* * * * ภาษาไทย #2 * * * * บล็อกที่ 782
* ภาษาไทย #2 *
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ภาษาไทย เป็นสมบัติของชาติ รักชาติ สมควรจะช่วยกันอนุรักษ์ภาษาไทย จริงอยู่ ภาษาอังกฤษและภาษาต่างประเทศ เป็นภาษาที่ใช้ในการติดต่อกับชาวต่างประเทศ และใช้ในการทำธุรกิจ แต่เมื่อใดที่มีโอกาสกล่าวสุนทรพจน์หรือจะต้องกล่าวอะไรที่เป็นทางการต่อหน้าชาวต่างประเทศ จขบ.ขอสนับสนุนให้ใช้ภาษาไทย แล้วต่อด้วยการแปลให้ชาวต่างประเทศฟัง หรือมอบให้ผู้อื่นแปลให้แทน
รวมทั้ง เมื่อใดที่เจอคนไทยด้วยกันในต่างแดน จขบ.ขอสนับสนุนให้ใช้ภาษาไทยพูดคุยต่อกัน เป็นการสื่อถึงความรัก ความกลมเกลียว ความใกล้ชิดต่อกันแบบไทยๆ ที่ชาวต่างประเทศจะเกิดความรู้สึกที่ดี คนไทยควรจะเทอดทูนและภาคภูมิใจถึงเกียรติภูมิและศักดิ์ศรีของชาติ
หากมีลูกหลานในต่างแดน ก็สมควรจะสอนลูกหลานให้ ฟัง อ่าน เขียนภาษาไทยได้บ้าง เพราะ ภาษาไทยเป็นภาษาพ่อแม่ของชาวไทย
บล็อกวันนี้ เป็นภาคต่อของบล็อกเรื่อง “ภาษาไทย” .. ข้างล่างจะเป็น "คำไทย" ที่จะเสนอความหมายแบบสั้นๆ จำนวน 60 คำ ขอเชิญทำความรู้จัก
ขอเชิญฟังดนตรีไทย ‘การแสดงโขน ชุด ยกรบ’ ความยาว 10.21 นาที (ต้องการชมภาพใหญ่กดที่ Youtube)
#26. โอเลี้ยง
“โอเลี้ยง” เป็นคำมาจากภาษาจีนแต้จิ๋ว “โอ” แปลว่า ดำ, “เลี้ยง” แปลว่า เย็น
รวมความแปลว่า สิ่งที่มีสีดำและเย็น ก็คือ กาแฟดำเย็น นั่นเอง
#27. ตั้วโผ
“ตั้วโผ” มักใช้เรียก เจ้าของคณะหรือหัวหน้าคณะ บางครั้งเรียกเพี้ยนเป็น "โต้โผ"
“ตั้ว” แปลว่า ใหญ่ “โผ” แปลว่า บัญชี เพราะฉะนั้น “ตั้วโผ” จึงแปลว่า ผู้คุมบัญชีใหญ่
#28. เซ็น
“เซ็น” มาจากคำภาษาอังกฤษ “Sign” แปลว่า ลงลายมือชื่อ “เซ็น” คำนี้ ไม่มี "ต์" การันต์
#29. เทรนด์
“เทรนด์” มาจากคำภาษาอังกฤษ “Trend” แปลว่า กระแส หรือ แนวโน้ม ปัจจุบันนิยมพูดคำว่า “เทรนด์” ทับศัพท์ เช่น เทรนด์การแต่งกายของเด็กไทยคล้ายกับเด็กญี่ปุ่น
#30. ไอศกรีม
“ไอศกรีม” มาจากคำภาษาอังกฤษ “Ice-cream” แต่คำเขียนภาษาไทยที่ถูกต้อง ต้องเขียนว่า "ไอศกรีม"
#31. อีเมล
“อีเมล” เป็น คำย่อของคำภาษาอังกฤษ “E-mail” ซึ่งมาจากคำเต็มว่า “Electronic Mail“ .. ราชบัณฑิตยสถานได้บัญญัติคำที่ใช้เรียก “อีเมล” ว่า “ไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์”
