คืนสุดท้าย ในค่ำคืนสุดท้ายที่ศพตั้งอยู่ที่บ้านจะมี การเลี้ยงขอบคุณแขกที่มาร่วมงาน กันอย่างมโหฬารแบบที่ใครเห็นแล้วต้องอึ้ง จะเรียกว่าตำน้ำพริกละลายแม่น้ำครั้งใหญ่ก็ดูจะไม่ผิดนัก เพราะจริง ๆ แล้วในทุกคืนที่ยังมีการตั้งศพไว้ที่บ้าน ก็มีการกินกันอย่างต่อเนื่องกันทุกวัน ครบสามมื้อ + รอบค่ำเพิ่มเติม ส่วนในคืนสุดท้ายก็จะกินกันแบบพิเศษหน่อย แต่กว่าได้กินกันนั้นต้องรอให้ทำพิธีกลับโลงเสร็จสิ้นลงก่อน รวมทั้งการขานทวนชื่อของคนที่มีหน้าที่ในพิธีเคลื่อนศพฝังศพในวันรุ่งขึ้น พิธีกลับโลงชื่อภาษาเวียตนามผมจำไม่ได้แล้ว เพราะที่นาจอก (บ้านใหม่) เค้าเลิกทำไปแล้ว แต่ที่บ้านต้นผึ้ง-ดอนโมงยังรักษาธรรมเนียมนี้ไว้ เล่าให้ฟังก่อนว่าธรรมเนียมศพแบบเวียตนามนั้นจะกลับเอาด้านหัว ของศพไปก่อน ผิดจากชาวอีสานทั่วไป ๆ ที่ยกด้านเท้าศพไปก่อน ตรงนี้มีความเชื่อว่าวิญญานยังต้องกลับมาที่บ้านอีกเมื่อมีพิธีต่อจากนี้ หรือว่าช่วงตรุษญวนที่เชิญกลับมาเซ่นไหว้ดังนั้นจึงต้องหันหน้ามาทางบ้าน (คือเอาด้านหัวไปก่อนนั่นเอง) โดยที่ด้านหัวจะมีการเขียนสัญลักษณ์ เหมือนกับตัว t กำกับไว้เสมอ ลองสังเกตในรูป ธรรมเนียมการกลับโลงศพในคืนสุดท้ายก่อนไปฝัง เดาเอาว่าคงทำเพื่อให้เหล่าสัปเหร่อคุ้นเคยกับตำแหน่งของตน จะได้ไม่มีพลาดเวลายกศพจริง นอกจากนี้ยังจะช่วยให้ญาติที่อยู่ ในช่วงทุกข์โศกได้ทำใจเตรียมไว้เมื่อศพต้องถูกนำไปฝังจริงในวันรุ่งขึ้น เพราะแต่เดิมกว่าจะยกโลงกลับหัวได้เหล่าลูกสาวลูกชายที่ใส่ชุดขาว ก็จะมีการยืนกั้นศพ ยึดดึงกันอุตลุตเพื่อไม่ให้สัปเหร่อยกไปได้ง่าย ๆ หนักไปกว่านั้นเคยได้ยินมาว่ามีการนอนขวางทางสัปเหร่อเวลายกศพด้วย ดังนั้นเมื่อกลับโลงไว้พร้อมแล้วย่อมง่ายและสะดวกมากขึ้น