเงินไปอีกเท่าไหร่วะ

FF: มีที่เอาไว้ให้หยุดคิด เหมือนเมืองนอกที่เขามีพิพิธภัณฑ์มีอะไร?
เจ้ย : ใช่ๆ อย่างหนังเราเนี่ย เราก็ไม่ได้บอกว่ามันดีนะ แต่ว่ามันเป็นอีกเสียงนึงเฉย ๆ ไง เป็นอีกเสียงนึง ซึ่งมันไม่ใช่ ฮ่า ฮ่า ไม่ใช่บันเทิงแบบ ฮ่า ฮ่า ถ้ามันมีคนโน้นคนนี้ทำ แล้วก็มีวิคนจารณ์ด่ากันไปด่ากันมา น้ำมันจะไม่นิ่งไง มันจะไม่เน่า

FF: แล้วถ้าวันนึงสไตล์หนังของคุณเจ้ยเกิดฮิตขึ้นมาล่ะ
เจ้ย : อืมม์...มันก็เป็นไปได้ แต่ว่าทุกอย่างมันต้องมีตัวคาน คานอำนาจกัน ต้องมี ถ้ามันเป็นแบบเดียวกันหมด มันก็เละหมด

FF: แปลกเหมือนกันนะ หนังของคุณเจ้ยเนี่ย ไม่ได้รับความสนใจในเมืองไทยเท่าไหร่ ถ้าวัดจากจำนวนคนที่ยอมซื้อตั๋วเข้าไปดูโรงนะ แต่ที่เมืองนอกกลับได้รับความนิยม
เจ้ย : เมืองนอกก็ไม่ได้นิยมมากนะ แต่ว่าเมืองนอกเค้ามีสเปซให้ มีที่ให้ แล้วก็ซีเนมาเทค (Cinematheque - โรงหนังอิสระเล็กๆ ที่ฉายภาพยนตร์คลาสสิกหายาก หรือภาพยนตร์นอกกระแส) แล้วรัฐบาลก็ซัพพอร์ตเกือบทุกที่เลยนะ สโลเวเนียเนี่ยเมืองเล้ก เล็ก และก็จนด้วย แต่มีซีเนมาเทคฉายหนังอาร์ตโลกแตกเลย แต่มันเป็นที่คนบางส่วนไง ที่อยากคิด คือ...ถ้าเป็นหนังสือนี่ง่ายหน่อย เพราะว่า โอเค มันค่อนข้างปัจจเจกใช่ไหม แต่หนังมันคนละอย่างไง มันเป็นแมส และทุนมันต้องสูง ทั้งทุนสร้างแล้วก็ทุนฉายหนังด้วย เพราะฉะนั้นรัฐบาลมันต้องเข้ามาซัพพอร์ต มันก็เลยน่าเสียดาย น่าอิจฉา น่าอะไรหลายๆ อย่าง

FF: ลองเล่าประสบการณ์ตอนที่คุณเจ้ยเอาหนังของตัวเองไปฉายต่างประเทศให้ฟังหน่อยได้ไหม บรรยากาศเป็นอย่างไรบ้าง แล้วประสบการณ์ตรงนั้นมันมีอะไรที่น่าสนใจ ที่สามารถนำมาปรับใช้ในบ้านเราได้ไหม
เจ้ย : อืมม์... ก็นอกจากเรื่องการซัพพอร์ตของรัฐบาลแล้ว ก็คงมีเรื่องของความเปิดกว้างมั้ง คือทุกที่ที่ไปส่วนใหญ่มันจะมีวัฒนธรรมการดูหนังที่ค่อนข้างเปิดกว้าง คือเขาไม่ได้จำกัดว่าภาพยนตร์คืออะไร โดยเฉพาะฝรั่งเศสเนี่ย มันเหมือนกับว่าภาพยนตร์มีสิทธิ์เป็นอย่างนี้ได้ คือมีสิทธิเทียบกับภาพเขียน แอบสแทรคท์ ได้ ซึ่งคนสามารถไปตีความกันเองได้ บางคนอาจจะไม่ชอบภาพแบบนี้ ซึ่งมันเป็นแค่ผืนผ้าใบขาวๆ อะไรอย่างนี้ ก็วิจารณ์กันไปได้ ซึ่งบ้านเราน่าจะมีเวทีแบบนี้ให้ถกกัน เอ่อ... แล้วก็น่าจะเป็นเรื่องการเมือง เรื่องศาสนาด้วยมั้ง ซึ่งมันเป็นอะไรที่เรายังแตะไม่ได้ในสังคมนี้ เราก็เสียดาย แล้วก็... ด้านความกล้าแสดงออกด้วยมั้ง ความไม่กลัว บ้านเรายังมีน้อย เหมือนมันถูกสอนมาตั้งแต่เด็กแล้ว ว่ามันต้องมีคนนำ หรือว่าต้องมีคนอุ้มเยอะ ซึ่งเด็กมันน่าจะคิดได้เองมากกว่านี้ไง อย่างตอนเราไปฉายในเกาหลีเนี่ย มันยกมือกันพื่บพั่บๆ ตั้งคำถามกัน แต่บ้านเราเงียบ (หัวเราะ) แต่ญี่ปุ่นก็ยังอายเหมือนกันนะ แต่พอฉายเสร็จแล้วก็ค่อยเข้ามาหา คือเราอยากให้เป็นอย่างเกาหลีมากกว่า ให้เขาสงสัยดีกว่า

