บล็อกนี้เีขียนต่อจากบล็อกประชุม CIOL 

จบการประชุมช่วงเช้า สมาชิกรับประทานอาหารกลางวัน และ networking ตรงนี้สิน่าสนใจ เราได้คุยกับคนที่นั่งข้างๆเราเป็นล่ามชาวเวียดนามแต่ปัจจุบันได้สัญชาติอังกฤษแล้ว ฮาเวิร์ดเป็นล่ามในคดีดังในปี 2000 ซึ่งเป็นคดีที่มีการลักลอบขนคนจีนเข้าประเทศอังกฤษในรถบรรทุก แต่มีคนตาย 51คนจาก 54 คน

ฮาเวิร์ด เล่าว่า ทำงานเป็นล่ามภาษาอังกฤษเวียดนาม และภาษาจีน ตั้งแต่ปี 1983 โดยเริ่มต้นที่ refugee camp ต่อมาก็ทำงานอาสาสมัครบริการสังคม นานๆไปก็เลยได้ทำล่ามเต็มตัว สมัยก่อนอาชีพนี้ไม่มีข้อกำหนดว่าต้องจบตรงมาต้องเรียนอะไรมา สามารถทำได้เลย ฮาเวิร์ดมีชื่อขึ้นทะเบียน Registered Public Service Interpreters (RPSI) ซึ่งเงื่อนไขในการขอขึ้นทะเบียนคือต้องทำงานล่ามมาครบ 400 ชั่วโมง หลักฐานคือหนังสือจากหน่วยงานรัฐที่ว่าจ้างและต้องมีการต่อทะเบียนด้วย ล่าม RPSIมีการตรวจประวัติอาชญากรรม ถ้าล่ามคนไหนต้องทำงานกับเด็ก คนที่ด้อยสติปัญญาจะต้องตรวจประวัติอาชญากรรมอีกระดับหนึ่งที่ลึกขึ้นไปอีก เรียกว่า CRB enhanced clearance

การตรวจประวัติมีอีกอย่างคือ counter-terrorism security level 4 คือ ตรวจประวัติบิดา มารดา ภรรยา และบุตรของล่ามด้วย

ในอังกฤษ ย้อนหลังไป 10 ปีที่ผ่านมา ถ้ามีงานล่าม ล่ามจะเดาคดีได้จากสัญชาติของผู้กระทำผิด เช่นคนเวียดนามมักจะปลูกกัญชา ชาวยุโรปตะวันออกมักจะทำความผิดเรื่องการค้าประเวณีชาวสิงหลมักก่อเหตุฆาตกรรม ส่วนคนจีนจะชอบขายดีวีดีเถื่อน

คดีแรกสุดที่ทำคือ คดี underworld ทั้งแก็งค์ สักเต็มตัว เราถามว่า แล้วไม่กลัวเรื่องความปลอดภัยเหรอ ฮาเวิร์ดตอบว่า ไม่รู้ว่าต้องล่ามคดีนี้ (มันก็จริง หลายๆ ทีล่ามไม่รู้ล่วงหน้าว่าคดีอะไร)

ล่ามที่ทำงานกับกรมตำรวจต้องทำข้อสอบของ MET Police (กรมตำรวจไทยมีสอบมั้ย?)คือ สอบ sight translation อ่านแล้วล่ามเลยสอบ taking statement คือแปลสดคำให้การคือมีคนให้ถ้อยคำเป็นภาษาต้นทาง ล่ามแปลเป็นภาษาอังกฤษโดยเขียนลงกระดาษจากนั้นล่ามให้ตำรวจฟัง (เวลาล่ามจริง ถ้าผู้ต้องหาส่ายหน้า ล่ามก็ต้องพูดว่า ผู้ต้องหาส่ายหน้า ห้ามบอกว่าผู้ต้องหาตอบว่า ไม่ใช่ เพราะในบางวัฒนธรรม ส่ายหัว แปลว่า ใช่ ก็ได้ สรุปว่า ถึงแม้ผู้ต้องหาจะไม่พูดแต่ล่ามต้องอธิบายการกระทำด้วย)

