ไม่ว่าจะมีคิวหนังสือกองท่วมหัวสักเพียงใด จะอยากอ่านหรือนั่งมองเรื่องไหน แต่ทุกเรื่องต้องหลบให้กับคิวด่วนที่แทรกทุกเล่มค่ะ หนึ่งด้าวฟ้าเดียวของเจ้าป้าวรรณวรรธน์ เป็นหนังสือของนักเขียนที่แหวกกองดองทั้งหมดให้หลบพ้นทางไปได้ค่ะ หนังสือออกวันอาทิตย์ เย็นวันจันทร์ ก็อ่านจบแล้วค่ะ เพราะอยากอ่านมากถึงมากที่สุด เราจึงต้องลัดคิวเป็นการด่วนค่ะ เพราะมีหลายคนรออ่านรีวิวอยู่ว่าเรื่องนี้ของเจ้าป้าจะเป็นเช่นไร

ทั้งๆที่เป็นแฟนนิยายเจ้าป้านะคะ แต่ไม่รู้อะไรมากมายนักกับเรื่องนี้ค่ะ ขนาดว่าเดาเชื้อชาติพระเอกยังไม่ถูกเลยค่ะ แต่มันก็ดีนะคะ ไปลุ้นเอาในเล่มล้วนๆ รู้เล็กน้อยแค่ว่าเป็นนิยายแนวพีเรียดสมัยอยุธยาเท่านั้น เนื้อเรื่องจะเกิดในช่วงที่นักเขียนค่อนข้างนิยม ก่อนกรุงศรีฯแตกครั้งที่สอง หากแต่ครานี้พระเอกของเราไม่ใช่นายทหารหนุ่มใจกล้าที่ไหน แต่เขากลับเป็นหัวหน้าขันทีผู้มียศศักดิ์เป็นที่ยำเกรง จนแม้แต่นางเอกที่เรียกว่าแสนจะแก่นแก้วจนลือชื่อทั้งพระนครยังต้องหวาดหวั่นในมาดของออกพระศรีขันธิน ขันทีผู้เป็นใหญ่เช่นเขา แต่ก็เข้าทำนองว่า ยิ่งหลบก็ยิ่งได้พบปะ ไม่ว่านางเอกจะเพียรไปให้ไกลๆจากชีวิตออกพระศรีผู้นี้เท่าไร ก็ยิ่งถูกดึงดูดเข้าหาเขา ด้วยเหตุผลของพรหมลิขิตทั้งสิ้น

แต่การได้พบปะใกล้ชิดกัน กลับทำให้นางเอกได้รู้ว่าเขาผู้นี้ไม่ได้ดุ หรือใจคอร้ายกาจดั่งเช่นมาดที่แสดงออก หากเขามีความเป็นมิตรและเอื้อเอ็นดูเธอเหนือว่าสตรีในวังทุกคน โดยที่เธอไม่รู้ว่าอะไรทำให้เขาดูแลเธอดีขนาดนั้น แต่การกระทำนั้นก็นำภัยมาสู่ตัวเธออย่างไม่ทันตั้งตัว ผลักไสนางเอกเข้ามาอยู่ใกล้ออกพระศรีมากว่าที่เขาจะคิดไว้จนเกือบทำให้ภารกิจที่ส่งเขาเข้ามาในวังจะพังพินาศเพราะปรารถนาอันร้อนแรง แต่ความทุกข์ทั้งหมดก็ไม่อาจเทียบได้กับความพินาศของกรุงศรีฯที่เคยรุ่งเรืองมาเนิ่นนาน ไม่ว่าจะทำเช่นไร ก็ไม่อาจเปลี่ยนแปลงความจริงได้ว่า อยุธยาล่มแล้ว แต่ในเศษซากของบ้านเมืองที่พังทลายไป ความรักของทั้งคู่กลับเดินไปในทิศทางตรงข้ามกัน ความลับของออกพระศรี ขันทีเช่นเขาก็ถูกเปิดเผยว่าอะไรคือสาเหตุของการต้องเป็นจารบุรุษขันทีของพระเอก

