Bloggang.com : ศรีสุรางค์ : วินธัย ๗ คนสำคัญ

วินธัย ๗ คนสำคัญ

๗. คนสำคัญ

“จะยากอะไรนักหนา เราไม่ได้ให้พวกเจ้าเผากระเบื้องฝังโลหะเงินใหม่เสียหน่อย แค่ใช้ผ้าไหมปักเส้นเงินสลับมุกตามลายที่สั่งมาบุผนัง มันควรจะเสร็จตั้งหลายเพลามาแล้ว”

สุรเสียงใสทรงบ่นอย่างหงุดหงิดปนอ่อนใจ ผู้เฝ้าอันเป็นช่างแต่งพระตำหนักหกคนหมอบเงียบกริบ แลดูตากันไปมา จนในที่สุดนายหัวหน้ารวบรวมความกล้าขึ้นกราบทูล

“งานปักผ้าพวกเกล้าฯ ไม่ถนัด ต้องไปว่าช่างพระภูษา เขาก็..เอ้อ…ติดงานพระองค์สุภัค..พะยะค่ะ”

ขมวดพระขนงฉับทันควันประทับยืน แต่ในที่สุด คำตรัสบริภาษซึ่งทุกผู้คาดว่าจะได้ยินก็ไม่หลุดล่วงพระโอษฐ์อ่อนบางมาแม้แต่น้อย

“เสร็จงานพี่สุภัคแล้วเร่งให้เราเร็วที่สุดก็แล้วกัน ไปได้”

เมื่อหมดเรื่องช่างทั้งหลายพรูกันออกจากห้องเฝ้าฯ ชั่วคราวไปแล้วอย่างรวดเร็วรู้พระทัย หนึ่งนางพระพี่เลี้ยงที่หมอบเคียงพระบาทก็ลุกขึ้นนั่งทูล

“ทรงห่วงแต่ห้องทรงฟ้าหรือเพคะ ฉลองพระองค์ใหม่ยังไม่ได้ประทานแบบเลย”

เสด็จดำเนินหนักๆ วนเวียน

“ขี้เกียจคิด ! ชุดอะไรๆ ก็ได้ทั้งนั้นแหละ ตอนนี้ยังกับจะมีคนทำให้เรา เขาตัดเสื้อผ้าใหม่กันไว้ให้ใช้ได้ไปทั้งปีหน้าหรือยังไงกันนะ”

คราวนี้นางข้าหลวงสาวรุ่นผู้มีผมดำยาวรวบขมวดมวยไว้ที่ท้ายทอยกราบทูลบ้าง

“พระองค์สุภัคฯ ทรงเข้าพิธีหมั้นทั้งทีนะเพคะ”

ใบหน้าของเธอแม้จะเรียบๆ แต่ดวงตารูปเมล็ดแตงทั้งคู่เปล่งแววสดใส

“แล้วยังไง เราไม่ใช่เจ้าสาว จะแต่งแง่แต่งงามไปอวดใคร”

นางข้าหลวงอิสรีกลอกตาไปที่ประตู

“อุ๊ย อย่าตรัสเช่นนี้สิเพคะ ถ้าพระนมอัสสิริมาถึงห้องข้างหน้าแล้วละก็”

จะได้รีบกลับเร็วๆ !” ตรัสแล้วหมุนพระองค์กลับมาประทับพระเก้าอี้ที่เดิม มีพระดำรัสกับนางพระพี่เลี้ยงอีกผู้หนึ่งซึ่งมีวัยสูงกว่า ไว้ผมยาวงอนปลายแค่คอ ประดับดอกมะลิที่เหนือจอนหูข้างหนึ่งว่า

“ธันยา จัดการให้เราเหมือนเคยนะ”

พระเนตรทั้งสองซึ่งเคยเปล่งแสงเจิดจรัสดุจดาวหม่นแสงลง ทอดพระเนตรเหม่อมองดอกชวนชมที่ริมพระบัญชรรำพึง

“พี่สุภัคจะแต่งไปกับสามัญชนแล้ว เวลาผ่านไปเร็วจริง”

“ยังไม่ทรงกำหนดการอภิเษกนี่เพคะ” พระพี่เลี้ยงทูล

“ใช่ พี่หญิงคงจะรอฟังความเห็นใครๆ ถึงเขยคนใหม่ก่อน” ทรงหมายถึงประชาชนทั่วไปที่จะได้ทราบ

“แล้วยังมีระยะเวลาในการค่อยปรับตัวกันทั้งสองฝ่ายใน ‘ฐานะใหม่’”

