แผ่นตราไปรษณียากรที่ระลึก ชุดเทพเจ้าในศาสนาพราหมณ์ - พระพรหม
แผ่นตราไปรษณียากรที่ระลึก ชุดเทพเจ้าในศาสนาพราหมณ์ พระพรหม
ออกแบบโดย นางวีณา จันทนทัศน์
วันแรกจำหน่าย ๒ พฤษภาคม ๒๕๕๒
พระพรหม (อังกฤษ: Brahma; เตลูกู: బ్రహ్మ; สันสกฤต: ब्रह्मा; เทวนาครี: ब्रह्मा) เป็นเทพเจ้าสูงสุด (ตรีมูรติ) ในคติของศาสนาพราหมณ์-ฮินดู
เป็นเทพเจ้าแห่งการสร้างสรรค์ เป็นเทพเจ้าแห่งความเมตตา เป็นผู้สร้างโลกและให้กำเนิดสิ่งต่าง ๆ ในจักรวาล และให้กำเนิดคัมภีร์พระเวท
พระพรหมมีสี่พักตร์ พระศอสวมลูกประคำ พระหัตถ์แต่ละข้างถือดอกบัว, คัมภีร์ และหม้อน้ำ มีพาหนะเป็นหงส์ หรือ ห่าน พระชายา คือ พระสุรัสวดี เทพีแห่งศิลปะวิทยาการและความรอบรู้
ในคัมภีร์มัตสยาปุราณะเล่าว่า พระพรหมเดิมทีมีถึงห้าพักตร์ การที่มีห้าพักตร์เกิดจาก การที่พระพรหมให้ได้กำเนิดผู้หญิงนางหนึ่งชื่อ ศตรูป ขึ้นมา ความงามของศตรูปทำให้พระองค์หลงใหล เมื่อศตรูปนี้เคลื่อนไปทางใด พระพรหมก็จะหันพระพักตร์เพื่อมองตามไปด้วย
แต่ว่ามีครั้งหนึ่งที่พระพรหมไปดูแคลนพระศิวะเข้า ทำให้พระศิวะพิโรธ และใช้ไฟบรรลัยกัลป์จากพระเนตรที่สามที่กลางพระนลาฏ เผาพระพักตร์ที่อยู่ด้านบนเศียรของพระพรหม จนเหลือเพียงสี่พักตร์
แต่อีกความเชื่อหนึ่งเล่าว่า เพราะพักตร์ด้านบนของพระพรหมนั้นเจิดจรัสมาก ทำให้พวกสุระและอสุระทนไม่ได้ จึงขอร้องให้พระศิวะเป็นผู้ตัดให้
และยังเชื่อด้วยว่าพระพรหมเป็นผู้สร้างบุคคลในวรรณะต่าง ๆ จากอวัยวะแต่ละส่วน ได้แก่ วรรณะพราหมณ์ เกิดจากพระโอษฐ์, วรรณะกษัตริย์ เกิดจากอก, วรรณะแพศย์ เกิดจากส่วนท้อง และวรรณะศูทร เกิดจากเท้า
ในบรรดาตรีมูรติ พระพรหมถือเป็นเทพเจ้าที่มีผู้เคารพบูชามาก่อนเทพเจ้าองค์อื่น ๆ มีหลักฐานตั้งแต่ก่อนยุคพุทธกาล แต่ถึงแม้ว่าจะเป็นหนึ่งในตรีมูรติ ทว่าพระพรหมกลับเป็นเทพเจ้าที่ผู้คนให้การบูชาน้อยมากในบรรดาตรีมูรติและเทพองค์อื่น ๆ
โดยในอินเดีย มีเทวสถานสำหรับบูชาพระพรหมเพียงไม่กี่แห่งเท่านั้น โดยเทวสถานที่เป็นรู้จักดีอยู่ที่ ตำบลบุษกร แคว้นอาชมีร์ มัธยมประเทศ (ปัจจุบันคือ เมืองอาชมีร์ รัฐราชสถาน)
ในคติของชาวไทยที่รับคติความเชื่อจากศาสนาพรหมณ์-ฮินดู เชื่อว่าพระพรหมเป็นผู้ลิขิต ชะตาชีวิตของบุคคลต่าง ๆ ตั้งแต่เกิดจนตาย เรียกว่า "พรหมลิขิต" และผู้ใดที่บูชาพระพรหมอยู่เป็นนิจ พระองค์จะประทานพรให้สมหวัง เรียกว่า "พรพรหม" หรือ "พรหมพร" และยังเป็นเทพประจำทิศเบื้องบนอีกด้วย