#32. เฆี่ยน
“เฆี่ยน” เป็นการลงโทษอย่างหนึ่งในสมัยก่อน คือ การตีด้วยไม้หรือหวาย
คำว่า “เฆี่ยน” ที่ใช้ในปัจจุบัน เป็นคำสแลงและใช้ในวงการกีฬา หมายถึง การเอาชนะคู่ต่อสู้ได้ “เฆี่ยน” จึงมีความหมายว่า ชนะ สันนิษฐานว่ามาจากคำว่า “Beat” ในภาษาอังกฤษ
#33. ลุ้น
“ลุ้น” เป็นคำสแลง ที่เกิดจากวิธีเล่นไพ่ในสมัยก่อน มีความหมายถึง ความรู้สึกตื่นเต้นที่คาดหวังว่า สิ่งนั้นจะเป็นอะไร หรือเหตุการณ์นั้นจะสำเร็จหรือไม่
#34. เชย
“เชย” เป็นคำพูดติดปากที่ใช้กันในสมัยก่อน หมายถึง เปิ่น, ไม่ทันสมัย ปัจจุบันมีใช้กันน้อย
แต่ความหมายตามพจนานุกรม “เชย” หมายถึง อาการช้อนขึ้นเบาๆ ด้วยความเอ็นดูรักใคร่ เช่น เชยคางขึ้นดูหน้า
#35. ลงขัน
“ลงขัน” มาจากคำไทยในสมัยก่อน ที่คนไทยนิยมให้ของขวัญแก่กันในงานสำคัญต่างๆ เช่น งานโกนจุกลูกหลาน ด้วยการเอาเงินหรือของมีค่า ใส่ลงในขันที่เจ้าภาพตั้งไว้ในงาน จึงเกิดคำว่า "ลงขัน" ขึ้น
ปัจจุบันคำว่า “ลงขัน” มีความหมายที่แสดงถึง การรวมน้ำใจเพื่อทำกิจการ หรือเพื่อช่วยเหลือผู้อื่น
#36. ชิ่ง
“ชิ่ง” คำนี้เขียนด้วย ‘ช’ มาจากคำที่ใช้ในการเล่นสนุกเกอร์ ต่อมาเป็นคำสแลง ที่มีความหมายแตกต่างจากคำเดิม หมายถึง การที่ผู้ชายตีจากผู้หญิงคนหนึ่งไปคบผู้หญิงคนอื่น
#37. เกริ่น
“เกริ่น” หมายถึง พูดนำก่อนจะพูดเข้าเรื่อง แต่ในความหมายที่แท้จริง "เกริ่น" คือการพูดบอกให้รู้ล่วงหน้า
#38. แก่
“แก่” มีหลายความหมาย ในความหมายหนึ่งเป็นคำเชื่อมประโยค ใช้คำว่า “แก่” แสดงว่าอีกฝ่ายหนึ่งจะต้องเป็นผู้รับ
และสามารถใช้คำว่า “แก่” กับคำกริยาบางคำหรือบางสำนวน เช่น เห็นแก่ตัว เหมาะแก่ฐานะ และ เพียงพอแก่ความต้องการ
#39. เพียบ
“เพียบ” เป็นคำกริยาหมายความว่า หนัก, เกือบจม, เต็มแปล้ ตัวอย่างเช่น เขาถูกรถชนอาการเพียบ
#40. กินโต๊ะ
“กินโต๊ะ” มาจากการรับประทานอาหารจีนแบบนั่งโต๊ะ มีความหมายเป็นคำสแลง หมายถึง รุมกันทำอย่างใดอย่างหนึ่ง ซึ่งมักเป็นการกระทำที่ไม่เหมาะสม
#41. หัวเดียวกระเทียมลีบ
“หัวเดียวกระเทียมลีบ” หมายถึง คนที่อยู่คนเดียว ไม่มีพวก
เป็นสำนวนเปรียบเทียบคนกับลักษณะของกระเทียม โดยกระเทียมส่วนใหญ่ หัวหนึ่งจะมีหลายกลีบ แต่ "กระเทียมโทน" แต่ละหัวจะมีกลีบเดียว จึงกลายเป็นที่มาของสำนวนที่ว่า "หัวเดียวกระเทียมลีบ"