FF: คิดว่าเป็นบุคลิกของชนชาติหรือเปล่า
เจ้ย : อือ... ก็เกี่ยวเหมือนกันนะ คนเอเชีย คงแบบว่ากลัวผิดด้วยแหละ กลัวอาจารย์ด่า คือกลัวถามอย่างงี้ผิด หรือว่าถามอย่างงี้แล้วโง่อะไรอย่างนี้ (หัวเราะ)

FF: แล้วเกาหลีเค้าสนใจอะไรบ้าง สนใจหนังไทย หรือสนใจในความเป็นคุณเจ้ย
เจ้ย : ในความเป็นหนังมากกว่า ความหมายว่า เค้าสั่งสมกันมา คือเกาหลีที่เราเคยไปตอนเด็กๆ มันจะแบบ...ยังมีทหารเต็มเมืองเลย แล้วเมืองเช้ย เชย แล้วภายในแค่สิบปีเนี่ย หูย...มันเปลี่ยนไปเลย แล้วตอนนี้มันยิ่งพัฒนาขึ้นไปอีก เราก็... มันเกิดอะไรขึ้นเหรอ สงสัยเพราะมันชินกับการประท้วงมั้ง แต่ก่อนนี้เค้าประท้วงประจำเลย เพื่อนเรานี่ยังไปปาขวดปาอะไรประจำ แต่บ้านเรานี่ไม่ไง อย่างตัวเรา ก็ไม่กล้าไปประท้วงนะ เหมือนกับว่าเราถูกโปรแกรมมาอย่างนี้(หัวเราะ) มันแก้ไม่ได้แล้ว แล้วอย่างเกาหลีเนี่ย รัฐบาลเค้าช่วยเยอะมาก แล้ววงการหนังก็โตมาก มีฟิล์มคอมมิชชั่นที่ให้ทุนอะไรเงี้ย แล้วก็เรื่องเซ็กส์ เรื่องศาสนา ก็ค่อนข้างฟรีกว่าบ้านเราเยอะ ในแง่ที่ว่า มันถือว่าเป็นสื่อที่ให้คนมาแสดงออกไง อย่างเกาหลีนี่ก็ส่งคนมารีเสิร์ชที่บ้านเราเรื่องหนังไทย แล้วเขาก็มารีเสิร์ชเรื่องของเราเป็นวันๆ เลยนะ ถามเราแบบตามติดเป็นวันๆ เราก็... โอย! ฉันไม่ว่าง ฉันต้องไปหาแม่ที่ขอนแก่น (หัวเราะ) เค้าก็ตามไปที่ขอนแก่นเลย แล้วเค้าก็มีข้อมูลเกี่ยวกับหนังของเราเยอะมาก แล้วหนังของเราก็มีอยู่ที่ห้องสมุดเขา

FF: กะจะมาครอบงำประเทศเราแน่เลย (หัวเราะ) ตอนนี้ก็ไปเยอะแล้วนะ
เจ้ย : เป็นไปได้ๆ เหมือนอย่างไจก้า (JICA - องค์การความร่วมมือระหว่างประเทศของญี่ปุ่น) ที่แต่ก่อนเข้ามาทำแผนที่ในประเทศไทยอย่างละเอียดเลยมากๆ เลยน่ะ เรายังรู้สึกเลยว่า เฮ้ย! เมืองไทยทำไมมันไม่ทำอย่างนี้บ้างวะ!

