โดย สิรินุช ชุ่มโสตร์

ชานมไข่มุกสายพันธุ์ใหม่ มีหลายรสชาติ (ภาพจาก //www.tlchai.com)

เจอะเจออากาศร้อนระอุ เดินตากแดด เหงื่อตกมาตลอดทาง ชวนให้คิดถึงเครื่องดื่มดับกระหาย

"น้ำอัดลม" - วาบความคิดแรกของใครต่อใครอาจเป็นอย่างนี้ แต่หากลองเหลือบมองดูรอบๆ ตัว จะพบกับเครื่องดื่มดับกระหายชนิดใหม่ที่กำลังได้รับความนิยมในหมู่วัยรุ่นรวมถึงคนวัยทำงาน

แก้วพลาสติกใสที่คนถือกันอยู่มากมาย จนกลายเป็น "ปรากฏการณ์" นี้คือ "ชาไข่มุก"

ด้วยความนิยมนี้เอง ทำให้ในช่วง 1-2 ปีที่ผ่านมา มีร้านขายชานมไข่มุกยี่ห้อต่างๆ เกิดขึ้นมากมาย ต่างพากันพาเหรดเข้ามาตีตลาดไทยโดยเฉพาะสถานที่ดังซึ่งมีวัยรุ่นอยู่มากอย่างสยามสแควร์ ก็เหมือนจะกลายเป็นเมืองหลวงของชาไข่มุกไปเสียแล้ว มีแทบทุกซอย แถมบางร้านยังตั้งติดกัน ตั้งประจันหน้า เชิญชวนบรรดาลูกค้าเลือกซื้อเลือกหากันได้ตามสบาย

ชานมไข่มุก เป็นเครื่องดื่มที่มาจากไต้หวัน เข้ามาในไทยเมื่อประมาณปี 2543

ในช่วงแรกยังเป็นแบบดั้งเดิม ในรูปแบบของชาเขียว ชานม ที่ใส่ "ไข่มุก" ซึ่งถือเป็นตัวละครเอกของเครื่องดื่มชนิดนี้ ในช่วงนั้นชาไข่มุกมีราคาสูง ในท้ายที่สุดจึงจุดกระแสไม่ติด เหลือเพียงไม่กี่เจ้าที่ดำเนินกิจการยืนระยะมาได้

แต่ในช่วง 2-3 ปีที่ผ่านมา กระแสชาไข่มุกเริ่มกลับมาอีกครั้ง

และคราวนี้ ด้วยรูปรสที่เพิ่มขึ้น หลากหลายขึ้น มีการปรับตัวให้ถูกปากกับรสของคนไทย ราคาขายที่ลดลงจากเมื่อก่อนจนสามารถซื้อหาได้ง่าย และคราวนี้ไม่ได้ระบาดเพียงแค่ย่านสยามสแควร์ หรือห้างสรรพสินค้าขนาดใหญ่อีกต่อไปแล้ว แต่ได้กระจายไปยังห้างสรรพสินค้าขนาดกลาง สถานีรถไฟฟ้า สถานที่ชุมชนต่างๆ

แม้แต่ในต่างจังหวัด ก็สามารถหาซื้อ "ชานมไข่มุก" ได้ง่ายยิ่งกว่าเห็ดโคนเสียอีก

จะเครื่องดื่มอะไรก็ต้องมี "ไข่มุก"

ต่อปรากฏการณ์ที่น่าสนใจนี้ ในวันที่มีโอกาสทำตัวเป็นวัยรุ่นไปเดินเล่นย่านสยามสแควร์ ได้พูดคุยกับ จิราภรณ์ มโนสีหกุล เจ้าของร้านชาไข่มุก โอชายะ สาขาสยามสแควร์

เธอบอกว่า เริ่มจับธุรกิจชาไข่มุกเมื่อเดือนกันยายนปีที่แล้ว กิจการได้รับความนิยมพอสมควร หากแต่ว่าการแข่งขันในตลาดชาไข่มุกในตอนนี้ถือได้ว่าสูงมาก มีการเปิดร้านใหม่อยู่เรื่อยๆ ทำให้แต่ละยี่ห้อต้องหาทางรักษากลุ่มลูกค้าของตนเองเอาไว้
ไข่มุก

"สิ่งสำคัญ คือ การรักษาคุณภาพ อย่างเช่นที่ร้านก็จะต้มไข่มุกใหม่ ทุกๆ หนึ่งชั่วโมงครึ่ง เพื่อให้ได้ไข่มุกที่ดี แต่ละร้านก็จะมีมาตรฐานแตกต่างกันไปตามนโยบายของบริษัทใหญ่"

