"...การศึกษาเป็นปัจจัยหลักในการสร้างและพัฒนาความรู้ ความคิด ตลอดจนความประพฤติและคุณงามความดีของบุคคล ให้บุคคลดำรงตนอยู่ในสังคมและในโลกได้อย่างมั่นคงและมีความสงบร่มเย็นได้ แม้ว่าโลกจะเปลี่ยนแปลงไปรวดเร็วเพียงใดก็ตาม..."

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเห็นถึงความสำคัญของหลักสิทธิมนุษยชน ทรงห่วงใยในความด้อยโอกาสทางการศึกษาของราษฎรทุกหมู่เหล่า ทั้งชนกลุ่มน้อย และประชาคมเมือง ทุกคนควรมีโอกาสได้รับการศึกษา ได้รับบริการจากภาครัฐโดยเท่าเทียมกัน ซึ่งเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานในการดำรงชีวิตของประชาชน 

เนื่องในโอกาสวันคล้ายวันพระราชสมภพสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทีมงาน Life On Campus จึงได้รวบรวม 5 โครงการพัฒนาตามพระราชดำริด้านการศึกษา เพื่อร่วมกันชื่นชมในพระอัจฉริยภาพด้านการพัฒนาการศึกษาไทย ในฐานะ “เจ้าฟ้านักการศึกษา” ของปวงชนชาวไทย


ให้โอกาสนักเรียนถิ่นทุรกันดาร “โครงการส่งเสริมคุณภาพการศึกษา”

หากพูดถึง โครงการพระราชดำริของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ด้านการศึกษาในเขตพื้นที่ทุรกันดาร “โครงการส่งเสริมคุณภาพการศึกษา” ถือเป็นอีกหนึ่งโครงการที่เริ่มดำเนินการในปี พ.ศ. ๒๕๒๖ เพื่อช่วยเหลือนักเรียนที่อยู่ในถิ่นทุรกันดาร ซึ่งประสบความขาดแคลนในหลายๆ ด้าน ให้ได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐาน

ซึ่งเป็นการศึกษาภาคบังคับอย่างถูกต้อง ด้วยวิธีการและเทคโนโลยีที่จะช่วยให้นักเรียนได้รับความรู้ความเข้าใจในวิชาการอย่างดี พร้อมที่จะศึกษาต่อในระดับสูงต่อไปได้เท่าเทียมกับคนอื่นๆ และช่วยให้ครูโดยเฉพาะอย่างยิ่ง “ครูตำรวจตระเวนชายแดน” ซึ่งไม่ได้มีอาชีพครูโดยตรงทำหน้าที่ครูได้อย่างมีประสิทธิภาพ

โดยกิจกรรมหลักๆ ของโครงการนี้ คือ การพัฒนาประสิทธิภาพการจัดการเรียนการสอนของครู การปรับแต่งภูมิทัศน อาคารสถานที่ และสิ่งแวดล้อม เพื่อสร้างบรรยากาศที่เหมาะสมในการเรียน รวมถึงจัดห้องสมุดให้เป็นที่สำหรับการศึกษาค้นคว้าของนักเรียนและชุมชน

โครงการนักเรียนในพระราชานุเคราะห์-ทุนพระราชทานเพื่อการศึกษา

เนื่องด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงประจักษ์ว่า เด็กนักเรียนในถิ่นทุรกันดาร ในโรงเรียนตำรวจตระเวนชายแดน เมื่อสำเร็จการศึกษาชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ แล้ว ส่วนใหญ่ไม่มีโอกาสศึกษาต่อในระดับสูงได้ เนื่องจากทางบ้านมีฐานะยากจน และตามชายแดนมักไม่มีโรงเรียนที่เปิดสอนในระดับสูง

จึงมีพระราชประสงค์ที่จะพระราชทานพระราชานุเคราะห์ให้นักเรียนเหล่านั้นได้มีโอกาสศึกษาต่อตามความเหมาะสมของระดับสติปัญญา และความสามารถของแต่ละบุคคล เมื่อสำเร็จการศึกษาจะได้นำความรู้ ที่ได้รับกลับไปพัฒนาชุมชนของตนเองต่อไป จึงทำให้เกิดโครงการนักเรียนในพระราชานุเคราะห์ และทุนพระราชทานเพื่อการศึกษา ตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๓๑ เป็นต้นมา

