แคล้วคลาด

โดย...ล. วิลิศมาหรา

"หมอครับ ช่วยผมด้วย ผมปวดหัว ขอเช็คความดันกับจัดยาให้หน่อย"

นุ่นเงยหน้าขึ้นจากแป้นคีย์บอร์ดคอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะที่อยู่เยื้องไปทางซ้ายมือขึ้นมองคนไข้ชายวัยรุ่น ขวามือคือโต๊ะตรวจคนไข้พร้อมอุปกรณ์ตรวจวินิจฉัยโรค ทำให้สะดวกต่อการหมุนเก้าอี้สำนักงานไปมา ซ้ายทีขวาที เพื่อทำงานสองอย่างในเวลาเดียวกัน ด้านหลังคือตู้เวชภัณฑ์ 

ห้องที่นุ่นนั่งทำงานอยู่เป็นห้องตรวจรักษา ถัดไปคือห้องฉีดยาทำแผล และปฐมพยาบาล ยังมีห้องทำงานของเจ้าหน้าที่ ห้องยา และห้องแบ่งเป็นสัดส่วนอีกหลายห้อง ทั้งหมดนี้อยู่ชั้นล่างของสถานีอนามัย ส่วนข้างบนทำเป็นห้องประชุมและห้องแพทย์แผนไทย สถานีอนามัยใหญ่โต มีห้องหลายห้อง แต่มีเจ้าหน้าที่เพียงสามคน และต้องทำงานมันเสียทุกห้องนั่นแหละ

อดเหลือบมองนาฬิกาแขวนผนังข้างฝาห้องไม่ได้ เข็มนาฬิกาบอกว่าล่วงเลยการทำงานนอกเวลามานานโข นี่เป็นเพราะกำลังจะมีการประเมินมาตรฐานของ รพ.สต. หรือชื่อเต็มว่า โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ซึ่งแต่เดิมมันก็คือสถานีอนามัยนั่นเอง ตำแหน่งของนุ่นคือนักวิชาการสาธารณสุข ที่ต้องรับผิดชอบงานวิชาการและเอกสารการประเมิน รวมทั้งทำสไลด์เพื่อนำเสนอผลงานให้คณะประเมินดูด้วย 

เวลาของการประเมินใกล้เข้ามาทุกที แต่เพราะทั้งสำนักงานอยู่กันเพียงสามคน คือ นุ่นกับพี่หัวหน้า และอุบล คนงานที่จ้างมาช่วยงานเอนกประสงค์ ส่วนพี่ผู้ชายอีกคนนอนป่วยอยู่ในโรงพยาบาล และยังอีกนานกว่าจะหายดีกลับมาช่วยกันทำงานได้

ในเมื่อมีงานเร่งด่วนเข้ามานอกเหนือจากงานประจำ ภาระจึงล้นมือ นุ่นต้องทานข้าวมื้อเที่ยงหน้าจอคอมพิวเตอร์มาหลายวัน เลิกงานแล้วก็อยู่เวรนอกเวลาต่อ พอหมดเวลา โอ ที ที่เวลาสองทุ่ม แทนที่จะรีบกลับบ้านนุ่นก็มักนั่งทำงานต่อ 

เพราะงานมันยุ่งและน่าเวียนหัวกับเอกสารมากมาย รู้ตัวอีกทีเวลาก็ปาเข้าไปเกือบสี่ทุ่มทุกวัน วันนี้ก็เช่นกัน เวลาตอนนี้คือสามทุ่มกว่า นับว่าดึกสำหรับชนบทแถวนี้กับสถานที่ทำงานซึ่งห่างไกลบ้านผู้คน เพราะเมื่อก่อนนั้น ที่ทางบริจาคให้สร้างสถานีอนามัยมักเป็นที่เปลี่ยว รกร้าง บางทีก็เป็นป่าช้าเก่า แปลนอาคารสถานีอนามัยเดิมยกใต้ถุนสูง ลำบากคนไข้ที่เดินไม่ไหวกับคนแก่ ๆ ที่มาหาหมอ วิธีแก้ไขก็คือทอดผ้าป่า ขอแรงชาวบ้านช่วยกันต่อเติมข้างล่างให้ กะว่าแค่ให้มีห้องตรวจสะดวกต่อคนไข้ แต่กลายเป็นว่าเขาสร้างให้อย่างดี ใหญ่โตโอ่อ่า อยู่ที่ว่าชาวบ้านรักชอบสถานีอนามัยของเขาไหม ถ้ารักมากเขาก็ช่วยมาก ชั้นล่างติดประตูม้วนเหล็กด้านหน้าก่อนเข้าไปถึงข้างในห้องตรวจอีกที

มองเวลาแล้วก็มองหน้าเจ้าของเสียง ดึกป่านนี้แล้วยังมีคนไข้มาขอให้รักษา...

แวบหนึ่งของความคิดทำให้ต้องมองดูหน้าเขาชัด ๆ อีกที และแล้วนุ่นก็เย็นวาบตลอดแนวไขสันหลัง เพราะสายตาคมวาวที่จ้องมาคู่นั้นทำให้รู้ชะตากรรมตัวเอง...นั่นมันไม่ใช่สายตาคนกำลังป่วย

สมองเร่งคิดแก้ไขสถานการณ์โดยด่วน เพราะเหตุการณ์ไม่น่าไว้วางใจ ทิ้งคำอาจารย์ที่เคยสอนว่า เกราะป้องกันตัวอย่างดีของพวกเราก็คือความดีมีเมตตา ซึ่งตอนนี้มันคงไม่ช่วยป้องกันนุ่นได้แน่ ๆ

ฝืนทำใจดีสู้เสือทั้งที่ใจเต้นโครมครามจนจะทะลุออกมานอกอก บังคับทั้งมือและเสียงไม่ให้สั่นเพราะความกลัว ท่าทางเครียดเขม็งของเขาบอกให้รู้ว่า เขาอาจต้องการมากกว่ายาแก้ปวดหัว

แต่เหมือนมีคนมากระซิบ อย่ากลัวจนเกินไป มันจะทำให้คิดอะไรไม่ออก...พูดสิ พูดดี ๆ 

ฉุกใจคิดตามนั้น แต่ก็จำต้องตรวจรักษาไปตามที่ถูกร้องขอ จนกระทั่งแล้วเสร็จ หลังรับยาเขาก็ลุกขึ้น ลอบชายตามอง แล้วแอบถอนใจยาวอย่างโล่งอก เขาคงจะไปเสียที นึกโมโหตัวเองที่ชอบอยู่ทำงานจนมืดค่ำทุกวัน ทำให้มีคนรู้ แล้วก็มาขอรับบริการเอาตอนดึกดื่นแบบนี้ให้ลำบากใจเรา ต่อไปจะไม่ทำอีกเป็นอันขาด

ด่าตัวเองในใจส่วนตาก็คอยมอง ถ้าเขาไปแล้วจะปิดประตู จากนั้นค่อยโทรศัพท์ให้คนที่บ้านมารับจะดีกว่า แต่แล้วก็ต้องใจหาย เมื่อร่างสูงใหญ่ลุกขึ้นก็จริง แต่กลับไปยืนพิงอยู่ตรงกรอบประตูทางออกซึ่งมีอยู่ประตูเดียว นั่นหมายความว่าเขาปิดทางออกของนุ่นเสียแล้ว และถ้าเขาเอื้อมไปปิดบานประตู นุ่นก็จะถูกกักตัวเอาไว้ข้างในห้องตรวจกับเขา พระเจ้าช่วย!

เหลียวมองหากระเป๋าถือซึ่งเก็บโทรศัพท์เอาไว้ข้างใน ก็นึกขึ้นได้ว่า ตัวเองดันเอาไปวางไว้ในห้องทำงานอีกห้องหนึ่ง แล้วมานั่งทำงานในห้องนี้ ทีนี้ก็ถึงกับเหงื่อตก รู้สึกสิ้นหวังขึ้นมาทันใดเพราะตกอยู่ในมุมอับ ถ้าจะไปหยิบเอา มันก็ต้องอ้อมโต๊ะตรวจแล้วเดินผ่านหน้าเขาไป...ซึ่งแบบนั้นก็คงไม่รอด

