ข้อสังเกตว่า คำว่า แล้วแลอยู่ ไม่ใช่คำสำคัญ
นี้สังเกตง่ายมาก

ก็คือ อย่างที่ทราบกันว่าภาษาบาลีแปลไทย จะมีข้อจำกัดทางการแปลอยู่
เพราะงั้น ถ้าเกิดสงสัยสำนวนแปลขึ้นมา วิธีที่ง่ายอย่างหนึ่งก็คือ
เอาสำนวนแปลแบบอื่นๆ มาเทียบเคียง

อย่างคำว่า แล้วแลอยู่ นี้ ถ้าเกิดเป็นคำสำคัญมาความหมายเฉพาะที่ต้องเน้น
คิดหรือว่า สำนวนแปลทั้งหลายจะทิ้งข้าม ไม่ได้เน้นไว้
----------------------------------------



จากพระสูตรเดียวกัน

1.สำนวนแปลฉบับท่านพุทธทาส

^{ภิกษุทั้งหลาย สัมมาสมาธิเป็นอย่างไรเล่า ภิกษุทั้งหลาย ภิกษุในกรณีนี้
สงัด แล้วจากกามทั้งหลาย สงัดแล้วจากธรรมที่เป็นอกุสลธรรมทั้งหลาย
เข้าถึง ปฐมฌาน ประกอบด้วยวิตกวิจาร มีปีติและสุขอันเกิดจากวิเวก แล้ว แลอยู่...ฯลฯ}


2.สำนวนแปลฉบับฉบับสยามรัฐ
//84000.org/tipitaka/read/?10/299
            ^{สัมมาสมาธิ เป็นไฉน ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม สงัดจาก
อกุศลธรรม บรรลุปฐมฌาน มีวิตก มีวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่วิเวกอยู่
เธอบรรลุทุติยฌาน มีความผ่องใสแห่งจิตในภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น เพราะ
วิตกวิจารสงบไป ไม่มีวิตก ไม่มีวิจาร มีปีติและสุขอันเกิดแต่สมาธิอยู่ เธอมี
อุเบกขา มีสติ มีสัมปชัญญะ เสวยสุขด้วยกาย เพราะปีติสิ้นไป บรรลุตติยฌาน
ที่พระอริยทั้งหลาย สรรเสริญว่า ผู้ได้ฌานนี้ เป็นผู้มีอุเบกขา มีสติอยู่เป็นสุข
เธอบรรลุจตุตถฌาน ไม่มีทุกข์ไม่มีสุข เพราะละสุขละทุกข์ และดับโสมนัส
โทมนัสก่อนๆ ได้ มีอุเบกขาเป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์อยู่ อันนี้เรียกว่า สัมมา-
*สมาธิ ฯ}


3.สำนวนแปลฉบับไหนไม่ทราบ
//budsir.mahidol.ac.th/cgi-bin/Budsir.cgi/SearchItem?mode=0&valume=10&item=299&Roman=0
     ^{สัมมาสมาธิ เป็นไฉน ภิกษุในธรรมวินัยนี้ สงัดจากกาม สงัดจาก
อกุศลธรรม บรรลุปฐมฌาน มีวิตก มีวิจาร มีปีติและสุขเกิดแต่วิเวกอยู่
เธอบรรลุทุติยฌาน มีความผ่องใสแห่งจิตในภายใน เป็นธรรมเอกผุดขึ้น เพราะ
วิตกวิจารสงบไป ไม่มีวิตก ไม่มีวิจาร มีปีติและสุขอันเกิดแต่สมาธิอยู่ เธอมี
อุเบกขา มีสติ มีสัมปชัญญะ เสวยสุขด้วยกาย เพราะปีติสิ้นไป บรรลุตติยฌาน
ที่พระอริยทั้งหลาย สรรเสริญว่า ผู้ได้ฌานนี้ เป็นผู้มีอุเบกขา มีสติอยู่เป็นสุข
เธอบรรลุจตุตถฌาน ไม่มีทุกข์ไม่มีสุข เพราะละสุขละทุกข์ และดับโสมนัส
โทมนัสก่อนๆ ได้ มีอุเบกขาเป็นเหตุให้สติบริสุทธิ์อยู่ อันนี้เรียกว่า สัมมา-
สมาธิ ฯ}


