"ยินดีต้อนรับสู่ บล็อกของคนใฝ่รู้ สำหรับผู้ใส่ใจใฝ่รู้ค่ะ" มีหลายหัวข้อเรื่องให้คุณอ่าน .. ขอบคุณที่มาเยี่ยมบล็อกค่ะ .. ขอจงมีแต่ความสุขกายสบายใจตลอดไปนะคะ
Group Blog
 
<<
เมษายน 2559
 
 12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
 
21 เมษายน 2559
 
All Blogs
 

ระบบ 12 นักษัตร "จุ๊ทาด" ความศรัทธาล้านนา-พระธาตุ

ศิวพร อ่องศรี







ช่วงสงกรานต์ที่ผ่านมา หลายจังหวัดจัดงานทำบุญสรงน้ำพระพุทธรูป และมีงานประเพณีมากมาย รวมถึงการไหว้สักการะพระธาตุ-เจดีย์ด้วย

ผศ.เธียรชาย อักษรดิษฐ์ อาจารย์ประจำคณะวิจิตรศิลป์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เล่าถึงประวัติความเป็นมาของพระธาตุและเจดีย์ว่า ถ้ายึดตามหลักคำสอนพระพุทธศาสนา คำว่า "เจดีย์" หรือ "เจติยะ" หมายถึง สิ่งที่ระลึกถึงบุคคลสำคัญทั้งกษัตริย์และพระพุทธเจ้า

ส่วนคำว่า "พระธาตุ" หมายถึง มวลวัตถุที่เหลือจากการฌาปนกิจหรือการเผาไหม้ หรือสิ่งที่เหลือเป็นเศษสรีระที่เชื่อว่าเป็นอัฐิธาตุ ซึ่งเป็นเถ้ากระดูกเถ้าถ่านที่เหลือจากการเผาไหม้

และถ้าหากเป็นผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบเป็นพระเถระชั้นผู้ใหญ่ พระอรหันต์หรือพระพุทธเจ้า เราจะเรียกว่า พระอรหันต์พระธาตุ พระบรมสารีริกธาตุ และถ้าเป็นชนชั้นกษัตริย์ก็จะเรียกว่า พระบรมอัฐิ เป็นต้น

"พระธาตุหมายถึงสิ่งที่หลงเหลือจากสรีระจากการเผาไหม้ ส่วนเจดีย์คือสิ่งที่สร้างขึ้นเพื่อการระลึกถึง แต่บริบททางล้านนา ความเข้าใจของชาวเหนือนั้น สิ่งปลูกสร้างที่มียอดแหลมจะเรียกว่าพระธาตุ

คือทำเป็นสถูปขึ้นมาเป็นองค์เจดีย์ซึ่งล้านนาจะเรียกว่าพระธาตุ แต่บางที่จะเรียกแบบสากลว่าเจดีย์ ซึ่งการเรียกนั้นจะขึ้นอยู่กับการเรียกและบริบทของผู้คนแต่ละสถานที่" ผศ.เธียรชายเล่า

ส่วนรูปแบบของพระธาตุเจดีย์นั้น ผศ.เธียรชายอธิบายว่า จากองค์ความรู้เรื่องของพระธาตุเจดีย์ต้นฉบับลังกาพบว่า มีองค์ประกอบที่เป็นพุทธเถรวาทสายลังกาวงศ์ มีอยู่ 3 องค์ประกอบ คือ

1.พระศรีมหาโพธิ หรือต้นโพธิ์
2.รอยพระพุทธบาท และ
3.พระธาตุเจดีย์

ในตำราของทางฝ่ายลังกาจะแบ่งออกเป็น 2 กลุ่ม คือ

1.รัตนเจดีย์ เป็นการอัญเชิญนำพระบรมสารีริกธาตุ ไปประดิษฐานเอาไว้ในกรุและปิดผนึกเอาไว้เป็นองค์เจดีย์สถูปขึ้นมา ซึ่งจะเป็นเจดีย์ที่ไม่สามารถเข้าไปสักการบูชาได้โดยตรง

2.สุคันธเจดีย์ เป็นการประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุที่เอาไว้ในห้อง หรือสิ่งปลูกสร้างที่เป็นอาคาร ซึ่งสามารถอัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุนำมาสรงน้ำในวาระโอกาสที่สำคัญ

"การใช้ระบบ 12 นักษัตรนั้น เป็นความชาญฉลาดของนักปราชญ์ชาวล้านนา มีการนำเอาระบบนับปี 12 รอบปี มาสวมทับเข้ากับระบบความเชื่อความศรัทธา ที่เป็นพระธาตุประจำเมืองสำคัญ มีความเกี่ยวข้องกับสังคมวัฒนธรรมล้านนาเป็นหลัก

