พระอนุสาวรีย์เสาวภาประดิษฐาน สถานที่บรรจุพระสรีรางคาร สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดาฯ

 พระสรีรางคารของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าตรีเพชรุตม์ธำรง, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าศิริราชกกุธภัณฑ์ และ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าหญิง

พระพุทธรูปปางอุ้มบาตร ประดิษฐานอยู่กลางพระอนุสาวรีย์เสาวภาประดิษฐาน 

ด้วยมีพระราชประสงค์จะให้ผู้ที่มีความรักใคร่ห่วงใยอย่างใกล้ชิด คือ พระมเหสี เจ้าจอมมารดา และพระราชโอรส พระราชธิดา ได้อยู่ร่วมกัน หลังจากที่ได้ล่วงลับไปแล้ว ในทั่วไปจะเป็นการสร้างอนุสาวรีย์ของพระมเหสี หรือเจ้าจอมมารดา เพื่อให้ลูกได้อยู่กับแม่ หรืออย่างน้อยในบ้านของแม่ เว้นแต่ในกรณีพระราชโอรสหรือพระราชธิดาสิ้นพระชนม์ก่อนพระมารดา ก็สร้างอนุสาวรีย์ของพระเจ้าลูกเธอพระองค์นั้นไปก่อน 

พระอนุสาวรีย์และอนุสาวรีย์ต่าง ๆ ภายในสุสานหลวง

       หรือถ้าจะกล่าวง่ายๆ คือเหมือนสร้างบ้านแม่แต่ละสายไว้ เมื่อลูกสายใดสิ้นพระชนม์ ก็จะเชิญพระสรีรางคารมาบรรจุไว้ในบ้านแม่นั่นเอง พระสถูปทั้ง 4 องค์นั้นสร้างเป็นพระบรมราชูทิศ เป็นส่วนของพระมเหสีเทวี 4 พระองค์ ต่อมาก็มีการสร้างพระอนุสาวรีย์เพิ่มเติมเรื่อยมา ด้วยลักษณะศิลปกรรมที่หลากหลาย

     การก่อสร้างอนุสาวรีย์และสิ่งอื่น ๆ ภายในสุสานหลวง โปรดเกล้าให้พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูธเรศธำรงศักดิ์ทรงเป็นแม่กองกระทั่งพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรหมื่นภูธเรศธำรงศักดิ์ สิ้นพระชนม์ในปี พ.ศ. 2440 จึงโปรดเกล้าให้ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้านิลวรรณทรงเป็นแม่กองกำกับงานจนแล้วเสร็จ

รูปแบบของอนุสาวรีย์ในสุสานหลวงวัดราชบพิธมีหลากหลายลักษณะ ทั้งสถาปัตยกรรมไทย เช่น พระเจดีย์ พระปรางค์ วิหาร พระปรางค์แบบขอม อาคารแบบโกธิก และอนุสาวรีย์แบบยุโรป ปัจจุบันภายในสุสานหลวงมีอนุสาวรีย์ ทั้งสิ้น 33 อนุสาวรีย์

            สำหรับอนุสาวรีย์ที่ใช้บรรจุ พระสรีรางคาร สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดาฯ  ณ พระอนุเสาวรีย์ เสาวภาประดิษฐาน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าให้สร้างพระราชทานแก่สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี บรมราชินีนาถ สำหรับพระราชโอรส พระราชธิดา และพระกุลทายาทในราชตระกูล  

            สำหรับพระอนุสรณ์สถานเสาวภาประดิษฐานบรรจุพระสรีรางคารพระราชโอรสและพระราชธิดาอันประสูติแต่สมเด็จพระศรี พัชรินทราบรมราชินีนาถ รวมทั้งสมาชิกบางพระองค์ใน ราชสกุลจักรพงษ์ และ ราชสกุลจุฑาธุช สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าพาหุรัดมณีมัย กรมพระเทพนารีรัตน์ (พ.ศ. 2421 -พ.ศ. 2430) สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าตรีเพชรุตม์ธำรง (พ.ศ. 2424 - พ.ศ. 2430) สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าศิริราชกกุธภัณฑ์ (พ.ศ. 2428 - พ.ศ. 2430) สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าหญิง (13 ธันวาคม พ.ศ. 2430 - สิ้นพระชนม์ในวันประสูติ) สมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ (พ.ศ. 2425- พ.ศ. 2463) สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจุฑาธุชธราดิลก กรมขุนเพ็ชรบูรณ์อินทราชัย (พ.ศ. 2435 - พ.ศ. 2466) สมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ กรมหลวงนครราชสีมา (พ.ศ. 2432 - พ.ศ. 2467) และสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดาฯ (พ.ศ. 2468 - พ.ศ. 2554)

 ภายใน พระอนุสาวรีย์เสาวภาประดิษฐาน ซึ่งเป็นที่บรรจุพระสรีรางคาร สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดาฯ  สภาพภายในเมื่อเปิดประตูเข้าไปภายในพระอนุสาวรีย์ จะพบพระพุทธรูปปางอุ้มบาตรประดิษฐานอยู่ตรงหน้า ซึ่งเปรียบเสมือนดั่งศูนย์กลางขององค์สถูป หากเราเลี้ยวขวาจะเป็นที่เก็บพระสรีรางคารสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตน์ฯ ซึ่งเมื่ออัญเชิญไปบรรจุแล้วจะมีแผ่นหินอ่อนแกะสลักมาปิดทับอีกชั้นหนึ่ง และด้านหน้าแผ่นหินอ่อนจะเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปปางโปรดอสุรินทราหู หรือ ปางไสยาสน์ หรือ ปางปรินิพพาน อยู่ในพระอิริยาบถนอนตะแคงขวา พระบาททั้งสองข้างซ้อนทับเสมอกัน พระหัตถ์ซ้ายทาบไปตามพระวรกาย พระหัตถ์ขวาตั้งขึ้นรับพระเศียรและมีพระเขนยรอบรับ ซึ่งเป็นพระพุทธรูปประจำพระชนมวาร (พระประจำวันเกิด) นั่นเอง

พระพุทธรูปประจำพระชนมวารปางไสยาสน์ และ แผ่นหินอ่อนแกะสลักพระนามสำหรับบรรจุพระสรีรางคารสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดาฯ

สุสานหลวง สถานที่อันเงียบสงบแห่งนี้ จึงเป็นที่พำนักแห่งสุดท้าย ของสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดาฯ พระราชนารีสยาม ผู้เป็นดั่งดวงแก้วพระมงกุฎ ทรงเป็นขัตติยราชนารีในมหาจักรีบรมราชวงศ์ ตราบจนถึงวาระสุดท้ายของพระองค์

พระมหากรุณาธิคุณที่สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดาฯ

ทรงได้รับพระมหากรุณาธิคุณในวโรกาสต่าง ๆ

ข้อมูลอ้างอิง

-          วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม พระอารามหลวงในรัชกาลที่ 5.กรุงเทพฯ : อมรินทร์พริ้นติ้ง.2555

-          หนังสือพิมพ์ Manager Online (//www.manager.co.th)

 *****ถ้าชอบบทความนี้สามารถ Vote ให้กำลังใจกันได้นะครับ*******