ด้วยเหตุดังนี้ พระพรหมจึงมีพระนามต่าง ๆ อาทิ "พรหมธาดา" หรือ "ประชาบดี" (ผู้สร้าง), "หงสรถ" หรือ "หงสวาหน" (ผู้มีหงส์เป็นพาหนะ), "จตุรพักตร์" (ผู้มีสี่หน้า), "ปรเมษฐ์" (ผู้ประเสริฐ) เป็นต้น ส่วนในลิลิตโองการแช่งน้ำเรียกว่า "ขุนหงส์ทองเกล้าสี่"
โดยความหมายของคำว่า "พรหม" หมายถึง "ความเจริญ, ความกว้างขวาง, ความขยายตัว หรือความเบิกบาน" ดังนั้นตามคติและวัตรปฏิบัติต่าง ๆ ทั้งในศาสนาพราหมณ์-ฮินดู และพุทธศาสนาจึงมีคำว่า พรหม ประกอบคำศัพท์ เช่น "พรหมจรรย์", "พรหมบุตร" หรือ "พรหมวิหาร" เป็นต้น
นิยามของ พรหม ใน ภควัทคีตา (บทเพลงแห่งองค์ภควันต์)
สิ่งที่บุคคลควรรู้สูงสุดคือ พรหม พรหมคือสภาวะอันสูงสุด ไม่มีเบื้องต้น ไม่เป็นทั้งสิ่งมีอยู่และสิ่งไม่มีอยู่ พรหมหยั่งรู้ถึง อารมณ์ โลภ โกรธ หลง แต่พรหมปราศจากอารมณ์เหล่านั้น พรหมไม่มีความยึดมั่นในสรรพสิ่ง พรหมคือสภาวะอยู่เหนือความดีและความชั่ว พรหมมิอาจหยั่งรู้ได้ด้วยการคิดและใช้เหตุผล พรหมคือแสงสว่างเหนือแสงสว่างทั้งปวง
พระพรหม ในคติพระพุทธศาสนา
พรหมในคติพุทธศาสนา: พรหมชั้น "รูปพรหม" ในไตรภูมิพระร่วง ฉบับกรุงธนบุรีในคติพุทธศาสนา พระพรหม เป็นชาวสวรรค์ชั้นสูงขั้นหนึ่งที่สูงกว่าเทวดาทั่วไป เรียกว่า "พรหม" พระพรหมยังอยู่ในกามาวจรภพ มีการวนเวียนว่ายตายเกิดด้วยอำนาจกิเลส
(โลภะ โทสะ โมหะ แต่ในภพชาติก่อนจุติและปฏิสนธิเป็นพรหมมีกุศลมาก มีฌาณสมาบัติเป็นอารมณ์ เมื่อตายจึงไปเกิดที่สวรรค์ชั้นนี้) อยู่ในสวรรค์ที่เรียกว่าชั้นพรหม (พรหมภูมิ)
พระพรหมแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ พรหมที่มีรูป เรียกว่า "รูปพรหม" มีทั้งหมด 16 ชั้น และพรหมที่ไม่มีรูป เรียกว่า "อรูปพรหม" มีทั้งหมด 4 ชั้น โดยอรูปพรหมจะสูงกว่ารูปพรหม
"พระพรหม" ในทางพระพุทธศาสนา เป็น "พระพรหมผู้วิเศษ" ล้วนแต่บุรุษเพศทั้งสิ้น ไม่ต้องกินไม่ต้องบริโภคอาหาร เหมือนสัตว์ในภูมิอื่น ด้วยว่าแช่มชื่นอิ่มเอิบโดยมีฌานสมาบัติเป็นอาหาร จึงไม่ต้องมีการถ่ายคูตรมูถ คืออุจจาระ ปัสสาวะอันลามกเหม็นร้าย
สรีระร่างกายหน้าตาแห่งบรรดาพระพรหมนั้น มีสัณฐานกลมเกลี้ยงสวยงามนัก มีรัศมีออกจากกายตัวเลื่อม ประภัสสรรุ่งเรืองกว่ารัศมีพระอาทิตย์และพระจันทร์หลายพันเท่า เพียงแต่หัตถ์หนึ่งเล่าอันพระพรหมทั้งหลายเหยียดยื่นออกไป หวังจะให้ส่องรัศมีไปทั่วห้วงจักรวาลก็ย่อมจักทำได้
