BlogGang.com : : ฮักน้ำปิง - สะหลี๋ปี๋ใหม่เมือง...วันสำคัญในช่วงปี๋ใหม่เมือง...

สะหลี๋ปี๋ใหม่เมือง...วันสำคัญในช่วงปี๋ใหม่เมือง...

หนังสือปี๋ใหม่เมืองล้านนา จ.ศ.1371 ตัวปีกัดเป้า พ.ศ.2552
ฉบับ พระครูอดุลสีลกิตติ์ วัดธาตุคำ จังหวัดเชียงใหม่
เป็นผู้วิสัชนาปล่านแปลงแต่งแต้มทำนายพยากรณ์ แล

มังคลวุฒิสิริศุภมัสตุ จุลศักราชได้ ๑๓๗๐ ตัว ปีชวดฉนำ กัมโพชพิไสย
เข้ามาในคิมหันตอุตุ จิตรามาส กาฬปักข์ ปัญจมี ภุมมวารไถง
ไทยภาษาว่า ปีเปิดใจ้ เดือน ๗ แรม ๕ ค่ำ
พร่ำว่าได้ วันอังคาร ไทวันกัดเป้า
ตรงกับ วันที่ ๑๔ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๒

ยามนั้น ระวิสังขานต์มีตนเรื่อเรืองงามประดุจดังคำสิงคี
สถิตอยู่ทิพย์วิมานมีนราศีประเทศ
ก็ประดับตนด้วยเครื่องอาภรณ์วิเศษอลังการสีดังแก้วปพาฬผ่องแผ้ว
คือว่าสีแดงแสดเลิศแล้ว ประดับตนด้วยรัตนมณีแก้วปพาฬ อันเรืองรุ่ง
รัศมีพุ่งงามตา มีหัตถามือซ้ายบนถือลูกประคำผ่องแผ้ว
มือซ้ายลุ่มถือกระออมแก้วอันงามโสภา
มีมือเบื้องขวาบนนั้นก็มาถือจักร
มือขวาลุ่มเอาพาดตักแห่งตนไว้หมั้น ได้กาลยามดี

ยามนั้นก็เสด็จยืนก้มหน้าอยู่บนหลังสีหราชา คือพญาราชสีห์ตนองอาจ
เสด็จยัวริยาตรจักไปสู่เมษราศี
ก็ออกจากทิพย์วิมานคำดีผ่องแผ้วด้วยประตูอันอยู่หนอุตระ
คือ ทิศเหนือแล้ว
ยกย่างลีลาด้วยพหุพลนิกายโยธาไปสู่อิสานะทิศา คือตะวันออกเฉียงเหนือดั่งอั้น

ยามนั้นเป็นเวลายามตูดรุ่ง เวลา ๐๑ นาฬิกา ๘ นาที ๒๔ วินาที
คนทั้งหลายจิ่งเรียกว่า วันสังขานต์ล่อง

ยามนั้น ยังมีนางเทวดา ชื่อมัณฑะหมอบตนรับเอา
ปีนี้สังขานต์ไปวันอังคาร
จักเดือดร้อนแก่ชาวเมือง จักเกิดเปนกลียุค วิวาทบาดหมางผิดเถียงกัน จั
กร้อนใจแก่เจ้าบ้านเจ้าเมือง พระราชามหากษัตริย์ บ้านเมืองจักแล้ง
สรมชาวเจ้าจักเดือดร้อนใจ ข้าวจักมีราคาแพง ของใช้จักขึ้นราคา
ของแดงลายและลูกไม้ผลไม้บ่สู้มีราคา
จักวิวาทกันด้วยคำบ้านคำเมือง
ปีนี้ฝนตกบ่เสมอ หัวปีมีมาก กลางปีบ่มีหลาย หล้าปีก็จักมีอยู่พ่อง
ชารสดินบ่ดี สัตว์ ๔ ตีน ๒ ตีนจักมีภัย จักหันแผ่นดินแตกในเมือง
เจ้าขุนผู้ใหญ่จักตาย จักมีอุบาทว์ใหญ่ในบ้านเมือง
คนเกิดวันอาทิตย์จักมีเคราะห์ใหญ่
คนเกิดวันจันทร์จักมีโชคลาภ

ในวันสังขานต์ไปนั้น
จุ่งหื้อพากันสระเกล้าดำหัวยังแม่น้ำ ทางไคว่ เค้าไม้ใหญ่นอกบ้านชายคา อว่ายหน้าไปสุ่ทิสะหนใต้ แล้วเอาน้ำส้มป่อยดำหัว
อาบองค์สรงเกศเกล้าด้วยมนต์วิเศษ
สรูปเภทเป็นคาถา ว่า
“สัพพะทุกขา สัพพะภะยา สัพพะอันตรายา สัพพะทุนนิมิตตา สัพพะคะหา สัพพะอุปัทวา วินาสันตุฯ”

