มนุษย์สมัยใหม่ยุคแรกสุดถือกำเนิดขึ้นเมื่อประมาณ 160,000 ปีก่อน โดยมีลักษณะใกล้เคียงกับ Homo sapiens idaltu ที่มีลักษณะเด่นคือหน้าผากสูง กะโหลกศีรษะโค้งมน และคางที่เด่นชัด ฟอสซิลที่พบในเอธิโอเปียชี้ให้เห็นถึงลักษณะทางกายภาพที่ผสมผสานระหว่างความโบราณและสมัยใหม่ ซึ่งสะท้อนถึงวิวัฒนาการที่ซับซ้อนอันได้รับอิทธิพลจากการมีปฏิสัมพันธ์กับกลุ่มโฮมินินอื่นๆ เช่น นีแอนเดอร์ทัล

มนุษย์สมัยใหม่ในยุคนี้มีร่างกายแข็งแรงและปรับตัวได้ดีต่อการล่าสัตว์และการรวบรวมอาหาร พร้อมกับหลักฐานการใช้เครื่องมือที่ซับซ้อน การมีโครงสร้างสังคมที่เป็นระบบสะท้อนถึงความสามารถในการทำงานเป็นกลุ่มและพัฒนาวัฒนธรรมร่วมกัน นอกจากนี้ยังมีการผสมพันธุ์และการแลกเปลี่ยนวัฒนธรรมกับสายพันธุ์มนุษย์อื่นๆ เช่น นีแอนเดอร์ทัลและเดนิโซวาน เมื่อประมาณ 100,000 ปีก่อน ซึ่งการผสมพันธุ์นี้ทิ้งร่องรอยทางพันธุกรรมไว้ให้กับประชากรที่ไม่ใช่ชาวแอฟริกันในปัจจุบัน โดยมี DNA ประมาณ 1-4% ที่มาจากนีแอนเดอร์ทัล

หลักฐานทางโบราณคดียังชี้ให้เห็นว่ามนุษย์สมัยใหม่และนีแอนเดอร์ทัลอาศัยอยู่ร่วมกันในบางพื้นที่เป็นเวลานาน ทั้งสองสายพันธุ์อาจได้แลกเปลี่ยนเทคนิคการใช้เครื่องมือหรือวิธีการทำเครื่องมือ โดยมนุษย์สมัยใหม่อาจได้นำเทคนิคบางอย่างจากนีแอนเดอร์ทัลมาใช้ ความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์สายพันธุ์ต่างๆ ในยุคนั้นจึงมีความซับซ้อนมากกว่าการแข่งขันหรือความขัดแย้งเพียงอย่างเดียว แสดงให้เห็นถึงการผสมผสานทางวัฒนธรรมและการพัฒนาพฤติกรรมอันหลากหลายที่หล่อหลอมให้เกิดพฤติกรรมของมนุษย์สมัยใหม่

******************************************