|
|
อิสิปตนมฤคทายวัน แขวงเมืองพาราณสี
ความเดิมเมื่อตอนที่แล้ว เมื่อพระพุทธเจ้าตรัสรู้แล้ว ก็ได้ประทับนั่งเสวยวิมุตติสุขในที่ต่าง ๆ ใกล้กับต้นโพธิพฤกษ์นั้นอยู่หลายสัปดาห์ แล้วทรงตกลงพระหฤทัยว่า จะทรงแสดงธรรมสอน
เมื่อได้ตกลงพระหฤทัยดั่งนี้ ก็ได้ทรงทำสังขาราธิษฐาน คือตั้งพระหฤทัยว่าจะทรงดำรงพระชนมชีพอยู่จนกว่าจะประกาศพระพุทธศาสนาตั้งลงได้โดยมั่นคง มีพุทธบริษัทบริบูรณ์และได้ทรงพิจารณาถึงบุคคลที่จะทรงแสดงธรรมะสั่งสอนครั้งแรก ได้ทรงระลึกถึงอาฬารดาบสและอุทรดาบท ซึ่งได้เคยเข้าไปทรงศึกษาอยู่ในชั้นแรก แต่ก็ได้ทรงทราบว่า ท่านทั้งสองนั้นถึงมรณภาพไปเสียแล้ว ต่อจากนั้นจึงได้ทรงระลึกถึงภิกษุ ๕ รูป อันเรียกว่า ปัญจวัคคีย์ แปลว่า มีพวก ๕ ทรงทราบว่า ภิกษุปัญจวัคคีย์เหล่านั้น ได้ไปพักอยู่ที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน แขวงกรุงพาราณสี จึงได้เสด็จออกจากบริเวณโพธิพฤกษ์ที่ตรัสรู้ ในตำบลอุรุเวลา เสด็จบ่ายพระพักตร์ไปสู่กรุงพาราณสี เพื่อจะเสด็จไปยังตำบลที่ภิกษุทั้ง ๕ นั้นพักอยู่
กระทู้นี้มาที่เมืองพาราณสีกันครับ จากพุทธคยาก็เป็นหนทางถึงร้อยไมล์เศษ ที่เห็นข้างหลังคือสถานีรถไฟ ซึ่งมีตราธรรมจักร อยู่บนหลังคา ตราธรรมจักรนี้ เป็นตราประจำเมืองพาราณสีครับ
แล้วเดินทางจากออกเดินทางจากพาราณสีต่อไปยังป่าอิสิปตนมฤคทายวัน ที่ตอนนี้นี้เรียกว่าสารนาถ ซึ่งอยู่ห่างออกไปอีกประมาณสิบกว่ากิโลเมตร เพื่อไปนมัสการสถานที่พระพุทธเจ้าแสดงปฐมเทศนาโปรดภิกษุปัญจวัคคีย์ทั้ง ๕ นั้น คือ ๑. โกณฑัญญะ ๒. วัปปะ ๓. ภัททิยะ ๔. มหานามะ และ ๕. อัสสชิ ก่อนนะครับ
เพราะเมื่อพระพุทธเจ้าได้ไปทรงบำเพ็ญทุกรกิริยา ก็เป็นที่สบอัธยาศัยของท่านทั้ง ๕ นั้น ซึ่งนิยมในทางนั้น ก็พากันไปคอยเฝ้าปฏิบัติ ครั้นพระองค์ได้ทรงเลิกละเสียแล้ว ท่านทั้ง ๕ นั้นก็เห็นว่า พระองค์ได้ทรงเวียนมาเป็นผู้มักมาก จะไม่สามารถตรัสรู้พระธรรมได้ ก็พากันหลีกไปพักอยู่ที่ตำบลอิสิปตนมฤคทายวันนี้นี่เองครับ
ภาพจุดที่ขุดพบเสาพระเจ้าอโศกครับ
ได้ยินว่าเมื่อภิกษุปัญจวัคคีย์ได้เห็นพระพุทธเจ้าเสด็จมาแต่ไกล ก็นัดหมายกันไม่ให้ลุกต้อนรับ ไม่ให้ทำการอภิวาท แต่ให้ปูอาสนะไว้ ถ้าทรงประสงค์จะนั่งก็นั่ง แต่ถ้าไม่ทรงประสงค์ก็แล้วไป แต่ครั้นเมื่อพระพุทธเจ้าเสด็จมาถึงเข้า ต่างก็ลืมกติกาที่ตั้งกันไว้ พากันลูกขึ้นรับและอภิวาทกราบไหว้ และนำน้ำล้างพระบาท ตั้งรองพระบาท ผ้าเช็ดพระบาทมาคอยปฏิบัติ พระพุทธเจ้าได้เสด็จประทับบนอาสนะ ทรงล้างพระบาทแล้ว พวกภิกษุปัญจวัคคีย์ก็พากันเรียกพระองค์ด้วยถ้อยคำตีเสมอ คือเรียกพระองค์ว่า อาวุโส ที่แปลว่า ผู้มีอายุ หรือแปลกันอยู่ภาษาไทยว่า คุณ พระพุทธเจ้าก็ตรัสห้ามและได้ตรัสว่า ตถาคตมาก็เพื่อจะแสดงอมตธรรมให้ท่านทั้งหลายฟัง เมื่อท่านทั้งหลายตั้งใจฟังและปฏิบัติโดยชอบก็จะเกิดความรู้จนถึงที่สุดทุกข์ได้ ภิกษุปัญจวัคคีย์กราบทูลคัดค้านว่า เมื่อทรงบำเพ็ญทุกรกิริยายังไม่ได้ตรัสรู้ เมื่อทรงเลิกเสียจะตรัสรู้ได้อย่างไร พระพุทธเจ้าจึงตรัสให้ระลึกว่า แต่ก่อนนี้พระองค์ได้เคยตรัสพระวาจาเช่นนี้หรือไม่ พวกภิกษุปัญจวัคคีย์ก็ระลึกขึ้นได้ว่า พระองค์ไม่เคยตรัสพระวาจาเช่นนี้ เมื่อเป็นเช่นนี้ จึงได้ยินยอมเพื่อจะฟังธรรม พระพุทธเจ้าเมื่อทรงเห็นว่า พวกภิกษุปัญจวัคคีย์พากันตั้งใจเพื่อจะฟังพระธรรมของพระองค์แล้ว จึงได้ทรงแสดง ปฐมเทศนา คือเทศนาทีแรก ธัมมจักกัปวัตตนสูตร โปรดภิกษุปัญจวัคคีย์
แม้ทุกวันนี้จะยังไม่ปรากฏหลักฐานชัดเจนยืนยันแน่ชัดว่าตำแหน่งไหนคือที่ที่พระพุทธเจ้าแสดงปฐมเทศนาโปรดภิกษุปัญจวัคคีย์ แต่นักโบราณคดีบางคนก็เชื่อว่าอาจจะเป็นตรงจุดที่ขุดพบเสาพระเจ้าอโศก เพราะเสาที่พระเจ้าอโศกทรงสร้างไว้นั้น ส่วนใหญ่มักตั้งอยู่ในจุดที่สำคัญในพุทธประวัติทั้งสิ้น
เสาพระเจ้าอโศกที่สารนาถพบว่าอยู่ในสภาพที่ถูกทำลายหักเป็นสี่ท่อน หัวเสาแกะสลักเป็นรูปสิงห์สี่ตัวปัจจุบันหัวเสาอยู่ในพิพิธภัณฑ์สารนาถ เดิมทีมีพระธรรมจักรประดับอยู่เหนือหัวสิงห์ซึ่งอาจแฝงความหมายถึงพระธรรมจักรที่ทรงแสดงในปฐมเทศนาก็เป็นได้
Zoom...Zoom..เสานี้สร้างขึ้นด้วยหินทรายจากเมืองจุนนา เป็นหินทรายที่นำมาแกะสลักและขัดเงาด้วยวิธีโบราณจนหินทรายเป็นมันวาว เทคนิคการขัดมันนี้เป็นลักษณะเฉพาะของงานแกะสลักหินสมัยพระเจ้าอโศก ที่ทุกวันนี้ยังไม่มีใครรู้ว่าคนโบราณทำอย่างไร หินทรายจึงเรียบเนียนเป็นมันวาวได้ขนาดนั้น
ไม่ไกลนักก็พบธัมเมกขสถูป พระเจดีย์องค์นี้เป็นโบราณสถานที่ยังสมบูรณ์ที่สุดและใหญ่โตที่สุดในสารนาถ
Zoom...Zoom..ลวดลายของธัมเมกขสถูป ชื่อธัมเมกข มีความหมายว่าผู้เห็นธรรม น่าจะมีความเป็นไปได้เป็นอย่างมากว่าเป็นสถูปที่สร้างขึ้นเพื่ออุทิศแด่ผู้เห็นธรรมท่านแรกคือพระโกณฑัญญะ ด้วยเหตุนี้ชาวพุทธส่วนใหญ่จึงยังยึดเป็นหลักว่า สถานที่ที่พระพุทธเจ้าแสดงปฐมเทศนาน่าจะเป็นธัมเมกขสถูปมากกว่าบริเวณอื่นใด
ภาพสถานที่ที่เชื่อว่าเป็นที่พระพุทธเจ้าแสดงธรรมโปรดยสะกุลบุตร บุตรชายเศรษฐีเมืองพาราณสี