อวัยวะร่างกายที่ต่อกัน คือ หัวเข่าก็ดี แขนก็ดี มีสัณฐานกลมเกลี้ยงเรียบงามนัก จักได้เห็นที่ต่อกันนั้นหามิได้ เกศเกล้าแห่งพระพรหมทั้งหลายนั้นงามนัก ปรากฏโดยมากมีศีรษะประดับด้วยชฎา สถิตย์เสวยสุขพรหมสมบัติอยู่ ณ พรหมภูมิที่ตนอุบัติตราบจน กว่าจะสิ้นอายุ ซึ่งเป็นเวลานานแสนนาน
เป็นผู้วิเศษ ที่มีแต่เพศชาย ไม่ต้องกินดื่มอาหารใดๆ เหมือนสัตว์ในภูมิอื่นๆ จึงไม่ต้องมีการขับถ่ายของเสีย พระพรหมมีใบหน้ากลมเกลี้ยง มีแสงจากกายที่ส่องสว่างกว่าแสงพระอาทิตย์ และแสงพระจัทร์เป็นหลายพันเท่า
โดยพิจารณาเพียงฝ่ามือข้างเดียวของพระพรหมที่แบออกนั้น ก็สามารถส่องแสงสว่างไปทั่วจักรวาลได้ อวัยวะใดๆ ที่ต้องมีรอยต่อกัน เช่น บริเวณแขน ที่มีศอก และรอยพับ เชื่อมระหว่างแขนบน และแขนล่าง ก็เกลี้ยง เรียบเนียน
เส้นผมก็สวยงามมาก ซึ่งโดยมากจะมีชฏาประดับบนศีรษะ และอยู่เสวยสุขในชั้นพรหมของตนเอง จนกว่าจะสิ้นอายุขัย ซึ่งก็เป็นเวลาแสนนาน
พรหมอุบัติ (ในทางพระพุทธศาสนา) พระพรหม เกิดจากท่านผู้มีความเพียรกล้า ทรงไว้ซึ่งปัญญาเกินสามัญชน ปรารถนาจะพ้นจากกิเลสานุสัย เพราะเห็นว่ามีโทษพาให้ ยุ่งนัก ใคร่จักห้ามจิตมิให้ตกอยู่ในอำนาจกิเลส
จึงสู้อุตสาหะพยายามบำเพ็ญสมถภาวนา ตามที่ท่านบุรพาจารย์สั่งสอนกันสืบๆ มา บางพวกเป็นชีป่าดาบส บางพวก ทรงพรตเป็นโยคี ฤๅษีในสมัยที่มีพระพุทธศาสนาเกิดขึ้น ในโลก บางพวกก็เป็นพระภิกษุสามเณร ต่างบำเพ็ญสมถภาวนา จนได้สำเร็จฌาน
ครั้นถึงกาลกิริยาตายจากมนุษย์โลก จึงตรงไปอุบัติเกิดในพรหมวิมาน ณ พรหมโลก อันเป็นแดนซึ่งมีแต่สุขไม่มีเรื่องกามเข้าไปเกี่ยวข้อง ตามอำนาจฌานที่ได้บรรลุเป็นพระพรหมผู้วิเศษ
ขอบคุณ วิกิพีเดีย
อาทิตยวารสิริวิบูลย์ รัศมิสูรย์ส่องจำรูญจรัสเรืองนะคะ
Create Date : 21 กุมภาพันธ์ 2559 |
Last Update : 26 กุมภาพันธ์ 2559 18:50:09 น. |
|
1 comments
|
Counter : 2187 Pageviews. |
|
|
|
ตราไปรษณียากรที่ระลึก วันเด็กแห่งชาติ ๑๔ มกราคม ๒๕๓๘ (๑/๓) sirivinit
(1 ก.พ. 2559 00:02:19 น.)
การ์ดจากเพื่อนบล็อก .. หมีคุงสุดหล่อ sirivinit
(1 ก.พ. 2559 11:20:25 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก วันเด็กแห่งชาติ ๑๔ มกราคม ๒๕๓๘ (๒/๓) sirivinit
(2 ก.พ. 2559 00:30:04 น.)