FF: งานของคุณเจ้ยมีประเด็นเรื่องการเมืองอยู่ด้วยหรือเปล่า
เจ้ย : ไม่มีนะ... อาจจะมีบ้าง แต่เพราะว่าส่วนใหญ่ ผมจะพูดเรื่องที่เราเจอกับตัว จะสะท้อนในเรื่องของความเป็นส่วนตัว ส่วนใหญ่จะป็นเรื่องความใกล้ชิด ความสัมพันธ์ เรื่องความรู้สึก การสูญเสียอะไรมากกว่า แต่ช่วงหลังนี่มันเริ่มเข้ามากวนใจแล้วอ่ะ คือปกติเราจะไม่ค่อยยุ่งในเรื่องการเมืองไง แต่พอมีเรื่องอย่างงี้เข้ามา เราก็ เฮ้ย! มันเข้ามาในชีวิต เราต้องสะท้อนแล้ว เพราะฉะนั้นเรื่องต่อไปคิดว่า...น่าจะมีเรื่องการเมืองเข้ามาเกี่ยว

FF: บ้านเรามันจะมีคำๆ นึง คือคำว่า ‘โกอินเตอร์’ ที่ชาวบ้านทุกระดับ ตั้งแต่ระดับรากหญ้าจนถึงระดับบนสุดของสังคม มักจะพูดคำนี้กันติดปาก หนังคุณเจ้ย‘โกอินเตอร์’ แต่หนัง ‘ต้มยำกุ้ง นี่มันก็ ‘โกอินเตอร์’ เหมือนกัน ช่องว่างจึงเยอะมาก จนเหมือนกับว่าแค่ออกไปพ้นประเทศนี้ ก็เรียกว่าโกอินเตอร์ ได้แล้ว เราจึงไม่ค่อยศรัทธาคำว่า ‘โกอินเตอร์’ ที่เราใช้กันเท่าไหร่ แต่สิ่งที่อยากถามคุณเจ้ยก็คือ การที่เรามีโอกาสไปเผยแพร่ผลงานในต่างประเทศ ทำให้การทำงานของเราเปลี่ยนแปลงอย่างไรบ้าง อย่างเรื่องมุมมองความคิดเนี่ย เป็นอย่างไรบ้าง?
เจ้ย : มันมองเป็นสังคม เป็นหมู่บ้านมากกว่า ทั้งโลกเนี่ย เรามองกว้างขึ้น ในขณะที่เราโตมาที่ขอนแก่นเนี่ย เราก็โดนกรุงเทพฯ ดูถูก เราก็มีปมด้อย แล้วเราก็เกลียดจุฬาฯ มาก(หัวเราะ) เพราะมีอะไร ทำไมทุกคนต้องเข้าแต่จุฬาฯ เราไม่เข้าใจ ตอนนี้ก็ยังไม่เข้าใจ ก็รู้อยู่นะว่าระบบมันเป็นอย่างงี้ไง ซึ่งเมืองนอกมันก็มีฮาวาร์ดอะไรของมันใช่ไหม คราวนี้เราก็เลยตั้งแง่เลยว่า ฉันจะไม่เข้าจุฬาฯ ไปเข้า ม.ขอนแก่น แล้วพอเราไปเมืองนอกเนี่ย ก็ปรากฏว่า เอ๊ะ! คนกรุงเทพฯ ดูถูกคนอีสานใช่ป่ะ คนอีสานดูถูกคนลาวอะไรไปตามเรื่อง เราไปเมืองนอก ที่เมืองนอกเค้าก็ดูถูกคนไทย ทั้งๆ ที่ไม่รู้จักด้วยซ้ำว่าคนไหนคนไทย คนไหนคนจีน มันเป็นการที่สังคมดูถูกกันเป็นทอดๆ อะไรเงี้ย เรารู้สึกว่าว่ามันไม่ใช่ประเด็นอีกต่อไปแล้ว คือปมด้อยเนี่ย ยังไงมันก็ต้องมี ก็อย่าไปคิดมัน เออ ก็เลยมองว่าการไปต่างประเทศ มันทำให้เรามองภาพกว้างขึ้น แล้วเราก็รู้ว่าเราอยู่จุดไหนของการทำหนังของโลก ไม่ใช่แค่หนังไทย

FF: มองว่าตัวเองเป็นประชากรของโลก?
เจ้ย : ใช่ ๆ ๆ คือมันเหมือนกับการ......

