Bloggang.com : ป้าทุยบ้านทุ่ง - วันลอยกระทง ตามประทีป นอกชานบ้านไม้หลังเก่า

วันลอยกระทง ตามประทีป นอกชานบ้านไม้หลังเก่า

นอกชานบ้านไม้หลังเก่าแก่

ยายชอบนั่งตรงนี้ เหมือน ๆ กับฉันที่ชอบนอนเอกเขนกมองชาวบ้านผ่านไปผ่านมา

ขนเอาข้าวของมากองเรียงรายเอาไว้ มีฝ้ายสีขาวม้วนใหญ่ ๆ ฝาขวดลิโพวางเรียง ๆ แล้วยายก็เริ่มใช้ มีดญับ* ตัดเชือกเป็นท่อนสั้น

" ยายทำอะไรน่ะ "

" .. ยะ ตีน ก๋า* .. " ฝ้ายหรือเชือกท่อนสั้นถูกยายม้วนเข้าด้วยกันแล้วฟั่นหมุน ๆ จนกลายเป็นเหมือนตีนของนกกา ชวนให้ตาปรือ ๆ ของฉันเบิกกว้างมาด้วยความสนใจ

" เอาไว้ทำอะไรน่ะยาย " ฉันกระเถิบปรู๊ดไปนั่งเล็งแล

" เอาไว้ ต๋าม ปะ ตี๊ป* วันนี้เปิ้นลอยกระทงไหว้รอยพระพุทธบาท พระพุทธเจ้าเปิ้นมาเหยียบรอยเอาไว้ตี้แม่น้ำ เฮาต๋ามปะตี๊ปไว้หน้าบ้านเทวดาเปิ้นจะได้หัน " ยายเล่าเนิบ ๆ มือก็ฟั่นเชือกตีนกาเตรียมใส่ภาชนะฝาจุกน้ำอัดลม ขวดเครื่องดื่ม และแม้แต่กะลามะพร้าวอันน้อย

บ้านเราไม่ได้อยู่ติดแม่น้ำ กลางค่ำกลางคืนมีสองคนยายหลานไม่สะดวกจะเดินลงไปตีนท่า และยิ่งกลัวงูเงี้ยวเขี้ยวขอซุ่มซ่อนตามทางรกเรื้อ ฉันจึงไม่เคยเห็นยายลงไปลอยกระทงกับเขาเลย เพิ่งจะรู้ว่ามีธรรมเนียมการตามประทีปเพื่อสักการะรอยพระพุทธบาทที่แม่น้ำก็ตอนนี้

ถึงไม่ได้ไปลอยกระทง แต่ก็มี"ประทีป" ของยายให้สนุกได้อีกแล้ว

ใหญ่มาโตมาจนยายจากลาไปสู่สรวงสวรรค์ ฉันเองก็ลืมเลือนไปแล้วว่าวันลอยกระทงมีไว้ด้วยเหตุผลอะไร จู่ ๆ ภาพนอกชานบ้านไม้ก็แว่บเข้ามาในหัว

เสียดายที่จำวิธีทำ ตีนก๋า ไม่ได้เสียแล้ว

คำแปลศัพท์อ่านยาก
"ตีนก๋า" ด้ายตีนกา หรือ ไส้ตีนกา ใช้ใส่ในน้ำมันก๊าดจุดให้แสงสว่าง ในที่นี้คือไส้ของประทีปที่ใช้จุด

"มีดญับ" กรรไกร

"ปะตี๊ป" ประทีป หรือ ไฟ ในภาษาไทยกลาง

เกร็ด
ประเพณีลอยกระทงได้เข้าสู่ประเทศไทยในสมัยกรุงสุโขทัยเป็นราชธานีประมาณ พ.ศ. 1800 ดังปรากฏในหนังสือนางนพมาศ ผู้เป็นพระสนมเอกของพระร่วงเจ้าว่า "ครั้นวันเพ็ญเดือน 12 ข้าน้อยได้กระทำโคมลอยคิดตกแต่งให้งามประหลาดกว่าโคมสนมกำนัลทั้งปวงจึงเลือกผกาเกษรสีต่างๆ มาประดับเป็นรูปกระมุทกลีบบานรับแสงจันทร์ใหญ่ประมาณเท่ากงระแทะ ล้วนแต่พรรณดอกไม้ซ้อนสีสลับให้ป็นลวดลาย..." เมื่อสมเด็จพระร่วงเจ้าได้เสด็จฯทางชลมารค ทอดพระเนตรกระทงของนางนพมาศก็ทรงพอพระราชหฤทัย จึงมีพระราชโองการฯให้จัดพิธีลอยกระทงเป็นประจำทุกปี ในคืนวันเพ็ญเดือนสิบสองพระราชพิธีนี้จึงได้ถือปฏิบัติเป็นประจำจนกระทั่งบัดนี้