ปีนี้ศรีอยู่ดัง กาลกิณณีอยู่ปาก จังไรอยู่บ่า
เอาส้มป่อยเช็ดคว่างเสีย
ปีนี้ผีหัวหลวงเป็นยักษ์อยู่ทิศเหนือ ดำหัวอย่าบิ่นหน้าไปทางทิศนั้น
แล้วมานุ่งผ้าใหม่เหน็บดอกไม้นามปี
ปีนี้ดอกเก็ดถะหวา เป็น พญาดอก
ควรเอามาเหน็บเกศเกล้ามวยผมและเหน็บไว้ประตูบ้าน ประตูเรือน
เป็น มังคละ จักอยู่สุขะสวัสสะดีชะแล

ในเดือน ๗ แรม ๖ ค่ำ
พร่ำว่าได้ วันพุธ ตรงกับ วันที่ ๑๕ เมษายน
ไทวันกดยี เปนวันปูติ คือ วันเน่า
ปีนี้เน่าวันเดียว
อย่าไปทำมงคลในวันนี้
อย่าไว้วิวาทผิดเถียงเดือดด่า
หื้อได้พากันขนทรายเข้าวัด กวาดข่วงไม้สรี พระเจดีย์ วิหาร
จักได้พ้นเคราะห์กับตน กับบ้านกับเมือง และพระพุทธศาสนา

ในเดือน ๗ แรม ๗ ค่ำ
พร่ำว่าได้ วันพฤหัสบดี ตรงกับ วันที่ ๑๖ เมษายน
ไทวันร้วงเหม้า เป็น วันพญาวัน
พระสุริยะอาทิตย์เสด็จทิพย์วิมานในเวลากาลได้ยามรุ่งเช้า
เวลา ๐๕ นาฬิกา ๐๖ นาที บ่มีปลาย

ยามนั้นจุลศักราชขึ้นแถม ๑ ตัว เปนจุลศักราช ๑๓๗๑
ตัว ฉลูฉนำ กัมโพชพิสัย ไทยภาษาว่า ปีกัดเป้า
หื้อได้พากันกระทำบุญหื้อทาน เจดีย์ทราย ช่อ ตุง ไม้ค้ำสรี
หื้อพากันทำมังคละกับวัดวาอาราม บ้านช่อง หอเรือน
และปูชาสระสรงองค์พุทธรูปเจ้า มหาเจติยะ พระธาตุ พระบฏ พระบาท
ไม้สรีมิ่งบ้าน และอารักษ์เจนเมือง มิ่งเมือง
อย่าประหมาทด้วยเหตุเคราะห์เมืองจักมี
แล้วหื้อพากันดำหัวครูบาสังฆะ พ่อเถ้าแม่อุ้ย และพ่อแม่
เพื่อขอเตชะปารมีไว้กับตน
หื้อเปนมงคลตลอดปีอยู่สุขสวัสสดีมีโชคลาภ
ถุถั่งหลั่งมา ฮิมาค้าขึ้น อยู่เย็นเป็นสุขตลอด

ปีนี้เศษ ๓ ชื่อ อัชฌุสวัสสะ แพะรักษาปี แร้งรักษาเดือน นกยูงรักษาป่า กระต่ายรักษาน้ำ ภุตตะยักขะเทวบุตรรักษาอากาศ จัณฑาลรักษาแผ่นดิน

ผู้หญิงเป็นใหญ่แก่คนทังหลาย นกเขาไฟเป็นใหญ่แก่สัตว์ ๒ ตีน
กระต่ายเป็นใหญ่แก่สัตว์ ๔ ตีน ไม้เปาเป็นใหญ่แก่ไม้ทังมวล
ผีเสื้ออยู่ไม้ข่อย ไม้เหงเป็นใหญ่แก่ไม้จิง ไม้ซางเป็นใหญ่แก่ไม้กลวง
หญ้าแพรดเป็นใหญ่กว่าหญ้าทังมวล ขวัญเข้าอยู่ไม้ซาง
รสดินบ่มีหลาย เข้ากล้าถั่วงาบ่ดี เข้าจักลีบ
คนเกิดปีนี้มีความโกธะมาก อายุ ๕๐ ปีจักตาย

ปีนี้นาคหื้อน้ำ ๒ ตัว บันดาลหื้อฝนตก ๔๐๐ ห่า
ชื่อ พุธาธิปติ ตกในมหาสมุทรและเขาสัตตปริภัณฑ์ ๑๙๑ ห่า
ตกในป่าหิมพานต์ ๑๓๓ ห่า
ตกในมนุสสโลก ๗๖ ห่า

