Bloggang.com : jenifaae : ครูเทพ

ครูเทพ

นรนิติ เศรษฐบุตร

"วันครู” ก็เป็นวันดีอีกวันหนึ่งในสังคมไทย ได้มีพิธีไหว้ครูในสถาบันการศึกษาของไทย ตั้งแต่ระดับโรงเรียนมาจนถึงมหาวิทยาลัยหลายปีแล้ว ก่อนหน้าที่จะมีวันครูของรัฐบาลไทย ซึ่งในสังคมตะวันตกหลายแห่งเราอาจไม่ได้เห็นการจัดพิธีไหว้ครูในสถานศึกษาอย่างของไทย ดังนั้นโดยปกตินักเรียน นักศึกษา ศิษย์ปัจจุบันทั้งหลายก็ระลึกถึงครูและบูชาครูอยู่แล้วในวันไหว้ครู และครูเองเมื่อมีศิษย์มาไหว้ก็ยิ่งเตือนให้ครูไม่เผลอลืมบทบาทของครูไปด้วย

     ส่วนวันครูนั้นก็คงเป็นวันที่ให้ผู้คนทั่วไป ที่แม้จะออกจากโรงเรียนไปแล้วให้คิดถึงครู และที่ทำกันโดยปกติก็คือนายกรัฐมนตรี เราจึงได้เห็นข่าวนายกรัฐมนตรีไปพบไปเคารพนบไหว้ครู ผมว่าคนที่เหมาะจะไปพบครูและระลึกถึงพระคุณของครูให้มาก น่าจะเป็นรัฐมนตรีกระทรวงศึกษาธิการ เพราะตลอดเวลาที่ท่านเป็นรัฐมนตรีกระทรวงศึกษาธิการอยู่ จะลืมครูมิได้เลย จะทำงานได้สำเร็จมากน้อยอย่างไรก็อยู่ที่ครูทั้งนั้น

ในโอกาสวันครูปีนี้ ผมก็เลยขอระลึกถึงครูคนสำคัญของประเทศท่านหนึ่ง ถึงแม้ว่าตัวผมเองจะไม่ได้เรียนหนังสือกับท่านมาโดยตรงก็ตามที แต่ตอนที่ผมเป็นนักเรียนก็ได้เคยอ่านเรื่องที่ท่านเขียน เพราะได้มีการกำหนดเรื่องที่ท่านเขียนให้นักเรียนชั้นเตรียมอุดมศึกษาได้อ่านในสมัยโน้นคิดไปแล้วก็ประมาณ 50 ปีได้

     ครูที่ผมว่าคือ “ครูเทพ” หรือ เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี ฉะนั้นจึงเป็นครูเก่า ถึงวันนี้ผมเข้าใจว่าไม่มีศิษย์ที่เคยเรียนหนังสือกับท่านมีชีวิตอยู่ แต่เรื่องราวของครูเทพก็ยังอยู่ ครูดี ๆ ยังไม่มีวาย แม้จะตายไปแล้ว

เรื่องราวชีวิตและงานของเจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรีนั้นหาอ่านได้ไม่ยาก มีคนเขียนเรื่องราวชีวิตและงานของท่านเอาไว้พอควร เมื่อ 34 ปี ก่อนโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ฯ ได้จัดพิมพ์หนังสือชื่อ “ครูเทพ” ออกมาเผยแพร่เพื่อรำลึกถึง 100 ปี ของชีวิตท่าน เนื่องจากท่านเกิดในวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2419

ครูเทพเป็นใคร ท่านชื่อเทพหรืออย่างไร ตามประวัติของท่านนั้น ท่านชื่อสนั่น เกิดในตระกูล เทพหัสดิน ณ อยุธยา เป็นบุตรพระยาไชยสุรินทร์ อดีตเสนาบดีกระทรวงเกษตรและพระคลังในสมัยรัชกาลที่ 5 มีมารดาชื่ออยู่

     ท่านตั้งใจจะเป็นครู จึงเรียนทางครูที่โรงเรียนฝึกหัดอาจารย์ ได้ประกาศนียบัตรครู โดยสอบได้ที่ 1 ในบรรดาผู้สำเร็จวิชาครูชุดแรก เมื่อปี พ.ศ. 2437 จึงได้รับการคัดเลือกให้ไปศึกษาเพิ่มเติมที่อังกฤษ ได้รับประกาศนียบัตร วิชาครูของอังกฤษ จากโรงเรียนฝึกหัดครูเบอโรโรคที่ตำบลไวสล์เวิฟ เมื่อ พ.ศ. 2441

นายสนั่นได้เริ่มอาชีพครูจากการเป็นนักเรียนสอนในโรงเรียนตัวอย่าง เป็นครูผู้ช่วยอาจารย์ใหญ่โรงเรียนฝึกหัดครู และได้เจริญรุ่งเรืองในอาชีพครู จนได้เป็นปลัดทูลฉลองและเสนาบดีกระทรวงธรรมการ ในสมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์

     หลังเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ท่านก็ได้เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรรุ่นแรก และได้เป็นประธานสภาผู้แทนราษฎรคนแรกของแผ่นดิน ต่อมาก็ออกมาเป็นเสนาบดีกระทรวงธรรมการ และออกจากเสนาบดีกลับไปเป็นประธานสภาผู้แทนราษฎรอีกครั้ง

