เครื่องประดับเหนือเศียรมโนราห์
มีชื่อว่า ‘เทริด’ นั้นหนามาแต่ไหน
ตั้งแต่ครั้งอาณาจักรศรีวิชัย
มีตำนานเล่าไปดังเช่นนี้

ว่าธิดาของพระยาสายฟ้าฟาด
งามผุดผาดเรือนพักตร์ผ่องราศี
มีชื่อว่านางนวลทองสำลี
ได้สุบินในราตรีถึงเทพธิดา

ว่าได้มารำร่ายสิบสองบท
งามหมดจดทั้งหมดทุกท่วงท่า
นางได้ร่ายรำตามเลยเป็นมา
จนพระยาสายฟ้าฟาดอยากได้ดู

แต่ว่าในขณะนั้นผิดสังเกต
จึงเป็นเหตุให้ชีวิตต้องอดสู
เพราะมีครรภ์ไร้ที่มายอดพธู (ตั้งครรภ์จากการเสวยดอกบัว)
จึงต้องไร้ที่อยู่โดนลอยแพ

ลมได้พัดพาไปติดเกาะกะชัง
และตอนหลังได้ประสูติโอรสแท้
ชื่อว่า ‘น้อย’ ได้เรียนรำจากผู้เป็นแม่
จนสิบขวบนั้นแลจึงท่องไป

ไปร่ายรำโนราที่ต่างต่าง
ท่วงท่างามสร้างความตื่นตาให้
เมื่อได้ผ่านเข้าไปถึงเขตใน
เมืองพระยาสายฟ้าฟาดไซร้จึงเกิดลือ

พระยาสายฟ้าฟาดได้ทอดเนตร
จับสังเกตว่าเด็กคนนั้นน่ะหรือ
ที่รำร่ายท่วงท่าอ่อนทั้งมือ
ว่าคล้ายคือคล้ายคลึงพระธิดา

เมื่อสอบถามก็ได้ความตามที่คิด
ไม่ได้ผิดไปจากที่กังขา
เด็กชายน้อยนั้นเกิดจากพระธิดา
ของพระยาสายฟ้าฟาดกระนั้นเอง

จึงพระราชทานเครื่องทรงให้
ทั้งกำไลสังวาลและปั้นเหน่ง
อีกทั้งเทริดปีกนกแอ่นหางหงส์เอง
ไม่ข่มเหงพระราชทานศักดิ์ขุนศรีศรัทธา

เป็นที่มาศิลปะสืบต่อเนื่อง
ปลายด้ามขวานรุ่งเรืองช่วยรักษา
รุ่นสู่รุ่นต่อยอดด้วยศรัทธา
‘มโนราห์’ จะไม่มีวันลบเลือน…


การแสดงโนราห์ หรือมโนราห์ ในปัจจุบันนิยมนำมาประยุกต์ใช้ในพิธีเปิดงานต่างๆ หรือใช้ในการแก้บน ซึ่งผสมผสานกับการละเล่นในยุคไฮเทค ในขณะเดียวกันการแสดงโนราห์มีเอกลักษณ์ที่เห็นเด่นชัดและไม่เหมือนใครคือการแต่งตัวของผู้แสดงที่ต้องมีเครื่องประดับที่สวยงามทั้งตัว และที่สำคัญที่จะให้ท่านผู้อ่านได้รับทราบว่าเครื่องแต่งตัวโนราห์ที่สามารถผลิตเป็นสินค้าสร้างรายได้อย่างไม่น่าเชื่อนั่นก็คือ “เทริด” ที่เป็นเครื่องสวมศีรษะของโนราห์ ซึ่งถือว่าศักดิ์สิทธิ์และเชื่อว่าเป็นที่สถิตของครูโนราห์ มีลักษณะเป็นเทริดทรงสูง

ส่วนโครงรอบ สานด้วยไม้ไผ่ มีขนาดกว้างประมาณ 5 นิ้ว ความสูงถึงยอดประมาณ 15 นิ้ว ส่วนเพดานทำด้วยไม้ทองหลาง ยอดและหูทำด้วยไม้รักหรือไม้ยอ ซึ่งเหตุที่ใช้ไม้ทั้ง 3 ชนิดมาทำส่วนต่างๆ ของเทริดก็เพราะ “เพื่อเป็นการเอาเคล็ดจากชื่อไม้ คือคำว่า ทอง หมายถึงไม้ทองหลาง คำว่า รัก หมายถึงไม้รัก คำว่า ยอ หมายถึงไม้ยอ” ซึ่งในทางไสยศาสตร์เชื่อว่าไม้ดังกล่าวจะทำให้ผู้ที่สวมใส่ มีความเป็นสิริมงคล มีเสน่ห์ในทางเมตตามหานิยม บนเพดานเทริด แกะหนังเป็นตัว “กนก” ติดโดยรอบลดหลั่นกันเป็น 3 ชั้น ตกแต่งประดับลายในส่วนต่าง ๆ ลงรักปิดทองหรือทาน้ำทอง ปัจจุบันนิยมใช้สีอาคะลิค ทาแทนการปิดทองคำเปลว ประดับแววด้วยกระจกหรือเพชร ตัวเทริดกับเทริดสามารถถอดออกจากกันได้

ที่มาข้อมูล :: //www.manager.co.th/South/ViewNews.aspx?NewsID=9520000050197

//www.monnut.com/board/index.php?topic=2976.0;wap2

เครดิตรูปภาพ :: didavideo

Cr. Youtube :: เทริด (เพลงประกอบภาพยนตร์เทริด) : หลวงไก่ อาร์ สยาม