FF: เป็นคนเอเชียหรือเปล่า?
เจ้ย : เอเชียนี่...ใช่ คืออย่างน้อยเราก็ปฏิเสธไม่ได้ว่ามันต่างกัน แต่รูปแบบของความคิดเนี่ย เราก็ไทยอยู่ดี เพราะเราโตมาในสังคมไทย

FF: รู้สึกเป็นหน้าที่ไหม ในการทำให้คนทั่วโลกเข้าใจมุมมองของคนเอเชียมากขึ้น
เจ้ย : อ๋อ...ในโพรเซสมันคงเกิดขึ้นอย่างนั้น แต่ว่าเราไม่ได้ตั้งใจน่ะ ไม่ตั้งใจทำหนังเพื่อเทศกาล ไม่ได้ตั้งใจทำหนังเพื่ออะไร... แต่เราทำหนังที่เราอยากทำ มันจะมีกลิ่นตะวันตก กลิ่นอะไร เราช่วยไม่ได้ เพราะว่ามันเป็นสิ่งที่เราเรียนรู้มาตั้งแต่เด็ก ชีวิตเรามันเป็นอย่างนี้ เราดูทีวีไอ้มดแดง เราไม่อยากเสแสร้งว่า เฮ้ย เราต้องไปรำไทย หรือต้องเอาช้าง เอาศิลปะโบราณเข้ามา

FF: แอนตี้เรื่องพวกนี้อยู่ด้วย?
เจ้ย : ใช่แอนตี้มาก เพราะว่าบ้านเรามันน่ากลัว มันลงเหวไปนานแล้ว

FF: อย่างโขน,ลายกนกนี่ก็อยู่ก้นเหวใช่ไหม?
เจ้ย : ใช่! เพราะว่าเราจะขายไปอีกกี่ปีล่ะ มันอันตราย อย่างเกาหลีเนี่ยชัดๆ เลย เขาพัฒนา เขาเอาการแสดงออกของคนรุ่นใหม่ที่มันสะท้อนสังคมออกมา ซึ่งโอเค! แต่ก่อนศิลปะก็คงรับใช้ศาสนาใช่ไหมฮะ แต่เดียวนี้มันเป็นเรื่องของปัจเจกแล้ว แล้วเรื่องที่มันสะท้อนความเป็นปัจเจกมากขึ้น แต่ว่าของเรามันยังเป็นอย่างนี้อยู่ ยังขายรำไทย ขายช้างอยู่ แล้วในอนาคตเราจะขายอะไร

FF: ไอ้รำไทยกับช้างเนี่ย มันไม่ดีตรงไหน
เจ้ย : ไม่! เราชอบไง (หัวเราะครืนทั้งคนถามคนตอบ) แต่ว่าตอนนี้เขาโปรโมทด้านเดียว ว่าเมืองไทยมันคืออะไรแบบนี้ ซึ่งมันไม่ใช่ไง เมืองไทยมันคือความรุนแรง คือความดิบพอสมควร (หัวเราะ) ซึ่งที่บางทีฝรั่งเพื่อนเราหลายคนมันเข้ามาแล้วบอก เฮ้ย! เมืองไทยมันไม่ใช่อย่างนี้นะ ไอ้นั่นมันเป็นร้านอาหารรำกันน่ะ (หัวเราะกันลั่น) คือไม่ใช่ไง บ้านเรามันต้องบาลานซ์ระหว่างลายกนกกับสิ่งใหม่ๆ ตอนนี้เมืองไทยขายไม่กี่อย่าง นักท่องเที่ยวมาดูวัดพระแก้ว แล้วก็จะไม่มาอีก ทะเลก็เน่าหมดแล้ว ภาพจิตรกรรม ลายไทย ก็ได้แค่บางส่วน แต่ความคิดสร้างสรรค์มันเป็นเหมือนแสงอาทิตย์ มันเป็นพลังงานที่เปล่งประกายได้ในทุกช่วงชีวิตของคนเรา น่าจะเอามาใช้ ในขณะที่โบราณสถานมันเน่าไปเรื่อยๆ