คนอ่านรีวิวอาจจะอุทานด้วยความนตกใจและอยากเอามือทาบอกว่า ขันที! เช่นนี้แล้วจะเป็นพระเอกได้หรือ แนววายหรืออย่างไร ยืนยันว่าไม่ใช่แน่นอนค่ะ นิยายปกตินี้เองค่ะ ต้องบอกกันไปเลยว่า พระเอกเช่นไรก็ต้องมีนางเอกที่เป็นผู้หญิงแท้ๆค่ะ วางใจได้ว่าท่านจะไม่ได้อ่านชายผู้สร้างตำนานรักแนววายในนิยายเจ้าป้าค่ะ มันมีเหตุผลที่ซับซ้อนอยู่สักหน่อยนะคะ แต่เปิดเรื่องมาเราก็พอรู้ที่มาที่ไปของความลับนั้นเล็กน้อยแล้วค่ะ ฟีน่าเลยกล้าจะสปอยส์จุดนี้ เพราะนิยายไม่ได้ซ่อนเร้นอะไร

เคลียร์ใจกันไปก่อนอ่านรีวิวนะคะว่าไม่ต้องกลัว เราก็ขอพร้อมจะขอกรี๊ดกันสักหน่อยค่ะ ออกพระศรีโดนใจฟีน่ามากค่ะ เรื่องความหล่อนี้ไม่ต้องพูดถึงนะคะ เทรนด์ลูกครึ่งมาตั้งแต่ยุคกรุงศรีกันเลยทีเดียว ออกพระศรีผู้งามลออตาคนนี้ เป็นลูกครึ่งชาวสยามและโต้ระกี่ หรือก็คือตุรกีนั้นเองค่ะ แขกขาวนะค่าพี่น้อง แบบนี้หล่อแบบที่นิยมกันในช่วงนี้เลยล่ะ แต่ความหล่อก็ยังไม่สู้ความรักและเอ็นดูในตัวนางเอกค่ะ เรียกว่าแค่เพียงสบตา หัวใจก็หวั่นไหวไปกับเจ้าแสนซนคนนี้ไปตั้งแต่แรกพบ ขนาดคนที่ต่อสู้กับความหวั่นไหวในการอยู่ท่ามกลางนางในมากมายได้แบบปลอดภัยมาหลายปี กลับพ่ายแพ้แต่นางเอกแบบนี้ ต้องเรียกว่าโดนใจกันไปเลยนะคะ

ออกพระศรีทั้งรักและเอ็นดูนางเอกแบบที่เรียกว่าพิเศษเป็นที่สุด จะว่าเนียนๆ ได้เล็กน้อยที่จะแสดงความผูกพันกับนางเอก เพราะตัวนางเอกเองหรือใครๆก็มองว่าเขาไม่ใช่ชายแท้จริง คงไม่ใช่ความรักของหนุ่มสาว แต่คงเป็นความถูกชะตากันเสียมากกว่า หารู้ไหมว่าพระเอกน่ะหลงเสน่ห์นางเอกไปเต็มๆแล้ว ปกป้องคุ้มครองนางเอกได้อย่างดีเยี่ยมตลอด เพราะเขารู้ว่าการเข้ามาอยู่ในวังหลวง มีทั้งดีและร้าย หรือเราเองแทบไม่รู้เลยว่า ตัวพระเอกจัดการแก้แค้นกับคนที่ล่วงเกินนางเอกแบบไหนจนจบเรื่อง พูดเลยว่าเท่มากค่ะ โดนใจสุดๆไปเลย คือตอนในวังที่ช่วยเหลือนางเอกว่าประทับใจแล้วนะ พอมารู้ทั้งหมด พูดได้เลยว่า พระเอกรักนางเอกมากๆค่ะ แม้แต่พี่ชายนางเอกก็ยังออกปากว่า น้องสาวเขาทำบุญด้วยอะไร ถึงได้มีผู้ชายที่เพียบพร้อมไปหมดอย่างพระเอกมาหลงรัก ดูแลเอาใจประหนึ่งเป็นนางสวรรค์ ที่แสนแก่นแก้วคนนี้