พระธาตุที่สำคัญจะอยู่ในล้านนาเกือบทั้งหมด ยกเว้น 3 องค์ เช่น พระธาตุพนม จ.นครพนม, เจดีย์ชเวดากอง ประเทศเมียนมา และ พุทธคยา ประเทศอินเดีย" ผศ.เธียรชายอธิบาย

ผศ.เธียรชายอธิบายอีกว่า ความเชื่อเรื่องพระธาตุของชาวล้านนาระบุว่า ในระบบพระธาตุปีเกิด ที่เรียกว่า จุ๊ทาด หรือ ชุธาตุ ในรอบปีหนึ่งดวงจิตวิญญาณของมนุษย์ที่จุติลงมาเกิดในปีนั้นๆ

จะมีการไปรวมประชุมที่พระธาตุ เช่น ปีนี้ ปีวอก คนที่จะเกิดปีนี้ดวงจิตวิญญาณจะไปรวมอยู่ที่นั่นก่อนการปฏิสนธิเข้าไปสู่ครรภ์มารดา ก็จะไปรวมชุมนุมอยู่พระธาตุพนม

ส่วนการนับปีนักษัตรนั้น จะนับตามระบบปีปฏิทินไทย ในระบบสุริยคติคือนับจากวันสงกรานต์ ไปถือว่าเป็นการเปลี่ยนนักษัตรเปลี่ยนศักราช หลังจากเดือนเมษายนนี้ คนเกิดปีวอกจะต้องไปไหว้พระธาตุพนม จ.นครพนม

คนที่เกิดปีชวดจะต้องไปสักการะที่ พระธาตุศรีจอมทอง จ.เชียงใหม่ ถือว่าเป็นจุดศูนย์กลางของชุมชนในอดีต

ส่วนคนเกิดปีฉลูจะต้องไปสักการะที่ พระธาตุลำปางหลวง จ.ลำปาง

ส่วนปีขาลจะต้องไปสักการะที่พระธาตุช่อแฮ จ.แพร่ ซึ่งบุคคลในล้านนาที่เกิดใน ปีขาลคือ ครูบาศรีวิชัย

คนเกิดปีเถาะจะต้องไปสักการะที่ พระธาตุแช่แห้ง จ.น่าน พระธาตุแช่แห้งเป็นพระธาตุประจำปีประสูติของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งพระองค์ประสูติในปีเถาะ

ส่วนคนเกิดปีมะโรงจะต้องไปสักการะที่ พระธาตุวัดพระสิงห์ จ.เชียงใหม่

คนเกิดปีมะเส็งนั้น จะต้องไปไหว้สักการะที่เจดีย์ พุทธคยา ประเทศอินเดีย แต่การเดินทางนั้นไปลำบาก ในตำนานนักปราชญ์จึงระบุว่าไปไหว้ได้ที่วัดเจ็ดยอด หรือวัดโพธารามมหาวิหาร จ.เชียงใหม่ ซึ่งมีการจำลองคล้ายกับเจดีย์พุทธคยาได้

วัดแห่งนี้มีประวัติว่า พระยาติโลกราชได้เชิญต้นพระศรีมหาโพธิ มาจากศรีลังกามาปลูกที่วัดนี้ แล้วสร้างเจดีย์ในลักษณะที่เป็นสถูปแบบพุทธคยา

ดังนั้นคนเกิดปีมะเส็งจึงไหว้สักการะได้ที่พระธาตุเจดีย์ศรีมหาโพธิ จ.อุบลราชธานี ได้เช่นกัน เพราะต้นศรีมหาโพธิเป็นสัญลักษณ์การตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า

"ส่วนคนที่เกิดปีมะเมีย จะต้องไปไหว้สักการะที่ พระธาตุชเวดากอง เมืองย่างกุ้ง ประเทศเมียนมา ถ้าไม่สะดวกไป ก็มีพระธาตุองค์หนึ่งที่คล้ายกันที่วัดพระบรมธาตุ ที่อ.บ้านตาก จ.ตาก หรือจะไปไหว้ที่พระบรมธาตุเจดีย์ วัดพระมหาธาตุวรมหาวิหาร จ.นครศรีธรรมราช ได้เช่นเดียวกัน

ส่วนใครที่เกิดปีมะแม ต้องไปไหว้ที่พระธาตุดอยสุเทพ จ.เชียงใหม่
ส่วนผู้ที่เกิด ปีวอกจะต้องไปไหว้สักการะที่พระธาตุพนม จ.นครพนม

นอกจากนี้ยังใช้สื่ออื่นๆ สักการบูชาแทนกันได้ โดยใช้รูปสัญลักษณ์ของพระธาตุและนักษัตรคือการใช้ภาพเขียนภาพวาดตัวปีนักษัตรและพระธาตุแทนกันได้เช่นกัน" ผศ.เธียรชายอธิบาย

