|
|
คำแพง (2)
ชื่อผู้เขียน: แพงพิมพา
(by a_somjai, posted on 2005-08-28 / 28 สิงหาคม 2548)
คนใช้ภาษาสกุลลาวแต่เดิมมา มักให้ค่าแก่ นาง ด้วยคำว่า แพง เสมอ ในวรรณคดีภาษาลาวถ้าเป็น แม่เมือง จะยกขึ้นเป็น จอมแพง จอมแพงนาง บางครั้งก็ใช้ว่า จอมสี หรือ จอมนางพระแม่
หากเป็นลูกสาวของ นางเมือง เหง้านางเมือง นางเมืองพระแม่ เหง้านางเมืองพระแม่ หรือเรียกสรรพนามเต็มว่า มาดาเหง้านางเมืองพระแม่ แล้วละก็ จะเรียกลูกหญิงว่า นางแพง แพงน้อย นางแพงน้อย แพงอ่อน นางแพงอ่อน หรือ แพงสี นางแพงสี
สำหรับความรักแพงที่มีต่อลูกผู้หญิงของชาวบ้านชาวเมืองก็ไม่ได้แตกต่างไปจาก พ่อเมืองแม่เมือง แต่อย่างใด ดังนั้นเมื่อผู้เป็นพ่อคนแม่คนมีลูกเป็นหญิง ก็เห็นว่านางน้อยนี้เป็นสิ่งที่มีค่ามาก เป็นที่รักที่หวงของตน ควรที่พ่อแม่และญาติทั้งหลายจะทะนุถนอมคอยบำรุงรักษาเอาไว้ให้ดี คนอีสานหรือคนพูดภาษาลาวแต่เดิมจึงมักจะตั้งชื่อลูกสาวว่า...
คำแพง
สิ่งที่มีค่าส่วนตนในชีวิตคน ๆ หนึ่งที่เห็นกันได้นั้นก็คืออวัยวะร่างกาย ส่วนกายภาพที่ประกอบกันเป็นชีวิตของคนเรา หรือ ตัวของคนเรานั้นเรียกว่า คิง หรือ คีง คนเราจึงควรถนอมรักคิงของตนไว้ให้ดี
คนเมืองเหนือเรียกตัวเองว่า ตัวเก่า ใช้สรรพนามแทนตนเองเขียนว่า รา (ปากว่า ฮา เป็นคำเดียวกับ เรา หรือ เฮา นั้นเอง)
สรรพนามแทนคู่สนทนาว่า คีง แต่ในภาษาเขียนเก่าของล้านนาแทนคนอื่น ๆ ว่า ขา (ก็เป็นคำเดียวกับ เขา อีกนั้นแหละ)
เมื่อบอกถึงการเจ็บไข้ได้ป่วยจะอู้ว่า เจ็บเป็นเย็นอุ่น ตรงกับที่คนเว้าภาษาลาวว่า เจ็บเป็นเอ็นอุ่น
เมื่อคนพูดภาษาลาวมีไข้ตัวร้อนก็เว้าว่า คีงฮ้อน บอกให้คนอื่นอยู่นิ่ง ๆ ว่า อย่าติงคีง
แต่หากมีใครมาเว้าแรง ๆ กับเราว่า เจ้าอยากเจ็บคีงบ่ แล้วละก็ ให้เลี่ยงไปอยู่ห่าง ๆ เขาเสียโดยรีบ เพราะเราต้อง แพงคีง ของเราเอาไว้ก่อน เข้าทำนอง...