“คุณปารเมศ กิริยาดีไม่มีที่ติ ท่านสุเทพผู้บิดาก็สนองพระมหากรุณาธิคุณล้นเกล้าฯ ในการต่างเมืองได้ถูกพระทัยยิ่งอยู่นะเพคะ ท่านมารดาก็นับว่ามีเชื้อสาย”

พระพี่เลี้ยงที่ยังไม่มีอาวุโสนักนามธันยานี้ เป็นบุตรีอดีตมหาอำมาตย์ใหญ่ผู้หนึ่งซึ่งหาชีวิตไม่แล้ว ได้รับการถ่ายทอดวิชาทางการปกครองและศิลปะมามากอยู่ ทั้งยังตามพระทัยเป็นที่ยิ่ง จึงเป็นที่รักถูกพระอัธยาศัยพระราชธิดานัก

“ถึงอย่างไรก็เป็นคนธรรมดา…”

“งานมงคลใหญ่เห็นจะอีกไม่เกินปี…”

“เห็นว่าจะทรงให้ปลูกตำหนักใหม่ทางเหนือเมืองนะเพคะ”

“จะคิดเรื่องนี้กันทำไม” ทรงตัดบท “อีกตั้งนาน คิดถึงการเฉพาะหน้านี้ดีกว่า”

นางข้าหลวงอิสรีลุกไปไล่มหาดเล็กเวรประตูไปแล้วหับพระทวาร ลุกลนเข้ามาทูล

“จะทรง…อีกหรือเพคะ”

“ใช่ซิ” ทรงรับสุรเสียงสูง

“คนที่..ทรงหมายไว้” พระพี่เลี้ยงทูลค่อยๆ “จะใช้ได้ดังพระประสงค์หรือเพคะ เกล้าหม่อมฉันเกรงว่าจะ”

“คนนี้แหละเหมาะ” ทรงหมายมั่น รอยสรวลปรากฏที่ริมพระโอษฐ์

“ปากกล้านัก แม้แต่เราก็ไม่รู้จักกลัว การนี้ดีแน่!”

เสียงเกราะไม้เล็กนอกพระทวารดังเบาๆ

“คุณนมมาถึงแล้วเพคะ”

เจ้าฟ้ายุพเรศเกษราต้องทรงต้อนรับอดีตพระนม ผู้ซึ่งทูลลาจากราชการเมื่อทูลกระหม่อมเจริญพระชนม์จนเหลือที่จะทนรับสนองพระบัญชาไหว เข้าไปรับใช้ข้างใน สอนนางข้าหลวงสาวๆ ที่เรียบร้อยกว่าได้เกือบสี่ปีแล้ว เข้ามากราบบังคมทูลพระกรุณารับพระราชทานพระพรในวันครบอายุสี่รอบของตน

พระราชกุมารียามที่ตั้งพระทัยปฏิบัติภารกิจในราชพิธีก็ทรงสงบเสงี่ยมงดงาม ถูกต้องตามขัตติยะประเพณีทุกประการได้โดยมิมีบกพร่อง ทั้งที่เมื่อพระนมคล้อยหลังไปแล้วได้ทรงกระซิบขึ้นกับพระพี่เลี้ยงว่า

“ต่อนี้สิบสองปีจะเข้ามาที สงสาร… ไม่อยากให้เป็นลมเป็นแล้ง เปลืองคนหามกลับ !”

พระพี่เลี้ยงและนางข้าหลวงได้แต่กัดริมฝีปากซ่อนยิ้ม”

จริยวัตรตามพระอัธยาศัยพระเจ้าลูกเธอฯ นั้น ยามเช้าตรู่ หากไม่เสด็จไหนก็ไปรดทรงหนังสือ จนสายแสงสุริยาจัดจึงโปรดรายการเข้าเฝ้าฯ ด้วยเรื่องทั้งมวล

ห้องทิพย์ดุริยางค์ซึ่งจัดให้เป็น ‘ห้องรับแขก’ ชั่วคราวนี้อยู่ชั้นล่างของดาริกานันทสถาน เยื้องมาทางหลังพระตำหนัก ติดกับห้องจัดเลี้ยงใหญ่เดิมซึ่งกำลังให้ช่างดัดแปลงเป็นท้องพระโรงใหม่ ใช้ออกว่าราชการให้ผู้ที่มีกิจทั้งหลายเข้าเฝ้าทูลละอองฯ อันจักได้นามใหม่ว่าห้องทรงฟ้าซึ่งอยู่ด้านหน้าพระตำหนัก