เรือน้อย เร่งรีบลอยล่องตามท้องน้ำยามทะเลหมอกเคลียขุนเขาที่ อช.บางลาง ยะลา sirivinit
(2 ก.พ. 2559 11:24:54 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก วันเด็กแห่งชาติ ๑๔ มกราคม ๒๕๓๘ (๓/๓) sirivinit
(3 ก.พ. 2559 00:39:49 น.)
ตะวันรอนที่หาดเจ้าหลาว จันทบุรี ช่างอ้างว้าง ว้าเหว่นัก sirivinit
(3 ก.พ. 2559 13:01:27 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก ๑๕๐ ปี หนังสือพิมพ์ไทย ๔ มีนาคม ๒๕๓๘ sirivinit
(4 ก.พ. 2559 02:10:39 น.)
"ขอจงมีสุขภาพสมบูรณ์แข็งแรง มีความจำดี ไม่ลืมทานยาทุกมื้อนะคะ" sirivinit
(4 ก.พ. 2559 13:31:27 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก ๘๐ ปี กองทัพอากาศ ๒๗ มีนาคม ๒๕๓๘ sirivinit
(5 ก.พ. 2559 04:42:53 น.)
การ์ดจากคุณคนโต ไปวิ่งกับ CHOM BUENG MARATHON 160116 มีการ์ดงานวิ่งขายด้วยทันสมัยมากค่ะ sirivinit
(5 ก.พ. 2559 10:28:40 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก กาชาด ๓๑ มีนาคม ๒๕๓๘ sirivinit
(6 ก.พ. 2559 00:28:05 น.)
การ์ดจากสิงหปุระ "เรื่อง "ดลฤดีหนีทุน" ดังคับโลกเลยค่ะ" จาก จอยไม่เอ็นจอย sirivinit
(6 ก.พ. 2559 10:24:51 น.)
World Stamp Exhibition 2015 - SINGAPORE 2015 sirivinit
(7 ก.พ. 2559 00:44:39 น.)
การ์ดภาพ ครารออาทิตย์อัสดงค่ำมืดลง ที่แหลมพรมเทพ ภูเก็ต แสนงาม sirivinit
(7 ก.พ. 2559 12:09:28 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก ชุดอุทยานประวัติศาสตร์พิมาย ๒ เม.ย.๒๕๓๘ (๑/๔) sirivinit
(8 ก.พ. 2559 04:01:07 น.)
แสนสุขใจในสายลมและแสงแดดแรง ที่อ่าวพระนาง กระบี่ sirivinit
(8 ก.พ. 2559 15:19:08 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก ชุดอุทยานประวัติศาสตร์พิมาย ๒ เม.ย.๒๕๓๘ (๒/๔) sirivinit
(9 ก.พ. 2559 02:44:29 น.)
การ์ดแสนงดงาม ภาพหุ่นไล่กา ที่เซียนจี้ว์ จากเพื่อนบล็อก "เหล่าโกเจีย" sirivinit
(9 ก.พ. 2559 10:02:32 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก ชุดอุทยานประวัติศาสตร์พิมาย ๒ เม.ย.๒๕๓๘ (๓/๔) sirivinit
(10 ก.พ. 2559 01:15:25 น.)
การ์ดภาพ Kauneinta onnea toivottaen FINLAND จากหนูเอมี่ sirivinit
(10 ก.พ. 2559 10:31:58 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก ชุดอุทยานประวัติศาสตร์พิมาย ๒ เม.ย.๒๕๓๘ (๔/๔) sirivinit
(11 ก.พ. 2559 00:00:14 น.)
การ์ดภาพหลวงพ่อมงคลบพิตร จากวันวิสาข์ และประวัติ sirivinit
(11 ก.พ. 2559 09:47:53 น.)
ชุดแผ่นพับตราไปรษณียากรที่ระลึก ภูเขาและสัตว์ป่าของญี่ปุ่น เท่มากค่ะ sirivinit
(12 ก.พ. 2559 00:00:15 น.)
การ์ดภาพเจดีย์ ๓ องค์วัดพระศรีสรรเพชร พระนครศรีอยุธยา และประวัติ จากเนือน sirivinit
(12 ก.พ. 2559 20:17:21 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก ๑๐๘ ปี กระทรวงกลาโหม ๖ เมษายน ๒๕๓๘ sirivinit
(13 ก.พ. 2559 00:44:02 น.)