ถ้าออกพระศรีเป็นตัวแทนของความเพียบพร้อมในหลายๆด้าน เจ้าแมงเม่าน้อยก็ตรงข้ามเสียเหลือเกินค่ะ แม้เธอจะงามจนคนลือ เป็นเศรษฐีมีตระกูล ชายหนุ่มมากหน้าอยากเกี่ยวดองด้วยมากมาย แต่แก่นแก้ว ซุกซนเป็นที่หนึ่ง ไม่เคยยอมลงให้ใคร ไม่มีใครปราบเธอได้ ยกเว้นแค่พระเอกเท่านั้นที่แค่ใช้สายตาคู่นั้นก็พลันสยบนางเอกได้อย่างไม่ต้องทำอะไรมากมาย แต่ใช่ว่านางเอกจะดีแต่หาเรื่องชาวบ้านไปทั่ว เพราะนางเอกเป็นคนกล้าหาญมากๆ และเธอไม่ใช่คนเฝ้าโทษคนอื่น เพราะในกลางเรื่องชีวิตเธอพลิกชนิดที่ว่าหน้ามือเป็นหลังมือ ส่วนหนึ่งก็มาจากคนของพระเอกด้วย แต่เธอกลับไม่มองว่าผู้อื่นทำให้เธอต้องเป็นเช่นนี้ อาจจะเป็นที่ตัวเธอเองนำพาเรื่องนั้นมาสู่ตัวเอง และความเด่นอีกประการของเธอคือเก่งในด้านกาพย์กลอนไม่น้อย ซึ่งข้อนี้ก็เป็นสื่อนำพาตัวพระเอกและนางเอกให้ได้ใกล้ชิดกันมากขึ้น

เอาเป็นว่าบอกกันเลยตรงนี้นะคะว่าชอบเล่มนี้มากอีกเล่มหนึ่งเลยนะคะ สำหรับผลงานของเจ้าป้าที่รอคอยมานานขนาดนี้ ฟีน่าเป็นคนชอบนิยายแนวพีเรียดเป็นพิเศษค่ะ พอได้อ่านปุ๊บพูดเลย เป็นนิยายที่มีทั้งครบแบบที่เราต้องการ จริงจังและเจ็บปวดไปกับเหตุการณ์สำคัญที่คนไทยเช่นเรารู้อยุ่แล้วว่าเกิดอะไรขึ้น แต่สิ่งหนึ่งที่บอกได้เลยคือใครชอบนิยายแนวหวานๆ น่ารักๆ พระเอกรักนางเอกมากๆนะคะ อ่านเลยค่ะอย่าได้รีรอ ความลับอาจทำให้ไม่เอื้ออำนวยอะไรบางประการ แต่พระเอกก็ทำให้เรารู้สึกได้ถึงความหวานในใจแทนนางเอกเลยว่าเธอช่างโชคดีที่ได้มาเจอกับพระเอก

และนอกจากประเด็นรสชาติที่ปรุงแต่งให้เรามีความสุข ก็ต้องไม่พลาดที่จะพูดถึงข้อมูลในนิยายนะคะ ชื่อคนเขียนการันตีค่ะ เล่มแรกอาจจะปูเรื่องปูทางกันมาว่าตัวนางเอกเป็นเช่นไร พระเอกเป็นเช่นไร ซึ่งมันช่วยทำให้เรามองภาพได้ชัดเจนขึ้น แต่ที่สำคัญและชอบมากคือการใช้กลบทในการแต่งกาพย์กลอนเข้ามามีบทบาทสำคัญในเรื่องค่ะ ภาษาไทยของเรามีความงดงามและซับซ้อนอยู่ไม่น้อย อ่านแล้วก็ได้รู้จักกลบทหลากหลายแบบ ใครเลยจะรู้ว่าการเล่นสนุกๆ ของชาววังแบบนี้จะแฝงเร้นสิ่งใดไว้บ้าง

