Bloggang.com : ลูกแม่ดอกบัว : อิทธิบาท ๔

อิทธิบาท ๔

วันพระใหญ่อีกแล้วนะคะ(ตามเวลาประเทศสหรัฐอเมริกา) มีธรรมะของแม่มาฝากเช่นเคยค่ะ พยายามเลือกเรื่องง่ายๆนะคะ จะได้ไม่เบื่อกัน
แต่วันหลังจะมีพระอภิธรรมมาแซมค่ะ

อิทธิบาท ๔
บ่ายวันเพ็ญเดือน ๓ ที่ปาวาลเจดีย์ ใกล้กรุงเวสาลี ก่อนที่มารจะอาราธนาพระพุทธองค์ให้ปรินิพพาน พระพุทธองค์ตรัสเรื่องอิทธิบาท ๔ อันเป็นทางแห่งความสำเร็จ ๔ ประการ คือ

๑) ฉันทะ ความพอใจรักใคร่ในสิ่งนั้น
๒) วิริยะ ความพากเพียรในสิ่งนั้น
๓) จิตตะ เอาใจฝักใฝ่ในสิ่งนั้น
๔) วิมังสา ตริตรองพิจารณาเหตุผลในสิ่งนั้น

“อานนท์ธรรม ๔ ประการนี้ หากผู้ใดเจริญให้มาก ทำให้มาก เมื่อปรารถนาก็จะพึงดำรงชีพอยู่ได้ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัป แม้ตถาคตเมื่อปรารถนาก็พึงดำรงชีพอยู่ได้ตลอดกัป หรือเกินกว่ากัป”

พระผู้มีพระภาคเจ้าย้ำเช่นนั้น แม้ครั้งที่ ๒ แม้ครั้งที่ ๓ ด้วยอาการอย่างนี้ พระอานนท์ก็มิสามารถจะเข้าใจ มิได้กราบทูลขอให้พระผู้มีพระภาคเจ้า จงดำรงอยู่ตลอดกัป เพื่อประโยชน์ เพื่อเกื้อกูล เพื่อความสุขแก่เทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย คล้ายถูกมารดลใจ
เนื่องจากพระอานนท์ถูกมารดลใจ จึงไม่เฉลียวใจในคำปรารภของพระพุทธองค์ ลำดับนั้น พระพุทธองค์ตรัสกับตรัสกับพระอานนท์ว่า “บัดนี้เธอจงสำคัญการอันควรเถิด”

พระอานนท์หลีกออกมานั่งที่โคนไม้ต้นหนึ่ง ไม่ไกลจากที่พระพุทธองค์ประทับ มารได้เข้ามากราบทูลขอให้พระพุทธองค์ปรินิพพาน พระพุทธองค์ทรงรับคำอาราธนาของมาร โดยตรัสตอบว่า “มัจจุมาร อย่ากังวลไปเลย จากนี้ล่วงไปอีก ๓ เดือน ตถาคตจักปรินิพพาน”

ขยายความอิทธิบาท ๔

๑) ฉันทะ ความพอใจรักใคร่ในการปฏิบัติ ในฐานะเป็นสิ่งที่ตนถือว่าดีที่สุดที่มนุษย์เราควรจะได้ ข้อนี้เป็นกำลังใจอันแรก ที่ทำให้เกิดคุณธรรมข้อต่อไป

๒) วิริยะ ความพากเพียรในการปฏิบัติ
หมายถึงการกระทำที่ติดต่อ ไม่ขาดตอน เป็นระยะยาว จนประสบความสำเร็จ คำนี้มีความหมายของความกล้าหาญเจืออยู่ด้วยส่วนหนึ่ง

๓) จิตตะ เอาใจฝักใฝ่ต่อการปฏิบัติ หมายถึง ความไม่ทอดทิ้งสิ่งนั้นไปจากความรู้สึกของตัว ทำสิ่งซึ่งเป็นวัตถุประสงค์นั้นให้เด่นชัดอยู่ในใจเสมอ
คำนี้รวมความหมายของคำว่า “สมาธิ” อยู่ด้วยอย่างเต็มที่