จิราภรณ์เล่าว่า ปัจจุบันอากาศที่ร้อน แดดแรง เป็นผลเสียต่อธุรกิจ เพราะคนไม่ค่อยออกมาเดินซื้อกัน แต่ยี่ห้อที่มีสถานที่ตั้งในห้างสรรพสินค้าจะได้เปรียบและขายได้ดี สำหรับที่สยามสแควร์นั้นวันปกติจะขายได้มากช่วง 18.00-19.30 น. ถ้าเป็นวันเสาร์-อาทิตย์ จะขายดีที่สุด เพราะมีเด็กมาเรียนพิเศษเป็นจำนวนมาก

นอกจากผู้ค้าที่เน้นขายชานมไข่มุกแล้ว ร้านขายกาแฟทั่วไปก็มีการปรับตัวรับกระแสชานมไข่มุกฟีเวอร์ มีการเพิ่มรายการเครื่องดื่มประเภทนี้เข้าไปด้วย

"จริงๆ ไม่ได้คิดจะมีเมนูไข่มุก มันยุ่งยาก และเราก็ทำไม่เป็น แต่ว่าเป็นความต้องการของลูกค้า เขาอยากให้เพิ่มไข่มุกเข้าไปด้วย ไม่ว่าจะเป็นชานม ชาเขียว หรือแม้แต่กาแฟ ดังนั้น ทางร้านจึงต้องหาข้อมูล โดยการไปซื้อไข่มุกจากร้านขายส่งมา เพื่อสนองตอบความต้องการของลูกค้า ไม่อย่างนั้นก็ขายสู้เขาไม่ได้"

อีกเสียงสะท้อนจากการสอบถามพนักงานร้านกาแฟ ซึ่งแม้ไม่ได้ขายเครื่องดื่มที่ใส่ "ไข่มุก" เป็นหลัก แต่เมื่อมีการปรับเพื่อรองรับความต้องการลูกค้า ก็ได้รับความนิยม เมนูเครื่องดื่มไข่มุกขายออกวันละ 30-50 แก้ว

เสียงสะท้อนผู้บริโภค รักแท้ หรือ แค่เห่อ

ผู้บริโภคอย่าง ศุจีภรณ์ ชัญญพิพัฒน์ อายุ 21 ปี ซึ่งเคยลองชาไข่มุกมาตั้งแต่ช่วงฮิตในยุคแรกแล้วเลิกไป ก่อนจะกลับมานิยมอีกครั้ง ซึ่งเธอเองก็กลับมาดื่มอีกครั้ง บอกว่า ชอบดื่มชานมไข่มุก เพราะเป็นสิ่งที่ทำให้รู้สึกสดชื่น ไม่ง่วง

"ตัวเองเป็นคนที่ไม่ดื่มกาแฟ ไม่ชอบเครื่องดื่มที่มีกาเฟอีนแรงๆ แต่พอมาเป็นชาไข่มุก คิดว่าลงตัว เป็นอีกทางเลือกหนึ่งของคนที่ไม่ดื่มกาแฟ"

เธอบอกว่า แรกที่มากินชานมไข่มุก เพราะเพื่อนดื่มเลยซื้อตาม และรู้สึกชอบ จากนั้นก็ซื้อดื่มอยู่เป็นประจำ

"ทุกวันนี้ รู้สึกว่าชานมไข่มุกมีการปรับปรุงให้รสชาติดีขึ้น มีให้เลือกหลากหลายมากกว่าแต่ก่อนมาก ราคาก็ถูกลงด้วย สำหรับผู้บริโภค เวลาเลือกซื้อปัจจัยที่คิดถึงคือเรื่อง รสชาติ ส่วนตัวชอบยี่ห้อที่มีกลิ่นของชา ไม่หวานมาก เรื่องราคา ก็ไม่ได้คิดมาก เพียงแต่ไม่ควรเกิน 50 บาทกำลังดี" ศุจีภรณ์กล่าว

เมื่อถามถึงประโยชน์ หรือคุณค่าทางอาหารจากเครื่องดื่มที่เธอชอบ ศุจีภรณ์ตอบว่า ชานมไข่มุก คงมีสารอาหารจำพวกแป้งจากตัวไข่มุก แต่ถึงแม้ว่าจะรู้ว่าไม่มีประโยชน์เท่าไหร่ ก็ยังคงบริโภค เพราะถือว่าเป็นอาหารที่จัดอยู่ในหมวดของกินเล่น

ด้าน ศิวพร ว่องไชยกุล อายุ 21 ปี อีกหนึ่งแฟนคลับชาไข่มุก ซึ่งเคยดื่มมามาก ไม่ต่ำกว่า 5 ยี่ห้อ แสดงความเห็นว่า ชาไข่มุกที่คนทั่วไปชอบ ต้องมีดีที่รสชาติ ทั้งของตัวชาที่ไม่ควรหวานจนเกินไป และไข่มุกที่ไม่แข็ง ไม่เละ ควรเหนียวกำลังพอดี แต่ที่สำคัญราคาก็เป็นจุดสำคัญ ไม่ควรแพงจนเกินไป