การนำเสนอเรื่องขันทีของราชสำนักกรุงศรีฯ เป็นอะไรที่ไม่ค่อยมีนิยายเล่มไหนหยิบเอามาเล่นและพูดถึงนะคะ ต่างจากเวลาฟีน่าอ่านนิยายจีน จะมีการใช้ตัวละครที่เป็นขันทีค่อนข้างเยอะ เพราะขันทีในสังคมแบบจีนจะมีบทบาทสำคัญค่อนข้างมากกว่านิยายไทย ดังนั้นเล่มนี้ได้นำเสนอบทบาทของตัวพระเอกอีกแบบหนึ่งที่อาจจะเสี่ยงกันไป แต่มันก็คุ้มค่ากับการเสี่ยงในครั้งนี้ไปด้วยในตัว ฟีน่าเองก็ไม่เคยสนใจแง่มุมของขันทีในราชสำนักเสียด้วย คือแทบไม่เคยเห็นหรือรู้จักมาก่อนค่ะ อาจจะเพราะว่านิยายหลายเล่มที่มีเบื้องหลังเป็นราชสำนักอยุธยาหรือกรุงศรีฯ ไม่ได้กล่าวถึงเรื่องนี้มาก จนมาเจอตอนอ่านหนึ่งด้าวฟ้าเดียวเล่มนี้เองค่ะ ถึงได้รู้จักเรื่องราวของขันทีในราชสำนักว่ามาจากไหน มีความสำคัญกับชีวิตในวังของสตรีสาวๆ เช่นไร คิดเองว่าบ้านเราจะมีแต่พวกโขลนเท่านั้น ซึ่งขันทีไม่ได้มีความสำคัญเพียงแค่การเคยกำกับดูแลนางใน หากแต่การได้รับขันทีจากราชสำนักอื่นก็เป็นเหมือนการเจริญสัมพันธไมตรีในอีกรูปแบบหนึ่ง

การตีความและนำเสนอสาเหตุของล่มสลายของกรุงศรีฯ แน่นอนว่าประเด็นหลักก็คือการแตกความสามัคคีกันคือสิ่งที่ทำให้กรุงศรีฯต้องเป็นเช่นนั้น หากหนึ่งด้าวฯก็ได้พูดถึงอีกเรื่อง ก็คือการใช้คุณไสยหรือการเล่นของ ฟีน่าเคยเจอมุมมองแบบนี้ในนิยายอีกเล่มก็คือฟ้าใหม่ของคุณสุภร บุนนาคค่ะ พอมาเจอเล่มนี้ก็เลยรู้สึกว่า มันก็เป็นการสันนิษฐานอีกแบบหนึ่งน่าจะมีเหตุผลอยู่บ้าง แต่ประการหนึ่งที่อ่านไปก็คิดไปคือ แน่หรือที่สตรีไม่มีความหมายในการปกครองบ้านเมือง ผู้หญิงอาจจะดูธรรมดาไม่น่ามีพิษสงอะไร แต่เบื้องหลังของผู้หญิงมีอะไรมากกว่าที่คิดไว้ ดลบันดาลให้ล่มจมหรือรุ่งเรืองได้เลยทีเดียวนะคะ ไม่ว่าจะเป็นราชสำนักไหน สตรีในวังล้วนแต่มีอิทธิพลไม่มากก็น้อยเนื้อ

