| |
"ควันไฟไผห่อบ่กุ้ม"
ศัพท์ : บ่กุ้ม = ไม่มิด, ไม่ครอบคลุม
คำแปล : ไม่มีผู้ใดสามารถห่อควันไฟได้มิด
ขยายความ : เป็นคำพังเพยที่บอกว่าอันเรื่องราวหรือความลับต่าง ๆ ก็เปรียบเสมือนควันไฟ
ที่ไม่สามารถปิดบังกันได้
ไม่วันใดก็วันหนึ่งเรื่องราวหรือความลับนั้นย่อมถูกเปิดเผยออกมาในที่สุด
"ฝนบ่ตกบ่ฮู้เฮือนฮั่ว บ่ฮู้เขาชั่ว เพราะบ่ได้อยู่กับเขา"
ศัพท์ : เฮือนฮั่ว = บ้านรั่ว
คำแปล : (ถ้า)ฝนไม่ตกก็ไม่รู้ว่าบ้านตัวเองหลังคารั่ว
(กับ)คนบางคนเราไม่อาจรู้ได้ว่าเป็นคนไม่ดีเพราะเราไม่ได้อยู่ใกล้ชิด
ขยายความ : เป็นคำกล่าวเปรียบเปรยว่าการที่เราเอาแต่อยู่ในบ้านไม่หมั่นตรวจตราสภาพบ้านเรือนให้ดี
รอจนมีเหตุเกิดขึ้นมานั่นแหละถึงจะรู้ได้ถึงความผิดพลาด
ซึ่งเมื่อถึงตอนนั้นก็อาจจะไม่สามารถแก้ไขได้ทันการณ์
การหมั่นดูแลบ้านเรือนก็คือการหมั่นสำรวจตรวจสอบตัวเองนันเองว่ายังมีจุดบกพร่องที่ใดบ้าง
และเมื่อพบแล้วก็ให้ทำการปรับปรุงแก้ไข
ไม่ควรรอจนผู้อื่นมาชี้ให้เห็น เหมือนฝนที่รั่วลงมาเปียกเลอะเทอะในบ้าน
การคบคนก็เช่นเดียวกัน อย่าเพิ่งไปตัดสินหรือรับรองบุคคลใดโดยที่รู้จักเพียงผิวเผิน ต้องอาศัยเวลาและการคลุกคลีใกล้ชิดเราถึงจะรู้จักเขาได้ชัดเจนมากขึ้น
"แม่คืนลุกเป๋นควัน แม่วันลุกเป๋นเปล๋ว"
ศัพท์ : ลุก = ไฟลุก
แม่คืน = กลางคืน
แม่วัน = กลางวัน
เปล๋ว = เปลวไฟ
คำแปล : กลางคืนไฟระอุเป็นควัน กลางวันไฟลุกเป็นเปลว
ขยายความ : เป็นสุภาษิต กล่าวถึงบุคคลที่ปล่อยให้ความทุกข์หรือกิเลสต่าง ๆ เข้าครอบงำ
ไม่รู้จักปล่อยวางอะไรง่าย ๆ
จนกลายเป็นคนคิดมาก นั่งคิดนอนคิดทั้งวันทั้งคืน
จนกลางคืนก็นอนไม่หลับ กลางวันก็ร้อนรนไม่เป็นสุข
บางคนก็อาจจะบ่นระบายความทุกข์ร้อนของตนเองใส่ผู้อื่นรอบข้าง
สร้างความเดือดร้อนรำคาญใจให้เขาไปทั่ว
"สามวันแอ่วหาคนเฒ่า เก้าวันแอ่วหาคนหนุ่ม"
ศัพท์ : แอ่ว,แอ่วหา = เที่ยว, ไปเที่ยว, ไปเยี่ยม
คำแปล : สามวันไปเยี่ยมคนแก่ เก้าวันไปเยี่ยมคนหนุ่มคนสาว
ขยายความ : เป็นคำแนะนำที่น่าคิดและบ่งบอกถึงวิถีชีวิตคนโบราณที่ให้ความสำคัญกับผู้สูงวัย
การไปเยี่ยมคนแก่คนเฒ่านั้นสามารถเอื้อประโยชน์แก่ทั้งผู้ไปเยี่ยมและผู้รับเยี่ยม
นั่นคือผู้สูงวัยก็รู้สึกอบอุ่นใจที่ไม่ถูกทอดทิ้ง และรู้ว่าตนเองมีคุณค่า มีประโยชน์เป็นที่รักใคร่ต้องการของลูกหลาน
ในขณะที่ผู้เยาว์ที่ไปเยี่ยมก็จะได้รับความรู้ต่างๆ มากมายจากคนแก่คนเฒ่า
เพราะท่านมักจะชอบบอกเล่าถึงเรื่องราวในอดีตที่เป็นประสบการณ์ชีวิตอันควรค่าแก่การเรียนรู้จดจำ
เราจึงควรไปเยี่ยมเยียนท่านให้ถี่กว่าการไปเยี่ยมคนหนุ่มคนสาวด้วยกัน สักสองสามวันครั้งเป็นอย่างน้อย
ส่วนการไปเยี่ยมคนในวัยหนุ่มสาวซึ่งเป็นคนรุ่นใหม่นั้นก็ให้ประโยชน์เช่นเดียวกัน เพราะเราจะได้เรียนรู้ถึงเรื่องราวข่าวสารอันทันสมัย
ก้าวทันกระแสแห่งโลกไม่ล้าหลังนั่นเอง
หมายเหตุ ๑. อ้างอิงจาก "คนเฒ่า" ใกล้บ้านเจ้า
หมายเหตุ ๒. ขอบคุณรูปภาพสวย ๆ จากฟอร์เวิร์ดเมล์ค่ะ
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 184 คน [
ห่างเหินจากก๋ารอัพบล็อกกลุ่มนี้เมินนานทีเดียว...
ข้อเขียนคำอธิบายเกี่ยวกับ"กำบ่ะเก่าในบล็อกนี้คัดลอกหรือเก็บเกี่ยวมาจากตรงนั้นตรงนี้ ไม่ได้จัดเป็นหมวดหมู่นัก หากผู้อ่านต้องการนำไปใช้อ้างอิง จขบ.ไม่สงวนสิทธิ์ค่ะ แต่รบกวนตรวจสอบกับ"ผู้รู้"จริง ๆ อีกทีเน้อเจ้า...