4.สำนวนแปลฉบับมหามกุฏราชวิทยาลัย
จากโปรแกรมครับ วันนี้ก็อปตัวหนังสือมาเป็นภาษาต่างดาว ใส่รูปแทนแล้วกัน

หรือจะกลับไปดูต้นฉบับบาลีเลย
//budsir.mahidol.ac.th/cgi-bin/Budsir.cgi/SearchItem?mode=1&valume=10&item=299&Roman=0

<sup>กตโม จ ภิกฺขเว สมฺมาสมาธิ ?

อิธ ภิกฺขเว วิวิจฺเจว กาเมหิ วิวิจฺจ อกุสเลหิ วิวิจฺจ อกุสเลหิ ธมฺเมหิ สวิตกฺกํ สวิจารํ วิเวกชํ ปีติสุขํ ปฐมชฺฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ.

วิตกฺกวิจารานํ วูปสมา อชฺฌตฺตํ สมฺปสาทนํ เจตโส เอโกทิภาวํ อวิตกฺกํ อวิจารํ สมาธิชํ ปีติสุขํ ทุติยชฺฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ.

ปีติยา จ วิราคา อุเปกฺขโก วิหรติ สโต จ สมฺปชาโน, สุขญฺจ กาเยน ปฏิสํเวเทติยนฺตํ อริยา อาจิกฺขนฺติ "อุเปกฺขโก สติมา สุขวิหารีติ" ตติยชฺฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ.

สุขสฺส จ ปหานา ปุพฺเพวโสมนสฺสโทมนฺสสานํ อตฺถงฺคมา อทุกฺขํ อสุขํ อุเปกฺขาสติปาริสุทฺธึ จตุตฺถชฺฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ;

อยํ วุจฺจติ ภิกฺขเว สมฺมาสมาธิ.</sup>


คำลงท้ายของฌานแต่ละขั้น คือคำว่า อุปสมฺปชฺช วิหรติ
คำแปลของคำนี้ ได้มาจากที่อรรถกถาท่านแปลให้ไว้

เกี่ยวอะไรกับกิริยาหรือเจตนา  "แล"  หรือเปล่า?
อันนี้ก็ชัดอีก
v
v
//84000.org/tipitaka/attha/attha.php?b=9&i=260&p=1

สุดท้าย คำถามทำนองว่า

^{ถ้าไม่มีคำว่า "แล้วแลอยู่" แปลว่าพระพุทธองค์ตรัสให้ภิกษุเจริญฌานแบบหลับไหล หรือมิจฉาสติใช่ไหมครับ}


คำถามนี้เกิดจาก ความเข้าใจผิดซ้อนทับกัน 2 ชั้น
1.อย่างที่บอกแล้วว่า เพราะเข้าใจคำที่ไม่มีความหมายอะไรเป็นพิเศษ
ไปเป็นคำสำคัญชนิดเป็นกุญแจหรือหัวใจของประโยค
ก็เลยทำให้เข้าใจทั้งประโยคผิด

2.ความเข้าใจผิดอย่างที่สองก็คือ คิดว่าถ้าไม่มีคำว่า แล้วแลอยู่ เสียแล้วไซร้
(แล้วไซร้นี้ก็คำสร้อยนะ อิอิ)
บทสัมมาสมาธิก็จะกลายไปเป็นสมาธิแบบหลับไหลทั้งบทไปเลย

ทั้งๆ ที่ต่อให้ไม่มีคำว่า แล้วแลอยู่ ในบทยังมีคำตั้งมากมาย ที่บ่งบอกว่า
ในนั้นมีสติ ประกอบด้วยสติอยู่ในบท  

อันนี้กลายเป็นว่า คำๆเดียวบังทั้งประโยคไปเลยหรือเปล่า?
ถ้าไม่มีคำนั้นอยู่ คำว่าสติทั้งหลายในบทที่ท่านเอ่ยถึงเป็นอันโมฆะหมด
(ในความคิดของคนถาม)