***************************

บทความดีๆ จาก อ.ก้อง (ผศ.นพ.ภัทรวิน ภัทรนิธิมา) เขียนถึง รศ.นพ.ศุภชัย ฐิติอาชากุล
ได้ข้อคิดดีๆจากการเรียนหมอ อยากให้น้องหมอๆได้อ่าน_____

“หมอจำไว้นะ หมอราวด์กับผม ผมจะถามหมอไปเรื่อยๆ ถามไปเรื่อยๆ จนกว่าหมอจะตอบไม่ได้”
.
“ถ้าหมออยากนอนสบาย ไว้รอหมออายุเท่าผมก่อน ตอนนี้หมอเป็น นศพ. หมอต้องอ่านหนังสือให้มากๆ”
.
“ถ้าหมอจะดูแต่เคสของตัวเอง หมอไปยืนรอหน้าห้องคนไข้ของตัวเองเลย ไม่ต้องมาเดินราวด์ด้วยให้เสียเวลาหมอหรอก”
.
เสียงอาจารย์ที่พูดอย่างดุดันในกลางวงราวด์ตอนเช้าที่วอร์ดปัญจาฯ ๑ สมัยเป็น นศพ. ปี ๔ ยังคงดังแจ่มชัดจนถึงปัจจุบัน
.
วันที่ฟังวันนั้นรู้สึกว่าอาจารย์ดุมาก และกลัวมาก
แต่พอวันเวลาผ่านไปถึงได้มาเห็นว่า
ลึกๆ แล้วคำพูดของอาจารย์แต่ละคำเต็มไปด้วยแง่คิด และความหวังดีต่อลูกศิษย์เสมอ
.
อาจารย์เพิ่งบอกเหตุผลเมื่อไม่กี่ปีมานี้เองหลังจากที่กลับมาเป็นทำงานที่นี่
.
“เราจะเติมความรู้ให้ นศพ. ทุกคนเท่าๆ กันไม่ได้
เพราะ นศพ. แต่ละคนมีพื้นฐานความรู้ไม่เท่ากัน
แต่ในฐานะอาจารย์ เราต้องผลักดัน นศพ. ของเราทุกคนให้พัฒนาขึ้นไปอีกเท่าที่เราจะทำได้
คนที่รู้มากแล้ว แม้ว่าเกินระดับของตัวเองไปแล้วก็จริง เราก็ไม่ควรหยุดแค่นั้น
ถ้าเขายังพัฒนาต่อไปได้อีก เราต้องผลักดันเขาขึ้นไปอีก”
.
ถึงตอนนี้คำพูดนี้ยังคงทันสมัยอยู่ และเป็นหนึ่งในแนวคิดที่สำคัญที่พยายามนำมาปรับใช้อยู่จนถึงปัจจุบัน
.
สมัยปี ๔ รุ่นพี่หลายๆ คนบอกเป็นเสียงเดียวกันก่อนเข้าชั่วโมงเรียนเลคเชอร์กับอาจารย์ว่า
น้องเข้าไปเก็บเกี่ยวความรู้ในชั่วโมงของอาจารย์ให้ดี
อาจารย์สอนดี และกระจ่างมากๆ ขอให้น้องตั้งใจให้ดี
ไม่ผิดกับคำพูดที่พี่ๆ คุยไว้
การเรียนอายุรศาสตร์ที่หลายคนบอกว่ามันไม่ชัดเจน และเข้าใจได้ยาก
แต่อาจารย์ทำให้ชัดเจนได้ อาจารย์ทำให้คำนวณได้
อาจารย์ทำให้เรื่องสารน้ำที่เป็นเรื่องกึ่งนามธรรมให้เป็นรูปธรรมให้ นศพ . สามารถจับต้องได้
การที่จะบอกว่าการสอนของอาจารย์เป็นเลคเชอร์หนึ่งที่ดีที่สุดที่เคยฟังมาในชีวิตก็ไม่น่าจะเกินจริงเลย
.