เมื่อต้องเผชิญกับปัญหาดังที่เล่ามา แต่ปัจจุบันจะเป็นเพียงการทำหลอก ๆ โดยสัปเหร่อเข้าประจำตำแหน่ง แล้วฟังเสียงกรับให้จังหวะ ย่อ-ยืน 3 รอบ ทำทีว่ายกโลงกลับแล้ว ก็เป็นอันใช้ได้ โดยเมื่อทำพิธีนี้เสร็จ เหล่าสัปเหร่อจะยกจานหมากพูลอีกหนึ่งจานเป็นการคารวะเจ้าภาพ ก่อนดำเนินการกับโลงศพ โดยที่จานแรกนั้นถูกยกเมื่อวันทำพิธีบรรจุศพเข้าโลง หลังจากเสร็จพิธีแล้วเหล่าสัปเหร่อจะถูกเลี้ยงดูด้วยอาหารคาวหวาน เหล้า-ยา ปลาปิ้งซึ่งจัดโต๊ะไว้ให้เป็นการเฉพาะเป็น และที่จะขาดเสียไม่ได้คือขาหมูต้มจิ้มกับน้ำจิ้มแหมะ (คล้ายข้าวหมาก) น้ำจิ้มชนิดนี้มีแหมะเป็นวัตถุดิบนำไปปรุงน้ำจิ้ม ก็จะมีรสหวานนิด ๆ ผสมกับรสเปรี้ยวอ่อน ๆ (ของแหมะ) ธรรมเนียมการกินขาหมูต้มจิ้มน้ำจิ้มแหมะนี้ เป็นธรรมเนียมของคนต้นผึ้ง-ดอนโมงโดยเฉพาะที่อื่นไม่น่าจะมี เป็นอันรู้กันว่าถ้าไปงันศพคืนสุดท้ายต้องได้กินขาหมูต้ม เค้าถือวันว่าคนตายเป็นเจ้าภาพเลี้ยงขอบคุณแขกเหรื่อเป็นครั้งสุดท้าย นอกจากเลี้ยงขาหมูต้มแล้วก็มีอาหารอย่างอื่นอีกมาก ที่นิยมที่สุดคือส้มตำปลาร้ากินกับข้าวเกรียบงาดำเวียตนาม แล้วก็ข้าวเหนียวนึ่ง ยำหมูยอ ต้มเส้น (ก๋วยจั๊บญวณ) ข้าวต้ม พวกของกินเล่น ก็ได้แก่ เมล็ดแตงโม ขนมปังปี๊บ เงาะ มะม่วง ฝรั่ง ลอดช่องน้ำกะทิ น้ำอัดลม เบียร์ และไอศครีมกะทิสด เรียกว่ากินกันจนพุงกางทุกวัน กินกันจนอิ่มพุงพลิ้นแทบลงคลาน พอไม่ไหวจะกินค่อยแยกย้ายกระจายกำลังกันกลับบ้าน รอคอยให้ค่ำคืนสุดท้ายของงานผ่านไปเพื่อจะได้ไปร่วมพิธีเคลื่อนศพ และช่วยงานเจ้าภาพในวันรุ่งขึ้น   Create Date : 06 สิงหาคม 2554 17 comments Last Update : 7 พฤศจิกายน 2555 9:36:55 น. Counter : 3124 Pageviews. Share Tweet