ในกรุงพาราณสีนั้น ได้มีกุลบุตรผู้หนึ่งเป็นบุตรเศรษฐีชื่อ ยสะ มารดาบิดาหวงแหนรักษาเป็นอย่างดี จนถึงสร้างปราสาทให้อยู่ใน ๓ ฤดู ในคืนวันหนึ่ง ยสะกุลบุตรนั้น ได้รับความบำเรอให้เป็นสุขด้วยดนตรีต่าง ๆ บนปราสาทที่มีแต่สตรีล้วน ได้หลับไปก่อน สตรีทั้งหลายซึ่งเป็นผู้บำเรอหลับภายหลัง แต่ยสะกุลบุตรได้ตื่นขึ้นก่อน และได้เห็นอาการต่าง ๆ ของสตรีผู้นอนหลับ ก็มีความเบื่อหน่ายจนถึงอุทานขึ้นว่า ที่นี่วุ่นวาย ที่นี่ขัดข้อง แล้วก็ลงจากปราสาทเดินไปออกประตูเมืองพาราณสี ตรงไปยังป่าอิสิปตนมฤคทายวัน แล้วก็เดินบ่นไปอย่างนั้น ในขณะนั้น พระพุทธเจ้ากำลังเสด็จเดินจงกรมอยู่ ทรงได้ยินเสียงยสะกุลบุตรบ่นไปอย่างนั้น ตรัสขึ้นว่า ที่นี่ไม่ขัดข้อง ที่นี่ไม่วุ่นวาย ยสะกุลบุตรได้ฟังก็มีความยินดีว่า ที่นี่ไม่ขัดข้องไม่วุ่นวาย ก็นั่งลง พระพุทธเจ้าก็ตรัส อนุปุพพิกถา และ อริยสัจ ๔ จบแล้ว ยสะกุลบุตรเกิดดวงตาเห็นธรรม
ภาพประกอบได้รับอนุญาตจากคุณ scuba734 ข้อมูลบางส่วนผมนำมาจาก หนังสือตามรอยพระพุทธเจ้า หนังสือดีดีของแพรวสำนักพิมพ์ ที่เพิ่งไปซื้อมาจากร้านนายอินทร์ กลุ่มพาโนราม่า และพระนิพนธ์เรื่อง 45 พรรษา สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช ขออนุโมทนามา ณ โอกาสนี้ครับ
พลตรีหลวงวิจิตรวาทการวิเคราะห์เอาไว้ว่า ขั้นตอนต่างๆ ที่พระพุทธเจ้าทรงปฏิบัติในการประกาศพระศาสนานั้น ได้ทรงพิจารณาไตร่ตรองไว้แล้วอย่างถี่ถ้วนและเป็นเหตุเป็นผล การเสด็จมาประทับที่สารนาถ อันเป็นที่ชุมนุมของนกบวช ทำให้พระพุทธเจ้าทรงได้พระสาวกเพิ่มขึ้นถึง 60 รูป ทุกรูปล้วนมาจากชนชั้นสูงในสังคมทั้งสิ้น
อ่านตอนแรก ความจริงอันยิ่งใหญ่ที่พุทธคยา (เส้นทางสายพุทธะ)
//www.pantip.com/cafe/religious/topic/Y4869121/Y4869121.html
พรุ่งนี้เป็นเรื่องกรุงพาราณสีครับ เคยสงสัยไหมว่าบ้านเมืองในสมัยพุทธกาลเป็นอย่างไร และเราจะยังเห็นได้ในอินเดียยุคนี้หรือไม่ พาราณสี เมืองที่ได้ชื่อว่ามีอายุเก่าแก่กว่า 4000 ปีมาแล้วและยังเป็นเมืองที่ไม่เปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา สิ่งที่ได้เห็นไม่ต่างไปจากสภาพบ้านเมืองที่บรรยายไว้ในชาดก ทั้งบ้านช่อง ร้านตลาด ชีวิตยามเช้าริมฝั่งแม่น้ำคงคา ฯ มีสภาพอย่างไรในวันนี้ ? มาต่อตอนต่อไปครับ
| Create Date : 22 สิงหาคม 2551 |
| Last Update : 26 สิงหาคม 2551 8:25:42 น. |
|
0 comments
|
| Counter : 1316 Pageviews. |
 |
|
|
|
|
|
|
|
Location :
กรุงเทพ Thailand
[Profile ทั้งหมด]
|
 ฝากข้อความหลังไมค์
 Rss Feed
 ผู้ติดตามบล็อก : 1 คน [?]
|
พระพุทธเจ้าทรงมอบสิ่งที่ดีที่สุดไว้ให้แก่มวลมนุษยชาติ สิ่งนั้นคือพระธรรมที่ใช้เป็นกรอบในการดำเนินชีวิตไปสู่สิ่งที่ดีงาม สู่ความเจริญสูงสุดของชีวิต ในฐานะชาวพุทธ ทุกคนมีหน้าที่ที่จะต้องดูแลรักษาสิ่งที่ดีเหล่านี้เอาไว้ให้ได้นานที่สุด อย่างน้อยก็ในช่วงชีวิตเราแต่ละคน
|
|
|
|
|
|
|
|
|