ภายในห้องขนาดย่อมนี้มีประตูใหญ่เปิดถึงห้องทรงฟ้าด้านหนึ่ง อีกด้านเปิดสู่ระเบียงทางเดิน ด้านหลังติดกับห้องเตรียมเครื่อง และด้านสุดท้ายมีระเบียงภายในรูปจันทร์ครึ่งเสี้ยวโค้งออกไปยังสวนรุกขชาติข้างพระตำหนัก หน้าต่างกระจกบานยาวสูงประกอบโดยรอบอาณาบริเวณเล็กๆ นี้เปิดโล่งรับสายลมอ่อนซึ่งโชยกลิ่นหมู่ดอกไม้มาจางๆ

ราชกุมารีประทับคอยผู้มาเฝ้าทีละคณะอย่างพระทัยเย็น ปรกติ เมื่อมีผู้มาเฝ้าจากภายนอกวังหลวงหรือเสนาบดีผู้มียศ จะฉลองพระองค์ด้วยพัสตราภรณ์และอัญมณีมีค่าสมพระยศ เว้นเมื่อมีแต่ผู้เคยคุ้นพระอัธยาศัยจึงจะฉลองพระองค์อย่างง่ายๆ ด้วยชุดยาวผ้าเนื้อหนาสีเรียบ ไม่ประดับรัตนะ หรือฉลองพระองค์พิสดารอย่างอื่น หากมีพระประสงค์ผิดไปจากปรกติ

สายนี้ทรงพระภูษาสีน้ำเงินเข้ม ประดับด้วยพลอยไพลินสมพระเกียรติ สีตัดกันกับห้องเฝ้าฯ อันโปรดให้จัดสีชมพูของยามเย็นเป็นลวดลายผนังและพรม พระวิสูตรไหมสีขาวแขวนขอเกี่ยวด้วยเกลียวเงิน

เสียงเคาะเกราะไม้นอกพระทวารดังขึ้นอีกครั้ง สองนางข้าหลวงหมอบลงใกล้พระบาท

ท่านอนิรุทธ์แม่ทัพหน้า เป็นที่เสนาบดีหนุ่มอันเป็นกำลังสำคัญของแผ่นดิน รองจากแม่ทัพหลวงโกวิท เพราะที่มหาเสนาบดีชุมพล หรืออัครมหาฯ อัสนีอดีตแม่ทัพหลวงนั้นล้วนอาวุโสเกินควรแก่การออกรบแล้วทั้งสิ้น ได้ทำหน้าที่ด้านให้คำปรึกษาเรื่องต่างๆ แก่องค์มหาราช ซึ่งเสนาบดีอันลดบทบาทลงด้วยวัยวุฒิ เหลือเพียงให้คำปรึกษาราชการด้วยวิจารณปัญญา ไม่ต้องออกแรงในสมรภูมิอีกแล้ว มักเรียกกันว่า มหาอำมาตย์ แม้จะยังมีตำแหน่งเสนาบดีอยู่

และเช่นเดียวกัน แม้มหาอำมาตย์บางผู้ ซึ่งเกษียณแล้ว ไม่ได้อยู่ราชการแม้ให้คำปรึกษาแก่องค์กษัตริย์ แต่มหาชนก็ยังอาจเรียกกันด้วยตำแหน่งในอดีตของท่าน ว่าท่านเสนาบดีได้เช่นกัน

ว่ากันว่า ครั้งหนึ่งในชีวิตได้ถวายตัวถวายวิญญาณต่อพระราชวงศ์แล้ว ถ้าจะได้หยุดพักบ้างเพราะความชรา แต่ก็มิได้ขาดจากราชสำนักเลยตลอดไป

รูปร่างล่ำสัน ออกจะคล้ำนิดๆ ผมหยักศกสีดำสนิท วัย ๔๓ ปี มีดวงตาแจ่มใสเจือแววอารี ติดตามด้วยชายสูงอายุผมขาว ไว้หนวดไว้เคราสวมเสื้อผ้าเก่าสีมอๆ ถวายบังคมเบื้องบาท

“เกล้ากระหม่อมอนิรุทธ์ ขอพระราชทานพระกรุณา เชิญท่านครูวามิศมาเฝ้าทูลละอองพระบาทพระเจ้าค่ะ” ทรงดุษณียภาพรับการกราบทูล

“ทราบเรื่องที่เราจะขอแล้ว ?”

