BlogGang.com : : นมสิการ : หลักการเบื้องต้นของกายานุปัสสนาสติปัฏฐานแบบชาวบ้าน

หลักการเบื้องต้นของกายานุปัสสนาสติปัฏฐานแบบชาวบ้าน

ในบทนี้ ผมจะได้เขียนถึงหลักการเบื้องต้นของกายานุปัสสนาสติปัฏฐานแบบชาวบ้านที่ต้องทำมาหากิน สามารถนำไปประยุกต์ได้ในชีวิตประจำวัน ขอเพียงแต่ท่านอ่านให้เข้าใจในหลักการนี้เท่านั้น ท่านก็จะนำไปประยุกต์ได้เองอย่างมากมายมหาศาลในทุกสายงานอาชีพที่ท่านทำอยู่ แต่ถ้าท่านมีเวลาว่างมาก ไม่ต้องทำมาหากิน จะนั่งหลับตาทำสมาธิเป็นวัน ๆ ก็ขอให้ท่านผ่านบทความนี้ไปได้เลยครับ เพราะบทความนี้ไม่เหมาะกับท่านที่จะใช้กัยการนั่งนิ่งแบบนั่งสมาธิ

เมื่อท่านเป็นชาวบ้านต้องทำมาหากิน สิ่งหนึ่งต้องเกิดขึ้นแน่นอนก็คือ ท่านต้องขยับเขยื้อนเคลื่อนไหวร่างกาย ไม่ว่างานอะไร ก็ต้องขยับร่างกายทั้งสิ้น แม้แต่พนักงานรับโทรศัพย์ หรือ พิมพ์งานคอมพิวเตอร์ ถึงท่านนั่งอยู่ ท่านก็ต้องขยับมือไปมาเพื่อทำงาน

หลักการฝึกฝนของกายานุปัสสนาสติปัฏฐานแบบชาวบ้านนี้ คือ การรับรู้ การเคลื่อนไหวของอวัยวะ การสั่นไหวของอวัยวะ ต่าง ๆ ในขณะที่ท่านอยู่ในชีวิตประจำวัน หรือกำลังทำงานอยู่นั้นเอง

มารู้จักการเคลื่อนไหว การสั่นไหว กันก่อนว่ามีลักษณะอย่างไร
ผมมีตัวอย่างให้ 2 ตัวอย่าง ดังภาพครับ

ตัวอย่างที่ 1 ท่าเตะอากาศ

เป็นภาพของการนั่งบ้นเก้าอี้ ผมแนะนำให้ท่านลองทำตามไปด้วย ท่านเพียงนั่งให้สบาย ๆ ไม่ต้องเกร็ง ตามองไปข้างหน้าแบบสบาย ๆ หรือ จะมองท้องฟ้า ก็ได้ แต่ไม่ต้องจ้องอะไร ถ้ามีวิทยุ หรือ ซีดี ก็เปิดเพลงฟังเบา ๆ ก็ได้ แล้วขอให้ท่านยกขาข้างหนึ่งขึ้นและลงให้เร็วพอประมาณ เหมือนการเตะอากาศไปมา ลองดูนะครับ จะได้เห็นของจริงกันเลย
เมื่อท่านเตะอากาศไปมา อย่าลืมว่า ตาท่านยังมองท้องฟ้าอยู่ อย่าไปมองที่ขาที่กำลังเตะอากาศนั้นอยู่ ท่านจะรู้สึกถึงการเคลื่อนการไหว การสั่นของกล้ามเนื้อ การเกร็งของกล้ามเนื้อขาได้ไหมครับ อย่าลืมว่า ตาท่านต้องมองท้องฟ้า อย่ามองขา ในขณะเดียวกัน หูท่านยังได้ยินเสียงรอบ ๆ ตัวได้
ท่านรู้สึกได้ไหมครับเมื่อท่านเตะอากาศ ถ้าท่านรู้สึกไม่ได้ ขอให้ท่านลองเตะอากาศต่อไปสักครู่ ถ้าท่านรู้สึกได้แล้ว นี่แหละครับ ความรู้สึกที่เกิดขึ้นกับร่างกาย เมื่อท่านมีการขยับตัวไปมา

ตัวอย่างที่ 2 ท่าสะบัดมือของเชียร์ลีดเดอร์

ถ้าท่านดูกีฬามหาวิทยาลัย ท่านจะเห็นเชียร์ลีดเดอร์ มีท่าสะบัดมือและสะบัดข้อมือ ที่ผมเห็นประจำที่เชียร์ลีดเดอร์มักจะใช้กัน ขอให้ท่านลองสะบัดมือ สะบัดข้อมือได้เลยครับ อย่าลืมว่า ตาท่านยังมองไปทีท้องฟ้า หูได้ยินเสียงรอบ ๆ กายอยู่ ท่านสังเกต การสั่นไหว การขยับเขยื้อนของกล้ามเนื้อเวลาท่านสะบัดมือไหมครับ ผมเชื่อว่า ท่านจะสังเกตถึงได้อย่างแน่นอน

