By Lady Manager

ไม่ใช่แค่เด็กวัยรุ่น แต่รวมไปถึงผู้ใหญ่วัยทำงาน มองไปอ้าปากพูดทีเห็นติดเหล็กดัดบนฟันกันตรึม นี่ยังมีแอบจัดฟันแบบใส ที่มองเท่าไรก็มองไม่ออก ไม่มีใครรู้ว่ากำลังดัดฟัน

       ทว่าการจัดฟันไม่ใช่เพียงเพื่อความสวยงามเท่านั้น หากหมายถึงสุขภาพช่องปากและฟันของคนเราโดยรวมด้วย เพราะหลายคนไม่มีปัญหาฟันยื่นด้านหน้า แต่จำเป็นต้องดัดฟัน !?

เราไปทำความเข้าใจและรู้จักวิธีดัดฟันแต่ละแบบกับ ทพ.พิสุทธิ์ แสนมโน ทันตแพทย์ประจำ Pure’n Bright MedDent Clinic

       “ตอนนี้ฮิตจัดฟันกันมาก และที่ทำกันเยอะๆ เป็นจัดฟันใส”

       หลายคนพอทราบกันอยู่ว่า ค่าใช้จ่ายในการดัดฟันแบบใสสูงกว่าใส่เหล็กดัดฟัน และได้ผลเร็วกว่า ทว่าแท้จริงแล้ว เงื่อนไขของการดัดฟันทั้งสองอย่างแตกต่างกันค่ะ

       กรณีที่คุณมีปัญหาฟันเหยินเฉพาะด้านหน้าและมีกำลังเงิน สามารถเลือกจัดฟันแบบใสได้เลย แต่หากสาเหตุฟันยื่นเจ๋อของคุณมาจากด้านหลังและมีปัญหาฟันล้มข้างในด้วย สมควรดัดทั้งปากด้วยเหล็กค่ะ

เหยินเพราะโครงสร้างฟันกับกระดูกข้างใน ต้องดัดด้วยเหล็ก

       “คนที่ฟันเหยินมันเกี่ยวกับโครงสร้างขากรรไกรด้วย โครงสร้างฟันกับกระดูกที่รองรับฟัน” หมอฟันพิสุทธิ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านทันตกรรมความงาม บอกว่า บางคนฟันยื่นเพราะโครงสร้างข้างหลัง

       “ต้องปรับข้างหลังด้วย ที่ช้า ช้าข้างหลัง”

ถือว่าเป็นเคสคนไข้ที่ต้องใช้วิธีเหล็กดัดฟัน

       “เคสที่ต้องใช้เหล็ก ส่วนใหญ่เป็นฟันล้ม เป็นการดัดฟันกราม คือ ดัดทั้งปาก ถ้าจัดให้ฟันตั้งตรงหรือเรียงกันขึ้นมาแล้ว จะดีกว่าแบบใส” ทันตแพทย์พิสุทธิ์เผยว่า ส่วนใหญ่คนไข้ไม่รู้ตัวว่ามีปัญหานี้

       “เค้าอยู่ในสภาพนี้มานานแล้ว เค้าไม่รู้สึก เค้าชินแล้ว บางคนล้มมากๆ ไม่มีฟันข้างหลังเลย เค้าก็ใช้ชีวิตอยู่ได้ ชินกับสภาพแบบนั้น แต่เราต้องมองระยะยาวให้คนไข้ เพราะเรารู้ว่าการกัดสบฟันแบบนั้น ในอนาคตจะเลี้ยวมาข้างหน้ามีผลต่อฟันข้างหน้าแน่ๆ และจะมีผลต่อกล้ามเนื้อบดเคี้ยว บางคนชินถนัดเคี้ยวข้างเดียว ก็ไม่รู้ตัวว่านี่คือสาเหตุ ผลทำให้กล้ามเนื้อข้างนั้นโต เราจะบอกคนไข้เลยว่าดัดข้างหลังด้วยดีกว่า คือ เราจะดูเรื่องสุขภาพฟัน ซึ่งต้องอาศัยการคุยเยอะ”

       หมอพิสุทธิ์ย้ำการใช้เหล็กดัดฟันเหมาะกับคนไข้ที่มีปัญหาโครงสร้างฟันข้างหลัง ต้องปรับเพื่อให้ฟันสบเคี้ยวได้ และการใช้ลวดดึงนั้น ต้องดึงทั้งปาก ฟันข้างหน้าก็จะถูกดัดไปด้วย ดังนั้นจึงจำเป็นต้องเห็นลวดบนฟันด้านหน้า บางคนอาจเกรงว่าทำให้เสียบุคลิก ขอผสมใช้วิธีจัดฟันแบบใสสำหรับด้านหน้าได้ไหม

       “ไม่ได้ครับ เพราะลวดมันต้องใช้ทั้งปาก เคยมีคนไข้พูดแบบนี้เหมือนกัน บอกหน้าที่การงานใส่เหล็กแล้วน่าเกลียด ผมก็อธิบายว่าต้องยอมสักพักหนึ่ง เพื่อสุขภาพฟันเป็นหลัก”

ข้อดีของเหล็กดัดฟันก็คือ จัดได้ทุกรูปแบบ ไม่ว่าฟันยื่น, ฟันซ้อนเก, ฟันกัดคล่อม, ฟันกัดเบี้ยว, ฟันห่าง, ฟันสบลึก, ฟันสบเปิด, หรือฟันล้มระเนระนาดข้างใน ฯลฯ ลวดเหล็กดึงได้หมด