FF: เปรียบเทียบกับญี่ปุ่น ในการผสมผสานวัฒนธรรมเก่ากับใหม่มันก็อยู่ด้วยกันได้ล่ะ
เจ้ย : เออ ใช่มันต้องซัพพอร์ตกัน แต่ญี่ปุ่นนี่มันก็แปลก อาจจะเป็นเพราะเศรษฐกิจมันก้าวหน้ากว่ามั้ง คือ คนมันช่วยเหลือตนเอง อย่างเวลาเค้าจะแสดงศิลปะเนี่ย เค้ายังต้องไปเช่าแกลเลอรี่เอง ตามห้าง อะไรอย่างงี้ คือสังคมญี่ปุ่นมันพิเศษพอสมควร ในขณะที่บ้านเรามันไม่ได้คิดถึงอนาคตมากอย่างนั้น

FF: ไม่คิดว่าเป็นธรรมชาติของคนไทยหรือ ที่ไม่ค่อยสนใจอนาคต เท่าไหร่ แบบว่าพึงพอใจกับการใช้ชีวิตที่เพียงพอแบบวันต่อวัน
เจ้ย : ไม่นะ คือคนไทยนี่ไม่สนใจปัจจุบัน สนใจแต่อดีตด้วยซ้ำ (หัวเราะกันลั่น) สนใจว่ากูจะขาย สนใจว่ากูจะเอาเงินกับมันยังไง ไม่หรอก มันคนละแบบ อืมม์...ทำไปทำมา ก็เลยรู้สึกเหมือนกับว่า เราทำยังไงก็ได้ เพื่อที่จะดิ้น เพื่อที่จะแสดงออกในสิ่งที่เราทำให้ได้ ไม่ว่าเงินมันจะมาจากไหน หนังเรื่องใหม่ที่ผมทำนี่ไม่มีเงินไทยเลยนะ อือ...แต่ก็ไม่ได้ภูมิใจที่เป็นเงินฝรั่ง แต่มันก็เป็นกฎของมัน เป็นธรรมชาติ

FF: แล้วแบบนี้ เราจะเรียกหนังคุณเจ้ยว่าเป็นหนังไทยอยู่ไหม เพราะอย่างการส่งประกวดอะไรต่างๆ เขาก็ต้องดูเหมือนกัน ว่าทุนสร้างมาจากประเทศใด
เจ้ย : เอ่อ... ตามเบสิกที่มี ก็ถือว่าเป็นหนังไทย เพราะทีมงานร้อยเปอร์เซ็นต์เป็นไทย เอ้อ...ไม่ใช่ร้อยเปอร์เซ็นต์สิ แต่ว่ามากกว่าครึ่ง ตามกฏน่ะนะ แต่มันไม่ใช่ไทยร้อยนะ มันเป็นไทย,ออสเตรียกับฝรั่งเศส

FF: เหมือนกับว่าเป็นทางออกสุดท้ายของคนทำหนังไทยยุคนี้ คือมันจะกลายเป็นการร่วมทุนกับต่างชาติเสียส่วนใหญ่
เจ้ย : ใช่ ๆๆ คือเราคุยกับ ผู้กำกับคนหนึ่งที่เขาอายุมากแล้ว เขาพยายามทุกวิถีทาง ดิ้นรนที่จะสร้างหนัง เรารู้สึกสงสารเขา เราก็ไม่อยากให้ตัวเราเป็นอย่างนั้นไง ถึงมันจะเป็นเราก็ต้องทำใจ เหมือนกับว่า เฮ้ย! อาชีพนี้มันค่อนข้างยากเหลือเกิน เรารู้สึกว่าการร่วมทุนเป็นการทำให้ตลาดเราขยายมากขึ้น เพราะยังไงเราต้องขาย มันทำให้อยู่ได้ ทำงานอย่างนี้ได้ตลอด …อะไรอย่างนี้

FF: ที่คุณเจ้ยมองว่าตลาดมันน่าจะขยายมากขึ้นเนี่ย หมายความว่าในอนาคตข้างหน้านี้ โรงฉายในเมืองไทยที่ฉายหนังแบบหนังคุณเจ้ยอาจจะมีจำนวนมากขึ้น อย่างตอนนี้มีอยู่สามโรง แต่อีกห้าปีสิบปีข้างหน้าอาจอาจจะมียี่สิบโรง คือหมายถึงกลุ่มคนดูที่เพิ่มมากขึ้นใช่ไหม
เจ้ย : ใช่ฮะ ถ้าอย่างนั้นได้ก็ดี หมายถึงว่ามันจะมีคนที่ยอมรับอะไรใหม่ๆ ได้มากขึ้น อย่างคนในประเทศ สเปน โปรตุเกสอะไรอย่างนี้ แต่มันไม่ใช่กลุ่มใหญ่หรอก มันเป็นกลุ่มเล็กๆ แต่ว่ามันเอื้อให้เราสามารถทำงานต่อไปได้ เพราะคนไทยยังไงก็เป็นประเทศเท่านี้ ขนาดเท่ารัฐเท็กซัสเนี่ย เราไม่สามารถครอบคลุมทั้งหมดได้