ฝากการ์ดงามๆ มาลงบล็อกพี่นาถ น้อยไปเที่ยว หาดแสม เกาะล้าน ค่ะ sirivinit
(13 ก.พ. 2559 14:57:58 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก วันสงกรานต์ ปี ๒๕๓๘ sirivinit
(14 ก.พ. 2559 02:28:01 น.)
มัมลีนน์และคาร์เมนท่องทั่วไทย .. ไปพังงา sirivinit
(14 ก.พ. 2559 11:48:17 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก ๑๒๐ ปี กระทรวงการต่างประเทศ ๒๕๓๘ sirivinit
(15 ก.พ. 2559 00:00:23 น.)
ท้องฟ้าเป็นสีฟ้าใส ทะเลสวย แดดแรง และของกินอร่อย .. จากพรรณ sirivinit
(15 ก.พ. 2559 12:41:03 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก ชุดวันวิสาขบูชา ๒๕๓๘ sirivinit
(16 ก.พ. 2559 00:00:02 น.)
น้องแพร ไปเที่ยวที่สวนสาธารณะไคระ เมืองมิโตะ ดอกไม้งามดี sirivinit
(16 ก.พ. 2559 10:37:00 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก ชุดวันวิสาขบูชา ๒๕๓๘ - พระพุทธชินราชและประวัติ sirivinit
(17 ก.พ. 2559 00:00:04 น.)
การ์ดภาพ อุทยานราชภักดิ์ อวยพรวันเกิดจากน้องหนู สายหมอกและก้อนเมฆ sirivinit
(17 ก.พ. 2559 13:17:52 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก ชุดวันวิสาขบูชา ๒๕๓๘ พระพุทธสิหิงค์ และประวัติ sirivinit
(18 ก.พ. 2559 04:46:37 น.)
การ์ดภาพ ล่องแก่งลำน้ำว้า อุทยานแห่งชาติแม่จริม จ.น่าน จากหนูอุ๋ย sirivinit
(18 ก.พ. 2559 07:42:06 น.)
ตราไปรษณียากรที่ระลึก ชุดวันวิสาขบูชา ๒๕๓๘ - พระสุโขทัยไตรมิตร และประวัติ sirivinit
(19 ก.พ. 2559 00:00:05 น.)
"ลิ่วละล่องระเริงลมร้อน ที่สิมิลัน" จากเพื่อนบล็อก คุณเฟลิกซ์ sirivinit
(19 ก.พ. 2559 11:21:25 น.)
แผ่นตราไปรษณียากรที่ระลึก ชุดเทพเจ้าในศาสนาพราหมณ์ - พระคเณศ sirivinit
(20 ก.พ. 2559 00:00:10 น.)
การ์ดแสนเก๋สุดจะเท่ จากเมืองมะกัน 6 .. จากเพื่อนบล็อก .. นววางค์ ตริตรียางค์ sirivinit
(20 ก.พ. 2559 10:12:13 น.)
แผ่นตราไปรษณียากรที่ระลึก ชุดเทพเจ้าในศาสนาพราหมณ์ - พระพรหม sirivinit
(21 ก.พ. 2559 00:00:13 น.)
การ์ดสุดเท่ จากเพื่อนบล็อก เดียนา น็อตติ้งแฮม sirivinit
(21 ก.พ. 2559 12:37:21 น.)
แผ่นตราไปรษณียากรที่ระลึก ชุดเทพเจ้าในศาสนาพราหมณ์ - พระนารายณ์ sirivinit
(22 ก.พ. 2559 00:00:08 น.)
การ์ดจาก คุณคนโต - Kusakabe Folkoraft Museum sirivinit
(22 ก.พ. 2559 12:29:22 น.)
แผ่นตราไปรษณียากรที่ระลึก ชุดเทพเจ้าในศาสนาพราหมณ์ - พระศิวะ sirivinit
(23 ก.พ. 2559 04:27:11 น.)
แผ่นตราไปรษณียากรที่ระลึก ชุดเทพเจ้าในศาสนาพราหมณ์ - พระศิวะ sirivinit
(23 ก.พ. 2559 04:27:11 น.)
แสตมป์ชุดภาพเขียนของจีน แสนงาม sirivinit
(24 ก.พ. 2559 00:34:50 น.)
การ์ดภาพชืวิตประจำวันดูงดงามของเมืองพม่า จากคุณอุ้มเกี้ย แมงละแมงข่อง sirivinit
(24 ก.พ. 2559 10:07:09 น.)