๔) วิมังสา ตริตรองพิจารณาเหตุผลของการปฏิบัติ จนได้รู้แจ้งเห็นจริงในสัจจธรรมนั้น หมายถึง ความสอดส่องในเหตุและผลแห่งความสำเร็จเกี่ยวกับเรื่องนั้นๆ ให้ลึกซึ้งยิ่งๆขึ้นไปตลอดเวลา คำนี้รวมความหมายของคำว่า “ปัญญา” ไว้อย่างเต็มที่

ธรรมแห่งอิทธิบาท(อิทธิบาท ๔) ผู้ใดทำให้เจริญ ทำให้มาก ทำให้เป็นดุจยานแล้ว บุคคลผู้นั้นตั้งความหวัง ตั้งความปรารถนาที่มีอายุยืนยาว ก็ดำรงอยู่ได้ ๑ กัป หรือ เกินกว่า ๑ กัป (๑ กัป หมายถึงอายุที่ควรเป็นในสมัยหนึ่งๆ ครั้งพุทธกาลประชาชนมีอายุอยู่ได้นาน ๑๐๐–๑๒๐ ปี ก็นับว่าเป็น ๑ กัป)

หมายเหตุ สมัยปัจจุบัน กัปในสมัยนี้อายุนานประมาณ ๘๐ ปีค่ะ

Create Date : 06 เมษายน 2551

Last Update : 6 เมษายน 2551 9:29:40 น.

14 comments

Counter : 778 Pageviews.

ธรรมมะสวัสดี อิอิ มอ.ไม่ค่อยมีจ้ะ วิมังสา
แต่ฉันทะ วิริยะ จิตตะ เพียบๆ

โดย: แม่อ้วนคนสวยไม่ได้ล็อคอิน IP: 203.156.0.158 วันที่: 6 เมษายน 2551 เวลา:9:52:30 น.

หมอปุ้มเจ๊มาจองที่ไว้ก่อนน๊า เดี่ยวว่าง(จากการเป้นแจ๋ว)เมื่อไหร่จะกลับมาอ่านอีกทีแน่นอนนะน้องนะ

โดย: ตัวเล็กอ้วน

วันที่: 6 เมษายน 2551 เวลา:11:49:05 น.

Glitter Graphics & Comments

โดย: The Zephyr

วันที่: 6 เมษายน 2551 เวลา:21:15:55 น.

หมอปุ้ม เจ๊กลับมาอ่านตามสัญญาแล้วนะ ขอบใจหมอปุ้มมากน้องที่เอาสิ่งดีๆมาฝากกันในวันพระนะน้องนะ อนุโมทนาบุญด้วยนะจ๊ะน้องสาว

โดย: ตัวเล็กอ้วน

วันที่: 7 เมษายน 2551 เวลา:10:24:06 น.

แวะมาอ่านธรรมะค่ะ

โดย: Smilla

วันที่: 8 เมษายน 2551 เวลา:6:31:17 น.

ค่ะขอบคุณมากนะคะที่แอดชื่อเข้าเป็นกัลยาณมิตร

emo

โดย: yoja

วันที่: 8 เมษายน 2551 เวลา:8:27:40 น.

แอบมาดูว่านอนยังค่ะ
ถ้ายังก็ส่งเข้านอนเลยนะคะ

โดย: yoja

วันที่: 8 เมษายน 2551 เวลา:19:50:56 น.

ขอบคุณสำหรับคำแนะนำดีๆนะคะ

ช่วงนี้เป็นบ้าไปหน่อยค่ะ งานมันเยอะไป เกรดมันไม่ดีอย่างที่ทุ่มไป

วันที่ติดเข้ามา นึกภาพตัวเองเป็นหมอไม่ค่อยออกเท่าไรหรอกนะคะ
แต่ก็ยังเชื่อ ว่าเราน่าจะทำได้
วันนี้ก็ยังเชื่ออยู่ (อาจจะลังเลนิดหน่อย แหะๆ)

แต่กว่าจะถึงวันนั้น ก็ต้องผ่านวันนี้ที่อุปสรรคมันเยอะไปนิด เลยเหนื่อยเท่านั้นเองค่ะ

โดย: หวานจ๋อยหยอด IP: 58.8.23.227 วันที่: 9 เมษายน 2551 เวลา:0:31:54 น.