ตัวอย่าง 2 ตัวอย่าง เป็นการรับรู้ การสั่นไหว การเคลื่อนไหว การเกร็ง การยืดหดของกล้ามเนื้อ ที่ต้องเกิดทุกครั้งที่ท่านขยับร่างกาย ไม่ว่า ท่านจะอ้าปากพูด เคี้ยวอาหาร เคลื่อนมือไปหยิบของ การเดินไปมาเพื่อเดินทางไปทำงาน การซักผ้า การกวาดบ้าน การวิ่งขณะออกกำลังกาย การเต็นแอร์โรบิค การว่ายน้ำ และ อื่น ๆ สารพัด ถ้าท่านสังเกตอาการเคลือน อาการไหว การยึดหดของกล้ามเนื้อได้ พร้อมกับการทำงานไปด้วย
นั่นแสดงว่า ท่านกำลังฝึกกายานุปัสสนาสติปัฏฐานอยู่แล้วในตัวเองพร้อมกับการทำงานไปด้วย

ขอให้ท่านสังเกตอย่างหนึ่งไว้ว่า ( สำคัญนะครับ )
เนื่องจากเป็นการทำงานในชีวิตประจำวัน ท่านต้องสนใจงานที่กำลังทำ
ดังนั้น ความสามารถในการรับรู้การเคลือนไหว การสั่นไหว การยึดหดของกล้ามเนื้อ จะเป็นลักษณะที่ว่า ไม่ต่อเนื่อง กล่าวคือ รับรู้ได้บ้าง รับรู้ไม่ได้บ้าง รับรู้ได้และเบา ๆ อันเป็นปรกติเมื่อท่านต้องสนใจการทำงาน
ท่านอย่าได้ไปเพ่งการรับรู้เด็ดขาด เพราะนี่จะไม่ใช่ธรรมชาติที่ท่านต้องทำงานและสนใจในงานที่ทำอยู่ ท่านอาจสงสัยว่า การรับรู้ได้บ้าง ไม่ได้บ้าง นี้จะได้ผลหรือ ผมกล้ายืนยันครับว่า ได้ผลแน่นอน แต่ใหม่ๆ ท่านจะเผลอบ่อยมาก รับรู้ไม่ได้มาก ซึ่งใหม่ ๆ ท่านอาจต้องเสียเวลามากขึ้น ด้วยการฝึกในรูปแบบ เช่น การเดินจงกรม ซึ่งก็คือ การเดินกลับไปกลับมาแบบสบาย ๆ พร้อมกับรับรู้การเคลื่อนไหว การสั่นไหว ดังที่ผมอธิบายไปข้างบนนี้แล้ว
การฝึกในรูปแบบจะเป็นการช่วย เพราะตอนฝึก ท่านไม่ต้องพะวงกับงานที่ต้องทำอยู่ ท่านจะรับรู้การเคลื่อนไหว การสั่นไหวได้ดีกว่าในชีวิตจริง

แนะนำให้อ่านเพิ่มเติมครับ เรื่อง
ทำไมผมสอนแต่กายานุปัสสนา ไม่สอนดูเวทนา ไม่สอนดูจิต แล้วจะครบสูตรได้อย่างไร
//www.bloggang.com/viewdiary.php?id=namasikarn&month=07-2009&date=03&group=1&gblog=53

กายานุปัสสนา ทิ้งไม่ได้เลย ถ้าฐานไม่มั่นคง
//www.bloggang.com/viewdiary.php?id=namasikarn&month=05-2009&date=24&group=1&gblog=12

ตัวอย่างการฝึกเพือการรู้กาย
//www.bloggang.com/mainblog.php?id=namasikarn&month=30-05-2009&group=1&gblog=20
ผมหวังว่า บทความนี้จะทำให้ท่านที่เป็นมือใหม่จริง ๆ ในการปฏิบัติธรรมได้เริ่มต้นได้อย่างถูกต้องของกายานุปัสสนาสติปัฏฐานครับ

Create Date : 02 กันยายน 2552

Last Update : 29 มกราคม 2555 19:08:41 น.

4 comments

Counter : 2834 Pageviews.

โดย: นายแจม

วันที่: 2 กันยายน 2552 เวลา:8:45:05 น.

อนุโมทนาค่ะ

โดย: kaoim IP: 58.10.90.8 วันที่: 2 กันยายน 2552 เวลา:8:45:09 น.

...แวะมาดูค่ะ...

โดย: นู๋วี IP: 115.67.169.150 วันที่: 2 กันยายน 2552 เวลา:11:59:39 น.

ผมจำเป็นต้องปิดการเขียนของท่านผู้อ่าน เนื่องจากกฏหมายอินเตอร์เนท
ที่อาจมีสิ่งผิดกฏหมายใส่เข้ามาใน blog

ท่านที่จะสนทนา หรือ ถามคำถาม ขอให้ส่ง email ถึงผมได้ที่
asknamasikarn@gmail.com

หรือสำหรับสมาชิก pantip จะส่งมาทางหลังไมค์ก็ได้เช่นกัน

โดย: นมสิการ

วันที่: 29 มกราคม 2555 เวลา:19:23:09 น.