ผู้ที่เกิดปีระกานั้น ผศ.เธียรชายบอกว่า จะต้องไปนมัสการที่ พระธาตุหริภุญชัย จ.ลำพูน พระธาตุแห่งนี้อยู่ในยุคสมัยพระนางจามเทวี ยุคก่อนเมืองเชียงใหม่ ประมาณพุทธศตวรรษที่ 16-17 และยังเป็นศูนย์กลางของเมืองลำพูน

นอกจากนี้พระธาตุแห่งนี้เป็นสถานที่ประดิษฐานถึงการให้สัตย์สัญญา ที่ไม่มีการบิดพลิ้วถือว่าเป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์และมีความศรัทธามาก พระธาตุแห่งนี้จึงได้อุปถัมภ์ค้ำจุนมาโดยตลอด

มาถึงผู้ที่เกิดปีจอ จะต้องไปนมัสการที่ พระธาตุเกศแก้วจุฬามณี ซึ่งจะอยู่ในสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ เพราะถือว่าพระพุทธเจ้าเป็นบุคคลที่อยู่สูงสุด และเป็นบุคคลที่เกินกว่ามนุษย์ทั่วไปสัมผัสได้

ในเอกสารคัมภีร์โบราณระบุว่า พระพุทธเจ้าได้ตรัสรู้ใต้ต้นศรีมหาโพธิในปีจอ ถือว่าการตรัสรู้เป็นการเกิดอีกครั้งหนึ่ง

ดังนั้นคนเกิดปีนี้ไปไหว้ได้ที่ พระธาตุวัดเกตการาม อ.เมือง จ.เชียงใหม่ หรือ พระธาตุอินทร์แขวน ประเทศเมียนมา

ด้วยเหตุที่อยู่ไกลถึงสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ มีตำนานเล่าว่า พระอินทร์เป็นผู้นำมาแขวนไว้ริมหน้าผาให้ผู้คนบูชา คนไทยจึงเรียกเจดีย์องค์นี้ว่า "พระธาตุอินทร์แขวน"

ส่วนพระธาตุวัดเกตุการาม กำหนดให้เป็นตัวแทนเจดีย์จุฬามณีอีกองค์หนึ่ง ซึ่งสะดวกในการเดินทาง และชื่อของวัดเสียงเหมือนคำว่า "เกศแก้วจุฬามณี"

ด้านผู้ที่เกิดปีกุนนั้น ผศ.เธียรชายแนะนำให้ไปนมัสการที่พระธาตุดอยตุง จ.เชียงราย โดยคนเกิดปีนี้หากอยู่ภาคกลาง จะเป็นรูปหมูซึ่งจะรันระบบเป็นไปตามนักษัตรแบบจีน แต่เมื่อความเชื่อนี้ขึ้นมาสู่ทางเหนือปีกุนของภาคกลางหรือหมู แบบจีนจะกลายเป็นช้างแทน

ส่วนการสักการบูชาพระธาตุนั้นสิ่งที่ต้องบูชาแบ่งเป็น 2 แบบ

1.การปฏิบัติบูชา คือการสำรวมกาย วาจา ใจ ทำใจให้สงบ และ

2.นำสิ่งที่ดีไปถวาย เรียกว่า อามิสบูชา ประกอบด้วย ดอกไม้ ข้าวตอก และธูปเทียน

การไหว้สักการะพระธาตุเจดีย์นั้นก็เพื่อความสิริมงคลแก่ชีวิต

หน้า 21


ขอบคุณ ข่าวสดออนไลน์
คุณศิวพร อ่องศรี

สวัสดิ์สิริชีววารค่ะ




 

Create Date : 21 เมษายน 2559
0 comments
Last Update : 21 เมษายน 2559 17:20:24 น.
Counter : 1535 Pageviews.


sirivinit
Location :
กรุงเทพฯ Thailand

[ดู Profile ทั้งหมด]

ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
Smember
ผู้ติดตามบล็อก : 224 คน [?]





/



2558

2556

2555

น้ำใจจากคุณ krittut 2554

2553


สิริสวัสดิ์วรวาร
เปรมปรีดิ์มานรื่นรมณีย์นะคะ ยินดีต้อนรับ
สู่บล็อกของคนใฝ่รู้ สำหรับผู้ใส่ใจใฝ่รู้ค่ะ