ตัวเนื้อเรื่องอาจจะไม่ได้เน้นในช่วงการกอบกู้กรุงศรีมากนักอย่างเช่นนิยายในช่วงเสียกรุงเล่มอื่นๆ แต่จะไปให้น้ำหนักในส่วนของก่อนการเสียกรุงฯ เพื่อให้เห็นถึงโทษของการไม่สามัคคีและเล่าถึงตัวพระเอกในแง่มุมของขันทีซึ่งคนไทยรู้จักน้อยมากค่ะ คนไม่รู้อะไรเลยแบบฟีน่ารู้สึกสนุกและอยากรู้ข้อมูลดีๆแบบนี้ แต่ถึงแม้ว่าจะไม่ได้เน้นช่วงเหตุการณ์ในตอนกอบกู้กรุงศรีแบบเล่มอื่น ทำให้ช่วงท้ายเล่มเป็นอะไรที่อาจจะดูรวบรัดไปบ้างในความรู้สึกของฟีน่านะคะ แต่เข้าใจว่า ถ้าเล่าให้ละเอียด นิยายอาจจะเข้าสามเล่มจบได้ค่ะ แต่ถึงแม้ว่านิยายอาจจะไม่ได้เน้นตรงนี้มาก

หากความรู้สึกใจหายและอาดูรมากๆ เช่นนั้น ฟีน่ากลับพบได้ในช่วงที่มีทั้งอารมณ์หวานซึ้ง ในตอนที่นางเอกถูกทำโทษให้ไปอยู่จระนำหลังพระวิหาร ซึ่งเป็นที่เก็บพระโกศ พระอัฐิของเจ้านายหลายๆพระองค์ ในความหวาดหวั่นใจของนางเอกที่ต้องอยู่ในจระนำที่เต็มไปด้วยพระ
โกศ พระอัฐิ แต่เธอมีพระเอกมาอยู่เป็นเพื่อนและในที่นั้นความลับบางประการของพระเอกก็ได้ถูกถ่ายทอดให้นางเอกรับรู้ในตอนนั้นให้ความรู้สึกของเรื่องหวานนะคะ เพราะคนหนึ่งจะกล้าบอกความลับสำคัญของตนให้กับสตรีหนึ่ง ย่อมหมายถึงว่าสตรีนั้นคือผู้ที่เขามั่นใจว่าเธอก็มีใจไม่ต่างกันและเธอต้องเป็นคนดีพอที่เขาไว้ใจว่าจะไม่นำภัยมาสู่ตน และฉากที่รู้สึกอาดูรที่สุดฉากหนึ่งก็เกิดขึ้นที่นี้ ดวงพระวิญญาณและดวงวิญญาณของเหล่าเชื้อพระวงศ์ต่างก็อยู่ที่แผ่นดินกรุงศรีฯไม่ได้อีกแล้ว เพราะจะไร้แผ่นดิน ขวัญเมืองแตกเป็นเสี่ยง รู้สึกใจหายนะคะ ขนาดวิญญาณก็ยังอยู่ไม่เป็นสุขเลย

ในส่วนของอะไรที่อยากจะคอมเม้นท์บ้าง คำผิดค่ะ เห็นประปรายอยู่ แต่อันหนึ่งที่ขำก็คือ ชื่อตัวละครผิดพลาด ตัวละครนี้ตายไปตั้งนานแล้ว แต่ไฉนจึงมีชื่อเธอโผล่มาตอนท้าย สอบถามก็คือว่าใส่ชื่อผิดนั้นเองค่ะ จากตัวละครชื่อเลื่อนเป็นเยื้อนเฉยเลยค่ะ นอกนั้นก็คือปัญหาการพิมพ์ค่ะ บางหน้าที่ตัวหนังสือซ้อนกันเล็กน้อยจนถึงมาก พออ่านได้ก็ต้องทนๆ เอานิดหนึ่ง เพราะนิยายที่รอคอย ออกมาให้ได้อ่านก็พอใจแล้วค่ะ ซึ่งปัญหานี้ก็เป็นปัญหาเดิมของๆ สนพ.ที่แก้ไขไม่ได้มานานแล้ว จนเริ่มทำใจไปแล้ว

