อาณาจักรฟูนันพัฒนาจากสังคมเผ่ามาเป็นสังคมรัฐ สังคมดั้งเดิมของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เป็นสังคมเผ่า(Tribal Society)ต่อมาพัฒนาเป็นสังคมรัฐ(Social State) เมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 1 เป็นต้นมา สำ หรับฟูนัน เดิมเป็นหมู่บ้าน ต่อมาขยายหาเทคนิควิทยาการต่างๆมาช่วย เช่น ขุดคลองกั้นน้ำ เพื่อให้อยู่ดี มีอาหารพอเพียง ต่อมาเริ่มมีโครงร่างสังคมออกไปเพราะมีประชากรเพิ่มมากขึ้นจึงต้องขยายที่เพาะปลูกให้พอกินพอใช้กับจำนวนชุมชนที่ขยายขึ้นได้พยายามดีขึ้นจึงพัฒนาเป็นรัฐ เหตุ ที่ฟูนันพัฒนาเป็นรัฐได้นั้นเพราะฟูนันมีการพัฒนาเรื่องการเพาะปลูกและเป็นศูนย์กลางการค้าทางทะเลจากสภาพภูมิศาสตร์ที่เอื้ออำนวยโดยเฉพาะเมืองออกแก้ว(Oc-EO) เป็นเมืองท่าของฟูนัน
ที่เรือต่างๆผ่านมาต้องแวะและการชลประทานในฟูนันก็เอื้ออำนวยต่อการเพาะปลูกทำให้ฟูนันขยายตัวเป็นรัฐแรกในภูมิภาคนี้ ความเจริญและความเสื่อมของฟูนันตามหลักฐานของจีน ระบุว่า ฟูนันตั้งขึ้นโดยพราหมณ์โกณธิญญะ(Kaundinya)ผู้มีอิทธิพลเหนือชนพื้นเมือง และได้แต่งงานกับเจ้าหญิงนาคี(Nagi) ในคริสต์ศตวรรษที่ 1 ฟูนันอยู่ในที่ราบลุ่มแม่น้ำโขงตอนใต้ มีเมืองหลวงชื่อวยาธปุระ(Vyadhapura)แปลว่าเมืองของกษัตริย์นายพราน(The city of the hunter king) ซึ่งคำว่าฟูนันเป็นคำที่เทียบเคียงกับภาษาเขมรคือ พนม หรือ บนม ที่แปลว่า ภูเขา ผู้ปกครองของฟูนัน เรียกว่า กูรุง บนม(Kurung Bnam) คือ เจ้าแห่งพนม (King of theMountain) วยาธปุระอยู่ใกล้เขาบาพนมและมีเมืองท่าที่สำคัญคือออกแก้ว มีแม่น้ำยาว 200 กิโลเมตรต่อเชื่อมเมืองท่าออกแก้วกับเมืองวยาธปุระ เนื่องจากเมืองหลวงอยู่ในบริเวณสามเหลี่ยมปากแม่น้ำโขง บริเวณที่แม่น้ำทะเลสาบไหลมาบรรจบกันจึงช่วยเรื่องการระบายน้ำจากทะเลสาบไปที่ราบทางฝั่งตะวันตกซึ่งช่วยในเรื่องการเพาะปลูกได้ดี สถานที่ตั้งทาง ด้านยุทธศาสตร์ของฟูนันทำให้สามารถควบคุมเส้นทางช่องแคบเชื่อมฝั่งทะเลของอ่าวไทยเข้ากับทะเลอันดามันและเมืองท่าต่างๆของจีนตอนใต้ทำให้มีความมั่งคั่งและอิทธิพลทางด้านการเมือง ฟูนันมีอำนาจการปกครองเหนือลังกาสุกะ(Langkasuka มีเมืองหลวงอยู่ในบริเวณปัตตานีปัจจุบัน) และเมืองตามพรลิงค์(Tambralings มี เมืองหลวงอยู่ที่นครศรีธรรมราชหรือเมืองไชยาจ.สุราษฎร์ธานี) เมืองทั้งสองตั้งอยู่สองฝั่งเส้นทางเดินเรือค้าขายที่สำคัญฟูนันยังมัอำนาจเหนือเจนละ ซึ่งอยู่ตอนเหนือของฟูนันฟูนันมีอำนาจถึงประมาณคริสต์ศตวรรษที่ 5 //www.learners.in.th/blogs/posts/277009
ลำดับกษัตริย์ฟูนัน จากหลักฐานจีน
1.โกญฑัญญะ หรือ ฮั่นเถียน (Kaundinya or Huntien)ครองราชย์ราวตอนปลายคริสต์ศตวรรษที่1
2. ฮันฟังหาง (Hun Pan-h uang) ครองราชย์ราว ค.ศ. 250
3. ฟันฟัน (Pan-Pan) เป็นราชย์โอรสของกษัตริย์ที่2ครองราชย์อยู่ได้3ปี เสด็จขึ้นครองราชย์บัลลังก์ราวต้นคริสศตวรรษที่ 3
4. ฟันชิมัน (Fan Shih-man) นายพล
5. ฟันชิงเช็ง(Fan Chin-sheng) โอรสของกษัตริย์องค์ที่ 4
6. ฟันจัน (Fan Chan) เป็นผู้ชิงราชบัลลังก์
7. ฟันจาง (Fan Chang) โอรสของกษัตริย์องค์ที่ 4
8. ฟันซุน (Fan Hsun)ผู้แย่งชิงราชสมบัติ
9. ชูจันตัน (Chu Chan-tan) ครองราชย์ปี ค.ศ.357 (พ.ศ.900)
10.โกญฑัญญะที่ 2 สิ้นพระชนม์ก่อนปี 434
11. เจ ลิปาโม (Che-li-pa-mo) ส่งทูตไปเมืองจีน ค.ศ.434-435
12. (โกญฑัญญะ) ชัยวรมัน ครองราชย์ปี ค.ศ.484 สิ้นพระชนม์ปี ค.ศ.539
13. รุทธวรมัน (Rudravarman) ครองราชย์ในปี ค.ศ.539
อ่านเพิ่มเติม สามเหลี่ยมปากแม่น้ำโขง โบราณคดี ประวัติศาสตร์และความเชื่อผู้คน ใน //www.lek-prapai.org/watch.php?id=72