ยุคต้น สร้างในสมัยรัชกาลที่ 3 ตั้งแต่ พ.ศ. 2368 2390 (ครองราชย์ พ.ศ. 2367 - 2394)
ยุคกลาง สร้างในสมัยรัชกาลที่ 4 ตั้งแต่ พ.ศ. 2399 2411 (ครองราชย์ พ.ศ. 2394 - 2411)
ยุคปลาย สร้างในสมัยรัชกาลที่ 5 ตั้งแต่ พ.ศ. 2412 2414 (ครองราชย์ พ.ศ. 2411 - 2453)
มีรายละเอียดการสร้างพระพิมพ์ หรือพระสมเด็จ ดังนี้
ยุคต้น ในรัชกาชกาลพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 3 )
1. ปี พ.ศ. 2348 สร้างที่ระลึกงานฉลองสมณศักดิ์ เป็น พระครูโต
2. ปี พ.ศ. 2378 สร้างเป็นที่ระลึกในการเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นที่ พระปริยัติธรรม
3. ปี พ.ศ. 2379 สร้างเป็นที่ระลึกให้แก่ผู้บริจาคเงินสร้างพระพุทธไสยาสน์
4. ปี พ.ศ. 2381 สร้างเป็นที่ระลึกให้งานทำบุญครบ 51 ปี ขณะดำรงตำแหน่งสมณศักดิ์ พระปริยัติธรรม
5. ปี พ.ศ. 2386 สร้างเป็นที่ระลึกในงานเลื่อนสมณศักดิ์ เป็นที่ พระราชปัญญาภรณ์
6. ปี พ.ศ. 2387 สร้างเป็นที่ระลึกให้แก่ผู้บริจาคเงินบำรุงวัดระฆัง
7. ปี พ.ศ. 2390 สร้างเป็นที่ระลึกในงานทำบุญครบรอบ 60 ปี เป็นที่ พระเทพกวีศรีวิสุทธินายก
ซึ่งการสร้างแต่ละครั้งมีจำนวนไม่มาก เป็นพิมพ์ใหญ่ และหลายพิมพ์ทรง เป็นพระเนื้อขาวแก่ปูน พิมพ์ใหญ่ไม่มีเส้นกรอบกระจก หรือเส้นบังคับพิมพ์
ยุคกลาง ในสมัยรัชกาลสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4)
1. ปี พ.ศ. 2399 สร้างให้โยมพระบิดามารดา เพื่อแทนคุณ ขณะดำรงสมณศักดิ์ เป็นที่ พระธรรมกิติโสภณ เป็นพิมพ์ปรกโพธิ์
2. ปี พ.ศ. 2399 สร้างเป็นที่ระลึกในงานสร้างพระบูชา นามว่า พระหาพุธพิม
3. ปี พ.ศ. 2407 สร้างเป็นที่ระลึกในงานเลื่อนสมณศักดิ์เป็นที่ สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต)พรหมรังษี เป็นพระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่
4. ปี พ.ศ. 2409 สร้างในขณะดำรงสมณศักดิ์ เป็นที่ พระสมเด็จพุฒาจารย์ (โต) พรหมรังษี เริ่มสร้างที่จำนวน 84,000 องค์ตามเจตนารมณ์ เพื่อสืบทอดพระพุทธศาสนา โดยแม่พิมพ์ของช่างทองหลวง หลวงวิจารณ์เจียรนัย
5. ปี พ.ศ. 2411 สร้างในขณะดำรงสมณศักดิ์ เป็นที่ สมเด็จพระพุฒาจารย์โต เป็นพิมพ์ใหญ่อกวี
ยุคปลาย ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5)
1. ปี พ.ศ. 2412 สร้างพระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ แม่พิมพ์หลวงวิจารณ์เจียรนัย
2. ปี พ.ศ. 2414 สร้างพระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ (ลงรักปิดทอง) สร้างถวายแก่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ข้อเปรียบเทียบความแตกต่างพุทธลักษณะพระที่สร้างในยุคต้น ยุคกลาง และยุคปลาย
รูปซ้ายมือ-พระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ ยุคต้น (สังเกตุที่เนื้อพระจะขาว ไม่มีเส้นบังคับพิมพ์หรือเส้นกรอบกระจก)