FF: แต่ตลาดหนังเมืองไทยก็ยังเป็นแค่กรุงเทพอย่างเดียว
เจ้ย : ใช่ๆ และก็มันเป็นที่เราห่วงด้วยไง เพราะว่าเป็นตลาดของคนแค่กลุ่มอายุเท่านี้เท่านั้น ซึ่งมันก็ลิงค์กับที่ว่าวัยรุ่นไทยที่มันถูกโอ๋มาเยอะไง เพราะฉะนั้น การใช้จ่าย มันจะมาจากกลุ่มวัยรุ่นเยอะ เพราะฉะนั้น คนที่ทำหนังหรือสตูดิโอเนี่ย ก็ต้องใช้เด็กทำ ใช้วัยรุ่นทำ เพราะว่าเค้าคุยกันไม่รู้เรื่องแล้วอ่ะ ตาแก่...ปลดเกษียณเนี่ย...คือทำหนังไม่รู้เทสต์เด็กแล้ว ต้องเอาเด็กมาคุยกันเอง เพราะฉะนั้นเราก็เลยบอกว่าอาชีพคนทำหนังมันเป็นกลุ่มอายุแค่นี้ ต่อไปเนี่ยอันตราย คุณต้องหาอาชีพอื่นแล้ว เออ... เพราะฉะนั้นเราก็คิดว่า ถ้าอย่างนั้นมันต้องหาแล้วว่า กลุ่มคนดูแบบคนทำงานอายุ สามสิบอัพ สี่สิบ ห้าสิบ เนี่ยเขาจะดูอะไร ซึ่งเรารู้สึกว่า เฮ้ย! ตอนนี้มันมีแต่ผีกะเทยอ่ะ (หัวเราะกันครืนใหญ่) แล้วมันมีผลด้วยนะ เ หมือนกับว่า เฮ้ย! อายุสี่สิบก็ไม่มีอะไรดูแล้วไปดูผีกะเทยดีกว่า แล้วก็ ไป ฮ่า ฮ่า ฮ่า กันดีกว่า คือ...เรารู้สึกว่าหนังมันเปลี่ยนพฤติกรรมคนดูได้ไง คือเรารู้สึกว่าเราต้องเป็นตัวคาน ไม่ใช่ว่าคนดูต้องการอย่างนี้ แล้วเราตามกระแสไป ไม่ใช่..เราต้องมีการผลักดันด้วย ไม่งั้นคนดูกลุ่มอายุมากๆ มันจะไม่มีคุณภาพเท่ากับต่างประเทศ เรารู้สึกนะ โอเค ถ้าเราไม่คิดถึงต่างประเทศก็ได้ คิดแบบคนไทย มันก็ไม่พัฒนาน่ะ

ต่อ
//www.bloggang.com/viewdraft.php?id=movieworm&month=24-05-2010&group=3&gblog=21

Create Date : 24 พฤษภาคม 2553

Last Update : 24 พฤษภาคม 2553 20:52:10 น.

2 comments

Counter : 731 Pageviews.


ทักทายตอนยามเย็นจ้า อิอิ ^__^

โดย: หาแฟนตัวเป็นเกลียว

วันที่: 24 พฤษภาคม 2553 เวลา:21:19:39 น.


ยินดีกับพี่เจ้ยด้วยคนครับ หวังว่าหนังเรื่องนี้คงจะมีโอกาสได้ฉายที่เมืองไทยบ้างนะครับ

โดย: komyooth

วันที่: 25 พฤษภาคม 2553 เวลา:9:23:58 น.

panueddie

Location :

[Profile ทั้งหมด]

ฝากข้อความหลังไมค์

Rss Feed

ผู้ติดตามบล็อก : 1 คน [?]

Webmaster - BlogGang

[Add panueddie's blog to your web]

Bloggang.com