       “เพราะเหล็กมีหลายๆ แบบ หลายๆ ขนาด ส่งผลต่อแรงของเหล็ก ยางที่ดึง แบร็กเก็ต (bracket) ที่ใส่ เกี่ยวหมด และราคาถูกกว่า

       แต่มันจะระคายเคือง ซึ่งคอนโทรลได้ ที่มีปัญหามากสุดคือ ถ้าทำความสะอาดไม่ดี ฟันจะผุ” หมอพิสุทธิ์เห็นใจคนใส่เหล็กดัดฟัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งตอนทำความสะอาด

       “ทำความสะอาดค่อนข้างยากอยู่ ผมเจอประจำครับ ดัดฟันแล้วฟันผุ ไม่ใช่ด้านในนะครับ ด้านหน้าก็ผุ มันจะผุตรงรอบๆ เหล็ก ก็คอยแก้ไขอุดไป แต่ไม่ต้องกลัวครับ ธรรมชาติผิวฟันจะซ่อมสร้างตัวเอง”

เหยินด้านหน้า เงินพร้อม ใจร้อน จัดฟันแบบใสเล้ย

       เป็นที่ทราบกันว่า การจัดฟันด้วยเหล็กต้องใช้เวลานานแรมปี ดัดข้างหน้าด้วยดัดข้างในอีก ต้องเสียเวลาปรับลวด โดยขั้นตอนช่วงเวลาของลวดเอง ขณะที่จัดฟันแบบใสใช้ระยะเวลาสั้นกว่าเยอะ

       “จะจัดฟันแบบใส ต้องดูเคสด้วย ไม่ใช่ทำได้ทุกเคสอย่างที่บอก” หมอพิสุทธิ์กำชับอีกครั้ง

“การจัดฟันแบบใสมี 2 อย่าง อย่างหนึ่งแพงหน่อย ต้องส่งต่างประเทศ”

       ทันตแพทย์จะทำการวินิจฉัยและวางแผนการรักษา ถ่ายภาพและพิมพ์ฟันของคนไข้ ส่งข้อมูลรายละเอียดทั้งหมดไปต่างประเทศ โดยเครื่องทำการสแกนพิมพ์ฟันของคนไข้ ด้วยเทคโนโลยีการสร้างภาพแบบ 3 มิติ เพื่อสร้างชุดเครื่องมือจัดฟันของคนไข้

       ทันตแพทย์ทางเมืองนอกจะทำการตรวจสอบ ดัดแปลง และรับรองแผนการรักษาก่อนการสร้างชุดเครื่องมือจัดฟัน โดยมีโปรแกรม CAD (Computer Aided Design) มาวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของการเคลื่อนตัวของฟันขณะทำการรักษา ด้วยเทคโนโลยีล้ำยุค SLA (Stereolithography) นำมาใช้สร้างชุดเครื่องมือจากพิมพ์ฟันของคนไข้ในทุกรายละเอียดและทุกขั้นตอนการรักษา

       แล้วชุดเครื่องมือจัดฟันใสในลักษณะ customize ผลิตเฉพาะของแต่ละคน ส่งถึงทันตแพทย์ในเมืองไทย

       คนไข้จะได้รับชุดเครื่องมือจัดฟัน โดยเปลี่ยนใหม่ทุกๆ สองสัปดาห์

       ทั้งนี้คนไข้ต้องมีวินัยอย่างสูง ใส่ทุกวัน ถอดเฉพาะเวลารับประทานอาหาร แปรงฟัน ขัดฟัน และต้องพบกับทันตแพทย์ตามนัดหมายเพื่อตรวจวินิจฉัย

       “ปัญหาคือ ถ้าคนไข้ error ปุ๊บ ต้องทำใหม่เลย เพราะเค้าไม่รับเคลมด้วย”

       ยังมีทางออก อย่างที่สองค่ะ

       “อย่างหลังนี้ ทำได้ในประเทศไทย ซื้อโปรแกรมของฝรั่งเศสมา เหมาะกับต้องการปรับให้ฟันข้างหน้าเรียงกันสวย เค้ามีเกณฑ์ ของเค้าว่าเคลื่อนฟันไม่เยอะมาก อย่างเก่งไม่เกิน 4 มิล การบิดไม่เกิน 5 องศา ไม่มี animation ออกมาเหมือนอย่างแรกให้เห็นเปลี่ยนแปลงแต่ละสเต็ป จะแค่ประเมินกำหนดองศา ใช้ประมาณกี่สเต็ปในการดัดให้ตรงตามต้องการ ซึ่งข้อดีคือ ทำในไทย เครื่องมือเราทำสเต็ปต่อสเต็ป ถ้าคนไข้ไม่ใส่ตามกำหนด เราก็ปรับเครื่องมือได้”

       เหมือนกับอย่างแรก คนไข้ต้องใส่ชุดเครื่องมือจัดฟันแบบใสราว 20 ชั่วโมงต่อวัน ถอดเฉลี่ยเพียง 4 ชั่วโมงเวลากินข้าวแปรงฟัน ตอนใส่ดื่มน้ำได้ แต่เคี้ยวไม่ได้ ที่สำคัญ ต้องใส่จริง เพราะถ้าไม่ตามกำหนด ฟันก็ไม่เขยิบ ระยะเวลาจะขยายยืดยาวไปอีก

       ปกติจัดฟันแบบใสใช้เวลาไม่ถึงปีก็เสร็จ ฟันเรียงสวยสมใจ

       ค่ะ การจัดฟันไม่ใช่เพียงเพื่อความสวยงาม หากต้องคำนึงสุขภาพฟันเป็นสำคัญด้วย

ขอบคุณ! ภาพประกอบจากเน็ต
//www.manager.co.th/CelebOnline/ViewNews.aspx?NewsID=9560000063856