“ทราบด้วยเกล้าพระเจ้าค่ะ”

“การโอนย้ายคงไม่มีปัญหากระมัง ?”

ทรงลูบหนังสือเล่มบางปกหนังอ่อนสีน้ำตาลบนโต๊ะข้างพระที่นั่งเล่นระหว่างที่มีพระดำรัส

“หากต้องพระประสงค์ เกล้าฯ จักจัดการได้ในครึ่งวันพระเจ้าค่ะ”

“แต่ ?”

“ท่านครูผู้ปกครองเลี้ยงดู ใคร่ถวายความเห็นประกอบพระวินิจฉัยว่า ยังไม่เหมาะควรพระเจ้าค่ะ”

“ว่ามา”

รัฐบุรุษอาวุโส มองหนังสือเล่มเล็กในพระหัตถ์ แล้วกราบทูลว่า

“ยังฝึกฝนไม่ครบถ้วนกระบวนความ จะด่วนให้เข้ามารับใช้ใกล้ชิดเห็นไม่เหมาะพระเจ้าค่ะ”

ขมวดพระขนงนิดๆ ผู้ใกล้ชิดก็รู้แล้วว่ากริ้ว แต่ ณ บางขณะ กริ้วสักเท่าใดก็ไม่ปึงปัง แย้มพระสรวล ตรัสช้าๆ

“พูดสวยๆ พูดเท่าไรก็ได้ ข้ารับใช้นายทหารในสังกัดของเรา จะหาสักคนที่ได้รับฝึกมาสักครึ่งของคนของท่าน ยังเกรงจะหาไม่ได้ ท่านครู ท่านตั้งใจมาปรามาสเราถึงตำหนักเชียวหรือ”

“หามิได้พระเจ้าค่ะ” ก่อนที่ผู้ชราจะทูลจบ มีพระเสาวนีย์ต่อว่า

“อีกประการหนึ่ง ให้ฝึกจนแก่แล้ว บางคนก็ยังหาความจงรักภักดีที่เป็นข้อสำคัญไม่ได้ ท่านครูเห็นอย่างไร เรื่อง ‘การในวัง’ ที่เหลือ ให้เราฝึกต่อให้เห็นจะดี ?”

ทั้งที่พระสุรเสียงใสราบเรียบ พักตร์งามประดับด้วยรอยสรวลอ่อนๆ ราวทรงพระเมตตาเป็นล้นพ้น หากอุณหภูมิในห้องราวกับสลับเอาฤดูหนาวและร้อนเข้ามาคั่นไว้ระหว่างวินาที

ท่านครูกราบบังคมทูลบ้าง

“ธรรมดาไม่ต้องฝึกสิ่งไรเท่ามรรยาทและเขียนอ่าน ก็เข้ามารับรองเบื้องพระยุคลบาทได้อยู่พะย่ะค่ะ แต่บางคนฝึกมามากแล้วกลับร้างไว้ในที่สำคัญ คิดกันแล้วเป็นคุณก็คุณมาก หากเกิดเป็นโทษก็เป็นโทษหนักอยู่นะพระเจ้าค่ะ”

“ดูจากประวัติที่ผ่านมา” ทรงเคาะหนังสือนั้นด้วยพระดรรชนี

“จะขาดก็แต่ ประสบการณ์จริงในการศึก กับเรื่องราชสำนักเท่านั้นมิใช่รึ ถ้ายังจะขาดเรื่องศิลปะการร้องรำเล่นดนตรี ร้อยมาลา หรือว่างานช่างหลวง เรารับสอนให้ได้ !”

ฉับพลันรอยพระสำรวลก็เลือนหาย

“ท่านครู… หากท่านมิได้รับราชการสนองพระบิดาและราชวงศ์อย่างสุจริตมาเกือบตลอดอายุขัยเช่นนี้แล้วเราคงต้องคิดสงสัย ว่าท่านจะฝึกคนมารับใช้แทนตัวหรือจะฝึกคนมาชิงราชสมบัติเรากันแน่ ?!?

…ดังนั้น เพื่อความวางใจ เราจำต้อง ‘เก็บ’ นายคนนี้ไว้ใกล้หูใกล้ตาสักหน่อย ที่จะปล่อยไปตระเวนทั่วแผ่นดินอย่างในประวัตินายคนนี้เมื่อหลายปีก่อนเห็นจะไม่ได้แล้ว”

ผู้อาวุโสกราบทูลขึ้นว่า

“จะฝึกคนเป็นครู ก็ย่อมต้องให้รู้ทุกเรื่อง และวามิศมิได้ฝึกคนแทนตัวมาให้มั่วสุ่มสอนพระราชวงศ์ วัยวุฒิ คุณวุฒิและสติปัญญา ย่อมต้องพร้อมบริบูรณ์สมควรเป็นที่เคารพแม้แต่กับพระบรมวงศ์ขององค์สมมติเทพ !”

