เครื่องมือละตัณหาทั้ง ๓
มัชฌิมาปฏิปทา เป็นทางสายกลาง
ที่จะนำผู้ปฏิบัติผู้ที่เดินทางนี้ให้หลุดพ้น
จากความทุกข์ได้อย่างแท้จริงและถาวร
ผู้ที่ปรารถนาที่จะหลุดพ้นจากความทุกข์
จึงต้องเดินไปในทางนี้ การจะเดินไปในทางนี้
ก็ต้องเจริญองค์ประกอบ ๘ องค์ด้วยกัน
ซึ่งมีดังต่อไปนี้ องค์ประกอบที่ ๑ เรียกว่า
ต้องมีสัมมาทิฏฐิ มีความเห็นชอบ
ความเห็นที่ถูกต้อง แล้วก็ต้องมีองค์ที่ ๒
คือมีสัมมาสังกัปโป มีความดำริชอบ
หรือ ความดำริที่ถูกต้อง ความดำริก็แปลว่าความคิด
ความคิดที่ถูกต้อง แล้วก็ต้องมีข้อที่ ๓
คือมีสัมมากัมมันโต มีการกระทำที่ถูกต้อง
แล้วก็มีข้อที่ ๔ คือสัมมาวาจา มีวาจาที่ถูกต้อง
แล้วก็ข้อที่ ๕ มีสัมมาอาชีโว มีอาชีพที่ถูกต้อง
แล้วก็ต้องมีข้อที่ ๖ คือมีสัมมาวายาโม
มีความเพียรพยายามที่ถูกต้อง
แล้วก็มีข้อที่ ๗ คือมีสัมมาสติ การละลึกรู้ที่ถูกต้อง
แล้วต้องมีข้อที่ ๘ คือสัมมาสมาธิ
การตั้งมั่นที่ถูกต้องของจิต
นี่คือองค์ประกอบของมรรค ๘
ที่เป็นมัชฌิมาปฎิปทา
เป็นทางเดินสายกลางที่นำไปสู่
การหลุดพ้นจากความทุกข์ทั้งปวง
ดังนั้นผู้ที่ปรารถนาที่จะหลุดพ้นจากความทุกข์
จึงต้องมีมรรคที่มีองค์ ๘ นี้ ต้องมีสัมมาทิฏฐิ
ข้อที่ ๑. อะไรคือสัมมาทิฏฐิ ความเห็นที่ถูกต้อง
ความเห็นที่ถูกต้องที่พระพุทธเจ้าได้ทรงค้นพบ
ก็คือความทุกข์นี้ ความทุกข์ใจนี้เกิดขึ้นมา
เพราะว่ามีความแก่ ความเจ็บ มีการเกิด
มีการแก่ มีการเจ็บ มีการตาย
การเกิดแก่เจ็บตายนี่แหละคือความทุกข์ใจ
แล้วก็รู้ด้วยว่าสาเหตุที่ทำให้เกิดความทุกข์ใจ
ก็เพราะความอยาก เช่นอยากไม่แก่
อยากไม่เจ็บ อยากไม่ตาย
หรืออยากจะหาความสุขทางร่างกาย
หาความสุขจากรูปเสียงกลิ่นรสต่างๆ
ผ่านทางตาหูจมูกลิ้นกาย
ความอยากที่ทำให้มาเกิดมาทุกข์ก็คือกามตัณหา
ความอยากได้กามคุณทั้ง ๕
ได้แก่รูปเสียงกลิ่นรสโผฏฐัพพะ
๒. ความอยากมีอยากเป็น เช่น อยากร่ำอยากรวย
อยากเป็นใหญ่เป็นโต อยากได้ลาภยศสรรเสริญ
อยากมีสุขภาพแข็งแรงมีอายุยืนยาวนาน
มีรูปร่างหน้าตาสวยงาม อันนี้เรียกว่า ภวตัณหา
และตัณหาข้อที่ ๓. ก็คือ วิภวตัณหา
ความอยากไม่สูญเสียสิ่งที่รักที่ชอบไป
เช่น ความอยากไม่สูญเสียลาภยศสรรเสริญ
ความอยากไม่สูญเสียสุขภาพร่างกาย
ความอยากไม่แก่ อยากไม่เจ็บ อยากไม่ตาย
นี่คือความอยากที่ทำให้เกิดความทุกข์
เกิดการเกิดแก่เจ็บตายขึ้นมา
และการที่จะทำให้ความทุกข์
คือการเกิดแก่เจ็บตายนี้หยุดไปได้หมดไปได้
ก็ต้องหยุดที่ความอยากทั้ง ๓ ประการนี้
ละความอยาก ละกามตัณหา ภวตัณหา
และวิภวตัณหา และการที่จะละกามตัณหาทั้ง ๓ นี้ได้
ก็จำเป็นจะต้องมีเครื่องมือที่มาสนับสนุน
ในการที่จะละตัณหาทั้ง ๓ นี้
เครื่องมือที่จะมาละตัณหาทั้ง ๓ นี้
ก็คือ มรรค ๘ นี่เอง.
พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต
...........................
ธรรมะบนเขา
วันที่ ๑๐ ธันวาคม ๒๕๖๐
ทางสู่การดับทุกข์
ขอบคุณที่มา fb. พระอาจารย์สุชาติ อภิชาโต
ขอบคุณเจ้าของภาพค่ะ