BlogGang.com : : navagan :

*** Exodus: Gods and Kings *** Dad and Son

*** Exodus: Gods and Kings ***

หนังย้อนยุคเรื่องล่าสุดของผู้กำกับ Ridley Scott ที่หยิบเอาตำนานศาสนาอย่าง โมเสส (Moses ในภาษาฮิบรู หรือ Musa ในภาษาอาหรับ ผู้เป็นทั้งศาสดาของศาสนายูดาห์ของชาวยิว, เป็นผู้ประกาศคำสอนของพระเจ้าตามหลักศาสนาคริสต์ และเป็นนบีหรือศาสนทูตตามหลักศาสนาอิสลาม)

เหมือนกับผลงานหลายเรื่องก่อนหน้านี้ของ Scott ที่ตั้งคำถามและวิพากษ์การกระทำของ “พระเจ้า” ในแบบฉบับของ Scott ที่เป็นที่รู้กันว่าไม่เชื่อในเรื่องอิทธิฤทธิ์ปาฏิหาริย์ต่างๆ

ดังนั้นใน Exodus จึงเป็นการแสดงให้เห็นถึงความเป็นไปได้ที่ตำนาน Moses จะเกิดขึ้นได้ โดยเฉพาะในช่วงภัยพิบัติที่โจมตีอียิปต์ตามตำนาน หนังถึงขั้นมีตัวละครที่เป็นเหมือนผู้รู้มาอธิบายที่มาที่ไปให้องค์ฟาโรห์ (และผู้ชม) เข้าใจถึงสาเหตุที่มาของภัยพิบัติต่างๆกันเลยทีเดียว

ขณะที่ “พระเจ้า” ของ Moses ก็ถูกนำเสนอให้คลุมเครือว่าบางทีอาจเป็นอาการจิตหลอนของ Moses เองก็ได้

ในเมื่อ Ridley Scott ยังตีความตำนานทางศาสนาใหม่ได้ บทความนี้ผู้เขียนก็ขอตีความตัวหนังใหม่ในมุมมองส่วนตัวบ้างก็แล้วกัน

(ออกตัวไว้ก่อนว่านี่เป็นการตีความเรื่องราวจากหนังเท่านั้น ไม่อ้างอิงไปถึงตำนานทางศาสนาที่แตกต่างกับหนังพอสมควร)

Exodus: Gods and Kings เล่าเรื่องของ Moses (Christian Bale) และ Ramesses (Joel Edgerton) ที่เป็นลูกพี่ลูกน้องกัน (Ramesses เป็นลูกชายของ Seti (John Turturro) ฟาโรห์องค์ปัจจุบัน ขณะที่ Moses เป็นลูกของ Bithia (Hiam Abbass) น้องสาวของ Seti)

เมื่อ Seti สิ้นพระชนม์ Ramesses ขึ้นครองราช Moses ถูกปิดเผยตัวตนว่าเป็นชาวฮิบรู ไม่ใช่ลูกแท้ๆของ Bithia

Tuya (Sigourney Weaver) แม่ของ Ramesses หนุนให้ Ramesses กำจัด Moses ทิ้ง แต่ด้วยความผูกพัน Ramesses ทำแค่เนรเทศเขาออกไป

9 ปีผ่านไป Moses ได้รับคำสั่งจากพระเจ้า ให้กลับไปปลดปล่อยชาวฮิบรูที่เป็นทาสอยู่ที่อียิปต์

1. Moses คือสถานะแห่งความเป็นลูก

จากหนังเราจะพบว่า Moses ไม่เชื่อในเทพเจ้า คำทำนาย และเรื่องลี้ลับ เขาเชื่อในหลักการและเหตุผล

แต่สิ่งเดียวที่เขาภักดีก็คือองค์ฟาโรห์ Seti เขาทำตามบัญชาอย่างเคร่งครัด คอยดูแลผลประโยชน์ให้

ในตอนนี้ Moses มีสถานะเป็น "ลูก" ของอียิปต์และองค์ฟาโรห์

แต่เมื่อถูกเนรเทศน์ไปจากอียิปต์ “พ่อ” ที่เคยมีก็หายไป ชีวิตของ Moses ดูเลื่อนลอยและขาดเป้าหมาย

และแล้วเขาก็แต่งงานมีครอบครัวและกลายเป็น “พ่อ” เสียเอง

อย่างไรก็ตาม Moses ท้าทายพระเจ้าด้วยการขึ้นไปบนภูเขาที่ “พระเจ้าสั่งห้าม” จนเกิดอุบัติเหตุ

ที่นี่เองที่ Moses ได้พบกับ “พระเจ้า” ที่ตนเองไม่เคยเชื่อถือหรือยอมรับมาก่อน

พระเจ้าได้สั่งให้ Moses กลับไปอียิปต์เพื่อช่วยชาวฮิบรูที่ถูกกดขี่เป็นทาสอยู่ที่อียิปต์ ซึ่งเขายอมทิ้งครอบครัวเพื่อทำตามประสงค์ของพระเจ้า

