อาบอยี.. ถ้อยกวีในสายลม @ 1

ญาณทัศนะในถ้อยกวี

“นานมาแล้ว.. ได้เกิดเหตุน้ำท่วมโลกครั้งใหญ่
สรรพสัตว์ทั้งหลายต่างล้มหายตายสิ้น แต่กระนั้น.. ยังมีหนึ่งคนรอดชีวิต
ด้วยผลน้ำเต้าที่มัดรอบเอวของคนผู้นั้น ช่วยให้เขาไม่จมน้ำ
ต่อมา.. เส้นผมของเขาทุกๆ เส้น ก็ตั้งครรภ์
ชาติพันธุ์ทั้งหลายอุบัติขึ้นในครานั้น
แล้วแยกเผ่าพันธุ์ออกไป เป็นไทย... เป็นลาหู่ เป็นอ่าข่า
และอีกมากมายหลายชาติพันธุ์”



พ่อเฒ่าบ้วนน้ำหมากปริ๊ดลงพื้น
หลังจบนิทานสั้นๆ ที่ท่านเพียรเล่าให้ผู้คนฟังนับครั้งไม่ถ้วน
ด้วยความภาคภูมิใจในชาติพันธุ์อ่าข่าของตน

นิทานเรื่องเล่าของชาวอ่าข่าที่ดิฉันได้ฟังจากอาบยีมาแล้วหลายรอบนี้
ได้เน้นย้ำอมตะวาจาของมหาตมะ คานธี ที่ว่า..โลกทั้งผอง พี่น้องกัน

ในสังคมเมืองที่แยกส่วน และทุกอย่างเร่งรีบ
ใครบ้างล่ะ ที่ยังมีความรู้สึกในสายสัมพันธ์เช่นที่ว่านั้น
แต่อย่างน้อยๆ ก็ยังมีคนผู้หนึ่ง ที่ไม่เพียงรู้สึก..
แต่ได้ลงมือสานต่อความรู้สึกนั้นไว้ ไม่ให้ขาดสาย



อายี เชอหมื่อ หรือ อาบอยี
ผู้เฒ่าชาวอ่าข่า แห่งหมู่บ้านหล่อโย วัย 75 ปี
คือบุคคลผู้นั้น …



โอ้.. แผ่นเดินกว้างใหญ่
พรักพร้อมด้วยขุนเขา.. นับสิบลูก
และแม่น้ำ.. นับสิบสาย
ความกว้างใหญ่เหลือคณานั้น
ทำให้ผม.. ราวกับไม่รู้อะไรเลย
โอ้.. แม้นแผ่นดิน จะกว้างใหญ่ไพศาลเพียงใด
เราอย่าได้หวั่นเกรงไปเลยนะพี่น้อง
โอ้.. แม้นแผ่นดิน จะกว้างใหญ่ไพศาลสักเพียงใด
เราจะหวั่นเกรงไปใย.. พี่น้องเอ๋ย



อาบอยี… พ่อเฒ่าผู้อ่อนน้อมถ่อมตน
พ่อเฒ่าผู้พิศมัยลายปัก และการขับขานบทกวีเป็นที่สุด
ความงดงามจากสองมือ และความไพเราะหนึ่งใจ
ได้ถูกแบ่งปันสู่เมืองใหญ่เสมอๆ
อะไรหรือ.. คือสิ่งที่หล่อหลอมความอาทรของพ่อเฒ่าอาบ๊อยีคนนี้

...



อาบอต้าเจ่อ.. ผู้เฒ่าวัย 86
เพื่อนในวัยเยาว์ของอาบอยี ที่มิตรภาพยังเต็มเปี่ยมกระทั่งทุกวันนี้
แสดงทัศนะส่วนตัวให้ฟังว่า

“อาบอยี ลำบากจนได้ดี อ่อนโยนเหมือนผู้หญิง
ไม่เคยว่าใครให้เสียหาย จิตใจดี..
ฉันรู้ดี.. เพราะ.. เราโตมาด้วยกัน”

เสียงแหบแห้งของอาบอต้าเจ่อ กล่าวพร้อมกับรอยยิ้ม



เมื่อขอให้อาบอยี เล่าถึงชีวิตวัยเด็กของท่าน..
อาบอยีจะอึ้ง และทำท่าดังไม่อยากจะตอบ ก่อนจะพูดปนหัวเราะน้อยๆ
“คิดถึงตอนที่ตัวเองลำบาก น้ำตาก็พาลจะไหลทุกที
ฉันนี่นะ.. พ่อแม่ก็ไม่เคยเห็นหน้าเลย”

ดิฉันลองถามถึงความรู้สึกและเรื่องราวเกี่ยวกับอาบอยี
จากผู้คนหลากหลายวัย ในชุมชนชาวเขาบ้านหล่อโย
ก็ได้คำตอบที่สร้างความกังขาให้กับตัวดิฉันเองมิใช่น้อย..