กับข้าวเยอะจริงๆครับพี่พีร์ ที่เชียงใหม่ตอนนี้ บางงานใช้ขนมกล่องแจกมากกว่าครับ   โดย: กะว่าก๋า 22 สิงหาคม 2554 12:58:39 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่พีร์   โดย: กะว่าก๋า 23 สิงหาคม 2554 5:56:29 น.

เดี๋ยวนี้บางวัดจัดเตรียมให้หมดเลยครับพี่ เจ้าภาพจ่ายเงินอย่างเดียวครับ 5555 ตอนพ่อเพื่อนผมตาย ผมไปช่วยงาน แขกบางคนมีรีเควสด้วยนะครับ ว่าอยากกินของเลี้ยงที่นั่นที่นี่ ผมเลยพูดแทนว่า แค่นี้เจ้าภาพเค้าก็เหนื่อยมากแล้วล่ะครับ ยังต้องเอาอร่อยด้วยเหรอ 5555 แหมๆๆๆ ตอนนั้นผมยังแรงอยู่ครับพี่ 5555   โดย: กะว่าก๋า 23 สิงหาคม 2554 13:08:53 น.

สวัสดีครับพี่พีร์ ประเพณีกลับโลงที่ต้นผึ้งดอน-โมงเค้ายังคงรักษาไว้เหนียวแน่ทีเดียวเลยนะครับ เพราะที่โพนบกเค้าก็ทำเป็นพิธีหลอกๆ ก็คือประมาณว่าให้เหล่าเจ้าหน้าที่ที่ยกโลงศพมารวมตัวกัน แล้วคารวะศพแทนการกลับหัวโลงศพตามประเพณีสมัยก่อนแทน เห้นปุ่บอกว่านับตั้งแต่คนญวนเริ่มแต่งศพด้วยดอกไม้และเครื่องประดับต่างๆ ทำให้ยากต่อการกลับโลงศพ ที่โพนบกจึงลดทอนธรรมเนียมลงจากการกลับโลงศพเป็นการคารวะศพของเจ้าหน้าที่ยกโลงแทน เห็นปู่บอกอีกว่าแต่ก่อนที่โพนบกเค้าจะกลับโลงตอนเที่ยงคืนตรงพอดี ความหมายก็เป็นแบบเดียวกันกับที่พี่พีร์ว่าแหละครับ ที่จริงปู่ผมก็เคยบอกเหมือนกันว่าสมัยก่อนเค้าตั้งศพแบบนอนยาวโดยเอาด้านหัวเข้าในบ้าน ที่กลับโลงศพก็เพราะเตรียมหันหัวศพออกเพื่อที่จะถึงเวลาจะได้ยกออกไปเลยไม่ต้องกลับอีก ผมเห็นงานศพหลายงานที่ชุมชนวัดป่า + ในเมืองเขาจะกลับโลงศพตั้งแต่แรกเริ่มตั้งศพ เพื่อที่ถึงเวลาจะได้ไม่ต้องหมุนโลงศพอีก ส่วนการกินเลี้ยงแบบใหญ่โตในงานศพคืนสุดท้ายของที่นาจอก-ดอนโมง ได้ยินกิตติศัพท์โด่งดังมากครับ เพราะเป็นที่เล่าลือกันมานานแล้วว่ากินกันสะบั้นหั่นแหลก แต่ผมว่ามันก็คือน้ำใจจากทางเจ้าภาพที่แสดงการขอบคุณให้กับผู้ที่มาร่วมงาน เพราะที่โพนบกกินกันธรรมดา อาจจะมีอาหารพิเศษกว่าทุกวันหน่อยแต่ก็ไม่มากมายเท่าที่นาจอก-ดอนโมง ครับ (โดยเฉพาะเมนูหมูต้ม เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของที่นั่นจริงๆ ยอมรับครับ^^) ส่วนเรื่องการนอนขวางทางเวลายกโลงศพนั้น อันที่จริงมันมีความหมายมากกว่านั้นนะครับ คือปู่เคยเล่าให้ฟังว่าแต่ก่อนถนนหนทางมันไม่ดี มีแต่หลุมมีแต่บ่อ สมัยก่อนเวลาเอาศพไปฝังเค้าแบกไป ไม่เหมือนสมัยนี้ที่เอาขึ้นรถ เพราะฉะนั้นเวลาแห่ศพเพื่อป้องกันการตกหลุมหรือเดินสะดุด ลูกๆๆ (โดยเฉพาะลูกสาว+สะไภ้) จะต้องแสดงความกตัญญูโดยนอนทับหลุมตามถนนหนทางเพื่อให้คนศพแบกศพพ่อ(แม่) เหยียบผ่านตัวเองไปเพื่อไม่ให้กระเทือนถึงศพของพ่อ(แม่) แต่พอมีรถขนศพ ประกอบกับเส้นทางคมนาคมดีขึ้น ธรรมเนียมนั้นเลยถูกนำมาปฏิบัติเป็นเพียงเชิงความหมาย โดยกระทำตอนยกศพออกจากบ้านมาที่รถแทนการไปนอนตามทางแบบสมัยก่อน ถ้าจำไม่ผิดพิธีนี้เค้าเรียก หน่ำ ด่าง มั้งครับ พี่พีร์ครับ ถ้ายังไงผมขออนุญาตใช้รูปรถเข็นรูปในขบวนแห่ศพหน่อยนะครับ โดยผมจะอ้างอิงที่มาไว้อย่างถูกต้อง เพื่อใช้ในการเปรียบเทียบในเรื่องที่ผมจะเขียนครับ ชื่อเรื่องว่า ลิง ซา ต่อจากเรื่องเกิมอุ๊บครับ ตอนนี้เรื่องเกิม อุ๊บกำลังรอภาพจากที่บ้านครับ คาดว่าประมาณสัปดาห์หน้าน่าจะลงได้ครับ ขอบคุณมากนะครับ ^^   โดย: พัชรพงษ์ ภูเบศรพีรวัส IP: 113.22.112.227 23 สิงหาคม 2554 17:51:00 น.

