สวัสดีครับ ผมจ๊ายก๊งเหลว กลับมาเรียนภาษาไทใหญ่จากเพลงอีกเช่นเคย

หลังจากแปลเพลงเดือนห้าเสร็จ ผมก็ไม่รู้จะเอาเพลงอะไรต่อ

ก็เลยต้องวกมาที่นางหมวยใสศิลปินคนโปรดอีกแล้ว แต่เป็นเพลงในยุกแรกๆ ของนาง

คุณภาพเสียงอาจไม่ดีเท่าเพลงยุคหลังๆ แต่ทำนองเพลงก็ถือว่าลื่นหูพอใช้ได้

ผมลองฟังผ่านๆ แล้ว คิดว่าจะได้เรียนรู้ศัพท์ใหม่จากเพลงนี้ได้อีกหลายคำเหมือนกัน

มาเริ่มกันเลยครับ

(อ่าน) ซู้ม ฮั่ก โก๊ย เต้ะ อั่ม ต๋าย

(แกะ) สูญ รัก เท่านั้น ? ไม่ ตาย

(เกลา) เสียรักไปไม่ถึงตาย

คำว่า "เต้ะ" (เต.) ไม่มีในพจนานุกรม ผมเดาว่า น่าจะแปลว่า "แต่ แต่ว่า but"

เปิดดูคำว่า "แต่" ของไทใหญ่ จะแปลว่า "ก่อตั้ง สร้าง" ไม่ได้แปลว่า "แต่" แบบของไทย

แล้วดูตามรูปประโยคแล้ว มั่นใจได้ 90% ว่า "เต้ะ" น่าจะแปลว่า "แต่"

(อ่าน) ฮ่อง-น้าง โหมย สอื๋อ

แต้ม-จ๊าย จ๋อม หาน เมิ้ง

(เกลา) ร้อง-นางหมวยใส

แต่ง-นายจอมหาญเมือง

(อ่าน) โหจอื๋อ จ๊าย เหมิน กวั๊น ไฟ้ ย้าม โล้ม เป่า

(แกะ) หัวใจ ชาย เหมือน ควัน ไฟ ยาม ลม เป่า

(อ่าน) ต่า ห้าม ซี้ มั้น อั่ม มี้ อี้สัง เย่า

"ต่า" ของไทใหญ่ ดูง่าย เขียนคล้ายภาษาไทยเลย ตัว "ต้ะ" ใส่สระอา (ๅ) เติมไม้เอก (,) ได้เป็น (ตๅ,)

แปลว่า "เพื่อ สำหรับ"

วรรณยุกต์ของไทใหญ่ จะต่อท้ายคำ (, ; : . ะ) ส่วนของไทยจะอยู่บนคำ

ของไทใหญ่ ถ้าจะผันเสียง จะใส่วรรณยุกต์เสมอ แต่ของไทยมีกรณียกเว้นเยอะกว่ามาก

เสียงการผันของไทใหญ่ ตๅ (ต๋า) ตๅ, (ต่า) ตๅ; (ต้า) ตๅ: (ต๊า) ตๅ. (ต้ะ) และ ตๅะ (ตา) มี 6 เสียง

ส่วนของไทย มี ตา ต่า ต้า ต๊า และ ต๋า 5 เสียง

(แกะ) เพื่อ ห้าม ห้าม มัน ไม่ มี อะไร แล้ว

"อี้สัง" ตรงกับ "อะหยัง" ของล้านนา และตรงกับ "อีหยัง" ของอีสาน

เห็นไหมครับ พี่น้องกันชัดๆ

(เกลา) ถึงจะห้ามจะขวางก็ไม่ได้อะไรขึ้นมา

(อ่าน) เม่อ ต๊างฮั่ก เซ่ง แหลว ซุด ป้น กว่า

(แกะ) เมื่อ ความรัก สิ้น แหลกเหลว สุด พ้น ไป

(อ่าน) อั่ม ตึ้ด จั๋น มอื๊อ เย่า จ๊าย เอ๋ญ

ผมสังเกตมานาน "เอ๋ย" ของไทยใหญ่ สำเนียงจะต่างจากของไทยอยู่

มันจะกึ่ง โอ๋ย กึ่ง โย๋ย กึ่ง เอ๋ย คือต้องเอาสามคำนี้มาผสมกัน แล้วพูดเป็นคำเดียว ยากอยู่

ต่อไปผมจะสะกดด้วย ญ.หญิง เพราะหน้าตามันก็คล้ายกับตัว "ญ่ะ" ของไทใหญ่ ออกเสียง "nya"