รูปขวามือ-พระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ ยุคกลาง+ปลาย (สังเกตุที่เนื้อพระจะมีคราบน้ำมันตังอิ้ว มีเส้นบังคับพิมพ์หรือเส้นกรอบกระจก ในรูปอาจจะต้องใช้การสังเกตดีๆ ถึงจะมองเห็นเส้นกรอบกระจกที่อยู่ด้านซ้ายมือที่เส้นค่อนข้างจะเบาบาง หากอยากดูเส้นกรอบกระจกชัดๆ สามารถดูได้ที่ รูปพระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ ชุดที่ 2 องค์ครูเอื้อและองค์กวนอู
รูปซ้ายมือ -พระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ ยุคต้น
รูปขวามือ - พระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ ยุคกลาง+ปลาย
มีพระพิมพ์วัดระฆังหลายองค์ ที่สร้างในยุคต้น ถูกเก็บรักษาไว้เป็นอย่างดี ยังหลงเหลือมีให้เห็น ท่านที่ดูออกจะรู้ว่า เป็นพระพิมพ์เนื้อเก่ายุคต้น ซึ่งพิมพ์และเนื้อพระ จะไม่เหมือนพระในยุคกลางและยุคปลาย ซึ่งเป็นพิมพ์หลวงวิจารณ์เจียรนัย ถ้าท่านไปพบเข้าอย่าไปเที่ยวตีว่าของเขาไม่แท้ ความจริงพระยุคต้นหรือพระรุ่นแรก เป็นที่ต้องการของคนเล่นพระ ถือว่าเป็นของดีเยี่ยม พุทธคุณความขลังเป็นเลิศ โดยเฉพาะพระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่ เนื้อขาวจั๊วแตกลายงามีน้อยหายากมาก
โดย: พระสมเด็จต้นตระกุล IP: 124.122.24.148 24 มีนาคม 2555 9:20:10 น.
โดย: SILAWAYU IP: 223.207.138.46 27 มีนาคม 2555 23:33:50 น.
โดย: jee IP: 118.172.152.48 30 มีนาคม 2555 14:48:33 น.
พระสมเด็จฯ ของแท้ จะต้องเหมือนกับในหนังสือนิตยสาร
พระที่วางขายทั่วไปเท่านั้น ต้องขอบคุณทีได้ให้ข้อมูล
ที่เป็นประโยชน์ครับ จากใจจริง
โดย: นักเรียนใหม่ IP: 223.204.198.249 3 เมษายน 2555 13:18:45 น.
โดย: ลุงบ้านนอก IP: 110.49.249.187 8 เมษายน 2555 13:19:43 น.
โดย: TidJeng IP: 10.10.104.12, 203.113.114.12 1 พฤษภาคม 2555 20:50:58 น.
โดย: khongrit IP: 110.49.232.140 16 พฤษภาคม 2555 17:33:10 น.
โดย: ภู IP: 49.229.45.202 16 พฤษภาคม 2555 21:30:44 น.
โดย: ปรพฤติ วรรณีเวชศิลป์ IP: 115.87.89.16 4 กรกฎาคม 2555 18:32:18 น.
โดย: ผีสนาม IP: 124.121.79.100 7 สิงหาคม 2555 14:28:52 น.
โดย: พระบรรพบุรุษ IP: 223.27.194.114 30 สิงหาคม 2555 14:53:34 น.
โดย: ผีสนาม IP: 124.122.17.2 17 กันยายน 2555 13:21:43 น.
อ่านบทความของคุณแล้ว ให้ความรู้เกี่ยวกับพระสมเด็จวัดระฆังได้แจ่มชัดมาก เพราะค้นคว้าข้อมูลมาแน่นมาก สมบูรณ์ด้วยเนื้อหา มีที่มา ทีไป มีแหล่งอ้างอิงน่าเชื่อ และมีบทวิเคราะห์เปรียบเทียบให้เห็นเป็นรูปธรรม ซึ่งสามารถหักร้าง ความเชื่อเก่าๆ ที่เซียนจดจำมาเล่าเต้าข่าวกันเป็นคุ้งเป็นแคว ที่สำคัญ WEBคุณไม่ได้ ขายพระ!!!
ก็เหมือนครั้งหนึ่ง เราเคยเชื่อว่าโลกแบบไงครับ ต่อมาโลกเจริญขึ้น มีการพิสูจน์ให้เห็นว่าโลกกลม เราก็ต้องเปิดใจยอมรับครับ ว่ามันจริง
ต่อจากนี้ไป เราคงพอจะหาพระสมเด็จขึ้นคอได้ไม่ยากนัก เพราะพระสมเด็จเหล่านั้นไม่ได้อยู่ในมือเซียน ที่สำคัญคือไม่จน เพราะไม่ต้องเอาเงินเยอะๆไปให้เซียนเขาใช้ แถมพวกเซียนๆทั้งหลายคงหักปากกาทิ้ง เพราะมุมมองของเรากว้างขึ้นไงครับ!!!
significant
โดย: significant IP: 58.11.144.152 26 กันยายน 2555 23:42:11 น.