ในส่วนการดำเนินกิจกรรมงานนักเรียนในพระราชานุเคราะห์ฯ ดำเนินงานทั้งในด้านการปรับปรุงพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้แก่นักเรียน ด้วยการฝึกอบรมให้ความรู้ทางวิชาการ แนะแนวทางการศึกษา และวางแผนการศึกษาในอนาคตให้แก่นักเรียน

การปลูกฝังและเสริมสร้างจิตสำนึกในความเป็นไทย ให้มีความรักในถิ่นที่อยู่ และการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข รวมทั้งการติดตามดูแล ให้คำปรึกษาและช่วยเหลือนักเรียนทั้งในด้านการเรียน ความประพฤติ และการใช้จ่ายเงินพระราชทาน ตลอดจนส่งเสริมให้นักเรียนมีงานทำตามคุณวุฒิของนักเรียน

นอกจากนี้ ยังมีนักเรียนในพระราชานุเคราะห์ฯ ซึ่งภายหลังจบการศึกษาแล้วได้กลับไปประกอบอาชีพในชุมชนบ้านเกิด และมีส่วนร่วมในการพัฒนาท้องถิ่นและชุมชนของพวกเขาให้ดียิ่งขึ้นต่อไปด้วย

นำความรู้พัฒนาท้องถิ่น “โครงการบัณฑิตคืนถิ่น”

อีกหนึ่งโครงการในพระราชดำริของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่มีจุดประสงค์ในการช่วยเหลือนักศึกษาท้องถิ่นทุรกันดาร เพื่อให้ได้ศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษา นั้นคือ “โครงการบัณฑิตคืนถิ่น” ถือเป็นโครงการที่ให้เยาวชนที่ขาดโอกาสด้านการศึกษา ได้ศึกษาในระดับที่สูงขึ้น เพื่อนำความรู้ไปใช้พัฒนาท้องถิ่นของตนนั่นเอง

โครงการนี้เป็นโครงการที่มีส่วนช่วยให้นักศึกษามีการฝึกฝนตนเอง และใช้ชีวิตอยู่บนพื้นฐานของเศรษฐกิจพอเพียง เช่น มีการทำแปลงเกษตร ปลูกผักกินกันเอง มีการทำกับข้าวกินกันเป็นกลุ่ม และยังมีอาจารย์มาให้ความรู้ มีการฝึกอาชีพ การบำเพ็ญประโยชน์ การสร้างจิตอาสา การพัฒนาศักยภาพของนักศึกษา การศึกษาดูงาน และการออกค่ายอาสา เป็นต้น

โดยนักศึกษาที่ได้รับพระราชทานทุนในโครงการบัณฑิตคืนถิ่น ถือว่ามีแรงผลักดันให้มีความมุ่งมั่น ตั้งใจเรียน เพื่อกลับไปทำงานในพื้นที่ถูมิลำเนา และยังเป็นการสร้างโอกาสที่ดีที่จะตอบแทนบ้านเกิดหรือท้องถิ่นใกล้เคียงในชนบทของนิสิตนักศึกษาด้วย

โครงการพระราชดำริ โรงเรียนพี่ - โรงเรียนน้อง

“เราต้องการให้ทุกคนมีความมั่นคง มีความเป็นสุข อยู่ดีกินดี มีโอกาสในชีวิตที่จะได้รับความรู้และฝึกฝนความสามารถ สามารถที่จะสร้างความก้าวหน้าให้แก่ตัวเองได้ ให้เท่าเทียมกันทุกคน” พระราชดำรัส สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี

ตามพระราชดำริแล้ว “โรงเรียนน้อง” คือโรงเรียนประถม ๒๒ โรงเรียน ในพื้นที่ห่างไกลในถิ่นทุรกันดารภายในแผนพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร และสำหรับ “โรงเรียนพี่” หมายความถึงโรงเรียนรัฐบาล และเอกชนในกรุงเทพมหานคร

ที่มีศักยภาพทางวิชาการ มีชื่อเสียงเป็นที่รู้จักของสังคม ครู และนักเรียนมีฐานะความเป็นอยู่ที่ดีถึงปานกลาง มีความสามารถและความพร้อมที่จะแบ่งปันสิ่งที่มีแก่ผู้ที่ด้อยโอกาสกว่า เพื่อให้นักเรียนในโรงเรียนน้องได้มีโอกาสดำรงชีวิตอย่างมีคุณภาพ และได้รับโอกาสในการศึกษาเท่าเทียมกันกับนักเรียนในที่อื่นๆ สอดคล้องกับพระราชดำรัสสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี พระราชทานเมื่อวันที่ ๒๗ เมษายน พ.ศ.๒๕๔๓