เสียงขึ้นจมูกเยอะๆ ไม่ใช่ "ย่ะ" จะได้แสดงให้ชัดว่า "เอ๋ญ" ของไทใหญ่ สำเนียงต่างจาก "เอ๋ย" ของไทย

แต่มันเป็นคำสร้อยที่ไม่มีความหมาย เหมือนกัน เอาไว้ลงท้ายเฉยๆ

(แกะ) ไม่ ตึง รั้ง มึง แล้ว ชาย เอ๋ย

ไม่ต้องตกใจนะครับ "มอื๊อ" ของไทใหญ่ ตรงกับ "มึง" ของไทยจริงๆ

แต่ "มอื๊อ" สุภาพปกติ แกะเพื่อจะได้เรียนรู้ไปพร้อมกัน ว่าคำไหนตรงกับคำไหน

(อ่าน) อั่ม อ้อนว้อน ฮอื้อ จ๊าย มี้ ต๊างอี๊หลู

(แกะ) ไม่ อ้อนวอน ให้ ชาย มี ความสงสาร

"อี๊หลู" ตรงกับ "เอ็นดู"

(อ่าน) อั่ม ฮอื้อ โต๊ก นั่มต๋า พ้อง เม่อ สู หยาน

(แกะ) ไม่ ให้ ตก น้ำตา ยาม เมื่อ สู จาก

(อ่าน) เป๋น โก๊น ยิ้ง ก้อ เต๋ เยิ่น กั้น เอ๋า

(แกะ) เป็น คน หญิง ก็ จะ อดทน กลั้น เอา

(อ่าน) อั่ม มี้ สู จ๊าย ก้อ น้าง อ๊าน อยู่ ไล่

(แกะ) ไม่ มี สู ชาย ก็ นาง พยายาม อยู่ ได้

(เกลา) ไม่มีสูชาย นางก็จะพยายามอยู่ให้ได้

(อ่าน) ซู้ม ฮั่ก โก๊ย เต้ะ มั้น อั่ม ต๋าย

(แกะ) สูญ รัก เท่านั้น แต่ มัน ไม่ ตาย

(เกลา) เสียรักไปไม่ถึงตาย

(อ่าน) ยั้ง มี้ เยิ้งอ๊าน ไล่ มอื่อ เอ้อ

(แกะ) ยัง มี จุดมุ่งหมาย ได้ ใหม่ เอย

จริงๆ แล้ว "เยิ้งอ๊าน" ไม่มีในพจนานุกรม ถ้าแปลแยก "เยิ้ง" คือ "เล็ง เล็งเป้า" ส่วน "อ๊าน" คือ "มุ่งมั่น พยายาม"

ผสมออกมาแล้ว มันก็คือ "จุดหมาย จุดมุ่งหมาย เป้าหมาย เป้าประสงค์ จุดประสงค์" ทำนองนี้

มีอีกคำที่ใกล้เคียงกัน คือ "เยิ้งหมาย" ก็มีความหมายเดียวกัน พบได้ในเพลง "ไททุกชนเผ่า" ที่ผมเคยแปลไปแล้วก่อนหน้า

และมีในอีกเพลงที่เพิ่งผมเพิ่งแปลไป คือ "อย่าแบ่งเนื้อเลือด"

(อ่าน) คอบจอื๋อ งิ้นหลี จ๊อม เม่อ ก่อน อ๋อน

(แกะ) ขอบใจ ยินดี ด้วย เมื่อ ก่อน ก่อน

(เกลา) ขอบใจ ประทับใจ เรื่องราวในอดีต

(อ่าน) อั๋น สู จ๊าย ย่าม ลาด ฮั่ก น่อง ไหน

(แกะ) อัน สู ชาย เคย พูด รัก น้อง นี้

(อ่าน) อั่ม เป๋น สัง เม่อ จ๊าย เฮ้ด ไล่ เจิ่ง ไหน

(แกะ) ไม่ เป็น ไร เมื่อ ชาย ทำ ได้ เช่น นี้

ไทใหญ่ "อั่มเป๋นสัง"

ล้านนา "บ่เป๋นหยัง"

อีสาน "บอเป็นหยัง"

อยุธยา "ไม่เป็นไร"

(อ่าน) ป่อย ปั๋น เย่า จ๊อม หนั่ง จ๊าย คอื้อ เป๋น นั่น

(แกะ) ปล่อย ให้ แล้ว ตาม ดั่ง ชาย ใคร่ เป็น นั้น

(อ่าน) เม่อ จ๊าย โจ๊ม โม่น จอื๋อ จ๊อม เก้าะ มอื่อ

(แกะ) เมื่อ ชาย ชื่นชม ม่วน ใจ ตาม คน ใหม่

"โจ๊ม" ตรงกับ "ชม ชื่นชม ยินดี"

