No. 496 ไม่มีวันไหน ที่จะไม่คิดถึง...(จริง)
No. 496 บล๊อกประจำวัน จันทร์ - พฤหัสบดี
| | | | เขียนเล่า การเดินทางไป ค้างแรมในหุบเขา เหมืองสมศักดิ์ ที่ตำบลปิล๊อค | | แล้วมีเพื่อนให้ความเห็นว่า ถนนคงขับยาก | | ความจริงแล้วถนนเพียง 5 กม.ลงเขา ไปเหมืองเป็นหิน ก้อนโต ลงดิ่งก็จริง โอกาศที่รถ | | จะติดหล่มมีน้อย ไม่น่ากลัว เพียงแต่ควรเป็นรถ ขับเคลื่อนสี่ล้อ ยกสูง | คนที่ไปถ้าจะไป ค้าง เหมืองเขามีรถบริการ ชำนาญ มารับ ส่ง
ถนนเป็นหิน แบบนี้ ขับสบาย ไม่ต้องกลัวจมโคลน วิ่งได้ช้า ๆ
| | | สังเกตเห็น คุณนาจขับรถ ผ่านถนนที่มีโคลน ร่องน้ำ | | เขาจะขับให้ ล้อรถลง รอยรถเดิม แสดงว่า ชำนาญ... ผมเคยขับเข้าไร่ที่จันทบุรีบ่อย | | ถ้าเจอถนนแบบที่ว่า จะบังคับรถไม่สร้าง รอย ใหม่เด็ดขาด ดินจะอ่อนนิ่มเสี่ยงมาก | จะจม รถติดหล่ม
ภาพข้างล่างเป็นจังหวัดอื่น... ควรงดขับเข้าไปนะครับ
| | เพื่อน ๆ ที่คิดว่า น่าจะไปเที่ยวค้างที่นั่นบ้าง ไปได้เลยครับ นำรถไปจอดที่สถานีตำรวจ | | รอให้รถเหมืองสมศักดื ของป้าเกล็น มารับ | | | | กำลังนั่งเขียนบล๊อก อยู่ที่ห้องพัก แสงเริ่มลดลง ไม่นานแสงไฟฟ้าในห้องสว่างขึ้นทดแทน | คนงาน จะเปิดท่อน้ำใหญ่จาก บนเขื่อนคอนกรีตที่ขวางลำห้วย ท่อเหล็กทอดยยาวกว่า 100 เมตร
ภาพข้างบนจะเห็นท่อเหล็ก น่าจะเส้นผ่าศูนย์กลาง 30 เซ็นติเมตร
| | พุ่งลงมาแรงดันน้ำ พัดกังหันเครื่องกำเหนิดไฟฟ้า... แสงสว่างพอแล้วลองเสียบมือถือ | ชาร์ทไฟ สังเกตดูแล้วค่อยขยับ คงเป็นด้วยแรงดันไฟฟ้าน้อย
ข้างบนเป็น ตัวผลิตไฟฟ้ากำลังน้ำ ถ่ายวิดิโอไกล คงมองได้ลาง ๆ ใช้สแน๊ปภาพมา | | | ป้าเกล็นนิส เดินมาเชิญไปทานอาหาร อาหารกำลังร้อนด้วยตนเอง
| | | เดินตาม ไปที่ห้องอาหารใหญ่ ไปถึงยังไม่มีใคร เลยถือโอกาศคุยกับป้าเกล็น | | ชาวออสเตรเลีย ที่มาจากบ้านเกิดนานแล้ว ป้าใจดีมาก ถามอะไรตอบได้หมด แม้จะนึก | | ภาษาไทยไม่ออก ก็พูดภาษาอังกฤษแทน นัยตาป้าน่าจะเริ่มฟ้าฟางไม่ชัด | | แต่แววตา อ่อนโยน น่ารัก | | | | ผมฟัง ไม่ได้บันทึกอะไรไว้ เพราะมั่นใจว่า ตัวเองคงจำได้ ถือว่ายังหนุ่มแม้จะน้อยลงก็ตาม | แต่ที่ไหนได้ พอถึง กรุงเทพ จำอะไรไม่ค่อยได้
| | ก็เข้าเช็คคลังความรู้การทำเหมืองหลายแห่ง ความจำเริ่มกลับมา | | ตรงที่ป้าเกล็นเล่า ความจำป้าเกล็นดีกว่าผม แน่นอน 555 | ยังไม่พอได้ข้อมูลกับ ภาพเพิ่มจาก
| | เพื่อนที่ เราเคยทำงานด้วยกันที่ พิษณุโลกหลายปี คุณปรีดี มีลือพร | | ได้เล่าว่า เข้าอ่านงานเขียนของผมแล้ว นึกได้ว่า มีภาพเก่า เมื่อครั้งปั่นจักรยานไป | | เที่ยวปิล๊อค สนใจหรือเปล่า | | สนใจมากเลย | | คุณปรีดีมอบภาพให้เยอะมาก บอกว่า คัดไปใช้ได้เลย พร้อมทั้งเล่ารายละเอียดให้ด้วย | | พอเห็นภาพ เหมือนกับที่ป้าเกล็น เล่าให้ฟังเลยว่า ปิล๊อคสมัยก่อน แห้งแล้ง ป่าโกร๋น | เพราะมีผู้ขอสำรวจหาแร่ หลายสิบราย...ป่าเสียหายมากมาย
ภาพข้างบนนี้ประมาณปี 2535 หลังจากคุณสมศักดิ์กับป้าเกล็น เลิก ทำเหมืองแล้ว
| | ลองดูภาพปิล๊อค เมื่อหลายปีก่อน คุณปรีดี กับเพื่อนปั่นจักรยานไปเที่ยว และไปขอค้าง | ในค่ายทหาร ในเบิร์มหรือหลุมหลบ ลูกปืน..