ในตอนนี้ Moses กลับสู่สถานะ “ลูก” อีกครั้ง โดยพ่อคนใหม่คือ “พระเจ้า”

ซึ่งการยอมทิ้งลูกเมียของตนเอง เพื่อทำตามคำสั่งของพระเจ้า (หรือจิตใจลึกๆของตนเอง ?) ก็อาจตีความได้ว่า

Moses ทิ้งสถานะ “พ่อ” เพื่อกลับไปเป็น “ลูก” อีกครั้ง

น่าสนใจว่า Moses เติบโตมากับ Bithia ซึ่งเป็นแม่บุญธรรมและพี่สาวโดยปราศจากพ่อ นี่อาจเป็นสาเหตุที่เขาโหยหาพ่อ ซึ่ง ฟาโรห์ Seti ก็เติมเต็มตรงนี้ได้

จากช่วงต้นของหนังจะเห็นว่า เขาไม่เคารพเทพเจ้าใดๆหรือพระเจ้าองค์ไหน เพราะตอนนี้เขามีพ่อแล้ว

แต่เมื่อไม่มีฟาโรห์ Seti เขาก็เปลี่ยนไปนับถือพระเจ้าที่ไม่เคยเชื่อมาก่อน

ในช่วงที่ Moses กำลังต่อสู้เพื่อปลดปล่อยชาวฮิบรู เราจะพบว่าเขาเฝ้ารอการปรากฏตัวของพระเจ้า เพื่อให้ช่วยนำทาง

เมื่อพิจารณาในแง่นี้แล้ว Moses คือ “ลูก” ที่ต้องการ “พ่อ” เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวอยู่ตลอดเวลา

ซึ่งเปรียบเหมือนคนที่ต้องการศาสนาเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ

2. Ramesses คือสถานะแห่งความเป็นพ่อ

เช่นเดียวกัน Ramesses ไม่เชื่อในเทพเจ้า คำทำนาย และเรื่องลี้ลับ เขาเชื่อในหลักการและเหตุผลแบบเดียวกับ Moses

เขาภักดีต่อองค์ฟาโรห์ Seti ผู้เป็นพ่อ แต่ตรงกันข้าม เขามักไม่ทำตามบัญชา ดื้อ และมีแนวคิดเป็นของตัวเองมากกว่า

เราจะพบว่าเขาอยากขึ้นครองราชย์ และบางครั้งเขาก็ระแวงพ่อตัวเอง

Ramesses ไม่ได้อยู่ในสถานะ “ลูก” ที่ดี นั่นเพราะเขาอยากเป็น “พ่อ”

ท้ายที่สุด Ramesses ก็ได้ขึ้นครองราชย์ และได้เป็น “พ่อ” หรืออีกความหมายหนึ่งก็คือ “ผู้ปกครอง”

อาจเพราะความกระหายอยากเป็นพ่อยังไม่สิ้นสุด หรืออาจเป็นเพราะมีแม่ที่คอยย้ำเตือนสถานะลูกอยู่

Ramesses พยายามยกระดับตัวเองเป็น “พระเจ้า” ที่ตัวเองไม่เคยเชื่อถือมาก่อน

เขาพยายามสร้างรูปตัวแทนต่างๆ และสถานที่ฝังศพอันยิ่งใหญ่และพยายามยกระดับตัวเองให้เหนือกว่ามนุษย์ทั่วไป

Ramesses ขยับฐานะความเป็น “พ่อ” จาก “พระราชา” ให้สูงขึ้นเหมือน “พระเจ้า”

ฉากที่น่าสนใจและอธิบายความเป็นพ่อของ Ramesses ได้ดี ก็คือฉากที่เขาคอยดูแล เป็นห่วงเป็นใยลูกเป็นพิเศษ

ยามกลางคืนก็จะระแวดระวังคอยออกมาดูลูกเสมอ

โดยเฉพาะในช่วงคืนวิกฤติ Ramesses ก็เฝ้าลูกอยู่ไม่ห่าง

กระทั่งลูกชายของเขาตายไป สถานะความเป็นพ่อก็ยังไม่สูญหาย

ในแง่นามธรรม: มีฉากหนึ่ง Ramesses บอกกับตัวเองว่าลูกยังเป็นลูกของเขาเสมอ
ในแง่รูปธรรม: ลูกของเขาถูกเก็บรักษาร่างกายในฐานะมัมมี่อย่างสมเกียรติ

จากการเปรียบเทียบข้างบน สามารถตีความความสัมพันธ์ได้ดังนี้

พ่อ = ผู้ปกครอง =พระเจ้า

ลูก = ผู้ถูกปกครอง = คนที่นับถือพระเจ้า

คู่ความสัมพันธ์นี้ต้องมาคู่กัน เพราะมันนิยามซึ่งกันและกัน

ถ้าไม่มีลูกก็ไม่มีพ่อ ถ้าไม่มีพ่อก็ไม่มีลูก ทั้งคู่ต่างนิยามซึ่งกันและกัน ถ้าไม่มีก็จะมีการพยายามหาสิ่งทดแทนมาเติมเต็ม

