พระที่นั่งพุทไธสวรรย์


สมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาท ทรงสร้างพระที่นั่งพุทไธสวรรย์ เพื่อประดิษฐานพระพุทธสิหิงค์

ซึ่งทรงอัญเชิญมาจากเมืองเชียงใหม่ เมื่อ พ.ศ. ๒๓๓๐ ครั้นสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาสุรสิงหนาททิวงคตแล้ว

พระพุทธสิหิงค์ได้ถูกอัญเชิญไปประดิษฐานในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม

พระที่นั่งพุทไธสวรรย์ใช้เป็นที่ทำพระราชพิธีในพระราชวังบวรสถานมงคล เคยเป็นที่ตั้งพระศพสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์ ในรัชกาลที่ ๒

ต่อมาถึงรัชกาลที่ ๔ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงโปรดฯ ให้อัญเชิญ

พระพุทธสิหิงค์กลับมาประดิษฐานในพระที่นั่งพุทไธสวรรย์ดังเดิม เมื่อ พ.ศ. ๒๓๙๔










พระพุทธสิหิงค์





จิตรกรรมฝาผนังระหว่างช่องหน้าต่างภายในพระที่นั่งพุทไธสวรรย์เป็นเรื่องพุทธประวัติ





ภาพเริ่มจากด้านหลังพระพุทธสิหิงค์ ดูวนมาด้านขวามือ มีป้ายอธิบายภาพทุกภาพค่ะ





ภาพที่ ๑

พระราชพิธีอภิเษกสมรส ของพระเจ้าสุทโธทนะ และพระนางสิริมหามายา พระพุทธบิดา มารดา

หันหน้าเข้าพระที่นั่ง วนขวาจากด้านหลังสุด ภาพถัดมาอยู่มุมขวามือ ค่ะ





ภาพที่ ๒

ท้าวสักกะทูลเชิญสันดุสิตเทวราชจากสวรรค์ชั้นดุสิต

พระนางสิริมหามายาทรงพระสุบินนิมิต

พระบรมโพธิสัตว์จุติลงมาปฏิสนธิในมาตุคัพโภทร





ภาพนี้ติดบันไดค่ะ





ภาพที่ ๓

เจ้าชายสิทธัตถะประสูติ อสิตดาบสเข้าเฝ้าเยี่ยม

พระเจ้าสุทโธทนะเสด็จจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ

เจ้าชายสิทธัตถะบรรลุปฐมญาณ

เจ้าชายสิทธัตถะ อภิเษกสมรสกับเจ้าหญิงยโสธรา แห่งราชวงศ์โกลิยะ





ภาพที่ ๔

เทพยดาทั้ง ๔ เนรมิตร่างเป็นคนแก่ คนเจ็บ คนตาย และนักบวช ให้ปรากฏแก่เจ้าชายสิทธัตถะ




พระราหุลประสูติ

เจ้าชายสิทธัตถะทรงเสด็จออกมหาภิเนษกรมณ์ 





ภาพที่ ๕

พระสมณโคดมทรงกระทำความเพียรทุกรกิริยาเพื่อความหลุดพ้น

พระอินทร์เสด็จมาดีดพิณสามสาย เพื่อให้ศุภนิมิตในการปฏิบัติในทางสายกลาง

นางสุชาดาถวายข้าวมธุปายาส พราหมณ์โสตถิยะถวายฟ่อนหญ้าคา

พระสมณโคดมทรงลอยถาดทองคำ ณ แม่น้ำเนรัญชรา





ภาพที่ ๖

พญามารวัสดี มารผจญพระพุทธเจ้า ทรงอธิษฐานให้เจ้าแม่ธรณี เทพยดาผู้รักษาแผ่นดินเป็นสักขีพยานแห่งพระบารมีธรรม

ทรงตั้งมโนปณิธานบำเพ็ญเพียรทางใจต่อไปจนตรัสรู้ เป็นพระสัมมาสัมพุทธะ ณ ราตรีเพ็ญวิสาขมาสนั้น





ภาพที่ ๗

พระพุทธเจ้าทรงเสวยวิมุตติสุข ภายหลังการตรัสรู้เป็นเวลา ๗ สัปดาห์

ทรงรับข้าวสัตตุก้อน สัตตุผงจากนายวาณิช ชื่อ ตปุสสะ และภัลลิกะ





ภาพที่ ๘

พระพุทธเจ้าทรงแสดงปฐมเทศนา ท้าวสหัมบดีพรหมทูลอาราธนาแสดงธรรม

เสด็จโปรดปัญจวัคคีย์ ณ ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน กรุงพาราณสี





ภาพที่ ๙

พระพุทธองค์โปรดยสกุลบุตร และสหาย เข้าบวชเนื่องจากเบื่อหน่ายชีวิตที่ฟุ่มเฟือยหรูหรา อันเป็นโลกียสุข

