"บทบริกรรมภาวนา"

จิตเมื่อมีความสงบย่อมมีความสบาย

เพราะไม่มีอะไรกวนใจ

เหมือนจิตที่หาหลักเกณฑ์ไม่ได้

 จิตไม่เคยสงบเลย คือจิตไม่มีหลัก

 ย่อมจะถูกสิ่งก่อกวนราวีอยู่ไม่หยุด

 และย่อมก่อกวนตนเองอยู่เสมอ

 เมื่อถูกก่อกวนให้ขุ่นมัวอยู่เสมอ

ใจก็หาความสงบสุขไม่ได้ ปลงที่ไหนก็ปลงไม่ลง
.
ถ้าจิตปลงตัวเองไม่ได้แล้ว

ไม่มีที่ไหนเป็นที่ควรปลง

 จะปลงที่ต้นไม้ ภูเขา ดินฟ้าอากาศ

 ในน้ำ บนบกก็ปลงไม่ลง

ถ้าไม่ปลงที่ต้นเหตุซึ่งมันเกิดขึ้น

 คือ ใจอันเป็นตัวมหาเหตุ
.
มันเกิดที่ตรงไหนให้พิจารณาลงที่ตรงนั้น

 มันว้าวุ่นขุ่นมัวที่ตรงไหนให้สนใจดู

และพิจารณาที่ตรงนั้น

 คำว่าตรงนั้นก็คือใจเรานั่นเอง

ต้องหาสารส้มมาแกว่งลงไป

คำว่าสารส้มก็หมายถึง การบริกรรมภาวนา

 ในขั้นริเริ่มเป็นอย่างนั้น เช่นกำหนดอานาปานสติ

หรือกำหนดพุทโธเป็นต้น ตามแต่อัธยาศัยชอบ

 นำธรรมบทนั้นมาเป็นคำบริกรรม

 จิตใจขณะที่บริกรรมอยู่ด้วยความไม่พลั้งเผลอ

 ย่อมเป็นเหมือนกับกลั่นกรองอารมณ์

ให้เข้าสู่จุดเดียวให้แน่วแน่ลงไป

 เช่นเดียวกับสารส้มที่แกว่งลงไปในน้ำ

 ตะกอนก็ต้องนอนก้นลงไป น้ำก็ใสสะอาด แน่ะ

 เบื้องต้นต้องทำอย่างนี้ก่อน
.
พอใจมีความสงบอารมณ์ก็ไม่กวน

 ถ้าเป็นตะกอนก็ลงนอนก้นโอ่ง

ขั้นเริ่มแรกต้องทำอย่างนั้น เพียงเท่านี้ก็สบาย

แต่ยังไม่ค่อยเกิดความฉลาด

หรือเกิดความแยบคายในแง่ต่างๆ

 เพราะจิตเป็นเพียงความสงบ
.
เมื่อได้ความสงบก็เท่ากับเราได้ความสบาย

 เพราะความสงบเป็นบาทฐาน

ให้เกิดความสุขความสบาย

 เรียกว่ามีที่พักของจิต มีหลักมีเกณฑ์

 พอปลงจิตปลงใจลงได้

 นั่งอยู่ก็สบาย นอนอยู่ก็สบาย

 เพียงขั้นสงบเท่านี้ก็สบาย เห็นผลประจักษ์ใจ
.
เวลาเจอความสบายจะไม่เจอที่ไหน จะเจอที่จิต

 เพราะจิตเป็นตัวยุ่งเป็นตัวไม่สบาย

 เมื่อได้อบรมตนในทางที่ถูกที่ควรตามหลักธรรมแล้ว

 ก็ปรากฏเป็นจิตสงบเป็นจิตสบายขึ้นมาให้เห็น

อย่างเด่นชัดภายในใจ ในอิริยาบถต่างๆ

 เป็นไปด้วยความสะดวกสบายอยู่ที่ไหนก็พออยู่คนเรา
.
เมื่อจิตมีความสบายเสียอย่างเดียว

 เรื่องอดเรื่องอิ่ม ขาดตกบกพร่อง มั่งมีศรีสุขอะไรนั้น

 มันเป็นสิ่งภายนอก ไม่ใช่ของจำเป็น

ยิ่งกว่าจิตได้หลักยึดได้ธรรมเป็นที่อาศัย

 ไม่ระเหเร่ร่อนเหมือนแต่ก่อน
.
สิ่งของปัจจัยเครื่องอาศัยภายนอกก็ไม่เป็นภัย

 เพราะตัวเองฉลาด มีความรอบคอบต่อสิ่งต่างๆ

ซึ่งมาเกี่ยวข้องกับตน ท่านให้ชื่อว่าสมาธิ ความสงบ

 เป็นผลเกิดขึ้นจากการอบรมด้วยอารมณ์

ของสมถะ คือ บทบริกรรมภาวนา.
.
พระอาจารย์บัว ญาณสัมปันโน






ขอบคุณที่มา fb. วัดป่า
ขอบคุณเจ้าของภาพค่ะ