โดย: kp IP: 182.53.32.246 28 กันยายน 2555 12:41:10 น.
โดย: เจ้าของ blog (wicca-wicca ) 29 กันยายน 2555 14:31:07 น.
โดย: sukagamo@ovi.com IP: 110.49.235.177 2 ตุลาคม 2555 19:21:19 น.
โดย: sukagamo@ovi.com IP: 110.49.235.177 2 ตุลาคม 2555 19:38:19 น.
โดย: กิตติศักดิ์ IP: 49.228.207.0 5 ตุลาคม 2555 20:04:49 น.
พ.ศ.2350 อุปสมบท วัดตะไกล ปัจจุบัณ คือวัดราช จ.พิษณุโลก
พ.ศ.2353 สร้างพระสมเด็จรุ่นแรก อาจุ 22 ปี
พ.ศ. 2395 สมณศักดิ์ พระะธรรมกิติ อายุ 65 ปี
พ.ศ. 2397 สมณศักดิ์ พระเทพกวี อายุ 67 ปี
พ.ศ. 2407 สมณศักดิ์ สมเด็จพระพุฒจารย์ องค์ที่ 5 ของกรุงรัตนโกสินทร์ อายุ 77 ปี
พ.ศ. 2353-2393 สร้างที่วัดบางขุนพรหมนอก ข้อสังเกตุ น้ำผึ้ง+น้ำอ้อย
พ.ศ. 2395-2407 สร้างที่วัดระฆังฯ ข้อสังเกตุ น้ำผึ้ง+น้ำอ้อย
พ.ศ. 2408-2415 สร้างที่วัดระฆังฯ ข้อสังเกตุ น้ำมันตั้งอิ้ว
โดย: กิตติศักดิ์ IP: 49.229.127.253 7 ตุลาคม 2555 15:36:26 น.
โดย: ผีสนาม IP: 124.121.125.17 2 พฤศจิกายน 2555 17:34:00 น.
โดย: kikuchi IP: 58.8.46.71 5 พฤศจิกายน 2555 22:53:26 น.
โดย: kikuchi IP: 58.8.46.71 5 พฤศจิกายน 2555 22:57:33 น.
โดย: สลาตัน IP: 125.26.215.56 20 ธันวาคม 2555 23:36:22 น.
โดย: ชัย IP: 125.27.130.238 26 ธันวาคม 2555 12:06:44 น.
โดย: มู่หลาน IP: 119.42.100.216 2 มกราคม 2556 16:23:33 น.
โดย: พระตระกุลสมเด็จ IP: 223.27.194.122 7 มกราคม 2556 13:08:43 น.
โดย: กันตภณ IP: 110.49.250.53 12 มกราคม 2556 7:21:04 น.
โดย: คนรู้จัก IP: 223.27.194.122 21 มีนาคม 2556 10:30:23 น.
โดย: อาคเนย์พร IP: 171.5.36.108 24 มีนาคม 2556 14:31:45 น.
โดย: เขียว IP: 110.170.31.226 27 มีนาคม 2556 13:03:27 น.
โดย: อนุมาทย์ ตนชายขอบ IP: 118.173.231.157 30 มีนาคม 2556 18:35:02 น.
โดย: ดอน IP: 1.1.191.154 5 พฤษภาคม 2556 23:58:22 น.
โดย: pong IP: 115.67.228.104 10 พฤษภาคม 2556 17:28:58 น.
โดย: Monthon Apipanyo IP: 115.67.197.53 26 พฤษภาคม 2556 15:00:54 น.
โดย: tumเด็กฝั่งธนฯ IP: 115.67.6.208 9 กรกฎาคม 2556 15:37:53 น.
โดย: รณกร วิชาจารย์ IP: 203.172.243.145 18 กรกฎาคม 2556 10:04:19 น.
โดย: แจ็ค IP: 27.55.230.68 28 สิงหาคม 2556 21:19:38 น.
โดย: แจ็ค IP: 27.55.230.68 28 สิงหาคม 2556 21:19:46 น.