ประวัติความเป็นมาประเพณีลอยกระทงมีมานานจนสืบประวัติไม่ได้ และไม่มีในคัมภีร์ทางศาสนาเสฐียรโกเศศ (พระยาอนุมานราชธน) ได้ค้นคว้าที่มาของประเพณีลอยกระทงไทยทุกภาคตลอดจนถึงประเทศใกล้เคียงคือ พม่า กัมพูชา จีน อินเดีย ได้ความว่ามีประเพณีลอยกระทงทุกประเทศด้วยเหตุผลต่างๆ กันสรุปเหตุผลของการลอยกระทงในประเทศไทยดังนี้ 1. เพื่อขอขมาแม่คงคา เพราะได้อาศัยนำท่านกินและใช้ และอีกประการหนึ่งมนุษย์มักจะทิ้งและถ่ายสิ่งปฏิกูลลงไปในนำด้วย2. เพื่อสักการะรอยพระพุทธบาทนัมมทานที ซึ่งประพุทธเจ้าทรงประทับรอยพระบาทประดิาฐานไว้บนหาดทรายที่แม่น้ำนัมมทานที ในประเทศอินเดียเพื่อลอยทุกข์โศกโรคภัย และสิ่งไม่ดี คล้ายกับพิธีลอยบาปของพราหมณ์ 3. เพื่อบูชาพระอุปคุต ชาวไทยภาคเหนือให้ความเคารพแกพระอุปคุตอย่างสูง ซึ่งตามตำนานเล่าว่าเป็นพระมหาเถระรูปหนึ่งที่มีอิทธิฤทธิ์มากสามารถปราบพญามารได้ การลอยกระทงไม่มีพิธีรีตอง เพียงแต่ขอให้มีกระทงจะทำด้วยอะไรก็ได้ เช่น ใบตอง การกล้วย กาบพลับพลึง เปลือกมะพร้าว กระดาษ จุดธูปเทียนปักที่กระทงแล้วอธิษฐานตามที่ตนปรารถนา เสร็จแล้วจึงลอยไปที่แม่นำลำคลอง

Create Date : 24 พฤศจิกายน 2550
Last Update : 20 ตุลาคม 2552 14:56:03 น.
Counter : 1393 Pageviews.

11 comments

โดย: i_nookae

วันที่: 24 พฤศจิกายน 2550 เวลา:22:20:53 น.

สุขสันต์วันลอยกระทงนะค่ะ..

โดย: kanok_noi

วันที่: 24 พฤศจิกายน 2550 เวลา:22:45:45 น.

อ่านแล้วรู้สึกดีนะค่ะ
อนุรักษ์วัฒนธรรมเอาไว้.. ซาบซึ้งจัง อยากลอยอะไรอน่างนี้มั่งค่ะ ^_^

โดย: midnite-angel

วันที่: 24 พฤศจิกายน 2550 เวลา:22:49:41 น.

สุขสันต์วันลอยกระทงคับป้าทุยบ้านทุ่ง

ป้าไปลอยกับใครมา

โดย: ซาลาเปาน้อย

วันที่: 24 พฤศจิกายน 2550 เวลา:23:35:39 น.

สวัสดีค่ะ ไปลอยกระทงที่ไหนมาค่ะ นีไปลอยกระทงที่แปดริ้วมาค่ะ

โดย: paerid

วันที่: 25 พฤศจิกายน 2550 เวลา:20:57:52 น.

ตอบคำถามเรื่องไปลอยกระทงที่ไหนคะ

ผ่าง ๆ ๆ ๆ

ลอย ใน โอ่ง ค้า ...

ฉะนี้แล ....

โดย: ป้าทุยบ้านทุ่ง

วันที่: 26 พฤศจิกายน 2550 เวลา:10:14:06 น.

Free Glitter Graphics, Cartoon Dolls, Animated Icons, Friendster Graphics, Piczo Graphics, MySpace Graphics, MySpace Codes, MySpace layouts, Doll Codes from //www.freeglitters.com

โดย: i_nookae

วันที่: 2 ธันวาคม 2550 เวลา:20:57:10 น.

สวัสดีค่ะ..... ป้าทุยฯ... สบายดีไม๊คะ

ขอโทษด้วยนะคะ ที่หายไปนาน แบบว่ายุ่งมาก ๆๆๆๆ ค่ะช่วงนี้....

..... ขอบคุณมาก ๆ ค่ะ ที่แวะไปทักทาย ... รักษาสุขภาพด้วยนะคะ