อีกประการหนึ่งอันนี้ฟีน่าอาจจะรู้สึกไปเองก็คือ ตัวละครเด่นอย่าง นายสุดจินดา หุ้มแพร ที่ใครอ่านนิยายพีเรียดก็ต้องรู้จัก มีบทบาทในช่วงหนึ่ง ที่ตอนแรกก็คิดว่าน่าจะสำคัญ จู่ๆ ท่านก็มาเป็นแขกรับเชิญ แล้วท่านก็หายวับไปอย่างไร้ร่องรอย ประหนึ่งท่านเล่นกลล่องหนได้ แม้ว่าจะทราบอยู่แล้วว่าต่อไปท่านมีความสำคัญเช่นไรในชาติของเรา แต่ท่านหายหน้าง่ายไปนิดหนึ่งนะคะ


แล้วอะไรคือหนึ่งด้าวฟ้าเดียว เราคงเข้าใจแล้วว่า ด้าว แปลว่าอะไร อย่างต่างด้าวเป็นต้น เราก็จะรู้เลยว่าความหมายของมันคือคนที่ไม่ใช่คนไทยแท้ๆ เป็นคนชาติพันธุ์อื่น พระเอกเล่มนี้ก็ถูกทำให้เป็นลูกครึ่งไทยกับโต้ระกี่ไปแล้ว เรียกว่าถูกมองว่าไม่ใช่คนไทยเต็มตัว หากแต่มันสำคัญด้วยหรือที่เขาไม่ใช่คนไทยแท้ๆ เขาจะเป็นคนเชื้อชาติอะไร แต่ความจงรักภักดีในกรุงศรีฯมีอย่างเต็มเปี่ยม มากว่าคนที่ได้ชื่อว่าเป็นคนไทยแท้ๆเสียอีก และในท้ายเล่มก็จะเห็นว่า กรุงศรีฯล่มสลายลงไป แต่กอบกู้ขึ้นมาได้ จากน้ำหนึ่งใจเดียวของคนไทยที่เกิดใต้ฟ้าร่มโพธิ์ ร่มไทรเดียวกัน จะเป็นด้าวไหน ฝรั่งหรือจีน ล้วนแล้วแต่ก็เป็น หนึ่งด้าวใต้ฟ้าเดียวกันทั้งสิ้น เช่นนี้แล้วจะแบ่งแยกกันไปทำไมว่านี้คือไทย นั้นไม่ใช่ไทย เป็นวิเลศ เป็นจีน เป็นเจ๊ก ขอแค่มีความรักชาติก็เพียงพอแล้ว

อ่านมาทั้งหมดทั้งมวลทั้งเล่มต้องบอกว่าขอบคุณที่เจ้าป้าได้กลับมาเขียนผลงานที่คนอ่านแบบฟีน่าคุ้นเคยนะคะ หลังจากรู้สึกแปลกๆ ไปกับทั้งจากขอเป็นเจ้าสาวฯ และขอเป็นนางเอกฯ ที่พูดเลยว่าแฟนนิยายแบบฟีน่าไม่คุ้นเคยเลยนะคะ แต่นี้คืองานที่เป็นเสน่ห์แบบเจ้าป้า เนื้อหาและความรู้ในด้านต่างๆ ที่ได้ผ่านศึกษา ค้นคว้า กลั่นกรองและคัดสรรมาแล้ว ทำให้เอามาผสานกับเนื้อหาของนิยายรักได้อย่างลงตัว พอดีและชวนติดตามค่ะ ทิ้งข้อคิดให้คนอ่านได้คิดไปด้วยว่านิยายไม่ได้ต้องการขายความรักของผู้ชายที่ต้องมาเป็นจารบุรุษแบบไม่ทันตั้งตัวภายใต้คราบขันทีผู้งดงามแต่เพียงเท่านั้น แต่ขายหลากหลายรสชาติลงไปด้วย แต่ที่เห็นชัดคือความรักชาติ การเสียสละไม่เห็นแก่ตน เราเองก็ได้เห็นบทเรียนว่ากรุงศรีฯ ไม่ได้พังพินาศเพราะจากน้ำมือข้าศึกเท่านั้น แต่จากคนในชาติเราเอง ถ้าคนของเราขาดความสามารถจริงๆ ก็คงไม่อาจกอบกู้เอกราชคืนได้อย่างรวดเร็ว หากแต่เราขาดความสามัคคีและการเห็นส่วนรวมก่อนส่วนตนค่ะ