ปีนี้เทวดาวางเครื่องประดับหนอิสาน
ปาปะลัคนาอยู่หนอิสาน
ปาปะเคราะห์อยู่หนหรดี
ทิศะเหล่านี้เป็นอัปปมงคล
บ่ดีไปค้าไปศึกทิศนั้น
บ่ดีทำมงคลแก่บ้านเมืองในทิศนั้น
บ่ดีปกเสาเอกมงคลในทิศนั้น จักเสียสรีเตชะ

อตีตวรพุทธศาสนาคลาล่วงแล้วได้
๒๕๕๑ พรรษาธิกาปลาย ๑๑ เดือน ๗ วัน
นับแต่วันพญาวันคืนหลัง อนาคตะศาสนาอันจักมาภายหน้า
ค้างอยู่แถมบ่หน้อย ๒๔๔๘ พรรษาธิกาปลาย ๒๓ วัน
เหตุนับแต่วันปากปีไปเอามาบวกกับกันก็เต็มห้าพันพระพรรษาถ้วนบ่มีเศษ เหตุตามฎีกาที่มหาพิลางคสัมมิหรสีเจ้า
หากวิสัชนาแต่งแปลงสืบๆ มา ก็ปริปุณณาแล้วแล ๚๛

สรุปได้ว่า ปีนี้ วันสังขานต์ล่อง ตรงกับวันอังคารที่ 14 เมษายน
เป็นไปตามจันทรคติ
ไมได้ยึดติดวันตามความรู้สึกทั่วไปว่า
วันที่ 13 เมษายน เป็นวันสังขารต์ล่อง
วันที่ 14 เป็นวันเน่า และ
วันที่ 15 เป็นวันพญาวัน

ดังนั้น เมื่อวันอังคารที่ 14 เป็นวันสังขานต์ล่อง
วันพุธที่ 15 เป็น วันเน่า
วันพฤหัสบดีที่ 16 เป็น วันพญาวัน
วันศุกร์ที่ 17 เป็นวันปากปี

ในแต่ละวันมีความสำคัญและควรปฏิบัติอย่างไร
อาจารย์สนั่น ธรรมธิ แห่งสำนักศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ได้สรุปไว้ว่า ทำอย่างไรให้เป็นมงคลกับตัวเองในวันขึ้นปี๋ใหม่

วันสังขานต์ล่อง
ควรทำความสะอาดเคหสถาน ที่อยู่อาศัย ที่นอนหมอนมุ้ง
พร้อมกระทำสระเกล้าดำหัวด้วยน้ำขมิ้นส้มป่อย
พิธีกรรมสระเกล้าดำหัว จะให้ศักดิ์สิทธิ์
ใช้ส้มป่อยที่มีจำนวน 7 ข้อ ใช้ทั้งหมด 7 ฝัก
แต่ละฝักให้นำไปปิ้งไฟนอกชายคาบ้าน กองไฟต้องก่อด้วยฟืน 7 ดุ้น
ปิ้งให้หอม นำไปแช่น้ำไว้
อาจจะผสมดอกแห้งของสารภี คำฝอยหรือดอกประโยง น้ำอบน้ำหอม
เสร็จแล้วเสกน้ำมนต์คาถา (คาถายาวมากค่ะ)

เมื่อเสกน้ำแล้วให้รดน้ำที่ศรีษะตน
ในปีนี้ให้หันหน้าไปเฉพาะทิศใต้ และให้ทัดดอกเก็ดถวา (พุดซ้อน)
ซึ่งถือว่าเป็นดอกไม้นามปีของปีนี้
ให้ปล่อยสัตว์ เช่น นก ปลา เต่า
เคราะห์ภัยจะได้ตกไปกับปีเก่า เดือนเก่า วันเก่า และยามเก่า

นอกจากนี้สิ่งสำคัญที่โบราณท่านว่าไว้คือ
ห้ามเสพเมถุนในวันสังขานต์ล่องโดยเด็ดขาด
หากฝ่าฝืนจะมีผลทำให้ชีวิตมีแต่ความมัวหมอง ตกต่ำไปตลอดทั้งปีเลยทีเดียว

วันเน่า
ถือเป็นวันสุกดิบ
สิ่งมงคลที่ควรทำคือ
งดเว้นพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์ เช่น การด่าทอ ทะเลาะวิวาท
และควรจัดเตรียมของไปทำบุญที่วัดในวันรุ่งขึ้น
รวมทั้งขนทรายเข้าวัด เพื่อร่วมก่อเจดีย์ทราย
และเตรียมตุงสำหรับปักเจดีย์ในวันพญาวันด้วย

วันพญาวัน
เป็นวันเถลิงศก
ช่วงเช้า ไปทำบุญที่วัดเพื่อความเป็นสิริมงคล และอุทิศส่วนกุศลให้ผู้ที่ล่วงลับไปแล้ว รวมถึงเทวดา เจ้ากรรมนายเวร
สรงน้ำพระเจดีย์ พระพุทธรูป และปักตุงที่เจดีย์ทราย

