เส้นค่าเฉลี่ยเกิดขึ้นและพัฒนาต่อยอดกันมาได้อย่างไร, จากใคร และเพื่ออะไร!?
ตลอดระยะเวลาหลายทศวรรษที่ผ่านมา เราคงไม่ต้องอธิบายว่า เส้นค่าเฉลี่ย เป็นหนึ่งในเครื่องมือที่ได้รับความนิยม และเป็นที่รู้จักของเพื่อนๆนักลงทุนมากแค่ไหน แต่ถ้าถามกลับไปก็แทบไม่น่าเชื่อว่า มีน้อยคนนักที่รู้ว่าเหตุใดมันจึงเกิดขึ้นมา และมันเกิดขึ้นมาได้อย่างไร? แล้วใครเป็นคนแรกที่ค้นพบเครื่องมือสำคัญตัวนี้? วันนี้เราจะพาเพื่อนๆไปหาคำตอบพร้อมกันเลยครับ!
รู้จักกับเส้นค่าเฉลี่ย Moving Average กันเสียก่อน!
เส้นค่าเฉลี่ย (Moving Average) คือ เครื่องมือที่เกิดจากการหาค่าเฉลี่ยของกลุ่มข้อมูลในช่วงเวลาล่าสุด โดยทั่วไปแล้ว นิยมใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลที่เป็นอนุกรมเวลา (Time Series Analysis) เพื่อช่วยในการดูแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงของข้อมูลที่เกิดขึ้นจริง และช่วยปรับค่าของข้อมูลให้มีความ Smooth มากยิ่งขึ้น จากการกรองความผันผวนของข้อมูลที่เกิดขึ้นแบบสุ่ม (Noise) ออกไปนั่นเองครับ
ภาพที่ 1 เส้นสีส้มแสดงตัวอย่างค่าเฉลี่ยอย่างง่าย (Simple Moving Average) จำนวน 200 วันของ SET Index ตั้งแต่ปี 2000 ถึงปัจจุบัน ซึ่งแสดงให้เห็นถึงแนวโน้มของตลาดที่ค่อยๆเปลี่ยนแปลงไปในแต่ละวัน
ต้นกำเนิดของเส้นค่าเฉลี่ย Moving Average
หากจะพูดถึงต้นกำเนิดของเส้นค่าเฉลี่ยแล้วล่ะก็ เราคงต้องย้อนเวลากลับไปในปี 1901 ที่ซึ่งไม่น่าเชื่อว่า วิธีการคำนวณเส้นค่าเฉลี่ยนั้นเกิดขึ้นมาก่อนชื่อของมันเสียอีกครับ!
ภาพที่ 2 Reginald Hawthorn Hooker (ซ้าย) และ George Udny Yule (ขวา) สองนักสถิติชื่อดังและเป็นบุคคลสำคัญที่ทำให้เส้นค่าเฉลี่ยเป็นที่รู้จักมาถึงทุกวันนี้
โดยในสมัยนั้น Reginald Hawthorn Hooker นักสถิติและนักอุตุนิยมวิทยา ชาวอังกฤษ ได้สร้างวิธีการคำนวณค่าแบบ ชั่วขณะ หรือ Instantaneous averages เพื่อใช้ในการศึกษาลักษณะรูปแบบของข้อมูลต่างๆ
ซึ่งต่อมา George Udny Yule นักสถิติชื่อดัง รวมถึงเป็นเพื่อนสนิทของ Hooker ได้มีการกล่าวถึงวิธีการคำนวณดังกล่าวในงานวิจัยของเขาบนวารสาร Journal of the Royal Statistical Society ในปี 1909 โดยถึงแม้ว่าสุดท้ายแล้ว Yule จะไม่ได้นำเอาวิธีการดังกล่าวไปประยุกต์ใช้กับงานวิจัยในหนังสือของเขา แต่อย่างไรก็ตาม มันกลับกลายเป็นที่รู้จักอีกครั้งผ่านหนังสือชื่อ The Elements of Statistical Method ของ Willford I. King ในปี 1912 นั่นเองครับ