#42. เถียงคำไม่ตกฟาก
“เถียงคำไม่ตกฟาก” หมายถึง โต้เถียงไม่หยุดปาก เมื่อคนหนึ่งว่า อึกคนหนึ่งก็แย้งสวนกลับทุกครั้ง
#43. ขึ้นหม้อ
“ขึ้นหม้อ” ใช้ในความหมายเชิงเปรียบเทียบ หมายถึง คนๆ นั้นโชคดี มีความดีความชอบเร็วกว่าปกติ เพราะมีผู้ใหญ่ในที่ทำงานสนับสนุน
#44. ขอโทษ
“ขอโทษ” แปลว่า ขอให้ยกเว้นโทษที่ตนทำให้ผู้อื่นไม่พอใจ คำว่า “ขอโทษ” ยังสามารถใช้คำว่า "ขอประทานโทษ" เมื่อรู้สึกล่วงเกินผู้อื่นมากเกินไป และสามารถใช้คำว่า "ขออภัย" เมื่อต้องการใช้เป็นภาษาทางการ หรือภาษาเขียน
#45. รถเก๋ง
“รถเก๋ง” คือ รถยนต์ แต่ที่มักเรียกเช่นนี้ เพราะเรียกตามอย่างเรือในสมัยก่อน คือ เรือเก๋ง .. เก๋ง หมายถึง เครื่องบังมีฝาและหลังคาแบน
ต่อมาเมื่อมีรถยนต์เข้ามาในเมืองไทย จึงเรียก รถเก๋ง ซึ่งจะใช้เรียกเฉพาะรถยนต์ส่วนบุคคลเท่านั้น
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
#46. นางเลิ้ง
“นางเลิ้ง” เป็นชื่อย่านค้าขายแห่งหนึ่งในกรุงเทพฯ สันนิษฐานว่าชื่อ "นางเลิ้ง" มาจากคำว่า "อีเลิ้ง" เพราะแต่ก่อนบริเวณนี้ เป็นแปลงที่ชาวมอญผลิต "โอ่งอีเลิ้ง" และบรรทุกใส่เรือออกไปขายเป็นประจำ จึงเรียกบริเวณนี้ว่า "อีเลิ้ง" ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น "นางเลิ้ง" เพื่อความสุภาพ
#47. บาง
“บาง” .. ในกรุงเทพมหานคร เคยมีสมญาว่า เวนิสตะวันออก เพราะมีลำคลองมากมาย และหมู่บ้านหรือตำบลที่อยู่ริมคลองใหญ่หรือลำแม่น้ำใหญ่ในกรุงเทพฯ สมัยก่อน จะใช้คำว่า “บาง” ขึ้นต้นชื่อ เช่น บางจาก บางรัก บางพลัด ซึ่งเป็นที่มาของชื่อเขตต่างๆ ในกรุงเทพฯปัจจุบัน
คำว่า "บางกอก" ซึ่งคนไทยแต่ก่อนใช้เรียกชื่อ กรุงเทพฯ นั้น มีหลักฐานว่า เคยเป็นชื่อตำบลที่ตั้งของเมืองริมแม่น้ำเจ้าพระยาทางฝั่งตะวันออก แต่ยังไม่มีการสรุปแน่นอนว่า “บางกอก” หมายถึงอะไร และมีที่มาจากอะไรกันแน่
#48. พระตำหนัก
“พระตำหนัก” หมายถึง อาคารที่เป็นที่ประทับของพระบรมวงศานุวงศ์ฝ่ายใน หรือเจ้านายที่เป็นผู้หญิง
#49. วัง
“วัง” หมายถึง ที่อยู่ของเจ้านายตั้งแต่หม่อมเจ้าขึ้นไปถึงเจ้าฟ้า ถ้าเป็นที่อยู่ของพระมหากษัตริย์ จะเรียกว่า “พระราชวัง” เช่น พระราชวังไกลกังวล