เชิญอ่านตามสบายนะคะ
มีดีๆให้คุณได้ทราบหลากหลายค่ะ

๑ - ๑/๑ ฉันรักในหลวง
๒.๓.๑๐.๑๕.๓๐.๒๔.๕๙.๖๓.๙๐.ธรรมะ
๔ - ๔/๑ รวมพลคนดัง
๕. ศาสนาพุทธสุดประเสริฐ
๖. ความรู้ทั่วไปในศาสนาพุทธ
๗. ๑๖. ประวัติศาสตร์
๘ - ๙/๑ ไม้ดอก ไม้ใบ
๑๑ - ๑๑/๑ เกม
๑๒.๓๗.๔๐-๔๓.๕๓.๗๕.๘๖.ศิลปะเทศ
๑๔ - ๑๔/๑. ๒๐๘. ข่าวคนดังเทศ
๑๘. ๑๙. ๒๒. ราชวงศ์ไทย
๒๐.๑๑๖-๑๑๖/๒ ๑๙๐-๑๙๐/๘ ละคร ทีวี
๒๑. ๓๑. ๒๐๘. ราชวงศ์เทศ
๒๔. นักเขียนไทย
๒๔/๑. กลอนชั้นบรมครู
๒๙/๑-๒๙/๔โปสการ์ดจากเพื่อนบล็อก
๓๓. สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
๓๙.๑๘๑-๑๘๑/๗ สุธาโภชน์รสเลิศล้ำ
๔๑.๔๒.๕๐.๕๘.๖๐.๖๑.๘๖.มหาวิหาร
๕๗. ปราสาท พระราชวัง คฤหาสน์เทศ
๖๒. วัด
๖๕ - ๖๕/๑ การ์ตูน
๖๕/๒. นิทานเซน
๖๗. ความตายมาพรากให้จากไป
๖๙ - ๖๙/๒ สารพัดสัตว์
๗๔. สุนัข
๗๖. อุทยานสวรรค์
๗๗. ซูเปอร์แมน - แบทแมน
๗๘ - ๘๓. แสตมป์สะสม
๘๕-๘๕/๑ หนังสือสะสม
๘๗ - ๘๗/๒ ๒๑๕ ข่าวกีฬา
๘๙. ๘๙/๑ จีนแผ่นดินใหญ่
๙๐/๑ .ทิเบต
๙๑. จันทร์สูริย์ดารา
๙๒. สมเด็จพระปิยมหาราชเจ้า
๙๓ - ๙๓/๒ ภาพยนตร์
๙๔ - ๙๔/๓ ยานยนต์
๙๕ - ๙๕/๑ ดูดวง
๙๖ - ๙๖/๑ . ๒๑๑ วิทยาศาสตร์
๙๗ - ๙๗/๑.๒๐๙ แวดวงวรรณกรรม
๙๘. ภาพพุทธประวัติ
๙๙. ๑๒๗ - ๑๒๗/๑ ดนตรี
๑๐๑. ป้าย R สะสม
๑๐๒. บัตรภาพตราไปรฯสะสม
๑๐๓. DIY
๑๐๗/๑ เล่าเรื่องเมืองญี่ปุ่น
๑๐๘ - ๑๐๘/๑ หนังสือ
๑๑๓ - ๑๑๓/๑ บ้านสวย
๑๑๕. พระเครื่อง
๑๒๐. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
๑๒๓. เจ้าฟ้าเพชรรัตน์ฯ
๑๒๕. เหรียญที่ระลึก
๑๒๕/๑ เหรียญสะสมต่างประเทศ
๑๒๕/๒ เหรียญที่ระลึกจังหวัด
๑๒๕/๓ ธนบัตรที่ระลึก
๑๒๕/๔ บัตรโทรศัพท์
๑๒๕/๕ กล่องไม้ขีด และอื่นๆ
๑๓๑.เรื่องสั้นชั้นครู"เจียวต้าย"
๑๖๔.บล็อกพิเศษ วันเดียวอั๊พ 100
เอนทรี่ ให้คุณป้า"ร่มไม้เย็น"ชม
๑๙๐/๓ เรื่องย่อละคร
๑๙๓. คดีเขาพระวิหาร
๒๑๒. ศิลปะ
๒๑๗. วิถีแห่งอำนาจ บูเช็กเทียน
๒๑๗/๑.วิถีแห่งอำนาจ เจงกิสข่าน
๒๑๗/๒.วิถีแห่งอำนาจ จูหยวนจาง
๒๑๗/๓.วิถีแห่งอำนาจ ซูสีไทเฮา
๒๑๗/๔.วิถีแห่งอำนาจ หงซิ่วฉวน
๒๑๗/๕.วิถีแห่งอำนาจ แฮรี่ พอตเตอร์

ข่าวทั่วไปล่าสุด บล็อกล่างสุดค่ะ

เปิดบล็อก 1 มกราคม 2552



free counters
08.27 - 250811

207 flags collected 300316



Friends' blogs
[Add sirivinit's blog to your web]
Links
 

 Pantip.com | PantipMarket.com | Pantown.com | © 2004 BlogGang.com allrights reserved.