สรุปปิดท้ายเลยว่า หนึ่งด้าวฟ้าเดียวเป็นนิยายพีเรียดในดวงใจอีกเล่มค่ะ เพราะตัวออกพระศรี เธอน่ารักมากจริงๆ รักนางเอกแบบอยากจะซ่อนก็ไม่มิด ยิ่งเวลาพูดกับนางเอกแล้วมีสร้อยท้ายคำว่า จ้ะ ก็เหมือนจะละลายไปเลยค่ะ หลงเสน่ห์คนโบราณค่ะ หรือแม้แต่หัดเรียนถอดรหัสลับ คุยหรหัสต์ แล้วพระเอกใส่รหัสเป็นเพลงยาวมาให้นางเอกถอดคำแปล แอบกรี๊ดเบาๆค่ะ เป็นการจีบที่เนียนมากแต่กินใจมากค่ะ อยากได้แบบนี้บ้างไปเลยนะคะ เพราะนอกจากได้สอนนางเอกแล้วก็ได้จีบนางเอกแบบเนียนๆ ที่เจ้าตัวไม่รู้ ก็ใครจะไปคิดว่าโดนขันทีใหญ่ของวังหลวงแอบจีบแบบเนียนๆ มาตั้งแต่ต้นเรื่อง ดูแลนางเอก รักนางเอกได้ตามมาตรฐานของนิยายเจ้าป้าค่ะ อ่านแล้วเคลิ้ม บิดหมอน จิ้น ฟินเล็กๆ แม้จะมีแอบแซวกันว่าไปจิ้นแนววายกันเลยก็มีแต่ยังไงก็เป็นไปไม่ได้ สงสัยว่ากระแสแนววายมาแรงไปนิด เรื่องมันไม่ได้มีอะไรสักนิดเลยแท้ๆ แต่ทั้งหมดทั้งมวลก็พูดได้เลยว่า หนึ่งด้าวฟ้าเดียวสนุกโดนใจค่ะ ต้องขอบคุณคนเขียนที่เต็มที่กับการเขียนนิยายเล่มนี้นะคะ ทำให้เราได้มุมมองใหม่ ความรู้ใหม่ๆ ที่น่าสนใจ เข้าใจง่ายเสมอมานะคะ แม้ฟีน่าจะมีลูกมึนไปบ้างตอนแก้กลบทตารางดอกบัวที่อยากจะเล่นหมากรุกเป็นเลย หรือการอ่านกลบทต่างและนำมาแทรกไว้ก็ทำให้นิยายน่าสนใจมากค่ะ แต่จะว่าไปคงไม่ต้องนะนำแฟนเจ้าป้ามั๊งค่ะ พลาดไม่ได้ด้วยประการทั้งปวงค่ะ เพราะเป็นเรื่องที่คุ้มค่าและโดนใจคนอ่านเรื่องมากแบบฟีน่าเลยค่ะ ให้ความครบทุกรสชาติของนิยายดีๆ เรื่องหนึ่งจะมีให้เราเลยนะคะ ตอนนี้ก็รอต่อไปว่าเล่มต่อไปของเจ้าป้าจะเป็นผลงานในแบบไหนนะคะ แต่เราเชื่อมั่นในตัวคนเขียนว่าจะต้องให้อะไรเรามากกว่านิยายรักทั่วๆ ไป เหมือนเล่มนี้นะคะ หนึ่งด้าวฟ้าเดียว สำคัญด้วยหรือที่เป็นคนชาติไหน กำเนิดจากถิ่นใด หากเมื่อมีใจเป็นคนไทยด้วยกัน ก็เสมือนหนึ่งเป็นคนชาติเดียวกัน ใต้ฟ้าแห่งเดียวกัน

ฟิลิเซียน่า