โปรดเจ้าชายแห่งแคว้นโกศล ๓๒ องค์ เข้าบวชเพื่อแสวงหาตนเอง





ภาพที่ ๑๐

ท้าวสักกะถวายหินเพื่อให้พระพุทธองค์ทำความสะอาดจีวร พระพุทธองค์ทรงโปรดชฎิลดาบส ณ ตำบลอุรุเวลา

โดยแสดงปาฏิหาริย์ให้ประจักษ์ และเทศนาโปรดให้เห็นว่ากิเลสเป็นไฟเผาผลาญใจ





ภาพที่ ๑๑

พระพุทธองค์โปรดกัสสปะผู้น้อง และบริวารเป็นพระภิกษุ พระพุทธองค์เสด็จกรุงลงกา ทรงแสดงปาฏิหาริย์โปรดยักษ์

ทรงแสดงธรรมเทศนาโปรดเทพยดา ทรงประทานพระธาตุเมาลีแก่สุมนะ หัวหน้าเทวดา





ภาพที่ ๑๒

ท้าวมหาชมพูบดี เข้าเฝ้า พระพุทธองค์ทรงแสดงปาฏิหาริย์ ทรงเครื่องกษัตริย์

ทรงเทศนาโปรดท้าวมหาชมพูบดีให้เห็นแจ้งว่า

พระนิพพาน มีคุณค่ายิ่งเหนือทรัพย์สมบัติใดใดทั้งสิ้น

ท้าวมหาชมพูบดีบวชเป็นภิกษุ และสำเร็จเป็นพระอรหันต์





ภาพที่ ๑๓

ท้าวมหาชมพูบดีระรานพระเจ้าพิมพิสารแห่งแคว้นมคธ โดยเหาะไปเตะถีบยอดปราสาท

พระเจ้าพิมพิสารเข้าเฝ้าพระพุทธเจ้า พระพุทธองค์ตรัสว่า ผลบุญย่อมคุ้มครอง

ผู้เป็นอุบาสกแห่งพุทธศาสนา (ภาพตอนนี้เป็นเหตุการณ์ก่อนหน้าภาพที่ ๑๒)





ภาพที่ ๑๔

พระพุทธเจ้าเสด็จระงับกรณีพิพาท ระหว่างพระญาติศากยะฝ่ายพุทธบิดา และพระญาติโกลิยะ ฝ่ายพุทธมารดา

เรื่องแย่งน้ำทำกสิกรรม โดยทรงชี้ให้เห็นเหตุผลอันไม่สมควร ในการวิวาทว่ามนุษย์มีค่ามากกว่าน้ำ ต่างฝ่ายต่างยุติวิวาทกันไป





ภาพที่ ๑๕

พระพุทธเจ้าพร้อมด้วยปัญจวัคคีย์ เสด็จแสดงธรรมเทศนาโปรดพระเจ้าพิมพิสาร ณ กรุงราชคฤห์ แคว้นมคธ

พระเจ้าพิมพิสารถวายเวฬุวัน เป็นวัดแห่งแรกในพุทธศาสนา

พระพุทธเจ้าเทศนาโปรดสัจจะกะนิครนถ์ ถึงความไม่เที่ยง

พระพุทธเจ้าปฏิบัติ รักษาพระติสสะ พระติสสะบรรลุอรหันต์

ทรงจัดฌาปนกิจศพและบรรจุพระธาตุของพระติสสะในพระเจดีย์





ภาพที่ ๑๖


พระเทวทัตได้ติดสินบนแก่ควาญช้างเพื่อให้มอมเหล้าพญาช้างนาฬาคิรี

พระพุทธเจ้าจึงใช้พุทธปาฏิหาริย์บันดาลให้พญาช้างวิ่งเสไปทางอื่น

แล้วทรงแผ่เมตตาตรัสเรียกพญาช้างนาฬาคิรีให้ได้สติสร่างเมาสิ้นพยศทรุดกายลงนั่งยกงวงขึ้นถวายอภิวาทแทบบาทพระศาสดา

พระองค์ทรงยกพระหัตถ์ขวาลูบกระพองศีรษะพญาคชสารพร้อมประทานโอวาท ให้หยุดกระทำปาณาติบาตละเลิกความโกรธ

มีเมตตา จิตสร้างบุญกุศลไม่คิดเบียดเบียน  พญาคชสารได้ฟังพระโอวาทเกิดตื้นตันใจหลั่งน้ำตาไหลรินอาบหน้า

ก้มเศียรเกล้าวันทาแล้วถวายบังคมพระยุคลบาท น้อมรับฟังพระพุทธดำรัสด้วยอาการดุษฎี เดินกลับหลังไปสู่โรงช้างดังเดิม