พระพักตร์ขาวนวลจนตลอดพระศอ ซับพระโลหิตจนปรากฏสีชมพูก่ำ พระดำรัสแผ่วต่ำนั้นสั่นน้อยๆ

“เราเข้าใจแล้ว ว่าท่านครูเป็นผู้ที่เก่งฉกาจ สอนศิษย์มาได้ปากกล้าเช่นกันไม่มีผิด… ถึงอย่างไรเราก็ยังยืนยันเจตนาเดิม” ผินพระพักตร์มายังเสนาบดีแม่ทัพ

“ท่านอนิรุทธ์ เมื่อท่านเป็นผู้สามารถและรับผิดชอบโดยตรง จงจัดการให้เราให้สำเร็จเรียบร้อยในบ่ายวันนี้”

ท่านมหาราชครูยังทูลว่า

“ธรรมดาของสิ่งไรต้องพระประสงค์ ข้าทูลละอองฯ ย่อมยินดีถวาย แต่ของสิ่งไรจำต้องทูลทัดทานแล้ว ควรทรงพินิจให้ยิ่งกว่าเสียงหมู่สกุณาที่ควรรำคาญพระทัยนะพระเจ้าค่ะ”

“ขอขอบใจในความห่วงใยนะท่านครู เมื่อใดที่เราเห็นโทษในคนของท่านแล้ว จะส่งตัวกลับไปให้ฝึกใหม่จนครบถ้วนก็แล้วกัน !!”

ประทับยืนแสดงสิ้นสุดการเข้าเฝ้าฯ

ทุกผู้ถวายคำนับพร้อมเพรียงส่งเสด็จ ซึ่งทรงดำเนินลิ่วลับพระทวารออกไปจนนางข้าหลวงต้องวิ่งตาม

“สำคัญนัก.. คิดว่าสำคัญแค่ไหน”

ตรัสพลางดำเนินพลางผ่านระเบียงทางเดิน ทรงพระพิโรธมากจริง

“ตาแก่นี่ คิดว่าตัวเองเป็นใคร”

ลุพระทวารห้องพระสำราญชั้นบนก็ทรงขว้างหนังสือเล่มเล็กในพระหัตถ์ลงบนโต๊ะอักษร

“หมูเขาจะหาม ดันเอาคานเข้ามาสอด !”

พระพี่เลี้ยงข้าหลวงลนลานตามเข้ามาก็ทรงขับ

“ไปให้พ้น..!!” แล้วเปลี่ยนพระทัย

“ธันยา ! … ลงไปดูแลให้ดี ที่อยู่ที่กินในทิมริมสวน ให้สมพระเกียรติท่านเสนาบดี ให้เป็นคุณชายว่างงานไว้สักเจ็ดวันก่อนเถอะ ! …… ไปจัดการซิ !!”

พระพี่เลี้ยงรีบรุดออกไปแล้ว กระแทกพระองค์ลงกับพระที่นั่ง ยังมิคลายกริ้ว

“คอยดูนะ !! พ่อคนสำคัญ !”

มิได้ทรงทราบว่า ท่านมหาราชครูวามิศเข้ามาด้วยวัตถุประสงค์สองประการ…

หากทัดทานเป็นผลสำเร็จ ก็นับว่าบรรลุวัตถุประสงค์ประการที่ ๑

หากทัดทานไม่เป็นผล ก็บรรลุวัตถุประสงค์ประการที่ ๒ ….

ท่านครูคะเนแล้วว่า คราวนี้คงสมตามความคิดที่สองเป็นแม่นมั่น

การคะเนของผู้อาวุโสมักไม่ค่อยพลาดเลย….

**********************************************

อำมาตย์ – ที่ปรึกษาของพระราชา
เสนาบดี – แม่ทัพ ตำแหน่งเจ้ากระทรวงสมัยก่อน
ปรามาส – ดูหมิ่น ดูถูก

Create Date : 12 กรกฎาคม 2549

Last Update : 30 เมษายน 2553 20:56:53 น.

0 comments

Counter : 720 Pageviews.

My Goodreads bookshelf