หรือ ไม่ก็เอาเซี้ยนมาเป็นเซียน สวดพระ องค์งาม ๆ
ที่เจ้าของเขาบูชาดี เป็นพระไม่แท้หมด ประกวดก็ไม่ได้ ไม่รู้กัวอะไร พูดไปขอ ขำขำ
...ประกวดเสร็จ คืนพระผุ้เข้าประกวด ..แนะนำเจ้าของพระว่า.."น้องสมเด็จน้องดูดูยาก ให้ไปล้างออกจุมน้ำเลยนะ"...ผมได้ยินถึงกลับอึ้งไปเลย..5555..พี่ที่เขาเอาเข้าประกวดเขาก็เซ็งหันมาเอาพระมาให้เราดู..พี่เขาก็บอกว่า..
อะไรกัน.....ดุแล้วก็ขำ..555
โดย: yo IP: 115.87.152.118 16 กันยายน 2556 15:15:42 น.
โดย: ฉัน ขอนแก่น IP: 183.88.42.131 5 ตุลาคม 2556 19:53:13 น.
โดย: ทวีศักดิ์ IP: 180.183.86.89 26 ตุลาคม 2556 21:42:53 น.
โดย: พล IP: 171.4.143.37 12 พฤศจิกายน 2556 21:17:31 น.
โดย: การตูน IP: 101.51.32.28 10 เมษายน 2557 19:00:33 น.
ตามความเข้าใจของผม..ผมเข้าใจว่า สมณศักดิ์ของพระราชาคณะขึ้นไป เริ่มจากชั้น "ราช"...ชั้น "เทพ"...ชั้น "ธรรม"...ชั้น "พรหม" (รองสมเด็จ)...แล้วก็ชั้น "สมเด็จ"
แต่จากการอ่านประวัติสมเด็จพุฒาจารย์ โต พรหมรังษี ทุกบทความให้ข้อมูลเหมือนกันหมดว่า สมเด็จโตได้เลื่อนสมณศักดิ์เป็นที่ "พระธรรมกิติ" เมื่อปี 2395 และเป็นที่ "พระเทพกวี" เมื่อปี 2397 ...ตกลงมันยังไงกันแน่ครับ
อยากให้ "ผู้รู้จริง" ช่วยสังคยานากันหน่อยครับ อย่าปล่อยให้ข้อมูลเป็นที่กังขาลอยนวล
โดย: จิรชัย IP: 182.53.233.24 27 มกราคม 2558 17:37:17 น.
โดย: หนุ่ม ดอนเมือง IP: 202.183.133.146 26 ธันวาคม 2558 13:40:37 น.
โดย: ศรพราหม กิ่งโคกกรวด IP: 27.55.216.115 25 กุมภาพันธ์ 2559 0:07:26 น.
โดย: เทพสยาม IP: 1.47.195.222 5 มีนาคม 2559 15:37:38 น.
โดย: นายบดินทร์ (wicca-wicca ) 7 มีนาคม 2559 11:01:08 น.
โดย: พระสมเด็จต้นตระกูล IP: 49.229.126.9 18 มีนาคม 2559 9:37:16 น.
โดย: เกรียงศักดิ์ IP: 49.230.215.72 18 มีนาคม 2559 16:10:24 น.
โดย: เกรียงศักดิ์ IP: 49.230.215.72 18 มีนาคม 2559 16:13:31 น.
โดย: mai IP: 1.47.4.51 23 มิถุนายน 2559 17:03:23 น.
โดย: 0946161611 IP: 110.164.250.29 5 ตุลาคม 2559 10:56:38 น.
โดย: มีอยู่องค์ไม่ม่เส้นบังคับซุ้ม IP: 171.5.248.18 22 มีนาคม 2560 14:55:18 น.
และแยกยุค ต้น กลางและปลายด้วย ว่าเป็นของ
ช่างสกุลไหน กี่พิมพ์ กี่บล็อค ได้หรือไม่ครับ
โดย: กนก นาคบัว IP: 223.24.67.178 3 มิถุนายน 2560 20:31:33 น.
และแยกยุค ต้น กลางและปลายด้วย ว่าเป็นของ
ช่างสกุลไหน กี่พิมพ์ กี่บล็อค ได้หรือไม่ครับ
โดย: กนก นาคบัว IP: 223.24.67.178 3 มิถุนายน 2560 20:32:09 น.
โดย: โต้ง IP: 223.24.142.198 27 กรกฎาคม 2560 0:09:12 น.
โดย: โต้ง IP: 223.24.142.198 27 กรกฎาคม 2560 0:09:19 น.