ภาพที่ 3 แสดงหน้าปกหนังสือ The Elements of Statistical Method ของนักสถิติเชื้อสายอเมริกัน Willford I. King (ฉบับพิมพ์ใหม่) ที่ได้ตีพิมพ์ออกมาครั้งแรกในปี 1912
ในเวลาต่อมา (อีก 20 กว่าปีแหนะ *_*) นักเศรษฐศาสตร์และสถิติชื่อ Harold Wold ได้นำงานวิจัยของ Yule มาประยุกต์ต่อยอด ซึ่งได้ใช้คำว่า Moving Average ซึ่งเป็นคำย่อของ Process of Moving Average ที่อ้างอิงถึงรูปแบบของกระบวนการสโตคาสติกต่างๆ (Stochastic Process) ในงานวิจัยเรื่อง A Study in the Analysis of Stationary Time Series ของเขาในปี 1938 และจากจุดนี้เอง ที่ทำให้เส้นค่าเฉลี่ยเป็นที่รู้จัก และได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อยๆอย่างต่อเนื่องครับ
Note:
Stochastic Process คือกระบวนการต่างๆที่เกิดขึ้นแบบสุ่มหรือมีความไม่แน่นอนเข้ามาเกี่ยวข้อง โดยจะมีการเปลี่ยนแปลงลักษณะไปตามกาลเวลา (A stochastic process is a random process evolving with time ที่มา Wikipedia)
ยุคบุกเบิก ของเส้นค่าเฉลี่ยในโลกการลงทุน
จากที่เส้นค่าเฉลี่ยเริ่มเป็นที่รู้จักแพร่หลายในวงการทั่วไปในปี 1938 หลังจากนั้นไม่นาน ก็เริ่มมีการนำเส้นค่าเฉลี่ยมาใช้ในตลาดหุ้นเช่นเดียวกัน โดยในยุคเริ่มแรกนั้น เราคงต้องย้อนกลับไปพูดถึงบุคคลสำคัญบุคคลหนึ่ง ในแวดวงการลงทุนอย่างWilliam Peter Hamilton บรรณาธิการรุ่นที่ 4 ของหนังสือพิมพ์ Wall Street Journal ซึ่งเป็นผู้ติดตามและศึกษาหลักการของทฤษฏีอันโด่งดังอย่าง ทฤษฎีดาว (Dow Theory) โดย Hamilton ได้เผยแพร่งานเขียนของเขาที่เป็นประโยชน์มากมายกับนักลงทุนเป็นเวลากว่า 20 ปี รวมถึงปรัชญาและวิธีวิเคราะห์พฤติกรรมตลาดของ Charles H. Dow ผู้ก่อตั้งทฤษฎีดาวผ่านมุมมองของเขา ซึ่งทำให้ Hamilton เป็นบุคคลแรกๆที่นำหลักการของค่าเฉลี่ยเข้ามาประยุกต์การตลาดหุ้นนั่นเอง
ภาพที่ 4 William Peter Hamilton บรรณาธิการรุ่นที่ 4 ของหนังสือพิมพ์ Wall Street Journal และเจ้าของหนังสือชื่อดังอย่าง The Stock Market Barometer