ยังจำวันที่เข้าชั่วโมงเรียนที่ปรึกษาคนไข้โรคไตสมัยเป็นปี ๖ ได้
คนที่เคยเข้าชั่วโมงปรึกษาโรคไตนี้จะรู้ว่าบรรยากาศวังเวงมาก
ต่างคนต่างก้มหน้า
ไม่ใช่เป็นเพราะไม่สนใจเรียน หรือไม่อยากรู้
แต่เป็นเพราะคำถามแต่ละคำถามของอาจารย์นั้นยากที่จะตอบ
วันนั้นอาจารย์ได้ถามคำถามกับน้อง นศพ. ปี ๕ และน้องตอบไม่ได้
อาจารย์จึงบอกให้เลือกพี่ปี ๖ มาคนหนึ่ง ให้ตอบคำถามนี้
ด้วยเหตุผลใดก็ไม่อาจทราบได้
น้องชี้มาทางนี้
สีหน้า นศพ. ปี ๖ คนอื่นดูผ่อนคลายที่น้องไม่ได้ชี้ไปทางตนเอง
คงจะยกเว้นอยู่แค่คนที่โดนชี้คนเดียว
อย่างไรก็ตามด้วยความโชคดีที่รู้เรื่องนั้นอยู่บ้าง จึงพอเอาตัวรอดไปได้
แม้วันนั้นอาจารย์จะไม่ได้ชมออกมาเป็นคำพูด
แต่ก็อาจารย์ก็มีรอยยิ้มให้หลังจากที่ได้ยินคำตอบ
จำได้ว่าวันนั้นดีใจ และภูมิใจมาก
ที่สามารถตอบคำถามของอาจารย์ได้
.
ตอนเป็นแพทย์ใช้ทุนได้มีโอกาสราวด์กับอาจารย์
ได้เห็นว่าถึงแม้อาจารย์จะยุ่งมาก
แต่อาจารย์ก็สละเวลามาสอนทำหัตถการพื้นฐานทางไตด้วยตนเอง
จนกระทั่งพี่หลายคนมาทักว่าน้องมีบุญมากนะถึงได้อาจารย์มาสอนเอง
ได้เห็นอาจารย์สั่งการรักษาด้วยการกรองพลาสมาแบบสองชั้นเป็นครั้งแรก
ซึ่งถือว่าเป็นการรักษาที่ใหม่มากสำหรับประเทศไทยในเวลานั้น
.
วันหนึ่งอาจารย์ได้ฝากพี่แพทย์ประจำบ้านท่านหนึ่งมาถามว่า
สนใจเรียนต่อด้านโรคไตหรือไม่ ถ้าสนใจให้แวะมาคุยกับอาจารย์
จึงมีโอกาสได้ไปปรึกษาอาจารย์ และอาจารย์ก็ได้ให้คำแนะนำเป็นอย่างดี
พอเสร็จแล้วจึงขอบพระคุณอาจารย์ที่ให้โอกาสในการเรียนต่อ
อาจารย์กลับปฏิเสธพร้อมยิ้มๆ และบอกว่า
“อย่าคิดว่าผมให้โอกาส โอกาสที่ได้มานั้นเราได้มาเพราะเราทำตัวดี เราจึงมีโอกาสนั้น”
.
ระหว่างไปเรียนต่อนี้อาจารย์ก็ได้ทำงานเป็นผู้อำนวยการโรงพยาบาล
แม้จะไม่ได้กลับมาที่นี่ แต่ในช่วงมหาอุทกภัยอันหนักหน่วงของประเทศ
ก็ได้ข่าวการปฏิบัติงานอย่างหนัก และการตัดสินใจอันเฉียบขาดของอาจารย์อยู่อย่างไม่ขาดสาย
นอกจากนี้อาจารย์ยังพัฒนาโรงพยาบาลในอีกหลายด้าน
หลังจากเรียนจบกลับมาจึงได้เห็นการเปลี่ยนแปลงชัดเจนหลายอย่างของโรงพยาบาล
.
ยิ่งพอได้มาทำงานโรคไตกับอาจารย์ ยิ่งได้เห็นชัดว่า
อาจารย์เป็นหมอที่ดูแลคนไข้ด้วยความเมตตาอย่างยิ่ง คนไข้รักอาจารย์มากทุกคน
อาจารย์เป็นคนที่มีความรู้กว้างไกล ไม่ใช่แต่เพียงโรคไตเท่านั้น
เรื่องสิทธิการรักษาต่างๆ อาจารย์ก็ทราบเป็นอย่างดี เรื่องนี้แพทย์ประจำบ้านที่ได้ราวด์กับอาจารย์น่าจะรู้ซึ้งเป็นอย่างดี
อาจารย์รู้เรื่องการพัฒนาและการจัดการศูนย์ไตเทียมอย่างทะลุปรุโปร่ง
ศูนย์ไตเทียมเฉลิมพระเกียรติฯ เป็นผลงานอีกชิ้นของอาจารย์ที่อาจารย์ได้สร้างและฝากไว้ให้พัฒนาต่อ
ระหว่างพัฒนาก็มีหลายปัญหาที่เราช่วยกันคิดแก้ปัญหาบางอย่างคิดกันหลายคนเป็นสัปดาห์ก็ยังหาทางออกไม่ได้
แต่อาจารย์กลับทำได้ในชั่วเวลาเพียงสั้นๆ เท่านั้น และวางแผนอนาคตต่อในระดับที่ยากที่ใครจะคาดการณ์ได้
การพัฒนาคน และการพัฒนาองค์กรอาจารย์ก็รู้เป็นอย่างดี
อาจารย์และเจ้าหน้าที่หลายท่านเอ่ยปากชมเรื่องเทคนิคและฝีมือการบริหารงานของอาจารย์ให้ได้ยินอยู่เสมอๆ
ฟังกี่ทีก็สัมผัสได้ว่าเป็นคำพูดที่ชื่นชมออกมาจากใจจริง
บางครั้งถึงกับน้ำตาซึมทั้งคนเล่าคนฟังเลยทีเดียว
.