"โม่นจอื๋อ" ก็ตรงกับ "ม่วนใจ๋" ของล้านนา หรือมักจะได้ยินว่า "ม่วนอ๊กม่วยใจ๋"

(อ่าน) ต่า น้าง ก้อ ยิ้นหลี จ๊อม จ๊าย อยู่ เอ้อ

(แกะ) สำหรับ นาง ก็ ยินดี ตาม ชาย อยู่ เอย

ตัวเขียน เขียน "ยิ้น" แต่คนร้อง ร้องว่า "งิ้น"

แต่ผมเช็คในพจนานุกรมแล้วครับ มีทั้ง "งิ้น" และ "ยิ้น" ซึ่งก็แปลว่า "ได้ยิน"

ฉนั้นจะใช้ "งิ้นหลี" หรือ "ยิ้นหลี" ก็ได้ แปลว่า "ยินดี" เหมือนกัน ถูกทั้งคู่

จากนั้นนางจะกลับไปร้องท่อน "อั่ม อ้อนว้อน ฮอื้อ จ๊าย มี้ ต๊างอี๊หลู" วนมาจนจบท่อนแยก

แล้วจะจบด้วยประโยคสุดท้าย

(อ่าน) เอ๋า ป้อก เม้อ แล่ ต๊างฮั่ก สู

(แกะ) เอา กลับ ไป เลย ความรัก สู

จบแล้วครับ ทบทวนศัพท์ใหม่มีดังต่อไปนี้

"เต้ะ" = แต่

"อี้สัง" = อีหยัง

"ตึ้ด" = ดึง

"โก๊นยิ้ง" = ผู้หญิง

"เยิ้งอ๊าน" = จุดมุ่งหมาย

"คอบจอื๋อ" = ขอบใจ

"งิ้นหลี ยิ้นหลี" = ยินดี

"ย่าม" = ย่าม เคย

งิ้น โจ๊ม เย่า ค่า

ขอบคุณสำหรับการติดตาม

ตรง "งิ้นโจ๊มเย่าค่า" ถ้าถอดให้ตรงตัวจริงๆ คือ ยินดี ดีใจ ที่ท่านได้แวะเข้ามาเยี่ยมชมบล๊อกของผม

ซึ่งจะใช้คำว่า "ขอบคุณ" ก็ได้ สำหรับภาษาไทย

แต่ "คอบจอื๋อ" ผมคิดว่า ใช้ในกรณีที่ได้รับการช่วยเหลือ ได้รับการดูแล ได้รับสิ่งของ ได้รับน้ำใจ จึงบอกว่า "ขอบใจ"

สำหรับภาษาไทย กรณีแบบนี้ "ขอบคุณ" ก็ได้อีกเช่นกัน

มันก็แปลกที่ "คอบจอื๋อ" ไม่มีในพจนานุกรมไทใหญ่-ไทย ที่ผมใช้อยู่

หรือคนไทใหญ่ไม่ค่อยใช้ ขอบใจ แต่อาจจะใช้คำอื่น อันนี้ก็ต้องศึกษากันต่อไป

สรุปเนื้อหา "เสียรักไปไม่ถึงตาย"

หัวใจชายเหมือนควันไฟยามลมเป่า ถึงจะห้ามจะขวางก็ไม่ได้อะไรขึ้นมา

เมื่อความรักแหลกสลายสิ้นสุดผ่านพ้นไป ไม่ดึงรั้งเธอแล้วชายเอ๋ย

ไม่อ้อนวอนให้ชายมาสงสาร ไม่ให้น้ำตาไหลยามเมื่อเธอจาก

ถึงเป็นผู้หญิงก็จะอดทนกลั้นไว้ ไม่มีเธอแล้ว ฉันก็จะพยายามใช้ชีวิตอยู่ต่อไป

เสียรักไปไม่ถึงตาย ยังมีจุดมุ่งหมายได้ใหม่

ขอบใจ และประทับใจเรื่องราวในอดีต ที่เธอเคยบอกว่ารักกัน (เอากลับไปได้เลยความรักของเธอ)

ไม่เป็นไรถึงเธอทำอย่างนี้ ยอมเสียสละตามความต้องการของเธอ

เมื่อเธอได้มีความสุขกับคนใหม่ ส่วนฉันก็ขอยินดีกับเธอด้วย

เต๋ กว่า เย่า ค่า

ลาไปก่อนนะครับ

บทกลอน "เสียรักไปไม่ถึงตาย"

คำแปล และบทกลอน โดยจ๊ายก๊งเหลว