หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ

หอจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ : Buddhadasa Indapanno Archives


๑. ' เฉโก'

คำว่าเฉโกนั้นไม่ใช่ภาษาไทย ไม่ใช่คำด่าในภาษาไทย เป็นภาษาบาลีเต็มที่

แล้วหมายถึงความเฉลียวฉลาดทั่ว ๆ ไป ที่ไม่ประกอบด้วยธรรม นี้ก็ฉลาดพื้นฐาน ฉลาดที่เป็นอันตรายก็ได้ เป็นประโยชน์ก็ได้

หรือความฉลาดชนิดที่เรียกว่า เอาเปรียบคนอื่นได้ อย่างว่าฉลาดในแง่กฎหมาย แล้วทำเรื่องผิดให้เป็นถูกได้ อย่างนี้เรียกว่าเฉโกทั้งนั้น

พุทธทาสภิกขุ



๗. 'นิราสฺตี อนาคเต'

ไม่มีความหวังสิ่งใด ๆ ในอนาคต

คือ ไม่ยึดมั่นถือมั่น ไม่ชะเง้อ ไม่หวัง ในสิ่งที่เป็นอนาคต คือ ยังไม่มาจนเดือดร้อน ถ้าต้องทำอะไรในเรื่องที่เป็นอนาคต ก็ทำไปด้วยสติปัญญา ถ้าเป็นความหวัง ก็หวังด้วยสติปัญญา ไม่มีความเดือดร้อน ที่เราหวังในอนาคตต่าง ๆ จนเดือดร้อนนั้น เป็นเรื่องของความโง่ เป็นเรื่องของความหวังไปตามอำนาจกิเลส ความหวังชนิดนั้นจึงเป็นความร้อน



๑๒. ' ความโกรธ'

ลักษณะของความโกรธ ถ้าในลักษณะน้อย ๆ เราเรียกว่า ขัดใจ เช่น หงุดหงิด กระทบ กระทั่งแห่งจิตที่มันมีความโกรธในอันดับน้อย อันดับต่ำ บาลีเรียกว่า ‘ปฏิฆะ’ ถ้าโกรธเต็มตามความหมาย บันดาลโทสะงุ่นง่าน บาลี เรียก ‘โกธะ’ ถ้าถึงกับว่าผูกโกรธไว้ เป็นความอาฆาต ความพยาบาทจองเวร อย่างนี้บาลี เรียกว่า ‘อุปนาหะ’

ความโกรธนี้มันผิดธรรมชาติ ทั้งร่างกายและจิตใจ มันเผาให้ร้อนเหมือนกับไฟ ความไม่โกรธนั้นมันเป็นธรรมชาติ มันสงบเย็นเหมือนกับน้ำ เหมือนกับทะเลที่ไม่มีคลื่น

ที่ผูกโกรธไว้นี้ไม่ใช่เรื่องเล็กน้อย มันสุมเผาตัวเอง คนอื่นหรือคู่เวรกันไม่รู้สึกอะไรก็ได้ แต่ผู้ที่อาฆาตหรือจองเวรนี้ มันเหมือนกับทำลายตัวเองอยู่เรื่อยไป

พุทธทาสภิกขุ

ที่มา : ธรรมานุกรม ธรรมโฆษณ์

Create Date : 02 มีนาคม 2555		0 comments
Last Update : 2 มีนาคม 2555 13:16:49 น.
Counter : 2270 Pageviews.
Share Tweet