มนสาเทวี มีชื่อเรียกอยู่หลายชื่อค่ะ ทั้งทั้ง มาริษาเทวี,ชคัท-เคารี, นิคยา, ปัทมาวตี, วิษหระ, นาคกัลยา, นาคเทวี ฯลฯมนสาเทวีนี้เป็นเทวีแห่งงูและนางยังเป็นชายาของฤๅษีชรัทการุด้วยค่ะ บางครั้งรูปเคารพของพระนางจึงถูกสร้างเป็นรูปสาวงามที่มีกายท่อนล่างเป็นงู

ตามตำนานของฮินดูปกรณัม “มนสาเทวี” มีกำเนิดที่หลากหลายค่ะบางตำนานกล่าวว่าพระนางเป็นปางหนึ่งของพระแม่อุมาเทวี บางตำนานกล่าวว่าเชื่อกันว่ามนสาเทวีเป็นธิดาของพระกัศยปะและพระนางกันทรุมีศักดิ์เป็นขนิษฐาของพระพญาอนันตนาคราชและพญาวาสุกรีเทวีแห่งงูทั้งหลาย บางตำนานกล่าวว่ามนสาเทวีเป็นธิดาของพระศิวะแต่ไม่ได้เกิดกับพระแม่อุมาเทวี ซึ่งตำนานนี้น่าจะเป็นที่รู้จักมากที่สุดค่ะ

และด้วยเหตุที่ว่าพระนางเป็นธิดาพระศิวะที่เกิดจากสาวงามนางหนึ่งพระแม่อุมาเทวีจึงไม่ค่อยโปรดปรานมนสาเทวีเท่าไร มนสาเทวีจึงลงจากเขาไกรลาสมาอยู่กับสหายชื่อ“เนตา” ที่โลกมนุษย์

พอลงมาโลกมนุษย์ มนสาเทวีก็อยากให้มนุษย์มาสักการบูชาตนเองค่ะจึงหันไปบังคับเจ้าชายจานท์ให้มานับถือพระนางแต่เจ้าชายจานท์นั้นเคารพนับถือพระศิวะและมั่นคงมากค่ะ ทำอย่างไรเจ้าชายก็ไม่ยอมนับถือมนสาเทวีซักที

มนสาเทวีจึงออกปฏิบัติการป่วนค่ะ!!! ตอนแรกก็ไปทำลายสวนของเจ้าชายก่อนแต่ว่าเจ้าชายได้รับพรจากพระศิวะมาค่ะทำให้สามารถชุบสิ่งที่ตายให้คืนชีพดั่งเดิมได้ พอสวนถูกทำลายเจ้าชายก็ท่องมนต์ปั๊บสวนก็สวยเหมือนใหม่ปุ๊บ

มนสาเทวีเลยจำแลงกายเป็นสาวงามให้จานท์หลงรักค่ะแล้วก็สำเร็จ จานท์พยายามเอ่ยปากฝากรัก นางก็ไม่ฟังมีข้อแม้ว่าจะรับรักต่อเมื่อจานท์ยอมมอบมนต์ให้ตอนนั้นเจ้าชายจานท์กำลังหน้ามืดค่ะ มนสาเทวีขออะไรจานท์ให้หมดพอนางได้มนต์สมใจก็กลับร่างเดิมแล้วบอกให้จานท์หันหลับมาบูชาตนซะ จานท์ก็ไม่ยอมเหมือนเดิมนางเลยทำลายสวนอีกรอบ จ้าชายไม่สามารถร่ายมนต์ได้แล้ว เขาก็ให้เพื่อนชื่อ “ศังกร”ร่ายมนต์ให้สวนกลับเป็นเหมือนเดิม มนสาเทวีโกรธมากๆๆๆค่ะนางเลยสังหารศังกรเสียแล้วไปทำลายสวนอีกครั้งแต่จานท์ก็ไม่ยอมบูชานางอีกนั่นแหละ

มนสาเทวีเลิกทำลายสวนค่ะ หันมาสังหารลูกชายทั้ง ๖ของเจ้าชายจานท์ให้ตายทีละคนๆแทน (โหดแท้) และทุกๆครั้งที่สังหารนางจะส่งเสียงกระซิบมาบอกให้จานท์หันมานับถือตนแล้วทุกอย่างจะดีขึ้น แต่เจ้าชายจานท์ก็ไม่ยอมเปลี่ยนใจ