เลยเหมืองของป้าเกล็นไปนะครับ | | น่าจะเป็นบ้าน อีต่อง เอ..พูดไม่สุภาพหรือเปล่าหนอ 555 | หมู่บ้านนั้นอยู่ใกล้ ชายแดนพม่ามากที่สุด
เห็นภาพคุณปรีดีใส่กางเกงจักรยานเมื่อปี 2535 แสดงว่าปั่นจักรยานมานานกว่าผมเยอะ |
ใส่หมวกจักรยาน น่าจะเป็นแบบดาวน์ฮิลล์ด้วย | | | ระยะนั้น ทหารพม่า กับกะเหรียง ยิงกัน ไปมา คงจะวิวาทเรื่องพื้นที่ป่าเขา มีการลักลอบ
ขุดหาแร่ แล้วระยะที่คุณสมศักดิ์ป้าเกล็นทำเหมือง มิแย่กว่าหรือ
| น่าจะมีคนตายเยอะ แต่ ที่มากกว่าลูกกระสุนนะจะ เป็นใข้ป่ามาเลเรีย
| | | | ป้าเกล็นเล่าว่า คนงานในเหมืองมีกว่า 500 คน | | ทำงาน 3 กะคือทำตลอดยี่สิบสี่ ชม. เวลาเป็นใข้ป่า ก็จะให้กินยา ถ้าไม่ดีขึ้นจะหาม | | ไปสถานีอนามัยปิล๊อค ฉีดยา คนที่รักษาน่าจะไม่ใช่หมอ แต่ก็โอเค | | เพราะไม่มีอะไรดีไปกว่านี้ | | |
| | ความที่ผมอยากรู้ว่า ป้าอายุเท่าใด จะถามตรง ๆ ก็ดูจะเสียมารยาท | | เลยแหะ ๆ ถามว่า ถ้าคุณสมศักดืสามีป้า อยู่ ณ วันนี้อายุเท่าใด | | | | ป้าเกล็นตอบว่า ถ้าอยู่ก็ 81 ปี คุณสมศักดือายุมากกว่าป้า 3 ปีผมคำนวนแล้วป้า | อายุ 78 ปี.. ป้าดูแข็งแรง รับแขกได้สบาย แม้นัยตาจะฟ้าฟาง
| | ผมถือโอกาศคุยกับป้า หลายเรื่อง ก่อนที่แขกคนอื่นจะเข้ามาทานอาหารเย็น | | แขก 5 คน มาก่อนป้ากับ แม่บ้านยกอาหารมาให้กินก่อน | ส่วนผมก็เดินดูภาพ กับคุยป้าเป็นระยะ
โต๊ะเรามาถึง แหะ ๆ หมายถึงเรา 3 คนมาแล้ว ป้าก็ยกอาหารมาให้ทาน
|  |
| | | | ป้านั่งคุยด้วยบอกว่า เป็นบาร์บีคิวแบบออสเตรเลีย ผมชิมไปหลายไม้ | รสชาติ ซี่โครงหมูเค็มหวานจากซี่โครง เท่า ๆ กันเนื้อนุ่ม อร่อยมาก
|  |
| | | | คงเห็นผมชอบบาร์บีคิวมั้ง ยังมีเหลือหลายไม้ ป้าบอกว่า นำไปกินต่อที่ห้องได้เลยนะคะ | | แต่ไม่ไหวละครับ อาหารเยอะ อร่อย | | บาร์บีคิวข้างบน น่องไก่ ส่วนที่ผมกินมาก ซีโครงหมู เยอะหน่อย 4 ไม้จนเขิน เลยนำไม้เสียบ | ที่กินแล้วไปวางไว้ข้างคนอื่น 555 จะได้กลบเกลือน
