พระมหาชนก

พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชฯ

เรื่องย่อ...

พระมหาชนก 1 ในทศชาติของพระพุทธเจ้าซึ่งบำเพ็ญวิริยะบารมีในอดีตกาลนานมา มีพระราชานามว่าพระมหาชนกทรงมีพระโอรส 2พระองค์นามว่าพระอริฏฐชนก และพระโปลชนก เมื่อพระมหาชนกสวรรคตพระอริฏฐชนกได้ขึ้นครองราชสมบัติและแต่งตั้งพระโปลชนกเป็นพระอุปราชครั้นเวลาล่วงเลยพระอริฏฐชนกถูกพวกอำมาตย์เป่าหูว่าพระโปลชนกคิดไม่ซื่อต่อพระองค์พระอริฏฐชนกจึงสั่งคุมขังพระอนุชา ขณะถูกจองจำพระโปลชนกตั้งจิตอธิษฐานหากสิ่งที่ถูกใส่ร้ายไม่เป็นความจริงขอให้พระองค์พ้นจากเครื่องพันธนาและประตูจงเปิดออก หลังจากอธิษฐานเสร็จเครื่องพันธนาก็หักลงเป็นท่อนๆแม้ประตูก็เปิดออกพระองค์เสด็จหนีออกจากที่คุมขังได้ไปตั้งตนอยู่ชายแดนแผ่อิทธิพลไปทั่วทรงดำริว่าก่อนนี้เราไม่ได้คิดคดทรยศต่อพระเชษฐาแต่บัดนี้สถานะการณ์เปลี่ยนไปแล้วเราจะจัดการตามสมควรแล้วพระโปลชนกก็ยกไพร่พลไปกรุงมิลาพระอริฏฐชนกยกทัพออกมาสู้รบแต่สู้พระอนุชาไม่ได้ก็สวรรคตลงส่วนพระมเหสีของพระองค์ทรงครรภ์อยู่หนีรอดออกมาจากเมืองได้

เมื่อพระมเหสีคลอดพระโอรสก็ให้ใช้พระนามพระมหาชนกเหมือนพระอัยกาเมื่อเจริญชันษาพระกุมารรู้กำเนิดตัวเองก็ทูลลาพระมารดาล่องเรือมากลางทะเลหวังว่าจะยึดเมืองคืนจากพระเจ้าอาแต่เหตุกลับไม่เป็นดั่งคิดเรือเจอพายุใหญ่ซัดเรือแตกกระจายคนที่มาด้วยกันในเรือต่างตกเป็นอาหารของเต่าและปลาเว้นแต่พระมหาชนกผู้ซึ่งไม่ละความเพียรพยายามว่ายน้ำอยู่กลางมหาสมุทรที่กว้างใหญ่มองไม่เห็นฝั่งอยู่7วันจวบกระทั่งนางมณีเมขลาผู้เป็นเทพธิดาดูแลมหาสมุทรได้ตรวจตรามาพบเข้าจึงช่วยอุ้มพระมหาชนกขึ้นสู่ฝั่งณ มิถิลานคร

กล่าวถึงพระโปลชนก ไม่ทรงมีพระราชโอรสทรงมีแต่พระราชธิดา มีนามว่าสีวลีเทวี วันหนึ่งทรงป่วยหนักและไม่นานก็เสด็จสวรรคตลงในช่วงเวลาที่พระมหาชนกเดินทางมามิถิลาเหล่าอำมาตย์ใช้วิธีราชรถเสี่ยงทายเพื่อหากษัตริย์พระองค์ใหม่ราชรถไปหยุดอยู่ที่แท่นพระบรรทมที่พระมหาชนกทรงบรรทมหลับอยู่เป็นแท่นที่นางเทพธิดาอุ้มมาวางไว้พระมหาชนกจึงได้อภิเษกสมรสกับพระนางสิวลีเทวีและครองราชย์สืบต่อมา

พระมหาชนกพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระองค์ทรงค้นเรื่องพระมหาชนกจากพระไตรปิฎกและทรงแปลเป็นภาษาอังกฤษตรงจากมหาชนกชาดกตั้งแต่ต้นเรื่อง โดยทรงดัดแปลงเล็ก ๆ น้อย ๆ เพื่อให้เข้าใจง่ายขึ้น นอกจากนี้ยังทรงแปลเป็นภาษาสันสกฤตประกอบอีกภาษา รวมทั้งแผนที่ฝีพระหัตถ์ แสดงสถานที่ตั้งทางภูมิศาสตร์ของเมืองโบราณบางแห่งและข้อมูลอุตุนิยมวิทยาเกี่ยวกับทิศทางลมกับกำหนดวันเดินทะเลตลอดจนจุดอัปปางของเรืออับโชคทรงคาดคะเนโดยอาศัยข้อมูลทางโหราศาสตร์ แสดงถึงพระปรีชาในด้านอักษรศาสตร์ภูมิศาสตร์และโหราศาสตร์ไทย

ดังนั้นพระมหาชนกจึงเป็นหนังสือที่ควรค่าแก่การสะสมเป็นอย่างยิ่งค่ะนอกจากนี้ภายในเล่มประกอบด้วยภาพจากจิตรกร 8 ท่านได้แก่ ปัญญา วิจินธนสาร, เนติกร ชินโย, จินตนาเปี่ยมศิริ, เฉลิมชัย โฆษิตพิพัฒน์, ประหยัด พงษ์ดำ, พิชัย นิรันต์, ธีระวัฒน์คะนะมะ, ปรีชา เถาทอง ทั้ง 8 ท่านได้ฝากฝีมือไว้งดงามสุดจะบรรยายจริงๆหากไม่ใช่พระราชนิพนธ์ของในหลวงเราคงยากจะได้มีโอกาสเห็นจิตรกรรวมตัวกันมากขนาดนี้ หนังสือเล่มนี้นอกจากมีภาพประกอบที่งดงามแล้วเนื้อหายังกล่าวถึงความเพียรพยายามซึ่งทุกคนควรจะมีเป็นเบื้องต้นในการดำรงชีวิต