โศลกธรรมะ
เซนคืออะไร ไม่มีภาษามนุษย์ที่จะอธิบายได้
รู้แต่ว่าเซนคือความนิ่งสงบ มั่นคง เรียบง่ายและมีพลัง
อะไรคือคำสอนของเซน
เซนคือความรู้ตัวทั่วพร้อมณ.ปัจจุบันขณะ
ช่วยให้ตัวเองหลุดพ้นโดยไม่ต้องขอความช่วยเหลือจากผู้อื่น
ความทุกข์ของคนเรามีแค่สิบสองคำ
อ่านไม่ขาด คิดไม่ตก ลืมไม่ได้ วางไม่ลง
บอกว่าตัวเองบำเพ็ญเพียรยังไม่พอ
ดีกว่ากล่าวโทษผู้อื่นว่าทำให้คุณทุกข์
แทนกันไม่ได้ (นิทานเซนหนึ่งนาที)
ครั้งหนึ่ง อาจารย์เซนเต้าเชียนได้ออกธุดงค์กับสหายรักจงเหวียน ระหว่างทางจงเหวียนอดทนต่อความวิบากและเหน็ดเหนื่อยไม่ไหว จึงละความเพียรเรียกร้องที่จะหันหลังกลับ
เต้าเชียนปลอบใจเขาว่า ในเมื่อพวกเราปวารณาแน่วแน่ว่าจะออกธุดงค์ศึกษาด้วยความเพียร และออกเดินมาไกลแล้ว การละทิ้งกลางคันช่างน่าเสียดายเป็นอย่างยิ่ง เอาอย่างนี้ ระหว่างทางอะไรที่ข้าทำแทนท่านได้ข้าจะทำแทนท่าน แต่มีอยู่ห้าสิ่งที่ข้ามิอาจทำแทนท่านได้
จงเหวียนถามว่า ห้าสิ่งนั้นมีอะไรบ้าง
เต้าเชียนตอบอย่างราบเรียบว่า นุ่งห่ม กินข้าว ขี้ เยี่ยว เดินทาง
ด้วยคำพูดของเต้าเชียนนี้ จงเหวียนได้ตื่นรู้ในบัดดล แต่นั้นมาไม่เคยบ่นท้อว่าลำบากอีกเลย
ภาษิตว่าไว้ว่า แม้ทองคำจะลอยตามสายน้ำมา คุณก็ควรจะรีบลุกมาเพื่อช้อนมันขึ้น ในโลกนี้ไม่มีความสำเร็จใดที่ได้มาโดยไม่ลงแรง ตึกร้อยชั้นก็ต้องตั้งต้นจากพื้นดิน หนทางไกลหมื่นลี้ก็ต้องเริ่มจากก้าวแรก ทุกข์สุขเกิดแก่เจ็บตาย ไม่มีใครแทนใครได้ ล้วนต้องพึ่งตนเอง
*****