โดยต่อมา E. George Schaefer นักลงทุนชื่อดังในสมัยนั้น และเป็นผู้ที่ใช้หลักการของทฤษฎีดาวในการลงทุนในตลาดมากว่า 20 ปี ได้เขียนหนังสือขายดีชื่อ How I Helped More than 10,000 Investors to Profit in Stocks ออกมาในปี 1960 โดย Schaefer ได้มีการพัฒนาเครื่องมือทางเทคนิค ที่ใช้ร่วมกับการหลักการวิเคราะห์พฤติกรรมตลาดของทฤษฎีดาว อย่างการใช้เส้นค่าเฉลี่ย 200 วันขึ้นมา (200-day Simple Moving Average) จึงถือว่าได้ Schaefer เป็นผู้บุกเบิกการใช้เส้นค่าเฉลี่ยในตลาด ที่มีผลกระทบในวงกว้างของยุคอีกคนหนึ่งเช่นเดียวกันครับ (สังเกตุว่าค่า 200 วันของเส้น Moving Average นี่เป็นเหมือน Parameter มาตรฐานของอเมริกันชนเลยทีเดียว เพราะทั้ง Mebane T. Faber และ Paul Tudor Jones ก็ได้พูดถึงค่า Parameter นี้เอาไว้)
ภาพที่ 5 Richard Davoud Donchian บิดาของนักลงทุนตามแนวโน้ม หนึ่งในตำนานแห่ง Wall Street ผู้ซึ่งมีอิทธิพลอย่างมากของโลกการลงทุน ในการเผยแพร่เครื่องมือเส้นค่าเฉลี่ย
นอกจากนี้แล้ว ยังมีนักลงทุนชื่อดังระดับโลกอีกคนหนึ่ง ที่ได้นำเส้นค่าเฉลี่ยมาสร้างเป็นระบบการลงทุนที่โด่งดัง และยังคงเป็นหนึ่งในระบบการลงทุนต้นแบบมาจนถึงทุกวันนี้อย่าง Richard Davoud Donchian ซึ่งถือได้ว่าเป็นบิดาแห่งบรรดานักเก็งกำไรตามแนวโน้ม Trend Followers ทั้งหลายอีกด้วย (ระบบ Weekly Rule System 5/20 Moving Average เป็นระบบการลงทุนระบบแรกที่ใช้สัญญาณการซื้อขาย จากการนำเอาเส้นค่าเฉลี่ยสองเส้นมาตัดกัน โดยใช้ค่า Parameter ของระบบเส้นค่าเฉลี่ยที่ 5-20 วันนั่นเองครับ)
โดยจากการที่ในขณะนั้น Donchian นั้นถือเป็นนักลงทุนที่ได้รับการยอมรับอย่างมากจนถือได้ว่าเป็นหนึ่งในตำนานแห่ง Wall Street เลยก็ว่าได้ ในปี 1960 เขาจึงได้เริ่มเขียนจดหมายแนะนำการลงทุนโดยใช้หลักการลงทุนตามแนวโน้ม (Trend Following) จากระบบเส้นค่าเฉลี่ย 5-20 วัน จนมันเริ่มกลายเป็นที่แพร่หลายเป็นอย่างมาก ถึงขนาดมียอดการส่งจดหมายกว่า 10,000 ฉบับในแต่ละสัปดาห์เลยทีเดียว
และนี่คือเรื่องราวจุดเริ่มต้นของเส้นค่าเฉลี่ยในโลกของการลงทุนในยุคแรกๆ ซึ่งเราจะเห็นได้ว่ากว่าที่ความรู้เกี่ยวกับเส้นค่าเฉลี่ยจากโลกวิชาการ จะถูกถ่ายโอนมายังตลาดหุ้นนั้น ต้องอาศัยระยะเวลาในการยอมรับกว่าหลายทศวรรษเลยทีเดียว กว่าจะกลายมาเป็นเครื่องมือที่ได้รับความนิยมและใช้กันอย่างแพร่หลายเหมือนอย่างในปัจจุบันนั่นเองครับ
เส้นค่าเฉลี่ย Moving Average กับบทบาทสำคัญในการลงทุน
