BlogGang.com : : sirivinit : เจ้าน้อยธรรมลังกา หรือ พระเจ้าช้างเผือกธรรมลังกา

เจ้าน้อยธรรมลังกา หรือ พระเจ้าช้างเผือกธรรมลังกา

เจ้าน้อยธรรมลังกา

เจ้าน้อยธรรมลังกา หรือ พระเจ้าช้างเผือกธรรมลังกา เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ ระหว่างปี พ.ศ. ๒๓๕๘ - พ.ศ. ๒๓๖๔ รวมเป็นระยะเวลา ๖ ปี

พระเจ้าช้างเผือกธรรมลังกา ทรงเป็นพระราชโอรสองค์ที่ ๓ ในเจ้าฟ้าหลวงชายแก้ว เจ้าผู้ครองนครลำปาง กับ แม่เจ้าจันทาราชเทวี และทรงเป็นราชนัดดา (หลานปู่) ในพระเจ้าทิพย์จักรสุละวะฤๅไชยสงคราม (พระญาสุละวะฤๅไชยสงคราม) กับ แม่เจ้าพิมพาราชเทวี ซึ่งเป็นองค์ปฐมวงศ์ "ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ (เจ้าเจ็ดตน)"

พระเจ้าช้างเผือกธรรมลังกา ทรงเป็นพระอนุชาของพระเจ้าบรมราชาธิบดีกาวิละ ทรงมีพระเชษฏา พระอนุชาและพระขนิษฐา รวม ๑๐ พระองค์ (หญิง ๓ ชาย ๗) (เจ้าชายทั้ง ๗ พระองค์ได้ทรงช่วยกันต่อสู้อริราชศัตรูขยายขอบขัณฑสีมาล้านนาออกไปอย่างเกรียงไกร เป็นเหตุให้ทรงมีพระสมัญญาว่า "เจ้าเจ็ดตน") มีพระนามตามลำดับ ดังนี้

พระเจ้าบรมราชาธิบดีกาวิละ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ ๑ (นับเป็น "พระเจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ ๑" ในสมัยกรุงธนบุรี)

พระเจ้าคำโสม เจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ ๑

พระเจ้าช้างเผือกธรรมลังกา เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ ๒

พระเจ้าดวงทิพ เจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ ๒

พระอัครชายาเธอ เจ้าครอกฟ้าศรีอโนชา ใน สมเด็จพระบวรราชเจ้า กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาถ

เจ้าหญิงสรีวัณณา (พิราลัยแต่เยาว์)

เจ้าอุปราชหมูหล้า พระราชมหาอุปราชานราธิบดีศรีสุวรรณฝ่ายหน้าหอคำนครลำปาง

เจ้าหลวงเศรษฐีคำฝั้น เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ ๓ และ เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ ๑

เจ้าหญิงสรีบุญทัน (พิราลัยแต่เยาว์)

พระเจ้าบุญมาเมือง เจ้าผู้ครองนครลำพูน องค์ที่ ๒

ในปี พ.ศ. ๒๓๑๗ เมื่อพระเจ้ากาวิละ ร่วมมือกับพระยาจ่าบ้าน และพระเจ้าเมืองธนบุรี ปลดปล่อยล้านนา จากอำนาจของพม่าได้สำเร็จ พระเจ้ากรุงธนบุรีได้สถาปนาพระยาจ่าบ้าน เป็น "พระยาวชิรปราการ" เจ้าเมืองเชียงใหม่ พระเจ้ากาวิละ เป็นเจ้าเมืองลำปาง

และแต่งตั้งเจ้าธรรมลังกา เป็นอุปราชนครลำปาง และได้รับการเลื่อนอิสริยยศเป็น "เจ้ามหาอุปราชนครเชียงใหม่" ในปี พ.ศ. ๒๓๔๘

ต่อมาในปี พ.ศ. ๒๓๕๖ พระเจ้าบรมราชาธิบดีกาวิละ ถึงแก่พิราลัย เจ้ามหาอุปราชธรรมลังกา จึงได้รับการสถาปนาขึ้นเป็น "พระเจ้าธรรมลังกา" เมื่อวันขึ้น ๑๒ ค่ำ เดือน ๙ เหนือ และอัญเชิญเจ้าคำฝั้น เจ้าเมืองลำพูน (พระอนุชา) มาเป็นอุปราชา และให้เจ้าอุปราชบุญมา เป็นเจ้านครลำพูนสืบแทน

พระราชกิจสำคัญ

ในปี พ.ศ. ๒๓๕๙ พระเจ้าช้างเผือกธรรมลังกา ได้นำช้างเผือกไปถวายพระเจ้าอยู่หัว ที่กรุงเทพมหานคร เพื่อแสดงความจงรักภักดี

พระเจ้าธรรมลังกา ได้ทรงโปรดให้ซ่อมแซมเมืองเชียงใหม่ และขุดลอกคูเมือง ในปี พ.ศ. ๒๓๖๑

การสร้างกำแพงเมืองเชียงใหม่ โดยใช้อิฐ ในปี พ.ศ. ๒๓๖๓ เริ่มต้นจากด้านแจ่งศรีภูมิ เวียนไปทางซ้าย

ถึงแก่พิราลัย

เมื่อวันขึ้น ๑๔ ค่ำ เดือน ๘ เหนือ พ.ศ. ๒๓๖๔ พระเจ้าช้างเผือกธรรมลังกา ทรงประชวร และถึงแก่พิราลัยในวันรุ่งขึ้น รวมพระชนมายุ ๗๗ พรรษา

ขอขอบคุณ วิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

จันทรวารวรสวัสดิ์ โสมนัสวัฒนสิริค่ะ

Create Date : 24 กันยายน 2553

Last Update : 30 กันยายน 2553 17:42:37 น.

0 comments

Counter : 4331 Pageviews.