ระหว่างที่ทำงานด้วยกันนี้เห็นได้ชัดว่าอาจารย์ทำงานอย่างหนัก แต่ไม่มีสีหน้าหรือท่าทีจะหมดแรงเลยแม้แต่น้อย
บางครั้งก็อดสงสัยไม่ได้ว่าอาจารย์ไปเอาเรี่ยวแรงมาจากไหน ทำมาแบบนี้เป็นสิบๆ ปี โดยไม่เหน็ดเหนี่อย
จนบางทีก็อดอายอาจารย์ไม่ได้ที่จะบ่นเหนื่อยทั้งที่เพิ่งทำงานมาเพียงไม่กี่ปี
.
อาจารย์รู้จักคนมากมาย ทุกระดับ ไม่เว้นแม่แต่แม่บ้าน ช่าง ไล่ไปจนถึงอธิการบดีอาจารย์ก็รู้จักเป็นอย่างดี
และที่สำคัญอาจารย์เป็นที่รักและเคารพของคนที่ทำงานร่วมกับอาจารย์ทั้งสิ้น
เห็นได้ชัดในวันที่อาจารย์เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล
แทบทุกครั้งที่ไปเยี่ยมอาจารย์จะต้องเจอกับคิวของคนที่มาเข้าคิวเยี่ยมอาจารย์อยู่เสมอๆ
สีหน้าทุกคนที่รอเยี่ยมนั้นเต็มไปด้วยความเต็มใจ แม้จะต้องรอกันนานแค่ไหนก็ตาม
และกลับออกมาด้วยสีหน้าที่ปลื้มปริ่ม เพราะอาจารย์ทักทายกับทุกคนอย่างเป็นกันเอง
หลายครั้งแทนที่คนเยี่ยมจะได้ให้กำลังใจอาจารย์ แต่กลายเป็นอาจารย์กลับให้กำลังใจคนไปเยี่ยมแทน
ทั้งที่อาจารย์ป่วยอาจารย์ก็ยังเป็นห่วงทุกคน
ทุกครั้งที่ไปเยี่ยมอาจารย์ด้วยความเป็นห่วง กลับได้คำพูดมาว่าช่วงนี้คงเหนื่อยหน่อยนะ ถ้าไหวเมื่อไหร่จะรีบกลับไปช่วย
และอาจารย์ยังคงทำงานเท่าที่จะสามารถทำได้อยู่ตลอดระหว่างที่ป่วย
.
วันที่อาจารย์มีอาการป่วยนั้นอาจารย์ก็เป็นคนแรกที่พูดว่าสงสัยว่าจะเป็นมะเร็ง
ทั้งที่ผลการตรวจทั้งหลายในเวลานั้นยังไม่ได้บ่งชี้ว่าเป็นมะเร็งด้วยซ้ำ
พยายามคิดปลอบใจตัวเองอยู่หลายครั้งว่าขอให้ครั้งนี้อาจารย์วินิจฉัยผิด
แต่จนแล้วจนรอดอาจารย์ก็ยังวินิจฉัยได้แม่นยำอยู่เสมอแม้แต่ในเรื่องการเจ็บป่วยของตัวเอง
ตอนนั้นก็ได้แต่หวังว่าอาจารย์อาจจะเป็นคนที่รักษาแล้วหายขาดก็ได้
แม้ท้ายที่สุดจะเห็นได้ว่าไม่ได้เป็นเช่นนั้น
.
ช่วงก่อนที่จะมาเรียนต่อได้มีโอกาสไปเยี่ยมอาจารย์หลายครั้ง
แม้ว่าอาจารย์จะรู้สึกอ่อนเพลียจากอาการเจ็บป่วยแต่อาจารย์ก็พยายามลุกขึ้นมาคุยด้วยทุกครั้ง
การไปเยี่ยมด้วยความเป็นห่วงอาจารย์ อยากให้อาจารย์ได้พักผ่อน
ทุกครั้งกลับกลายเป็นว่าอาจารย์ลุกขึ้นมาให้คำแนะนำเรื่องการเรียนและการทำงานในอนาคตแทน
จนอดคิดไม่ได้ว่าการไปเยี่ยมจะทำให้อาจารย์เหนื่อยกว่าเดิมหรือเปล่า
.