#50. เครื่อง
“เครื่อง” หมายถึง สิ่งของ มักใช้นำหน้าในคำประสมที่เป็นของใช้ เช่น เครื่องเขียน, เครื่องบิน
แต่ถ้านำคำว่า "เครื่อง" รวมกับคำอื่น เพื่อใช้เป็นคำราชาศัพท์ ก็จะมีความหมายเกี่ยวข้องกับ ของกินของใช้ของเจ้านาย ตัวอย่างเช่น “ทรงเครื่อง” หมายถึง แต่งตัว, “ตั้งเครื่อง” หมายถึง การตั้งของรับประทาน
#51. กระโถนท้องพระโรง
“กระโถง” เป็นภาชนะสำหรับบ้วนน้ำ และทิ้งสิ่งของต่างๆที่ไม่ต้องการ มักใช้ในบ้านคนไทยในสมัยก่อนหรือใช้ในวัง
“ท้องพระโรง” คือห้องโถงใหญ่ในพระราชวัง
“กระโถนท้องพระโรง” หมายถึง ผู้ที่ใครๆ ก็ใช้ได้ หรือผู้ที่ใครๆก็พากันรุมใช้อยู่คนเดียว
#52. ฉลองพระหัตถ์
“ฉลองพระหัตถ์” เป็นคำที่ใช้เรียก ช้อนและส้อม รวมกัน แต่ถ้าแยกใช้เฉพาะช้อน จะเรียกว่า “ฉลองพระหัตถ์ช้อน” และ ส้อม ก็เรียกว่า “ฉลองพระหัตถ์ส้อม”
ส่วนเครื่องใช้สำหรับคีบอาหาร เช่น ตะเกียบ จะเรียกว่า “ฉลองพระหัตถ์ตะเกียบ”
#53. ฉับพลัน – เฉียบพลัน
“ฉับพลัน” หมายถึง ในทันทีทันใด
“เฉียบพลัน” หมายถึง รุนแรงมาก .. ใช้ในวงการแพทย์ เช่น อาการหัวใจวายเฉียบพลัน
#54. กระบวนการ – ขบวนการ
“กระบวนการ” หมายถึง ลำดับการกระทำซึ่งดำเนินต่อเนื่องกันไปจนสำเร็จลงในระดับหนึ่ง
“ขบวนการ” หมายถึง กลุ่มคนที่รวมกันเพื่อดำเนินการอย่างใดอย่างหนึ่ง
#55. เลขาธิการ – เลขานุการ
“เลขาธิการ” คือ ชื่อเรียกตำแหน่งบริหารสำคัญในพรรคการเมืองหรือองค์การใหญ่ เช่น เลขาธิการองค์การสหประชาชาติ
“เลขานุการ” คือ ผู้มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับหนังสือตามที่ผู้ใหญ่สั่ง
#56. แมง – แมลง
“แมง” มี 8 หรือ 10 ขา ไม่มีหนวด และไม่มีปีก อย่างเช่น แมงมุม
“แมลง” มี 6 ขา อาจมีปีก 1 หรือ 2 คู่ แต่บางชนิดก็ไม่มีปีก แมลงเป็นสัตว์ที่มีมากชนิดที่สุดในโลก
#57. พระบรมฉายาลักษณ์ – พระบรมสาทิสลักษณ์
“พระบรมฉายาลักษณ์” หมายถึง ภาพถ่ายพระมหากษัตริย์
“พระบรมสาทิสลักษณ์” หมายถึง ภาพเขียนที่เหมือนจริงของพระมหากษัตริย์
#58. หมายกำหนดการ - กำหนดการ
“หมายกำหนดการ” เป็นคำราชาศัพท์ หมายถึง ขั้นตอนงานพระราชพิธี เช่น หมายกำหนดการพระราชพิธีจรดพระนังคัลแรกนาขวัญ
“กำหนดการ” หมายถึง ขั้นตอนงานทั่วไป เช่น กำหนดการงานแถลงข่าวเปิดตัวรายการมอเตอร์โชว์