"คิดว่าชาไข่มุก อาจจะไม่มีประโยชน์มากเท่าไหร่ อีกทั้งยังมีน้ำตาล และกาเฟอีน แต่ส่วนตัวก็จะรับประทานต่อไปจนกว่าจะคิดสนใจเรื่องของสุขภาพ หรือการลดน้ำหนักอย่างจริงจัง" หญิงสาวกล่าว ก่อนโปรยยิ้ม

ชำแหละ "ชาไข่มุก" ข้อเท็จจริง "นักโภชนาการ"

ทิ้งคำถามเรื่อง "คุณค่าทางอาหาร" ให้บรรดานักดื่มทั้งหลายได้ขบคิด พร้อมกับได้รับเสียงยืนยันจากหลายคนไปแล้วว่าอย่างไรก็จะยังคงเทใจให้กับเจ้าเครื่องดื่มในหมวด "ของกินเล่น" นี้ต่อไป

สอบถามจาก ทิวาพร มณีรัตนศุภร นักโภชนาการ จากสถาบันโภชนาการ มหาวิทยาลัยมหิดล ให้ความรู้เรื่องชาไข่มุกว่า ในหนึ่งแก้วนั้น ประกอบด้วยส่วนประกอบหลักๆ เพียง น้ำชา น้ำเชื่อม คอฟฟี่เมต และไข่มุกเท่านั้น โดยไข่มุกที่อยู่ในชานมนั้นผลิตจากแป้งมันสำปะหลัง ซึ่งจัดอยู่ในอาหารหมวดเดียวกับแป้งและน้ำตาล ไข่มุก 30 กรัม จะให้พลังงาน 100 กิโลแคลอรี่

ทิวาพรบอกว่า แม้การดื่มชาจะมีประโยชน์ต่อสุขภาพสามารถช่วยลดความดันโลหิต ไขมันในหลอดเลือด รวมถึงมีคุณสมบัติในการเป็นสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยยับยั้งการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจและโรคมะเร็ง แต่ทว่าประโยชน์ต่างๆ เหล่านี้ขึ้นอยู่กับชนิดของชาและความเข้มข้นในการบริโภค การบริโภคชาในปริมาณที่มากเกินไปอาจเกิดผลเสียต่อสุขภาพได้ เช่น ท้องผูก หรือนอนไม่หลับ

นอกจากนี้ มีการศึกษาวิจัยพบว่า การดื่มชาคู่กับนมหรือน้ำตาลจะลดคุณสมบัติของชาในการต้านอนุมูลอิสระอีกด้วย

ทิวาพรยังกล่าวอีกว่า น้ำตาลในชานมไข่มุกถือเป็นสารที่ให้พลังงานสูญเปล่า ไม่มีสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย การดื่มน้ำตาลในปริมาณมากๆ อย่างต่อเนื่องเสี่ยงต่อการเป็นโรคอ้วน โรคเบาหวาน และโรคหัวใจ รวมถึงสิ่งที่ควรคำนึงถึงอีกอย่างหนึ่งของชานมไข่มุกคือไขมันที่ได้จากครีมเทียม ซึ่งครีมเทียมส่วนใหญ่จะผลิตจากไขมันปาล์ม มีกรดไขมันอิ่มตัวสูงที่เป็นสาเหตุของการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด

"การบริโภคชานมไข่มุกเป็นประจำอาจนำไปสู่การเป็นโรคอ้วน โรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด เหมือนกับการดื่มเครื่องดื่มประเภทชาและกาแฟ ผู้ดื่มชานมไข่มุกจึงควรคำนึงถึงพลังงานที่จะได้รับในแต่ละวัน

"หากดื่มชานมไข่มุก ก็ควรลดการบริโภคอาหารในกลุ่มข้าว แป้ง เป็นการทดแทนกัน หรือไม่ก็ลดปริมาณน้ำตาลที่ใส่ในชานมไข่มุก" นักโภชนาการให้คำแนะนำ

และนี่คือปรากฏการณ์ "ชาไข่มุก" ซึ่งกำลังฮิตฮอตติดลมบนอยู่ในขณะนี้

กับเรื่องราวของเครื่องดื่มนำเข้าจากไต้หวันที่เข้ามาตีตลาดผู้บริโภคชาวไทยได้ชนิดแตกกระจาย แพร่หลายไปไกลชนิดหันไปทางไหนก็เจอแต่คนถือเจ้าแก้วเครื่องดื่มที่มีไข่มุกดำๆ กองอยู่ก้นแก้ว

คุณล่ะ, วันนี้ดื่มชาไข่มุกแล้วหรือยัง?

หน้า 20,มติชนรายวัน ฉบับวันศุกร์ที่ 7 มิถุนายน 2556