๑ วันก่อนออกเดินทางมาเรียนต่อต่างประเทศได้ไปเยี่ยมอาจารย์อีกครั้ง
ความรู้สึกลึกๆ ครั้งนี้มันไม่เหมือนทุกครั้งที่มาเยี่ยม
มันสังหรณ์ใจเหมือนกับว่าครั้งนี้เป็นครั้งสุดท้ายที่จะได้เจอกับอาจารย์
อาจารย์บอกให้กลับบ้านไปเตรียมตัวเดินทางแต่ก็ยังลังเลที่จะเดินออกจากห้องพักอาจารย์
ไหว้ลาอาจารย์แล้วก็ไม่อยากออกจากห้อง ไหว้แล้วไว้อีก ไหว้ไปสามครั้งกว่าจะได้ออกจากห้องพักอาจารย์จริงๆ
พอออกมาแล้วมันใจหายอย่างบอกไม่ถูก
.
วันที่ได้ทราบข่าวอาจารย์ใจนึงก็ใจหาย
แต่ใจนึงก็โล่งใจเพราะรู้ว่าอาจารย์จะไม่ต้องทนทรมานจากโรคอีก
ยิ่งได้เห็นข้อความและรูปที่หลายคนเขียนถึงอาจารย์ก็ยิ่งซาบซึ้ง
จนภาพในอดีตหลายๆ ภาพมันกลับขึ้นมาในใจ
.
ภาพวันแรกที่อาจารย์เลคเชอร์ตอนเป็น นศพ. ปี ๔ ที่ห้องเลคเชอร์สถานคลินิก
ภาพรอยยิ้มของอาจารย์ตอนที่ตอบคำถามอาจารย์ได้ตอน นศพ. ปี ๖ ที่ห้องเลคเชอร์เล็กสถานคลินิก
ภาพวันที่อาจารย์มาสอนทำหัตถการตอนแพทย์ใช้ทุนที่หอผู้ป่วยวิกฤตอายุรกรรม
ภาพวันที่เข้าไปปรึกษาอาจารย์เรื่องจะเรียนต่อโรคไตตอนแพทย์ใช้ทุนปี ๒ ที่ห้องผู้ป่วยนอกอายุกรรม
ภาพวันที่เข้าประชุมกับอาจารย์ตอนสร้างศูนย์ไตเทียมเฉลิมพระเกียรติฯ ที่ชั้น ๗ โรงพยาบาลฯ
ภาพวันที่อาจารย์เดินมาทักในโรงพยาบาล พร้อมรอยยิ้มและคำพูดให้กำลังใจ “เหนื่อยหน่อยนะ” “ไหวไหม” ฯลฯ
ภาพใบหน้าเปื้อนยิ้มของอาจารย์เวลาไปเยี่ยมอาจารย์ที่หอผู้ป่วย
.
อย่างน้อยเราก็โชคดีที่ได้ทำงานกับ
อาจารย์ผู้ที่ประทับใจมาตั้งแต่ นศพ. ปี ๔
อาจารย์ผู้เป็นแรงบันดาลใจในการเรียนต่อโรคไต
อาจารย์ผู้หยิบยื่นโอกาสในการเรียนต่อให้ด้วยตัวเอง
อาจารย์ผู้ให้โอกาสในการทำงานอย่างเชื่อใจแบบที่ไม่คิดว่าชีวิตนี้จะได้รับมาก่อน
อาจารย์ผู้ให้ความรู้และให้คำแนะนำต่างๆ ตั้งแต่พบกันครั้งแรก และให้มาตลอด ๑๖ ปีจนถึงครั้งสุดท้ายที่ได้พบกัน
อาจารย์ผู้ที่เป็นยิ่งกว่าอาจารย์อย่างแท้จริง
.
โอกาสนี้ขออารธนาคุณพระศรีรัตนตรัย สิ่งศักดิ์สิทธิ์ทั่วสากลพิภพ และคุณธรรมความดีที่อาจารย์ได้สร้างมาตลอดชีวิต
ได้โปรดดลบันดาลให้ดวงวิญญาณของอาจารย์ไปสู่สุคติในสัมปรายภพที่ดีด้วยเทอญ
.
ผศ.นพ.ภัทรวิน ภัทรนิธิมา
๒๑ สิงหาคม ๒๕๖๑
นิวยอร์ค สหรัฐอเมริกา



ภาพโดยพี่หลิน ในงานรดน้ำดำหัวของไตเทียมเนืองในประเพณีสงกรานต์ ปี ๒๕๕๘ ณ ศูนย์ไตเทียมเฉลิมพระเกียรติฯ