| | นั่งนึกอาหารที่เราได้กิน แล้วสมัยก่อนที่คุณสมศักดิ์สามีคุณป้า ทำเหมืองแร่ คนงาน | | เยอะ ผลัดกันทำงาน กะละ 8 ชม. คนงานผลัดละเกือบ 200 คนจะกินอยู่กันอย่างไร | ผมนั่งหันหลัง ให้ห้องใหญ่ที่คนงาน เข้ามาเบิกเครื่องมือ
|  |
นั่งคุยกับป้าเกล็น ไปเรื่อย ๆ
เมื่อก่อน เหมืองมีต้นไม้เยอะ แบบนี้น่ามาเที่ยวนะครับป้า
ต้นไม้ไม่ค่อยมี โกร๋นเป็นส่วนใหญ่ มีร่องน้ำที่ขุ่น เพราะสัมปทานเป็นเหมืองเปิด
ตอนที่ป้ามาเห็นครั้งแรกป้าอายุ 23 มาจากออสเตรเลียตามสามีมา
อยู่ลำบาก ป้าเลยไปสอนภาษาที่กรุงเทพ แล้วก็มาเหมืองแร่บ้าง
ที่ต้นไม้ละแวกนี้เขียวเยอะ ป้าเป็นคนจัดการปลูก จึงเขียวชะอุ่ม
ภูเขาลูกอื่น
บริษัทใหญ่ หลายบริษัทมาร่วมกันปลูกป่า
ความผูกพันธ์ระหว่างป้าเกล็น และสามีคุณสมศักดิ์มีมากเหลือเกิน
ที่ได้ร่วมสุข ร่วมทุกข์ อันยาวนาน ป้าจึงเริ่มกลับมาฟื้นฟูเหมืองแร่ ให้
กลายเป็น บ้านเล็กในป่าใหญ่ อันร่มรื่นเขียวชะอุ่มอีกครั้ง
.....
เหมืองสมศักดิ์ ก็เช่นเดียวกับเหมืองอื่น เป็นเหมืองเปิด surface
mining ใช้น้ำฉีด แรงดัน hydraulicking ชะล้าง ดินออก แยกแร่ดีบุก
....
เหมือนก้อนหินธรรมดามาก แต่ การแยกแร่ หรือถลุงแร่ จะขนไปรวมกับที่ กาญจนบุรี ส่งต่อไป ถลุงที่ ภาคใต้ของไทย เหมืองสมศักดิ์ ก็ต้องทำบัญชี และส่งมอบแร่ดิบ แก่ กรมทรัพยากรธรณี เพื่อขาย และได้ส่วนแบ่งตามอัตราส่วนที่ ราชการกำหนด
ปัจจุบัน เป็น กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการทำเหมืองแร่
สังกัดกระทรวงอุตสาหกรรม
เห็นวิธีการแล้วเหนื่อย ดูภาพ บ้านเล็กในป่าใหญ่ของป้าเกล็นประกอบไปก่อนนะครับ เป็นภาพปัจจุบัน
เหมืองแร่ ดีบุกที่ ตำบลปิล๊อก บูมประมาณปี 2509
ใครสนใจ ต้องขออนุญาต ได้รับ อาชญาบัตรสำรวจแร่ อายุ 1 ปี
ในพื้นที่ไม่เกิน 2,500 ไร่ แต่ก็ติดอยู่ที่ กระทรวงอุตสาหกรรม จะออก
ให้ไม่เกิน 1,250 ไร่
เมื่อแน่ใจว่า มีแร่เพียงพอ และจะทำกำไร แก่ผู้ลงทุน ๆ จะยื่นขอ
ประทานบัตรเหมืองแร่ ที่ออก พรบ.ในปี 2511
ร.ม.ต. จะออกประทานบัตรใบละ 300 ไร่ ใช้ขุดหาได้ไม่เกิน 25 ปี
....