จากประวัติของมันนั้น จะเห็นได้ว่าเส้นค่าเฉลี่ยจึงน่าที่จะเป็นเครื่องมือบ่งชี้หรือ Indicator ที่นักลงทุนส่วนใหญ่โดยเฉพาะสายเทคนิคคอล (Technical Analysis) นำมาใช้ในการวิเคราะห์หุ้นเป็นชิ้นแรกๆเลยก็ว่าได้ เส้นค่าเฉลี่ยจึงถือได้ว่าเป็นหนึ่งในเครื่องมือที่มีความเก่าแก่ชนิด Grand Father เครื่องมือหนึ่ง และมันยังเริ่มมีความสำคัญมากขึ้นไปอีกตั้งแต่ในยุคสมัยที่คอมพิวเตอร์เข้ามามีบทบาทกับการตัดสินใจลงทุนมากขึ้น โดยในแง่ของการวิเคราะห์แล้ว เส้นค่าเฉลี่ยถือได้ว่าเป็นเครื่องมือพื้นฐานสำคัญ ที่ใช้ในการดูแนวโน้มการเปลี่ยนแปลงไม่ว่าจะเป็นแนวโน้มของราคา, ปริมาณการซื้อขาย หรือแม้กระทั่งข้อมูลปัจจัยพื้นฐานต่างๆ เช่น ยอดขาย หรือกำไรของบริษัท เป็นต้น
ในบางครั้งเส้นค่าเฉลี่ยก็เปรียบเสมือนการตีเส้นแนวโน้มที่สามารถโค้งงอได้ (Bending Trend Line) เพราะการเปลี่ยนแปลงไปตามแนวโน้มของราคาที่เกิดขึ้น ถือเป็นจุดเด่นอย่างหนึ่ง ซึ่งเรานำมาใช้ในการหาจังหวะในการตัดสินใจลงทุน เช่น การใช้การตัดกันของราคาหรือเส้นค่าเฉลี่ย (Crossover) หรือการดูความเส้นของเส้นค่าเฉลี่ย (Slop) เป็นต้น ดังนั้นหากพูดถึงบทบาทสำคัญ ในเรื่องของการลงทุนสำหรับเส้นค่าเฉลี่ยแล้ว ก็คงเป็นเหมือนคุณครูคนแรกๆ ที่สอนให้เรารู้จักโลกแห่งการลงทุนนั่นเองครับ
ภาพที่ 6 ระบบการลงทุน Donchians Weekly Rule 5/20 ที่ถูกเผยแพร่อย่างแพร่หลายในช่วงปี ค.ศ. 1960 ซึ่งเป็นการชี้วัดสัญญาณการซื้อขายจากเส้นค่าเฉลี่ย 5 และ 20 วัน
บทสรุปของเส้นค่าเฉลี่ยในปัจจุบัน
ในปัจจุบันเส้นค่าเฉลี่ยเรียกได้ว่าเป็นเครื่องมือพื้นฐานที่สำคัญที่เกี่ยวข้องกับการลงทุนในทุกด้าน ไม่ว่าจะเป็นการนำไปประยุกต์ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐาน, เทคนิคคัล หรือแม้กระทั่งการนำมันมาประยุกต์ใช้สร้างระบบการลงทุนต่างๆ ซึ่งทำให้มีการพัฒนาเส้นค่าเฉลี่ยให้เหมาะกับสภาวะตลาด หรือข้อมูลในปัจจุบันที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วหลากหลายชนิดขึ้นไปอีก อาทิเช่น เส้นค่าเฉลี่ย Exponential Moving Average, Weighted Moving Average และอื่นๆอีกมากมายเป็น Collection เลยก็ว่าได้ อย่างไรก็ตามสิ่งสำคัญอาจจะไม่ใช่เรื่องของการหาสูตรการคำนวณเส้นค่าเฉลี่ยหรือ Parameter ที่ดีที่สุด แต่มันอาจจะเป็นการใช้เครื่องมือให้เหมาะสมกับ พฤติกรรมของตลาดนั้นๆ รวมถึง ตัวของเรา ที่สุดมากกว่าก็เป็นได้!!
สุดท้ายแล้วทีมงานหวังว่าเกร็ดความรู้เล็กๆที่เราตั้งใจนำมาฝาก จะพอเป็นประโยชน์ให้กับเพื่อนๆทุกคนไม่มากก็น้อยนะครับ
หากเพื่อนๆคนไหนมีข้อสงสัยหรือข้อเสนอแนะสามารถพูดคุยกันได้ทั้งใน Webboard และ Comments ท้ายบทความได้เลยนะครับ
สวัสดีครับ
ทีมงาน SiamQuant