ป.ล. ตัวอักษรที่อยู่บนหัวโลงเป็นภาษาจีน อ่านว่า เถื่อง ( thượng ) แปลว่าบนครับ ส่วนที่ท้ายโลงจะเขียนอีกตัวหนึงลักษรณธคล้ายๆ ตัวด้านบนแต่มันจะกลับหัวอ่านว่า หะ ( hạ ) แปลว่าล่างครับ สดๆ ร้อนๆ เพิ่งโทรถามปู่มาเล่าสู่กันฟังครับ ^^   โดย: พัชรพงษ์ ภูเบศรพีรวัส IP: 113.22.112.227 23 สิงหาคม 2554 18:29:46 น.

อังคารสวัสดิ์พิพัฒน์ผล มาส่งความระลึกถึงค่ะ คุณพีร์สบายดีนะคะ ธรรมเนียมประเพณีของแต่ละที่ย่อมแตกต่างกันไป แต่งานเลี้ยงมโหฬารแบบนี้เจ้าภาพหนักเหมือนกันเนาะ .............................. ความสะดวกสบายนั้นไม่ได้มาเปล่าๆ เมื่อได้ความสะดวกสบายในเรื่องหนึ่ง ก็ต้องเกิดความไม่สะดวกสบายในอีกเรื่องหนึ่งพ่วงติดมา โดย... พระไพศาล วิสาโล จาก เว็บ khonnaruk.com   โดย: ร่มไม้เย็น 23 สิงหาคม 2554 20:57:09 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่พีร์   โดย: กะว่าก๋า 24 สิงหาคม 2554 6:06:32 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 25 สิงหาคม 2554 6:12:29 น.

สงสัยพี่พีร์ต้อเงปลี่ยนพาสเวิร์ดใหม่ครับ ผมก็เคยโดนครับที่จีเมลล์ โดนแฮ็คครับพี่ แหะๆๆๆ   โดย: กะว่าก๋า 25 สิงหาคม 2554 8:28:47 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่พีร์   โดย: กะว่าก๋า 26 สิงหาคม 2554 5:41:32 น.

@น้องต้อม ขอบคุณมากครับสำหรับข้อมูลเพิ่มเติม ยินดีครับที่จะหยิบรูปไปใช้เขียนบทความ จะรอเรื่อง เกิม อุ๊บ นะครับ   โดย: peeradol33189 26 สิงหาคม 2554 7:20:19 น.

เรื่องกินนี่พลาดไปได้อย่างไร   โดย: tuk-tuk@korat 26 สิงหาคม 2554 15:31:29 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 29 สิงหาคม 2554 5:48:13 น.

เข้ามาทักทายครับ   โดย: นายแว่นธรรมดา 29 สิงหาคม 2554 12:10:28 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่พีร์   โดย: กะว่าก๋า 30 สิงหาคม 2554 6:18:18 น.

อรุณสวัสดิ์ครับพี่   โดย: กะว่าก๋า 31 สิงหาคม 2554 6:14:42 น.

บ้านผมนะครับที่โลงศพจะไม่เอาแบบลวดลายเวียดนามแบบนี้แค่ทาสีแดงไว้เฉยๆครับ แล้วตรงหัวของศพจะเขียนด้วยด้วยดีขีดกลาง ซึ่งก็แปลว่าเดิ่ว แปลว่า หัวครับ   โดย: บอส IP: 223.206.135.10 3 ตุลาคม 2554 17:03:57 น.