#59. ทู่ซี้ – เซ้าซี้
“ทู่ซี้” หมายถึง ทนไปจนกว่าจะตาย
“เซ้าซี้” หมายถึง การแสดงออกทางการพูด รบเร้าเพื่อให้ได้ตามที่ต้องการ
#60. เผยแผ่ - เผยแพร่
“เผยแผ่” หมายถึง ทำให้ขยายออกไป ส่วนใหญ่ใช้กับศาสนาต่างๆ ที่มีการเผยแพร่ไปทั่วโลก
“เผยแพร่” มีความหมายเช่นเดียวกัน แต่มักใช้กับการโฆษณาประชาสัมพันธ์ให้คนอื่นรู้ต่อๆกันไป เช่น กระทรวงสาธารณสุขเผยแพร่ข่าวสารเกี่ยวกับโรคหัวใจแก่ประชาชน
#61. ลิงได้แก้ว – ไก่ได้พลอย, ตาบอดได้แว่น – หัวล้านได้หวี
“ลิงได้แก้ว” หรือ “ไก่ได้พลอย” หมายถึง การไม่รู้จักคุณค่าของสิ่งที่ตนมีอยู่หรือได้มา
“ตาบอดได้แว่น” หรือ “หัวล้านได้หวี” หมายถึง การได้สิ่งที่ไม่มีประโยชน์แก่ตนเอง
#62. แบบ – แบบว่า
“แบบ” หรือ “แบบว่า” เป็นคำฟุ่มเฟือยและไม่มีความหมาย คนส่วนมากมักใช้พูดนำหน้าคำ หรือในเวลาที่ยังนึกไม่ออกว่าจะพูดอะไร ตัวอย่างเช่น "ผมอยากทำงานแบบที่ต้องติดต่อผู้คน ไม่ชอบแบบนั่งอยู่กับโต๊ะทั้งวัน"
#63. รูป - องค์
“รูป’ กับ “องค์” เป็นคำลักษณนามที่ใช้เรียก พระภิกษุและพระพุทธรูป
“พระภิกษุ” จะใช้ว่า "พระภิกษุ 5 องค์" หรือ "พระภิกษุ 5 รูป" ก็ได้
แต่ถ้าเป็น "พระพุทธรูป" จะใช้คำว่า "องค์" เท่านั้น
#64. ผัด - ผลัด
“ผัด” หมายถึง ขอเลื่อนเวลาไป มักจะพบในคำว่า ผัดผ่อน, ผัดวันประกันพรุ่ง
“ผลัด” หมายถึง เปลี่ยน, แทนที่กัน จะใช้ในคำว่า ผลัดเปลี่ยน, ผลัดใบ เช่น พนักงานรักษาความปลอดภัยจะผลัดเปลี่ยนเวรกันตอนสองทุ่ม
#65. เห็นด้วย – เห็นชอบ
"เห็นด้วย" มีหมายความว่า มีความเห็นอย่างเดียวกัน
"เห็นชอบ" มีความหมายว่า ถูกต้อง
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
#66. วงการ - แวดวง
“วงการ” หมายถึง กลุ่มบุคคลที่ประกอบอาชีพ อย่างเดียวกัน เช่น วงการบันเทิง, วงการธุรกิจ ตัวอย่างเช่น เขาเริ่มเข้าสู่วงการบันเทิงตั้งแต่อายุยังน้อย จึงเป็นนักแสดงที่มีประสบการณ์มากกว่าคนอื่น
“แวดวง” หมายถึง กลุ่มบุคคลที่ดำเนินชีวิต เกี่ยวข้องกัน ตัวอย่างเช่น เขาเห็นคุณค่าของงานศิลปะ เพราะมีชีวิตอยู่ในแวดวงศิลปินมาตลอด
#67. สตางค์
“สตางค์” มาตรเงินของไทย 1 บาท มี 100 สตางค์ คำว่า สตางค์ เป็นคำเรียกหน่วยเล็กที่สุดของมาตรเงินไทยที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน
นอกจากนี้ “สตางค์” ยังหมายถึง ตัวเงิน ตัวอย่างเช่น ฉันไม่อยากไปซื้อของเขาเลย เพราะวันนี้มีสตางค์น้อย หมายความว่า มีเงินน้อย
ในปัจจุบัน กลุ่มวัยรุ่นมักนิยมพูดตัดคำโดยพูดคำว่า "ตังค์" แทนคำว่า "สตางค์" ตัวอย่างเช่น เดือนนี้จนมาก สงสัยต้องขอตังค์แม่มาใช้แล้ว
#68. ฟอกเงิน
“ฟอก” แปลว่า ทำให้สะอาดหมดจด เช่น ฟอกตัว ฟอกสบู่ เป็นต้น
“ฟอกเงิน” หมายถึง การกระทำใดๆ ที่ทำให้เงินที่ได้มาโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย ให้กลายสภาพเป็นเงินที่ได้มาโดยถูกต้องตามกฎหมาย สรุปแล้ว “ฟอกเงิน” ก็คือการนำเงินสกปรกทำให้สะอาดนั่นเอง
#69. มืออาชีพ
“มืออาชีพ” ประกอบด้วยคำว่า “มือ” ซึ่งเป็นอวัยวะสำหรับจับ และคำว่า “อาชีพ” ซึ่งหมายถึง การเลี้ยงชีวิต การทำมาหากิน
เมื่อรวมเป็นคำว่า “มืออาชีพ” จะกลายเป็นสำนวนที่หมายความว่า การมีฝีมือระดับที่ใช้ทำมาหากินได้ ตัวอย่างเช่น เขาทำยอดขายสินค้าของบริษัทสูงขึ้นทุกเดือน อย่างนี้ถึงจะเรียกว่า นักขายมืออาชีพ
ส่วนคนที่ไม่เป็นมืออาชีพ มักใช้คำว่า "มือสมัครเล่น"
#70. จุดยืน
“จุดยืน” หมายถึง ความคิดเห็นที่แท้จริง, ไม่เปลี่ยนแปลง เกี่ยวกับสิ่งต่างๆ แปลมาจากภาษาอังกฤษ คำว่า “Stand point”
"จุด" คือรอยหรือแต้ม "ยืน" เป็นอาการที่คนทรงตัวอย่างมั่นคง “จุดยืน” จึงมีความหมายเปรียบเทียบกับ ความคิดที่แน่วแน่
#71. ออมชอม
“ออมชอม” เป็นคำกริยา มีความหมายว่า ปรองดองกัน ตกลงกันด้วยการไกล่เกลี่ย
ตัวอย่างเช่น สามีภรรยาคู่นี้ทะเลาะกันได้ทุกวัน ไม่รู้จักออมชอม อย่างนี้ครอบครัวจะมีความสุขได้อย่างไร
คำว่า "รอมชอม" ที่สะกดด้วย "ร" และ “ลอมชอม” ที่สะกดด้วย "ล" มีความหมายเช่นเดียวกับคำว่า “ออมชอม’
#72. ตกแต่ง
“ตกแต่ง” หมายถึง ประดับ, ปรุงจัดให้ดี, ทำให้งาม ใช้ได้ทั้งกับคนและสถานที่ ตัวอย่างเช่น ตกแต่งบัญชี, ตกแต่งเรือนหอ, เธอตกแต่งด้วยเครื่องประดับมาอย่างเต็มที่
"ตบแต่ง" หมายถึง ทำให้งาม เช่นเดียวกัน ตัวอย่างเช่น เธอตบแต่งหน้าเค๊กอย่างสวยงาม และคำว่า “ตบแต่ง” ยังใช้ในความหมายเพิ่มขึ้นอีกอย่าง คือ จัดให้ลูกสาวมีเรือนตามประเพณี เช่น ตบแต่งให้ลูกสาวเป็นฝั่งเป็นฝา
#73. ถลุง