ในประเทศอังกฤษมีหลักสูตรล่ามคือ Diploma inPolice Interpreting เน้นล่ามงานตำรวจโดยเฉพาะ และ Diploma inPublic Service Interpreting อันนี้คือล่ามให้หน่วยงานบริการของรัฐ มีเปิดสอนที่ Westminster University,South Thames College, Middlesex University, Cardiff University

ตลาดงานล่ามปัจจุบันในอังกฤษในมุมมองของฮาเวิร์ดแล้ว นับว่า ถดถอยส่วนหนึ่งเพราะคนอพยพเข้าเมืองไม่มากเท่าแต่ก่อน และคนที่อยู่ที่นี่แล้ว ก็ประพฤติตัวดี คดีความน้อยลง ทำให้งานน้อยลงด้วย

ปัจจุบันลูกค้าที่เป็นหน่วยงานรัฐหลายหน่วยงานไม่ใข้บริการล่ามบุคคลแต่เลือกเซ็นสัญญากับบริษัทแปลเพื่อให้บริการอย่างต่อเนื่องเช่น LanguageLine และ Capita บริษัทหลังเคยโดยปรับไปหลายรอบเพราะส่งล่ามศาลที่ไม่มีคุณสมบัติไปทำงาน

ในส่วนของค่าจ้าง ในปี 1990 ฮาเวิร์ดบอกว่าได้ค่าจ้าง 11 ปอนด์ต่อชั่วโมง(ประมาณ 600 บาท) ปัจจุบันได้ค่าจ้างที่ 30 ปอนด์ต่อชั่วโมง (ประมาณ 1,500 บาท) หรือถ้าเหมาทั้งวันก็350 ปอนด์ต่อวัน (ประมาณ 18,000 บาท)นี่คือล่ามทั่วๆ ไป ไม่มีเนื้อหาซับซ้อน และคนจ้างคือหน่วยงานราชการ(ซึ่งประเทศไหนๆ ก็น่าจะงบน้อยเหมือนกันหมด) ส่วนถ้าล่ามต้องไปประชุมคดี คิดค่าบริการ 100-120ปอนด์ต่อครั้ง ประมาณ 2-3 ชั่วโมง (ประมาณ 5,000กว่าบาท)

แต่ถ้าเป็นคดีใหญ่ๆอย่าง policeraid จับทั้งแก็งค์ เริ่มงานตั้งแต่ตี 1 แล้วประกบกับตำรวจตลอดจนถึงขั้นตอนจับกุม ทำงานข้ามยาวไปตี 1 ของอีกวัน(เท่ากับทำงาน 24 ชั่วโมง) ฮาเวิร์ดคิดค่าบริการ 1,500 ปอนด์ (ประมาณ 80,000บาท) ค่าแรงเยอะก็จริงแต่ทำงานนั้นงานเดียวแล้ว ต้องนอนพักไป 4 วันเลยนะ

ฮาเวิร์ดบอกว่าอัตราค่าบริการต่ำลงเรื่อยๆเพราะมีล่ามในตลาดเยอะในขณะที่ปริมาณงานไม่เยอะเท่าแต่ก่อน

ภาคบ่ายมีเลคเชอร์อีกอันเรื่องกฎหมายและภาษา เนื้อหาไม่ยากแต่เราฟังไม่ออกเพราะอาจารย์พูดเรื่องคดีต่างๆ ที่มีการแปลเป็นภาษายุโรป

เสร็จจากประชุมเราก็ตรงดิ่งไปสถานีรถไฟไปฝรั่งเศส เดี๋ยวอีกหนึ่งสัปดาห์จะกลับมาเข้าสัมนา Language Show เดือนนี้จนถึงต้นเดือนหน้าเราอยู่อังกฤษนี่แหละ วิ่งรอกสัมนา ไว้เราจะมาเล่าเกี่ยวกับเรื่องที่สัมนาให้ฟังอีก