จากในหนังดูเหมือนจะลงตัวและไม่เกิดปัญหา เพราะฝ่ายหนึ่งอยากเป็นพ่อ ฝ่ายหนึ่งอยากเป็นลูก

แต่จากชื่อหนังเราจะพบว่ามี “พ่อ” อยู่ 2 คน นั่นก็คือ พระเจ้า (God) และ พระราชา (King)

พระเจ้า คือพ่อที่ควบคุมลูกด้วยพลังทางใจผ่านศรัทธาของลูก

พระราชา คือพ่อที่ควบคุมลูกด้วยกำลังผ่านการใช้อำนาจ

ดูเผินๆเหมือนหนังจะว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงของ Moses ในฐานะ “ลูก” (ผู้ใต้ปกครองของฟาโรห์) ไปเป็น “พ่อ” (ผู้นำชาวฮิบรู) ในท้ายที่สุด

แต่ที่จริงแล้วแม้จะมีตัวตนจริงหรือไม่ก็ตาม “พระเจ้า” ก็มีอิทธิพลในฐานะ “พ่อ” ของ Moses ตลอดเวลา

ดังนั้น Exodus (ที่แปลว่าการอพยพ) คือการอพยพความเป็นลูก (ทาส) ของพระราชาไปสู่การเป็นลูกของพระเจ้า

ส่วนประเด็นตามที่หนังตั้งใจนำเสนอนั้น น่าสนใจตรงที่การตั้งคำถามถึงเจตนาและการกระทำของพระเจ้า

หนังกล้าตั้งคำถามต่อพระเจ้าได้อย่างน่าสนใจ เช่น ที่พระเจ้าทำต่อชาวอียิปต์นั้นเป็นเรื่องที่ถูกต้องหรือ, การฆ่าลูกชายคนแรกของชาวอียิปต์ใช่สิ่งที่พระเจ้าควรทำหรือไม่

แล้วการที่พระเจ้าช่วยเหลือคนฮิบรู นั่นแปลว่า พระเจ้าทรงเลือกข้าง

นั่นทำให้ความหมายของพระเจ้าที่ควรจะยิ่งใหญ่ มีสถานะไม่ต่างกับพระราชาที่ปกครองกลุ่มคนกลุ่มหนึ่ง ด้วยอำนาจที่พระองค์มี

ฟาโรห์ คือพระราชาที่ปกครอง อียิปต์ มีสถานะดั่งพระเจ้าของชาวอียิปต์

พระเจ้า คือผู้นำของชาวฮิบรูก็มีสถานะดั่งพระราชาของชาวฮิบรู

นี่เองที่น่าจะเป็นประเด็นสำคัญของหนังที่ตั้งคำถามว่า

ตามตำนานของ Moses “พระเจ้า” และ “พระราชา” ต่างกันเช่นไร

คำถามเหล่านี้น่าสงสัยมาตั้งแต่ตำนานเรื่องเล่าเวอร์ชั่นดั้งเดิมแล้ว เพียงแต่หนังเลือกที่จะขับเน้นความน่าสงสัยนี้ให้เด่นชัดขึ้น

กลับมาที่การวิจารณ์ตัวหนังกันบ้าง

Exodus: Gods and Kings เป็นหนังที่สร้างได้ถึงฟอร์ม ภาพและเสียงรวมทั้งเทคนิคพิเศษออกมายอดเยี่ยม

คล้ายกับฉากหลังที่ส่วนใหญ่เป็นทะเลทราย เนื้อหาและความน่าติดตามของหนังดูแห้งแล้งไม่ต่างกัน

Christian Bale ในบท Moses และ Joel Edgerton ในบท Ramesses รับผิดชอบบทบาทตัวเองได้ดี

บทหนังให้มิติความลึกของทั้งสองตัวละครชัดเจนจับต้องได้หลายแง่มุม ขาดแต่พัฒนาการของตัวละครที่อาจไม่ค่อยมีมากนัก

ส่วนตัวละครอื่นๆหนังไม่ได้แสดงให้เห็นแง่มุมอื่นเท่าไร ตัวละครเหล่านี้จึงดูแบนราบไร้มิติ น่าเสียดายที่ได้นักแสดงยอดฝีมือหลายคนมารับบท

Exodus: Gods and Kings อาจไม่ได้เป็นความบันเทิงแบบที่ควรจะเป็น และหนังก็ไม่ได้ดีพร้อมอย่างที่ควรจะทำได้

แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่านี่คือหนังที่มีประเด็นอันน่าสนใจ ทั้งในส่วนที่ผู้สร้างตั้งใจและไม่ตั้งใจ

7 / 10

Create Date : 12 ธันวาคม 2557

1 comments

Last Update : 12 ธันวาคม 2557 22:44:06 น.

Counter : 6532 Pageviews.

สวัสดีค่ะ ..

Happy Birthday นะคะ ..

โดย: foreverlovemom 29 ธันวาคม 2557 0:10:57 น.