ในครั้งหนึ่งนานมาแล้วกษัตริย์ขอมพระองค์หนึ่งมีราชโอรสชื่อท้าวปาจิตต์ เมื่ออายุได้ 6 พรรษา พระราชบิดาจะจัดการอภิเษกให้ขึ้นครองราชย์ต่อจากพระองค์ ถึงจะหาราชธิดาเมืองใดมาให้เลือก พระราชโอรสก็ไม่ต้องพระประสงค์ โหรหลวงทำนายว่า เนื้อคู่ของพระองค์ยังอยู่ในครรภ์ของหญิงหม้ายอนาถา ให้ท้าวปาจิตต์เดินทางไปทิศตะวันออกแล้วจะพบหญิงหม้ายผู้นั้น โดยมีลักษณะที่สังเกตได้คือแสงอาทิตย์จะทรงกลดเป็นเงากั้นเบื้องบนศรีษะ
ภาพจาก //www.oknation.net/blog/voranai/2011/11/26/entry-1
ท้าวปาจิตต์ก็ออกเดินหาหญิงหม้ายผู้นั้น จนไปพบนางบัว ชาวบ้านสัมฤทธิ์ยังมีครรภ์อยู่มีลักษณะตามที่โหรได้ทายไว้ จึงอาสาฝากตัวเป็นคนใช้ ครั้นนางบัวคลอดบุตรเป็นหญิงมีลักษณะดีก็ช่วยนางบัวเาว ให้ชื่อว่า นางอรพิมพ์ รูปโฉมงดงามมาก ท้าวปาจิตต์ลากลับบ้านเมืองเพื่อจัดขันหมากมาสู่ขอตามประเพณี พอขันหมากมาถึงบ้านกงรถก็ทราบว่า ท้าวพรหมทัต มาลักตัวนางอรพิมพ์ไปเสียแล้ว ก็เสียพระทัยเลยโยนขันหมากทิ้งน้ำเสียหมด ลำน้ำนั้นต่อมาคือ ลำปลายมาศ และในที่สุดก็เกิดสงครามภายในชิงนางอรพิมพ์ระหว่างท้าวพรหมทัตแห่งเมืองวิมายปุระและท้าวปานจิตต์แห่งเมืองวนำรุ้ง และดูเหมือนว่าเมื่องทั้งสองนี้น่าเป็นเครือญาติกันอีกด้วย
ตำนานและนิทานพื้นบ้านที่เล่าต่อกันมาน่าจะมีเค้าความจริงเช่นเดียวกับเรื่องรามเกียรติ สงครามแย่งนางสีดา ที่น่าจะสวยที่สุดในยุคนั้น ระหว่างชาวอารยันและทราวิษ ในอินเดีย และสงครามกรุงทรอย ทีเจ้าชายปารีสไปแย่งพระนางเฮเลน ราชินีชาวกรีกที่สวยที่สุดมาครอบครอง ก่อให้เกิดสงครามแย่งชิงผู้หญิงที่ได้ชื่อว่าสวยทีสุดในยุคนั้นจนเมืองทรอยต้องล่มสลาย สำหรับนางอรพิมพ์น่าจะเป็นสาวงามทีสวยที่สุดแห่งเมืองพิมาย โคราช จึงอาศัยภาพจากปราสาทศรีขรภูมิ จ.สุรินทร์ น่าจะเป็นตัวแทนความงามของนางอรพิมพ์ได้ สงครามแย่งชิงนางงามในแผ่นดินอีสานโบราณที่เกิดขึ้นนี้น่าจะเป็นการรบระหว่าง อาณาจักรพิมาย และอาณาจักรพนมรุ้ง ซึ่งในอดีตเคยเป็นเมืองใหญ่ทั้งคู่ (บางตำนานอ้างว่าคือพระนางชัยเทวี พระมเหสีของพระเจ้าชัยวรมันที่7 )
เรื่องราวในตำนาน “ท้าวพรหมทัตนางอรพิม และเจ้าชายปาจิต” อาจจะเรียกว่าเป็น “ตำนานราชมรรคา” ก็คงไม่ผิดนักเพราะเนื้อหาเป็นเรื่องราวการ "ชิงรักหักสวาท" ของบุคคลจากสองเมืองใหญ่คือ เมืองพิมายและเมืองพระนครธม ที่ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีแล้วทั้งสองเมืองก็คือต้นทางและปลายทางของ “เส้นทางราชมรรคา”สายเหนือที่มีอยู่จริงในยุคพุทธศตวรรษที่ 15 – 19 นั่นเอง
อ่านเพิ่มเติม
//www.oknation.net/blog/voranai/2010/06/28/entry-1
ลองดูสาวงามโคราช ตั๊กแตน ชลดา นักร้องขวัญใจทีชอบมานานแล้ว (เพลง)น่าจะคมขำและเสียงเพราะ เหมือนนางอรพิมท์เมื่อ700ปี.