"ป้าแก้วเป็นยังไงบ้าง วันนี้หมอกะจะออกไปเยี่ยมที่บ้านพอดี แต่ติดงานด่วนเสียก่อน ดูสิ ป่านนี้แล้วยังไม่ได้กินข้าวเย็นเลย กินข้าวมาหรือยังครับหนุ่ม อ้อ ช่วยเลื่อนโต๊ะกับเก้าอี้ให้หมอหน่อย พรุ่งนี้เขาจะมาตรวจสถานีอนามัยบ้านเราจ้ะ เดี๋ยวจะได้เก็บกวาดเสียด้วยเลย ขอแรงหน่อยนะ"

ยังมีอีกวิธีหนึ่ง พยายามพูดถึงแม่ที่ป่วยเป็นอัมพาตครึ่งซีกของเขา ซึ่งเคยไปเยี่ยมบ้านสองสามครั้ง วัยรุ่นชายคนนี้นุ่นรู้จัก ดูเหมือนเคยติดคุกคดีลักทรัพย์แล้วพึ่งพ้นโทษมาหมาด ๆ 

ขอให้เขาช่วยโน่นนี่ ชวนคุยถึงเรื่องทางบ้าน ถามถึงแม่ แสดงความเห็นใจที่เขายังไม่มีงานทำ หวังกระตุ้นให้เขาได้คิดก่อนทำอะไรลงไป

ขณะชวนคุยไปเรื่อย ๆ ก็พยายามขยับเข้าหาประตูทางออก รู้สึกเหมือนเขาจะชอบที่ได้คุย ได้ช่วยทำอะไร ๆ และชอบให้ชม สังเกตเห็นว่าเขามีท่าทีผ่อนคลาย สายตาอ่อนลง จนกระทั่งในที่สุดก็พากันออกมาถึงหน้าประตู และสุดท้ายเขาก็ลากลับโดยไม่มีอะไรเกิดขึ้น

ถอนหายใจยาว โชคดีแท้ ๆ ที่ผ่านเหตุการณ์ชวนหวาดเสียวมาได้ รีบปิดประตูลนลานลงมาที่จักรยานยนต์ สตาร์ทเครื่องแล่นออกไปจากที่ทำงานทันที

พอขี่รถมาถึงกลางทางก็เจอเข้ากับอุบลที่ขี่รถอีกคันสวนมาพอดี เราหยุดรถทักกัน

"มันนึกอยากมาดู สังหรณ์ใจว่าจะเกิดอะไรขึ้นกับหมอหริอเปล่า" อุบลบอกทันทีที่นุ่นเล่าเรื่องระทึกใจก่อนหน้าคร่าว ๆ ให้ฟัง

"เหมือนมีอะไรมาดลใจให้มาดูหมอ ดีที่หมอปลอดภัย"

"หมอรีบมาก ประตูยังไม่ได้ใส่กุญแจ แค่งับไว้เฉย ๆ อารามรีบยังลืมกระเป๋าถืออีกด้วย ไหน ๆ ก็มาแล้ว บลช่วยไปหยิบกระเป๋าในห้องทำงานให้ที แล้วช่วยปิดประตูใส่กุญแจให้ด้วย หมอจะรออยู่ตรงหน้าประตูรั้วนะ "

อุบลรับคำ เราพากันกลับมาที่ตัวอาคารสถานีอนามัยใหม่ อุบลเข้าไปจัดการตามที่บอก ส่วนนุ่นนั่งควบจักรยานยนต์ของตัวเองรอ

ครู่เดียวอุบลก็ทำหน้าตื่นกลับมา

"แหม ไวจัง อ้าว ไหนกระเป๋าหมอล่ะ"

"ผมไม่ได้เข้าไปเอา พอดึงประตูม้วนเปิดแค่ครึ่งเข่าก็เจอเท้าใครไม่รู้ยืนหันหน้ามาหาอยู่หลังประตู...ผมรับประกันได้ว่าไม่มีขโมยหน้าไหนเข้าไปเอาอะไรได้หรอก ผมว่าเรารีบไปกันเถอะครับ"

คราวนี้ไม่ยะเยือกเฉพาะไขสันหลัง แต่นุ่นเย็นวาบไปทั้งตัว ขนหัวลุกตั้งชัน ไม่ต้องให้อุบลบอกซ้ำ นุ่นเผ่นทันที