ภาพที่ ๑๗

ยมกปาฏิหาริย์ที่เมืองสาวัตถี พระพุทธเจ้าทรงแสดงปาฏิหาริย์ใต้ต้นมะม่วง ณ เมืองสาวัตถี

ทรงแสดงยมกปาฏิหาริย์ และทรงแสดงธรรมโปรดเวไนยสัตว์

เสด็จโปรดพุทธมารดา พระพุทธเจ้าเสด็จไปจำพรรษาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ และแสดงธรรมเทศนา

โปรดพระพุทธมารดา พระยานาคนันโทปนันท์ ปรากฏกายขึ้นเป็นพระยางูใหญ่ แผ่พังพานเหนือเขาพระสุเมรุ

เตรียมทำอันตรายพระพุทธเจ้า เมื่อเสด็จลงจากดาวดึงส์ พระโมคคัลลานะสกัดกั้นพระพุทธองค์

แสดงธรรมเทศนาโปรดพระยานาคนันโทปนันท์เข้าเป็นพุทธบริษัท





ภาพที่ ๑๘

พระพุทธเจ้าเสด็จลงจากดาวดึงส์สู่มนุษยโลก ใกล้เมืองสังกัสสะ

พระอินทร์เนรมิตบันได้แก้วสำหรับพระพุทธองค์ บันไดเงินสำหรับท้าวมหาพรหม บันไดทองสำหรับพระอินทร์

เมื่อเสด็จลงจากดาวดึงส์ ด้วยอิทธิปาฏิหาริย์บันดาลให้ เทวภูมิ มนุษยภูมิ และนรกภูมิ ได้มองเห็นกัน

พระพุทธองค์ทรงแสดงพระธรรมเทศนาโปรดพุทธบริษัท ณ เมืองสังกัสสะ





ภาพที่ ๑๙

พระนางยโสธราบวชเป็นพระภิกษุณี ครั้นพระชนมายุ ๗๘ พรรษา เสด็จนิพพาน

พระนางมาคันทิยา มเหสีพระเจ้าอุเทนแห่งโกสัมพี ด่าทอบริภาษพระพุทธองค์ พระองค์ทรงอดกลั้น





ภาพที่ ๒๐

พระสารีบุตร พระอัครสาวกเบื้องขวานิพพาน

พระพุทธองค์โปรดอาฬวกยักษ์ บุคคลฆ่าความโกรธเสียได้จึงมีความสุข









ภาพที่ ๒๑

กษัตริย์ลิจฉวี เข้าเฝ้าถวายภัตตาหาร และสดับพระธรรมเทศนาจากพระพุทธเจ้า ณ เชตวันมหาวิหาร





ภาพที่ ๒๒

พญามารทูลเชิญพระพุทธเจ้าสู่ปรินิพพาน ณ เมืองเวสาลี

พระพุทธเจ้าทรงปลงอายุสังขารเสด็จสู่นิพพานใน ๓ เดือนข้างหน้า








ภาพที่ ๒๓

พระราหุลบรรพชาเป็นสามเณรองค์แรกในพระพุทธศาสนา

ต่อมาบรรพชาเป็นพระภิกษุ และบรรลุเป็นพระอรหันต์









ภาพที่ ๒๔

พระมหากัสสปะ ถวายสักการะพระพุทธสรีระ พระเพลิงทิพย์ลุกโชติช่วงขึ้น

โทณพราหมณ์แบ่งพระบรมธาตุเป็น ๘ ส่วน ให้แก่บรรดากษัตริย์แคว้นต่าง ๆ

พระอินทร์ลงมาอัญเชิญพระทันตธาตุจากมวยผมโทณพราหมณ์ ไปประดิษฐานบนสวรรค์





ภาพจิตรกรรมเรื่องรามเกียรติ์

















ภาพจิตรกรรมประตูด้านใน บานหลังพระที่นั่งฯ










เล่าสู่กันฟัง.... มาพระที่นั่งพุทไธสวรรย์หลายครั้งมาก เก็บภาพจิตรกรรมฝาผนังไปก็หลายครั้ง

เราชอบภาพจิตรกรรมฝาผนังของทุกวัด ชอบแบบไม่มีความรู้อะไรเลย พยายามจะอ่านให้ออก สังเกตให้ได้ ... แต่ยังทำไม่ได้ 

ครั้งนี้ ได้แรงบันดาลใจมาจาก คุณ ผู้ชายในสายลมหนาว

ที่ทำบล็อกเรื่องการอนุรักษ์ภาพจิตรกรรมฝาผนัง พระที่นั่งพุทไธสวรรย์ รวมทั้งหมด ๓๕ ตอน

พอตามอ่านตามดู... เออนะ เราน่าจะเก็บภาพประวัติศาสตร์แบบนี้ไว้บ้าง

อย่างน้อย ก็ยังพอมีภาพให้สืบค้น ให้เด็ก ๆ รุ่นหลัง ได้ต่อยอดต่อไป