“ถลุง” มีหลายความหมาย "ถลุงโลหะ" หมายถึง การใช้ความร้อนหลอมสินแร่ให้เหลือไว้แต่เนื้อโลหะ "ถลุงเงิน" หมายถึง ผลาญเงิน “ถลุง” ที่ใช้ในกีฬาต่อยมวย มีความหมายว่า ถูกต่อยจนเจ็บตัวมาก
คำว่า “ถลุง” ที่ใช้เป็นสำนวน จะมีความหมายทำนองว่า เสียหายหรือย่อยยับ
#74. กรอบ
“กรอบ” คือ การเปราะ แตก หัก เป็นชิ้นเล็กชิ้นน้อยได้ง่าย
“กรอบ” ยังหมายถึง ยากจนจนแทบจะดำรงตนไม่รอด ยิ่งถ้า “กรอบเป็นข้าวเกรียบ” ด้วย ยิ่งทำให้เห็นภาพชัดเจนยิ่งขึ้น
#75. จบเห่
“จบเห่” หมายถึง หมดเสียง, หมดท่า, หรือยุติ
คำว่า “จบเห่” สันนิษฐานว่า มาจากประเพณีการเห่เรือพระราชพิธีในสมัยก่อน เมื่อเรือออกจากท่าก็เริ่มเห่เป็นทำนอง เพื่อให้พายเรือเข้าจังหวะ เมื่อเรือถึงปลายทางที่กำหนดแล้ว ก็จะจบการเห่ จึงเกิดคำว่า “จบเห่’ เป็นสำนวนว่า หมดท่า, หรือยุติ
#76. เต็มเม็ดเต็มหน่วย
“เต็มเม็ดเต็มหน่วย” เป็นสำนวนที่ใช้ ในการทำสิ่งที่ได้ผลประโยชน์ออกมาอย่างเต็มที่
สำนวน “เต็มเม็ดเต็มหน่วย” หมายถึง ครบ ไม่ขาดตกบกพร่อง มีที่มาจากการทำนา เล่ากันว่าเวลาต้นข้าวตั้งท้อง ถ้าไม่มีฝนโชยมาเพื่อช่วยให้ชุ่มชื่น ก็จะทำให้ข้าวเม็ดใน โตไม่เต็มเปลือก ซึ่งจะเรียกว่า “ไม่เต็มเม็ดเต็มหน่วย”
#77. เด็กเส้น
“เด็กเส้น” เป็นคำสแลงที่พูดกระทบกระเทียบถึงคนที่ได้ดีเกินกว่าคนปัจจุบันเพราะมีผู้มีอำนาจในงานนั้นช่วยเหลือ โดยเรียกคนประเภทนี้ว่า “เด็กเส้น”
“เด็ก” หมายถึง ผู้อ่อนวัย หรือผู้ที่อยู่ในอุปถัมภ์ “เส้น” มาจากคำว่า “เส้นสาย” เมื่อรวมกัน มีความหมายว่า พวกพ้อง หรือผู้ช่วยเหลือที่อยู่วงใน
#78. แจว
“แจว” มีลักษณะเหมือนพาย แต่มีขนาดยาวกว่า ใช้คล้องกับหลักท้ายเรือ อาการพายเรือด้วยแจว เรียกว่า "แจว" เพราะแจวคือ การพายเรือไปข้างหน้า จึงใช้คำว่า “แจว” ในความหมายว่า หนีไปโดยเร็ว ด้วย
#79. หยิบหย่ง
“หยิบหย่ง” มาจาก การนุ่งผ้าโจงกระเบนของไทย ซึ่งบางคนที่รักสวยรักงามจะเป็นห่วงว่าผ้าโจงกระเบนจะลีบแนบตัว จึงคอยหย่ง หรือดึงผ้าให้พองออก จึงเกิดคำว่า "หยิบหย่ง"
ปัจจุบันคำนี้มีความหมายถึง คนที่ไม่เอาการเอางาน กรีดกราย มักจะถูกผู้ใหญ่ตำหนิว่า "หยิบหย่ง"
#80. เหลือขอ
“เหลือขอ” หมายถึง เด็กที่ดื้อจนผู้ใหญ่บังคับไม่ได้ หรือเอาไม่อยู่