วันหนึ่งจานท์ต้องเดินเรือไปค้าขายมนสาเทวีก็บันดาลให้เกิดพายุ เจ้าชายสวดมนต์อ้อนวอนให้พระแม่อุมาช่วยค่ะ พระนางจึงลงมาช่วยเหลือมนสาเทวีเห็นดังนั้นก็ไม่พอใจไปฟ้องพระศิวะว่าพระแม่อุมาไม่ยุติธรรมกับตน พระศิวะจึงให้พระแม่อุมากลับสวรรค์มนสาเทวีจึงจมเรือของเจ้าชายผู้อาภัพสำเร็จ แต่อย่างไรนางก็ไม่ยอมให้จานท์ตายค่ะจึงส่งปัทมอาสน์มาให้ แต่จานท์รู้ว่าใครส่งมาเลยไม่สนใจมนสาเทวีจึงต้องช่วยให้กลับเข้าฝั่งค่ะ

จากนั้นเจ้าชายจานท์ได้ออกเดินทางจนพบเพื่อนเข้าเพื่อนคนนี้มีชื่อว่า “จันทรเกตุ”ค่ะ จานท์ได้ไปอาศัยอยู่กับเพื่อนคนนี้ต่อมาภายหลังเขาก็พบว่าเพื่อนของเขานั้นสักการบูชามนสาเทวีเขาจึงออกจาบ้านนั้นทันทีมนสาเทวียังไม่เลิดจองล้างจองผลาญค่ะ พอจานท์ไปอาบน้ำในแม่น้ำก็ส่งหนูไปกินเสบียงของเจ้าชายเสียหมดนอกจากนี้นางยังกลั่นแกล้งเขาตลอกค่ะ แต่เขาก็ไม่ยอมแพ้

สุดท้ายสหายของมนสาเทวีซึ่งเป็นนางอัปสรทั้งหมด ๒นางจึงเข้ามาช่วยมนสาเทวีโดยอัปสรคนแรกไปจุติเป็นลูกชายของจานท์ส่วนอีกคนไปจุติเป็นลูกสาวของพ่อค้าที่สนิทสนมกับครอบครัวของจานท์ เมื่อเด็กทั้ง ๒มีอายุถึงวัยออกเรือน เด็กทั้ง ๒ก็ได้แต่งงานกัน แต่ก่อนแต่งงานมีโหรทำนายไว้ว่าลูกชายของจานท์จะถูกงูกัดตายเขาจึงสั่งให้สร้างเรือนที่ทำจากโลหะขึ้นมาและวางแผนป้องกันอย่างดีเยี่ยมแต่มนสาเทวีมีหรือจะยอม นางไปข่มขู่ช่างให้ทำรูเล็กๆที่ผนังบ้านแล้วเอาผงถ่านอุดรูนั้นไว้ค่ะงูซึ่งเป็นบริวารของนางก็เข้าไปในบ้านจากรูนั้น และกัดลูกชายของจานท์ตายในที่สุด ลูกสะใภ้ของจานท์จึงมาอ้อนวอนให้มนสาเทวีช่วย

ตอนจบของเรื่องมนสาเทวียอมช่วยจานท์ค่ะ แต่นางมีข้อแม้ว่าจานท์ต้องสักการะนางด้วยจานท์จึงต้องสักการบูชานางในมราสุด มนสาเทวีจึงบันดาลให้ลูกชายของจานท์ฟื้นและสมบัติต่างๆที่สูญเสียไปก็ได้กลับคืนมาหมดค่ะ แต่ตอนจานท์บูชานางจะใช้แค่มือซ้ายค่ะ(เพราะมือขวาใช้บูชาพระศิวะ) และยังเบือนหน้าไปทางอื่น(เพราะถูกบังคับให้สักการะเลยไม่เต็มใจค่ะ)

ตามลัทธิบูชางูที่ต้องบูชามนสาเทวีจึงให้ท่าทางการสักการะของจานท์เป็นต้นแบบนั่นเองค่ะ