ที่บ้าน ควรเตรียมเครื่องสักการะบูชา เพื่อขอขมา แสดงความเคารพต่อสิ่งที่ตนนับถือ เช่น หอเจ้าที่ หอผีปู่ย่า ศาลอารักษ์ เป็นต้น
ที่สำคัญอีกประการ คือ
การนำน้ำขมิ้นส้มป่อย ดอกไม้ธูปเทียน พร้อมชุดสิ่งของบริวาร อาทิ อาหาร ขนม ผลไม้ ปัจจัยที่ควรบริโภคไปมอบให้แก่ บิดา มารดา ปู่ ย่า ตา ยาย ครู อาจารย์ ผู้มีอุปการะ รวมทั้งพระเถระ เพื่อขอขมาและบูชาคุณ พร้อมรับพรมงคลปีใหม่ด้วยจิตใจที่บริสุทธิ์

วันปากปี
เป็นวันเริ่มต้นชีวิตที่ดี หลายบ้านอาจมีพิธีสืบชะตา
วันนี้ควรรับประมานขนุน อาหารประเภทลาบ เพื่อเอาเคล็ด
เสริมบารมีด้วยการจุดเทียนมงคลบูชาพระ
ประกอบด้วย
เทียนยัต์สืบชะตา สะเดาะเคราะห์ และรับโชค

เหล่านี้ คือ
กิจกรรมต่าง ๆ ในช่วงปี๋ใหม่เมืองของชาวล้านนาที่ยึดถือปฏิบัติกันมา
ทุกกิจกรรมล้วนเป็นสิ่งดีงาม และเข้ากับหลักธรรมทุกประการ
ดังจะเห็นจากการให้ทาน อภัยทาน
ปฏิบัติธรรม กตัญญูกตเวทิตาธรรม เจริญเมตตาธรรม และสามัคคีธรรม
ล้วนแล้วแต่จะทำให้เกิดสิริมงคลแก่ชีวิตของตนเองทั้งสิ้น

ฉันเองเตรียมจัดสิ่งสำหรับไปทำบุญ
ปีนี้ฉันทำตุงสำหรับปักเจดีย์ทรายไว้หนึ่งโหล
ไม่ยากหากตั้งใจที่จะทำเอง
พรุ่งนี้
หลังเสร็จกิจที่ควรทำในวันสังขานต์ล่องแล้ว
ฉันจะไปอำเภอพร้าว
วัดดอยแม่ปั๋ง
คือ จุดหมายที่ฉันตั้งใจจะไปให้ถึง

Create Date : 13 เมษายน 2552

Last Update : 14 เมษายน 2552 0:49:36 น.

11 comments

Counter : 1430 Pageviews.

สวัสดีปี๋ใหม่เมืองครับปี้

โดย: กะว่าก๋า

วันที่: 14 เมษายน 2552 เวลา:6:12:32 น.

สะวัดดีปี๋ใหม่เมืองปี้ฮักน้ำปิงเจ้า....แหมพูกอย่าลืมไปปักตุง ทำบุญ เน้อเจ้า

คุณแม่หนูเปิ้นเตรียมขนุนเอาไว้แก๋งวันปากปีเรียบร้อยแล้ว อิอิ

โดย: Cable InLove

วันที่: 14 เมษายน 2552 เวลา:9:20:13 น.

โดราเอหมิงก่ปอดูน่าฮัก
แต่ถ้าป้อก๋าแต่งตัวเป๋น อุลตร้าก๋า
เกรงว่าจะบ่ามีไผกล้าผ่อเน้อครับปี้ 555555

โดย: กะว่าก๋า

วันที่: 15 เมษายน 2552 เวลา:7:02:49 น.

สวัสดีค่ะ

ขอบคุณที่แวะไปเยี่ยมกันนะคะ

สงกรานต์ปีนี้ขอให้พบแต่สิ่งที่ดีๆ นะคะ หมดทุกข์หมดโศก สุขกาย สุขใจรับปีใหม่ไทยค่ะ

โดย: กิ่งลีลาวดี

วันที่: 15 เมษายน 2552 เวลา:9:33:20 น.

สวัสดียามเช้าครับปี้

โดย: กะว่าก๋า

วันที่: 16 เมษายน 2552 เวลา:7:47:21 น.

วันนี้ขับรถแวดเมืองเจียงใหม่
เมืองเงียบขนาดครับ
เงียบและเหงาหงอยสร้อยซึม

แต่เฮาก่ต้องสู้กั๋นต่อไปครับ

ขอหื้อปี้และครอบครัวมีความสุขนั๊กๆเจ้นกั๋นเน้อครับ

โดย: กะว่าก๋า

วันที่: 16 เมษายน 2552 เวลา:13:38:58 น.