รวมถึงเพื่อเปิดโอกาสให้ครู นักเรียน และผู้ปกครองของนักเรียน โรงเรียนพี่และโรงเรียนน้องได้พบปะ สังสรรค์ แลกเปลี่ยนประสบการณ์ และช่วยเหลือแบ่งปันกันทั้งในด้านวิชาความรู้ ในด้านจิตใจที่รัก และเอื้ออาทรต่อกัน ตลอดจนด้านวัตถุปัจจัยที่เป็นประโยชน์ในการพัฒนาเด็กในด้านต่างๆ ให้เป็นคนที่สมบูรณ์ และเป็นทรัพยากรที่มีคุณค่าของประเทศชาติต่อไป

ในส่วนของความสัมพันธ์ระหว่างโรงเรียนพี่และโรงเรียนน้อง เริ่มขึ้นด้วยครูและนักเรียนโรงเรียนพี่เดินทางไปเยี่ยมเยือนโรงเรียนน้อง พร้อมด้วยอุปกรณ์ทางการศึกษา อุปกรณ์กีฬา อาหาร ยาสามัญประจำบ้าน เสื้อผ้า รองเท้า และเงินสนับสนุน

ต่อมาโรงเรียนพี่ได้รับความร่วมมือจากองค์การยูเนสโกในการจัดอบรมครูโรงเรียนน้อง เกี่ยวกับวิธีการสอนภาษาไทย ภาษาอังกฤษ คณิตศาสตร์ และสังคมศึกษา ความสัมพันธ์อันดีระหว่างโรงเรียนพี่และโรงเรียนน้องเพิ่มขึ้น เมื่อมีการเดินทางไปเยี่ยมเยือนเป็นประจำ การแบ่งปันสิ่งของ ซึ่งได้สร้างวัสดุอุปกรณ์ที่จำเป็นในการมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น และในการพัฒนาคุณภาพการศึกษา


โครงการผลิตครูโรงเรียนตำรวจตระเวนชายเเดน

ไม่เพียงแต่ทรงให้ความช่วยเหลือและส่งเสริมคุณภาพการศึกษาแก่นักเรียนและนักศึกษาในเขตพื้นที่ทุรกันดารเท่านั้น สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงมีพระราชกระเเสรับสั่งกับ “พล.ต.ท.คำรณ ลียะวณิช” ผู้บัญชาการกองบัญชาการตำรวจตระเวนชายเเดน ด้วยพระเมตตาเเละห่วงใยศิษย์เก่าที่เรียนจบจากโรงเรียนตำรวจตระเวนชายเเดนเเล้วไปอยู่ที่ไหน ทำอะไรอยู่

ดังนั้น จึงได้จัดทำ “โครงการผลิตครูโรงเรียนตำรวจตระเวนชายเเดน” หรือโครงการครุทายาทขึ้น และต่อมาเมื่อวันที่ 23 กันยายน พ.ศ. 2540 สำนักงานตำรวจเเห่งชาติจึงอนุมัติให้กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายเเดน ผลิตครูโรงเรียนตำรวจตระเวนชายเเดนขึ้น เพื่อสนองงานโครงการตามพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เเละเพื่อแก้ปัญหาการขาดเเคลนบุคลากรที่ทำหน้าที่ครูในโรงเรียนตำรวจตระเวนชายเเดน

โครงการครุทายาทของตำรวจตระเวนชายเเดน นับเป็นพระมหากรุณาธิคุณในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ที่ทรงมีต่อโรงเรียนเเละนักเรียนโรงเรียนตำรวจตระเวนชายเเดนอย่างหาที่สุดมิได้ ซึ่งทำให้ศิษย์เก่าเหล่านั้นได้มีงานทำ สามารถนำความรู้เเละประสบการณ์ไปพัฒนาโรงเรียนตำรวจตระเวนชายเเดนเเละท้องถิ่นบ้านเกิดของตนเองให้เจริญยั่งยืนสืบไป

อ้างอิงข้อมูลจาก..
- //www.sirindhorn.net/HRH-projects.php
- //kanchanapisek.or.th/kp14/ProjectsB.htm
- //kanchanapisek.or.th/kp14/Projects.htm

ขอบคุณ ผู้จัดการออนไลน์

สวัสดิ์สิริชีววารค่ะ