แม่บ้าน.. ตอบว่า..
“อาบอยีแกรู้คำเก่าแก่เยอะ คนเลยมาหา แกมีทุกอย่างอยู่ในตัว
แกก็ทำไร่บ้าง ปักผ้าบ้างแหละ ปักผ้ายิ่งกว่าผู้หญิงอีก”

เด็ก.. ตอบว่า “อาบอยีใจดีค่ะ”

ผู้ใหญ่.. ตอบว่า
“อาบอยี แกเป็นคนสมัยก่อน แกมีอะไรเก่าแก่ ไม่เห็นเหรอ ว่ามีหางเปียด้วย”

วัยรุ่น.. ตอบว่า
“ตอบไม่ได้ครับ ก็.. ใจดี แล้ว.. ทำอะไรก็เป็น
เอ่อ ก็เป็นคนเฒ่าคนแก่ในหมู่บ้านนี่แหละ”

และเมื่อถามต่อไปอีกว่า ทำไมคนชอบมาหาอาบ๊อยี ?
คำตอบที่ได้รับคือ “ไม่รู้.. ไม่รู้สิ”

(ภาพภรรยาคนปัจจุบันของอาบอยี)

ผู้คนรอบข้างในชุมชนเล็กๆ นั้น
อาจมองอาบอยี เป็นเพียงคนแก่ใจดีธรรมดาๆ ที่ปักผ้าสวย และทำไร่เก่ง

หากทว่า ความล้ำลึกของตัวตนอาบอยี ที่แสดงถึงความเป็นปราชญ์ที่ยิ่งใหญ่นั้น
ผู้ที่มองเห็นและสัมผัสได้ กลับเป็นคนจากภายนอกจำนวนมาก อาทิเช่น..



สมาชิกวุฒิสภา เตือนใจ ดีเทศน์ หรือครูแดง ผู้ใช้ชีวิตช่วงหนึ่งกับพี่น้องชนเผ่า
กระทั่งเข้าใจจิตวิญญาณเบื้องลึกของความเป็นอ่าข่า
ได้กล่าวถึงพ่อเฒ่าอาบอยี ที่ครูแดงรู้จัก ผูกพันและศรัทธา มากว่า 25 ปี ให้ฟังว่า..

“คำจำกัดความของอาบอยีคือ มีความรักที่เป็นสากล
มีการสื่อสารที่เป็นสากล แล้วก็มีความสุขที่เป็นสากล
แกอยู่ที่ไหน แกก็มีความสุข”

พี่สยาม พึ่งอุดม ศิลปินอิสระชาวเชียงราย ที่รักความงดงามในวิถีชีวิตของพี่น้องอ่าข่า
เป็นอีกผู้หนึ่งที่เข้าถึงความงดงาม และความยิ่งใหญ่ในตัวตนของอาบ๊อยี กล่าวว่า..

“อาบอยีทำงานศิลปะบนผืนผ้า แล้วก็.. ร่ายกวีสด
ทีนี้กวีที่เขาร่ายออกมานั้น มันเป็นการด้นสดๆ แต่ราวกับว่ามีญาณทัศนะอยู่ภายใน”



...
แผ่นดินกว้างใหญ่ ผืนป่าและพงไพร
ล้วนเป็นที่พึ่งพาของสายน้ำ
เราก็เพียงเศษธุลีเล็ก จะเรียนรู้ให้ถ้วนทั่วอย่างไร
ไม่รู้เลย จะเริ่มต้นตรงไหนดี
...


นี่เป็นบทกวีที่ดิฉันหลงใหลอย่างที่กล่าวเป็นคำพูดไม่ได้
มันช่างแสดงถึงตัวตนที่เปี่ยมด้วยความอ้อนน้อม ความศรัทธาต่อธรรมชาติและสรรพสิ่ง
ทำไมหนอ บทกวีของผู้เฒ่าธรรมดาๆ ในบ้านป่าแดนไกล จึงลึกล้ำได้เพียงนี้..
…..





--------------------------------------------------------------
งานเขียนชิ้นนี้ เรียบเรียงเนื้อหา
จากบทภาพยนตร์สารคดีเรื่อง "อาบอยี ถ้อยกวีในสายลม"
ของ พรศักดิ์ สุคงคารัตนกุล

Create Date : 20 กุมภาพันธ์ 2549		7 comments
Last Update : 20 กุมภาพันธ์ 2549 23:44:03 น.
Counter : 1212 Pageviews.
Share Tweet