เช่น
1.พ.ศ.2414 ขรัวโตสร้างยุคปลาย อันนี้ผิดครับ 2413-2415 ท่านอาพาธและปฏิบัติหน้าที่ในฐานะสมณศักดิ์สมเด็จพุฒาจารย์ไม่ได้ครับ มีหลักฐานชัดเจนว่าได้มีการแต่งตั้งพระองค์อื่นขึ้นมาปฏิบัติหน้าที่แทน
2.ในตำนานหนังสือเล่มหนึ่งที่มีชื่อช่างหลวงทุกช่าง ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาจนถึงยุคสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ รวมถึงบันทึกต่างๆของวชิรญาน ไม่เคยปรากฎชื่อของหลวงวิจารณ์เจียรนัยเลยครับ แม้แต่คำไหว้ครูของช่างหลวงของยุครัตนโกสินทร์ก็ไม่มีชื่อท่านครับ ตำแหน่งช่างทองหลวงไม่มีในช่างสิบหมู่ครับ
อยากศึกษาพระสมเด็จต้องค้นคว้ามากๆเลยครับ. ต้องเอาตั้งแต่รัชกาลที่1เลย มีที่มาอย่างไรที่เกี่ยวข้องกับพระสมเด็จครับ สร้างด้วยมวลสารอะไรวิธีทำพระ พิมพ์พระทำไมแตกต่างกัน พระสร้างที่ไหนออกจากที่ใดหรือวัดใดบ้าง 84000 พระธรรมขรรค์มีความหมายมาก ถ้าทำ84000 องค์ ทำกี่ครั้งตั้งแต่ร.1ถึงร.5 ขรัวโตสร้างไหวหรือ?
84000องค์ตามจำนวนพระธรรมขรรค์แล้วเอาไปใส่กรุที่วัดบางขุนพรหม วัดใหม่(วัดเดียวกันโดนถนนตัดเลยเป็นสองวัด) วัดเกศไชโย และวัดอื่นๆอีกที่เขาเล่ากันต่อๆมา
อ่านค้นคว้าเยอะๆครับสนุกมากเกี่ยวกับพระสมเด็จเนี่ยศึกษาไม่มีวันจบแน่ๆ เป็นตำนานที่เป็นปริศนาที่แฝงไว้ด้วยอะไรหลายๆอย่างครับ สรุปให้ได้เลยว่าตำราทั้งหลายตั้งแต่พศ.2500จนถึงปัจจุบันนี้ที่เขียนๆกันมาผิดหมดครับ ขอให้โชคดี
ฝากข้อคิดหน่อยครับ ไม่มีใครดูพระสมเด็จเป็น นอกจากคนที่รู้ว่าสร้างอย่างไร เซียนก็ได้แต่ดูมวลสารและพิมพ์ที่เค้ากำหนดมา ต้องเข้าใจว่าพระของพวกเซียนมีไม่กี่องค์ แต่พระสมเด็จจริงๆทำกันกี่ที่ กี่องค์ ลองไปศึกษาดูครับ เอาตามแนวทางพระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าที่ว่าไว้84000ขรรค์เป็นโจทย์ครับ แล้วจะได้คำตอบครับ
โดย: ถนอม IP: 110.169.128.173 14 ตุลาคม 2560 4:52:28 น.
โดย: นรินทร์ IP: 134.236.0.201 25 ตุลาคม 2560 8:54:12 น.
โดย: nippanungs IP: 114.109.150.174 18 มกราคม 2561 13:16:18 น.
โดย: เบญจ IP: 134.236.1.35 19 มกราคม 2561 10:20:07 น.
โดย: นิพพาน IP: 114.109.150.174 13 มีนาคม 2561 9:24:31 น.
โดย: Nippan IP: 114.109.150.174 19 มีนาคม 2561 10:16:14 น.
โดย: มะโน IP: 184.82.28.155 9 พฤษภาคม 2561 12:55:20 น.
โดย: ฉลองชัยกำทรัพย๋ IP: 134.196.234.25 12 กรกฎาคม 2561 16:06:13 น.
โดย: แท้หรือเก๊ IP: 114.109.56.212 29 กรกฎาคม 2561 23:37:05 น.
โดย: แท้หรือเก๊ IP: 114.109.56.212 29 กรกฎาคม 2561 23:46:38 น.
โดย: Nippanungs IP: 114.109.150.174 13 มกราคม 2562 13:51:02 น.
โดย: K เด็กหัดเดิน IP: 182.232.36.107 5 พฤษภาคม 2563 10:01:21 น.
โดย: สรวิชญ์ IP: 1.47.142.140 21 มีนาคม 2564 8:58:53 น.
โดย: คุณพระ IP: 184.22.89.244 23 ธันวาคม 2564 11:47:17 น.