โดยเปรียบเทียบกับ ช้างที่ถูกควาญบังคับให้ทำตามคำสั่งโดยการใช้ขอสับ แต่บางครั้งถ้าช้างตกมันหนักๆ ก็ไม่กลัวตะขอ เลยเรียกกันว่า “ช้างเหลือขอ” ต่อมาจึงใช้เรียกเด็กว่า “เด็กเหลือขอ”
#81. ม้วนเสื่อ
"ม้วนเสื่อ" หมายถึง เสียการพนันจนหมดตัวจนต้องม้วนเสื่อเลิกเล่น หรือเลิกกิจการเพราะขาดทุนจนไม่สามารถดำเนินกิจการต่อไปได้ ตัวอย่างเช่น เจ้าของธุรกิจอาหารช่วงนี้ม้วนเสื่อกันไปหลายรายแล้ว
#82. ติดพัน
“ติดพัน” หมายถึง ผู้หญิงที่มีผู้ชายมารักใคร่ชอบพอ
คำว่า “ติดพัน” เกิดจาก การเล่นว่าวไทย คือว่าวจุฬากับว่าวปักเป้า โดยผู้เล่นทั้งสองฝ่ายต่างพยายามคว้า คือดึงว่าวคู่ต่อสู้ให้ตกลงมา การคว้านี้จะทำให้สายป่านพาดพันกัน จึงเรียกว่า “ติดพัน”
ปัจจุบันมีผู้ใช้คำว่า “ติดพัน” หมายถึง การทำบางสิ่งบางอย่างต่อเนื่อง ไม่สามารถผละไปทำอย่างอื่นได้
#83. ขึ้นคาน
“ขึ้นคาน” เป็นสำนวนหมายถึง ผู้ที่มีอายุแต่หาคู่แต่งงานที่คู่ควรไม่ได้ มักใช้พูดกับผู้หญิง
สำนวน “ขึ้นคาน” ขุนวิจิตรมาตรา สันนิษฐานว่า มาจากการนำเรือที่จะซ่อมขึ้นมาบนบก ซึ่งต้องทำฐานไว้รองเรือในขณะซ่อม เรียกว่า คานเรือ เรืออยู่บนคาน ไม่ได้นำลงไปใช้งาน เรียกว่า ”ขึ้นคาน”
#84. เออออห่อหมก
“เออออห่อหมก” เป็นสำนวนหมายถึง เห็นด้วย หรือ พลอยเห็นตามไปด้วย
ขุนวิจิตรมาตรา สันนิษฐานว่า สำนวน "เออออห่อหมก" น่าจะมาจากประเพณีการแต่งงาน ที่เจ้าบ่าวนำขันหมากไปบ้านเจ้าสาวในวันสุกดิบ โดยของสำคัญอย่างหนึ่งที่ขาดไม่ได้ในขันหมาก คือ ห่อหมก ที่แสดงถึงความตกลงร่วมกัน
#85. ลงเอย
“ลงเอย” แปลว่า ถึงที่สุด, สิ้น, จบ
“ลงเอย” มาจากการแต่งคำประพันธ์หลายชนิด เช่น ดอกสร้อย, สักวา, เพลงยาว ที่กำหนดให้ตอนจบ ต้องลงด้วยคำว่า “เอย’ จึงเกิดคำว่า “ลงเอย” แปลว่า จบ
บล็อกเรื่อง “ภาษาไทย” ตอนแรก เป็นบล็อกที่ 769 เขียนขึ้นเมื่อวันที่ 3 มิถุนายน 2554
31
32
33
34
35
36
37
35
ขอขอบคุณที่ติดตาม
ขอขอบคุณมากๆ นะครับ ที่มีผู้กรุณาโหวตให้ ในสาขา Topical Blog
จาก สิน yyswim
Create Date : 06 กรกฎาคม 2554 |
|
10 comments |
Last Update : 6 กรกฎาคม 2554 20:35:29 น. |
Counter : 4922 Pageviews. |
|
|
|
สว้สดีค่ะ คุณสิน
ขอบคุณค่ะ น้อยเขียนผิดหลายคำ
ภาพพระ งามๆทั้งนั้นเลยค่ะ