BlogGang.com : : sirivinit : การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง (2)

การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่สอง (2)

อยุธยายศล่มแล้ว

สาเหตุที่นำไปสู่การรุกรานในรัชสมัยพระเจ้ามังระ

ความคิดที่จะตีอาณาจักรอยุธยาของพระเจ้ามังระอาจมีนับตั้งแต่เสด็จขึ้นครองราชสมบัติต่อจากพระเชษฐาในปี พ.ศ. 2306 โดยก่อนหน้านั้นพระองค์เคยเสด็จมาในกองทัพของพระเจ้าอลองพญาในการรุกรานครั้งก่อนด้วย

หลังจากที่เสด็จขึ้นครองราชย์สมบัติ ด้วยความที่ทรงเคยมีประสบการณ์ในการรบครั้งก่อน จึงทำให้ทรงรู้จุดอ่อนของอาณาจักรอยุธยาพอสมควร และพระองค์ก็ได้ตระเตรียมงานเพื่อการสงครามได้อย่างเหมาะสม

ในรัชกาลของพระเจ้ามังระนั้น มีการปราบกบฏในแว่นแคว้นต่าง ๆ และพระองค์ก็ทรงเห็นความจำเป็น ที่จะต้องลดอำนาจของกรุงศรีอยุธยาลงจนแตกสลายหรืออ่อนแอ จนไม่อาจเป็นที่พึ่งให้กับหัวเมืองที่คิดตีออกห่างได้อีก

โดยมิใช่การขยายอาณาเขตอย่างเคย โดยไม่เวลาไล่เลี่ยกัน หัวเมืองล้านนาและหัวเมืองทวายที่ก่อกบฎและคิดตีออกห่าง ทำให้พระองค์ต้องส่งกองทัพไปปราบกบฎ

สำหรับสาเหตุด้านอื่น ๆ ที่พอจะประมวลได้ เช่น

ตามความเข้าใจของชาวกรุงเก่าก็คือ การรับตัวหุยตองจาไว้โดยไม่ได้ส่งตัวคืนให้แก่พม่าเมื่อพม่าร้องขอมา

ความต้องการเป็นใหญ่เทียบเท่าพระเจ้าบุเรงนอง ซึ่งเป็นดั่งพระมหาจักรพรรดิของอาณาจักรพม่า

ส่วนทางด้านบาทหลวง Sangermano ได้ระบุไว้ใน The Description of the Burmese Empire ว่า สาเหตุที่พระเจ้ามังระรุกรานอาณาจักรอยุธยาเนื่องจากอยุธยาบิดพลิ้วที่จะส่งเครื่องราชบรรณาการให้กับพระเจ้าอลองพญา

การทัพ
แผนการและการจัดเตรียม

ฝ่ายพม่า

ในพงศาวดารฉบับหอแก้วและคองบองได้ระบุว่า พระเจ้ามังระทรงดำริว่าอยุธยาเป็นราชอาณาจักรที่แข็งแกร่ง เพราะว่างเว้นจากศึกสงครามมานาน ดำริว่าจะส่งเนเมียวสีหบดีนำกองทัพไปทำสงครามเพียงด้านเดียวเห็นจะไม่พอ

จึงโปรดให้มังมหานรธานำทัพรุกรานมาอีกด้านหนึ่งด้วย โดยก่อนหน้านั้น กองทัพทั้งสองได้รับมอบหมายให้บรรลุภารกิจอื่นเสียก่อน คือ การปราบกบฎต่อรัฐบาลพม่า ทั้งทางเหนือและทางใต้

ซึ่งจะเป็นการช่วยเสริมความสำเร็จให้แก่เป้าหมายหลักในการเข้าตีกรุงศรีอยุธยา

ฝ่ายเนเมียวสีหบดีมีหน้าที่ปราบกบฎในแคว้นล้านนา กองทัพเนเมียวสีหบดีเคลื่อนไปกะเกณฑ์ผู้คนทางหัวเมืองชาน แล้วจึงยกจากเมืองเชียงตุงเข้าสู่เมืองเชียงใหม่ และสามารถปราบปรามกบฎลงได้อย่างราบคาบ

และภายในฤดูฝนของ พ.ศ. 2307 ได้ยกขึ้นไปปราบเมืองล้านช้างได้ทั้งหมด ก่อนจะมีจัดเตรียมการยกเข้าตีกรุงศรีอยุธยาที่เมืองลำปาง และเริ่มเคลื่อนทัพเมื่อฤดูแล้งของ พ.ศ. 2308

ฝ่ายทัพมังมหานรธา มีภารกิจที่ต้องปราบกบฏที่ทวาย และพักค้างฝนที่ทวายใน พ.ศ. 2308 พร้อมกะเกณฑ์ผู้คนจากหงสาวดี เมาะตะมะ มะริด ทวายและตะนาวศรีเข้าสมทบในกองทัพ

จนย่างเข้าหน้าแล้งของ พ.ศ. 2308 จึงได้เคลื่อนทัพเข้าสู่อาณาจักรอยุธยาตามนัดหมายในเวลาใกล้เคียงกับกับทัพของเนเมียวสีหบดี

ฝ่ายอยุธยา

ทางด้านการปฏิบัติของอาณาจักรอยุธยาระหว่างการทัพทั้งสองนั้น กษัตริย์
อยุธยาได้ทรงส่งกองทัพมาช่วยเหลือเชียงใหม่ให้เป็นกบฎต่อพม่า และช่วยหัวเมืองมอญที่เมืองทวายให้ประกาศอิสรภาพ

ทำให้กองทัพพม่าต้องส่งกองทัพไปตีดินแดนทั้งสองคืน เลยไปจนถึงอาณาจักรล้านช้าง เพื่อตัดชัยชนะของกรุงศรีอยุธยา และในการรุกรานกรุงศรีอยุธยาในรัชสมัยพระเจ้ามังระ กองทัพอยุธยาก็ยังคงเตรียมตัวรับกองทัพพม่าในพระนครอีกเช่นเดิม

อย่างไรก็ตาม นิธิ เอียวศรีวงศ์ กล่าวว่า รัฐบาลอยุธยาเองก็เห็นว่ายุทธ ศาสตร์การตั้งรับในพระนครเห็นจะไม่ไหว จำต้องไม่ให้ข้าศึกประชิดพระนครอย่างยุทธศาสตร์ของสมเด็จพระนเรศวร

เพียงแต่ว่าระบบป้องกันตนเองของอยุธยามีจุดอ่อนมาก่อนแล้ว จึงทำให้รัฐบาลต้องเตรียมการป้องกันพระนครควบคู่ไปด้วย ดังที่เห็นได้จากการเตรียมเสบียงอาหารและเกณฑ์กองทัพหัวเมือง

เพียงแต่ว่าการเกณฑ์กองทัพหัวเมืองได้ทหารจำนวนไม่มากนัก ซึ่งคงเป็นผลมาจากระบบป้องกันตนเองที่มีปัญหานั่นเอง ตรงกันข้ามกับ สุเนตร ชุติน ธรานนท์ ที่เห็นว่าทางการอยุธยายังคงใช้พระนครเป็นปราการรับข้าศึกตามยุทธศาสตร์เดิมแต่โบราณ

มีต่อตอนที่ 3 ค่ะ

ขอขอบคุณวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ธีววารวรสวัสดิ์ มานมนัสรมเยศ ที่มาอ่านค่ะ

Create Date : 03 ธันวาคม 2552

Last Update : 3 ธันวาคม 2552 9:29:35 น.

0 comments

Counter : 1624 Pageviews.