คีงของใผ ของใผก็แพง
คีงใผ ใผก็ต้อหวง
ห่วงใยรักใคร่ถนอม
นั้นแล้ว
หากจะว่าไปแล้ว คีงแพง ก็คือ คำแพง อันเป็นสิ่งมีค่ามากนั้นเอง ผิดกันแต่ความหมายเฉพาะเจาะจงของตำแหน่งการใช้ คำ
คนล้านนาทางเมืองเหนือกับคนอีสานและรวมทั้งคนลาวล้านช้าง
ต่างเรียกทองคำ เพียงสั้น ๆ ว่า คำ
- คนที่ชื่อ คำด้วง หรือ ทองด้วง นั้นหมายถึงโลหะมีตระกูล มีค่ามาก
หรือสูงค่า ที่รู้จักกันว่า ทองคำขาว
ส่วนคนชื่อ คำปลิว หมายว่า ทองคำเปลว
หากเป็นทองคำที่ถลุงแล้วเรียก คำผาย
เมื่อยังเป็นหินแร่วัตถุดิบอยู่จะเรียกว่า คำผุย คำผง
เมื่อนำ คำ ไปเทียบกับค่าสิ่งอื่น ๆ อันเป็นของรักของหวงของดีมีคุณค่า
ทั้งบุคคล สัตว์ และสิ่งของ ให้หมายว่า แพง แล้ว
มีวิธีการตั้งชื่อเรียกอย่างนี้ครับ
มีหลักอยู่ว่า ถ้าเป็นชื่อเรียกคน จะใช้ คำ นำหน้ามาก่อน อย่างเช่น คำหล้า คำดี คำนาง คำบาง คำใบ คำบุ คำป้อ คำปัน คำตันและคำสิงห์ เป็นต้น
ส่วนว่าหากเป็นสิ่งอื่นที่ไม่ใช่ชื่อเรียกสำหรับคนแล้ว จะใช้ คำ ตามหลัง
อย่างเรียกชื่อว่า ภูคำ แม่(น้ำ)คำ เชียงคำ เมืองคำ เรือนคำ/เฮือนคำ เรือคำ โรงคำ ชองคำ(ปากว่า จองคำ หมายถึงเตียงหรือแท่นประทับ) มีดคำ พร้าคำ ดาบคำ ผ้าคำ แพรคำ ช้างคำ ม้าคำ งัวคำ ทรายคำ(สัตว์พวกเนื้อ ฟาน เก้ง กว้าง) และควายคำ เป็นต้น
อ้างอิงกันสักหน่อย---
มูลค่าเชิงเปรียบเทียบของลูกสาวที่ถือกันว่าเป็นสิ่งอันมีค่ามากสำหรับพ่อแม่ รวมทั้งหญิงหรือนางผู้เป็นที่รักหวงแหนในหมู่ชนสกุลภาษาลาว พบคำที่ใช้อยู่ในวรรณคดี ดังนี้
แพงล้าน
แพงแสน
แพงแสนแก้ว
แพงแสนสี
กองแพง
บุญกองแก้ว
คิงแพง
และ..... คำแพง.
 
| Create Date : 28 สิงหาคม 2548 |
| Last Update : 12 ธันวาคม 2550 6:19:29 น. |
|
11 comments
|
| Counter : 2525 Pageviews. |
 |
|
|
โดย: ตี๋น้อย (Zantha  ) วันที่: 28 สิงหาคม 2548 เวลา:8:25:33 น. |
|
|
|
| โดย: สำราญใจ IP: 202.156.2.210 วันที่: 30 สิงหาคม 2548 เวลา:17:31:26 น. |
|
|
|
| โดย: บอย IP: 124.120.102.135 วันที่: 6 พฤษภาคม 2551 เวลา:15:12:43 น. |
|
|
|
| โดย: นาวี IP: 125.25.22.19 วันที่: 22 มิถุนายน 2552 เวลา:9:45:48 น. |
|
|
|
| โดย: คนเมืองศรี IP: 113.53.156.22 วันที่: 24 พฤศจิกายน 2552 เวลา:15:27:53 น. |
|
|
|
| โดย: ซาบ IP: 203.144.144.164 วันที่: 2 กุมภาพันธ์ 2553 เวลา:10:13:26 น. |
|
|
|
| โดย: ธิภากร IP: 115.87.49.150 วันที่: 28 กุมภาพันธ์ 2554 เวลา:15:13:42 น. |
|
|
|
| โดย: เชอรี่ IP: 101.109.103.142 วันที่: 8 พฤษภาคม 2554 เวลา:16:35:12 น. |
|
|
|
โดย: a_somjai  วันที่: 11 พฤษภาคม 2554 เวลา:6:32:46 น. |
|
|
|
| โดย: คำแพง IP: 60.229.6.68 วันที่: 8 สิงหาคม 2556 เวลา:17:06:28 น. |
|
|
|
| โดย: คำแพงรุ่น3 IP: 180.180.110.158 วันที่: 15 สิงหาคม 2556 เวลา:0:48:14 น. |
|
|
|
|
|
|
|
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 2 คน [