ดีบุก..เรารู้จักชื่อกันมานานแสนนาน แต่ไม่ค่อยรู้ว่า นำไปใช้อะไรได้บ้าง
1. ดีบุก + ตะกั่ว = ตะกั่วบัดกรี (น่ากลัวเนาะ) 2. ดีบุก + ทองแดง = ทองบรอนซ์ เราชินกับ หล่อพระ 3. ดีบุก + ทองแดง + พลวง = โลหะชิ้นส่วน คอมพิวเตอร์ (ค่อยดีหน่อย)
ประโยชน์มีอีกเยอะ เพราะดีบุก
1. ทนการกัดกร่อน 2. ไม่เป็นสนิม 3. ไม่เป็นพิษแก่ร่างกาย 4. ผสมเข้ากับโลหะอื่นได้ดี 5. เคลือบโลหะอื่น ทำภาชนะทำอาหาร
เห็นได้ชัด พวกฝาน้ำอัดลม
การขุดหา แร่ดีบุก คงจะทำเงิน ให้แก่ เจ้าของเหมืองที่ลงทุน ด้วยเงินมหาศาล
และแน่นอน... กรมทรัพยกร ในขณะนั้น ต้องได้รับเงิน ค่าสัมปทาน สำรวจแร่ ค่าสัมปทานทำเหมืองแร่ เป็นผู้จัดการขาย เป็นคนตั้งราคา ทำเงินเข้ารัฐบาลไม่ใช่น้อย
การขุดหาแร่ดีบุก ที่ภาคใต้ กับ เมืองกาญจนบุรี ตำบลปิล๊อก รุ่งเรืองเป็นอย่างมาก
ประเทศไทย ก็ต้องเข้าเป็นภาคี ดีบุกโลก เพื่อควบคุมราคา มิให้ต่ำ หรือสูงเกิน
กว่าโลกจะรับได้
แต่ ก็มีหลายประเทศที่ มิได้เข้าเป็นสมาชิกภาคีดีบุกโลก ส่งออกดีบุกมากมาย
แน่นอน ย่อมเกิดการแข่งขัน การขาย ลดราคา ดั้มพ์ราคา เพื่อจะได้ขายได้มาก
ประเทศนั้นคือ จีนแผ่นดินใหญ่ เขามีมากกว่าประเทศอื่น
จะหนักเกินไป ซดซุปน่องไก่ น้ำซุปสุดยอด ป้าเกล็นเดินไปเยี่ยมแขกโต๊ะอื่นด้วย
ส่วนผมอิ่มแล้ว เลยไปตักเค็ก ที่่ทีมงานป้าเกล็นทำเอง มีเค็กส้ม กับ เค็ก แครอท
ผมกินอย่างละชิ้น ทั้งสองอย่าง ความที่ กินขนมครก บ่อย
พอป้าเกล็นบอกว่า เป็นเค็ก แครอท ใจผมแย้ง รวมทั้งจมูก แอบบอกพวกเราว่า
เค็กมะตูม 555 ลูกสาวบอกว่า พ่อไม่ได้เรื่องเลย เขาใส่....ผมจำไม่ได้เองแหละ
ชินามอน มั้ง.. หงึกคอ...แย้งในใจ จิบกาแฟดีกว่า
ข้อมูลหรือเรื่องราว ทำเหมืองแร่ ส่วนหนึ่งมาจาก ป้าเกล็น
อีกส่วนมาจาก คลังแห่งความรู้ ที่ผมค้นหามาเล่าเพิ่มเติม แน่นอน เราอิ่ม และเดิน
จากห้องอาหาร เอนกประสงค์ค่อนข้างใหญ่ กลับไปห้องพัก
รอบกายมืด เสียงหยาดฝนตกกระทบใบมะม่วง เปาะแปะ ยังกับรู้ว่าพวกเราคงจะอยาก
อ่านหนังสือ ไฟฟ้าดูจะสว่างขึ้นกว่าเดิม เป็นด้วยว่า ช่างไฟฟ้า จะเปิดเครื่องปั่นไฟ
ดีเซลใหญ่.. ลองเช็คกล้องถ่ายภาพ มือถือ ไฟเริ่มชาร์ทเข้าแล้ว
เราไม่ได้เตรียมหนังสือมา นอนเล่นฟังเสียงลำห้วย ข้างบนหัวนอน
ได้เวลา นอนหลับสบาย
แต่ อดนึกถึงที่ป้าเกล็น พูดถึงสามีผู้ล่วงลับ
ไม่มีวันไหน ที่ฉันจะไม่คิดถึงคุณสมศักดิ์
ไว้เล่าต่อในตอนต่อไป.....ครับ
ขอบคุณเพื่อนผู้เอื้อเฟื้อภาพ
end
visit บล๊อก 673,726 st
= งานเขียนประเภท Diarist
| Create Date : 27 มิถุนายน 2559 |
| Last Update : 28 มิถุนายน 2559 3:04:38 น. |
|
36 comments
|
| Counter : 3739 Pageviews. |
 |
|
แอบมองเทออยู่นะจ้ะ อิอิ 
ฝากข้อความหลังไมค์
Rss Feed
ผู้ติดตามบล็อก : 92 คน [
เคยมีรายการทีวีไปสัมภาษณ์ป้าเกล็นค่ะ..
อ้อมแอ้มจำได้ หลายปีมาล่ะ..
เชิงว่า ทำกับข้าวอร่อย..ประมาณนี้ค่ะ..
แล้วจะติดตามอ่านอีกนะคะ..