ถ้าดูตามงานต่าง ๆ แล้วครูเทพหรือนายสนั่น เทพหัสดิน ณ อยุธยา ได้เขียนหนังสือทั้งตำราวิชาครูและวรรณกรรม ร้อยแก้วและร้อยกรองเอาไว้มาก โดยเฉพาะวรรณกรรมที่เขียนโดยใช้นามว่า “ครูเทพ” จึงมีคนเอาเรื่องราวของท่านมาเขียนไว้

แต่งานและชีวิตของท่านที่เข้ามาเกี่ยวข้องกับการเมืองหลังเปลี่ยนแปลงการปกครองนั้นกลับมีให้อ่านน้อยมาก จริงอยู่ท่านเข้ามาในวงการเมืองเพียงระยะเวลาอันสั้น แต่ตำแหน่งที่เข้ามาเป็นก็สำคัญมาก ทั้งในฐานะประมุขของฝ่ายนิติบัญญัติและเสนาบดีกระทรวงธรรมการที่หลัก 6 ประการ หลักหนึ่งก็คือเรื่องส่งเสริมการศึกษา

     เมื่อคณะราษฎรได้เห็นชอบให้เลือกเอาคนนอกคณะราษฎรที่ดูจะไม่ขัดขวางต่อการเป็นประชาธิปไตยอย่างพระยามโนปกรณ์ฯ ผู้ซึ่งเป็นนักเรียนอังกฤษและเป็นตุลาการที่ชื่อเสียงดีมาเป็นนายกรัฐมนตรีแล้ว การที่ได้เห็นชอบให้เลือกขุนนางชั้นผู้ใหญ่ฝ่ายการศึกษาที่เป็นครูดี อย่างเจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี ที่เป็นนักเรียนอังกฤษและเป็นผู้ไม่ขัดขวางประชาธิปไตย ที่แม้จะอยู่นอกคณะราษฎรมาเป็นประมุขฝ่ายนิติบัญญัติ จึงเป็นสิ่งที่น่าจะดีแก่คณะราษฎรเอง และต่อการที่จะพัฒนาประชาธิปไตย

ต่อมาเมื่อต้องการนักบริหารการศึกษาที่โดดเด่น มีประสบการณ์ดีมาดูแลกระทรวงธรรมการ คณะราษฎรก็วางใจให้เจ้าพระยาธรรมศักดิ์มนตรี ออกจากตำแหน่งประธานสภาผู้แทนราษฎรไปเป็นเสนาบดีกระทรวงธรรมการ ดูแลงานด้านการศึกษา

     การเป็นประมุขของฝ่ายนิติบัญญัติคนแรกภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองนั้นสำคัญมาก เพราะสภาผู้แทนราษฎรเป็นสถาบันการเมืองใหม่ที่มีความสำคัญต่อระบอบประชาธิปไตยเป็นอย่างมาก สมาชิกชุดแรกนั้นก็เป็นขุนนางชั้นผู้ใหญ่ที่มีทั้งความรู้และประสบการณ์ และมีพรรคพวกคนสำคัญของคณะราษฎร การเปลี่ยนแปลงที่ต้องดำเนินไป ทำให้มีการประชุมถกเถียงกันมาก การประชุมสภาผู้แทนราษฎรที่ประกอบด้วยผู้มีเอกสิทธิ์เช่นนี้ จึงต้องได้ประธานที่มีความรู้ความสามารถมาก

     ในขณะที่มีการพิจารณาร่างรัฐธรรมนูญฉบับถาวรฉบับแรกคือ ฉบับวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2475 นั้น ครูเทพไม่ได้เป็นประธานสภาผู้แทนราษฎร แต่เป็นเสนาบดีกระทรวงธรรมการและแม้ว่าท่านจะไม่ใช่นักกฎหมาย แต่ก็ได้ร่วมอภิปรายในการพิจารณาร่างรัฐธรรมนูญด้วยเป็นอย่างมาก เสนอความคิดเห็นที่ดี และเป็นที่ยอมรับมากจากเพื่อนสมาชิก สมาชิกดูจะให้ความนับถือ ดังเช่นนายจรูญ สืบแสง ถึงกับเคยเสนอว่า “เสนอขอให้เจ้าพระยาธรรมศักดิ์ฯ พิจารณาเรื่องถ้อยคำ”

     ดังนั้นครูเทพนั้นนอกจากเป็นครูสอนใครต่อใครมาหลายสถานที่ ก็ได้เคยมีบทบาทเป็นครูให้เป็นตัวอย่างในสภามาด้วยเหมือนกัน อันเป็นตัวอย่างที่ดี.

สุวิมล เชื้อชาญวงศ์: รายงาน

ขอขอบคุณ
ที่มา : เดลินิวส์ออนไลน์ 16 มกราคม 2552

H O M E

Create Date : 07 เมษายน 2552

Last Update : 7 เมษายน 2552 22:33:01 น.

1 comments

Counter : 1689 Pageviews.

whenever you felt that your heart is going to breakdown
feel it with the love of God ask for his and then you will
find out what is the truth love in Your life as he does for me!

GOD always forgive your mistake
the one that you cant even forget,
he always does it and always being with us
to help and blesss us for us whose heart is full of him

โดย: da IP: 124.122.247.144 วันที่: 18 เมษายน 2553 เวลา:22:42:03 น.